Ngày soạn: 1/11/2016 Ngày dạy: 12/11/2016 Ch¬ng V: Ngµnh ch©n khíp Líp gi¸p x¸c Tiết: 23 Thùc hµnh: quan s¸t cÊu t¹o ngoµi vµ ho¹t ®éng sèng cña t«m s«ng I. Môc tiªu KiÕn thøc - Quan s¸t vµ biÕt ®îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña t«m s«ng, gi¶i thÝch ®îc v× sao t«m ®îc xÕp vµo ngµnh ch©n khíp, líp gi¸p x¸c. - ThÊy ®îc c¸c ho¹t ®éng: di chuyÓn, h« hÊp vµ sinh s¶n cña t«m. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh. - RÌn kÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm. Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác,... II. Chuẩn bị: + GV: - MÉu vËt: t«m s«ng - B¶ng phô néi dung b¶ng 1, c¸c m¶nh giÊy rêi ghi tªn, chøc n¨ng phÇn phô. + HS: Mçi nhãm mang 1 t«m sèng, 1 tôm chín. III. C¸c ho¹t ®éng d¹y và häc: 1.Ổn ®Þnh tæ chøc KiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bài cũ ? Vai trß cña th©n mÒm? 3. Bµi míi GV giíi thiÖu ®Æc ®iÓm chung ngµnh ch©n khíp vµ ®Æc ®iÓm líp gi¸p x¸c nh SGK. Giíi h¹n nghiªn cøu ®¹i diÖn: con t«m s«ng. Ho¹t ®éng cña GV – HS Néi dung Ho¹t ®éng 1: Quan s¸t cÊu t¹o ngoµi - GV híng dÉn HS quan s¸t mÉu t«m: ? C¬ thÓ t«m gåm mÊy phÇn? ? NhËn xÐt mµu s¾c vá t«m?Nªu ý nghÜa? ? Bãc mét vµi khoanh vá, nhËn xÐt ®é cøng? - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung, rót ra ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vá c¬ thÓ. - GV: mµu s¾c gièng mµu m«i trêng " tù vÖ. - GV yªu cÇu HS quan s¸t t«m hoµn thµnh b¶ng 1 trang 75 SGK. -HS: c¸c nhãm lµm viÖc theo híng dÉn cña GV + Quan s¸t mÉu, ®èi chiÕu h×nh 22.1 SGK, x¸c ®Þnh tªn, vÞ trÝ phÇn phô trªn con t«m s«ng. + Quan s¸t t«m ho¹t ®éng ®Ó x¸c ®Þnh chøc n¨ng phÇn phô. - HS hoµn thµnh b¶ng. I. Quan s¸t cÊu t¹o ngoµi 1) Vá c¬ thÓ - C¬ thÓ gåm 2 phÇn: + §Çuvà ngùc gắn liền. + Bông. - Vá: + Vỏ cấu tạo bằng kitin nhờ ngÊm thªm canxinên vỏ cứng cáp: che chë vµ lµ chç b¸m cho c¬. + Cã s¾c tèlàm vá cã mµu s¾c cña m«i trêng: tự vệ. 2) C¸c phÇn phô vµ chøc n¨ng *§Çu ngùc: + M¾t, r©u ®Þnh híng ph¸t hiÖn måi. + Ch©n hµm: gi÷ vµ xö lÝ måi. + Ch©n ngùc: bß vµ b¾t måi. *Bông: + Ch©n bông: b¬i, gi÷ th¨ng b»ng, «m trøng (con c¸i). + TÊm l¸i: l¸i, gióp t«m nh¶y. Bảng: Chức năng chính các phần phụ của tôm Chức năng Tên các phần phụ Vị trí của các phần phụ Phần đầu – ngực Phần bụng Định hướng phát hiện mồi Mắt, râu X Giữ và xử lí mồi Chân hàm X Bắt mồi và bò Chân ngực X Bơi, giữ thăng bằng và ôm trứng Chân bụng X Lái và giúp tôm bơi giật lùi Tấm lái X Ho¹t ®éng 2: Quan s¸t ho¹t ®éng sèng - HS: quan s¸t t«m ®ang di chuyÓn trong chËu vµ nhËn xÐt: ? T«m cã nh÷ng h×nh thøc di chuyÓn nµo? ? H×nh thøc nµo thÓ hiÖn b¶n n¨ng tù vÖ cña t«m?(B¬i vµ nh¶y) - GV cho HS th¶o luËn c¸c c©u hái: ?H·y quan s¸t vµ cho biÕt t«m h« hÊp b»ng bé phËn nµo? - GV yªu cÇu HS quan s¸t t«m, ph©n biÖt t«m ®ùc vµ t«m c¸i. ?T«m ®ùc vµ t«m c¸i ph©n biÖt nhau bëi ®Æc ®iÓm nµo? II. Quan s¸t ho¹t ®éng sèng 1)Di chuyÓn + Bß + B¬i: tiÕn, lïi. + Nh¶y. 2) H« hÊp - H« hÊp: thë b»ng mang. - Bµi tiÕt: qua tuyÕn bµi tiÕt. 3) Sinh s¶n - T«m ph©n tÝnh: + Con ®ùc: cµng to + Con c¸i: «m trøng. - Lín lªn qua lét x¸c nhiÒu lÇn. 4. Cñng cè - GV nhận xét giờ thực hành, cho HS vệ sinh phòng học. - Đọc Ghi nhớ (sgk/76) - Đọc “em có biết?” (sgk/76) 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi, ®äc tríc bµi 23 - ChuÈn bÞ: mçi nhãm 2 con t«m s«ng cßn sèng. Ngày soạn: 7/11/2016 Ngày dạy: 19/11/2016 Tiết: 24 Thùc hµnh: Mæ vµ quan s¸t t«m s«ng I. Môc tiªu KiÕn thøc - Häc sinh mæ vµ quan s¸t cÊu t¹o mang: nhËn biÕt phÇn gèc ch©n ngùc vµ c¸c l¸ mang. - NhËn biÕt mét sè néi quan cña t«m nh: hÖ tiªu ho¸, hÖ thÇn kinh. - ViÕt thu ho¹ch sau buæi thùc hµnh b»ng c¸ch tËp chó thÝch ®óng cho c¸c h×nh c©m trong SGK. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng mæ ®éng vËt kh«ng x¬ng sèng. - BiÕt sö dông c¸c dông cô mæ. Th¸i ®é: Gi¸o dôc th¸i ®é nghiªm tóc, cÈn thËn. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác,... II. Chuẩn bị: - GV:ChËu mæ, bé ®å mæ, kÝnh lóp. - HS: T«m s«ng cßn sèng: 2 con. III. C¸c ho¹t ®éng d¹y và häc: 1.Ổn ®Þnh tæ chøc KiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bài cũ ? X¸c ®Þnh tªn c¸c phÇn phô cña t«m và chức năng của chúng? 3.Bµi míi * Tæ chøc thùc hµnh - GV nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh nh SGK. - Ph©n chia nhãm thùc hµnh vµ kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. * Néi dung chÝnh Ho¹t ®éng cña GV – HS Néi dung Ho¹t ®éng 1: Mæ vµ quan s¸t mang t«m Bíc 1: GV híng dÉn néi dung thùc hµnh Mæ vµ quan s¸t mang t«m - GV híng dÉn c¸ch mæ nh híng dÉn ë h×nh 23.1 A, B (SGK trang 77). - Dïng kÝnh lóp quan s¸t 1 ch©n ngùc kÌm l¸ mang, nhËn biÕt c¸c bé phËn vµ ghi chó thÝch vµo h×nh 23.1 thay c¸c con sè 1, 2, 3, 4. - Th¶o luËn ý nghÜa ®Æc ®iÓm l¸ mang víi chøc n¨ng h« hÊp, ®iÒn vµo b¶ng. Bíc 2: HS thùc hµnh Ho¹t ®éng 2: Mæ vµ quan s¸t cÊu t¹o trong Bíc 1: GV híng dÉn néi dung thùc hµnh - Híng dÉn HS c¸ch mæ vµ 1 sè lu ý - Híng dÉn HS quan s¸t c¸c hÖ c¬ quan: + HÖ tiªu hãa: giíi thiÖu ®Æc ®iÓm cña hÖ tiªu hãa vµ yªu cÇu HS chó thÝch vµo H23.3 A,B. + C¬ quan thÇn kinh C¸ch mæ: dïng kÐo vµ kÑp gì bá toµn bé néi quan, chuçi h¹ch thÇn kinh mµu sÉm sÏ hiÖn ra, quan s¸t c¸c bé phËn cña c¬ quan thÇn kinh. - T×m chi tiÕt c¬ quan thÇn kinh trªn mÉu mæ. - Chó thÝch vµo h×nh 23.3C. Bíc 2: HS tiÕn hµnh thùc hµnh vµ quan s¸t Ho¹t ®éng 3: B¸o c¸o têng tr×nh - Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng ë môc 1. - Chó thÝch H 23.3 1.Mæ vµ quan s¸t mang t«m B¶ng 1: ý nghÜa ®Æc ®iÓm cña l¸ mang §Æc ®iÓm l¸ mang ý nghÜa - B¸m vµo gèc ch©n ngùc -Thµnh tói mang máng - Cã l«ng phñ - T¹o dßng níc ®em theo oxi - Trao ®æi khÝ dÔ dµng - T¹o dßng níc 2. Mæ vµ quan s¸t cÊu t¹o trong a. Mæ t«m - C¸ch mæ SGK. - §æ níc ngËp c¬ thÓ t«m. - Dïng kÑp n©ng tÊm lng võa c¾t bá ra ngoµi. b. Quan s¸t cÊu t¹o c¸c hÖ c¬ quan - C¬ quan tiªu hãa: §Æc ®iÓm: Thùc qu¶n ng¾n, d¹ dµy cã mµu tèi. Cuèi d¹ dµy cã tuyÕn gan, ruét m¶nh, hËu m«n ë cuèi ®u«i t«m. - C¬ quan thÇn kinh: + Gåm 2 h¹ch n·o víi 2 d©y nèi víi h¹ch díi hÇu t¹o nªn vßng thÇn kinh hÇu lín. + Khèi h¹ch ngùc tËp trung thµnh chuçi. + Chuçi h¹ch thÇn kinh bông. 3. Têng tr×nh 4. NhËn xÐt - ®¸nh gi¸ - NhËn xÐt tinh thÇn th¸i ®é cña c¸c nhãm trong giê häc thùc hµnh. - §¸nh gi¸ mÉu mæ cña c¸c nhãm. - GV c¨n cø vµo kÜ thuËt mæ vµ kÕt qu¶ bµi thu ho¹ch ®Ó cho ®iÓm c¸c nhãm. - C¸c nhãm thu dän vÖ sinh. 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Hoµn thµnh têng tr×nh. - §äc tríc bµi 24. - Kẻ bảng (sgk/81) Ngày soạn: 14/11/2016 Ngày dạy: 25/11/2016 Tiết: 25 §a d¹ng vµ vai trß cña líp gi¸p x¸c I. Môc tiªu KiÕn thøc - Häc sinh tr×nh bµy mét sè ®Æc ®iÓm vÒ cÊu t¹o vµ lèi sèng cña c¸c ®¹i diÖn gi¸p x¸c thêng gÆp. - Nªu ®îc vai trß thùc tiÔn cña gi¸p x¸c. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - KÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm. Th¸i ®é: Gi¸o dôc th¸i ®é ®óng ®¾n b¶o vÖ c¸c gi¸p x¸c cã lîi. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác,... II. Chuẩn bị: - GV: Tranh phãng to h×nh 24 trong SGK (1-7) - HS: Kẻ bảng (sgk/81) III. C¸c ho¹t ®éng d¹y và häc: 1.Ổn ®Þnh tæ chøc KiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bài cũ Nép bµi thùc hµnh 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV – HS Néi dung Ho¹t ®éng 1: Mét sè gi¸p x¸c kh¸c - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 24 tõ 1-7 SGK, ®äc th«ng b¸o díi h×nh, hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - Tæ chøc th¶o luËn líp. - §¹i diÖn nhãm lªn ®iÒn. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - Tõ b¶ng GV yªu cÇu HS th¶o luËn: ? Trong c¸c ®¹i diÖn trªn loµi nµo cã ë ®Þa ph¬ng? Sè lîng nhiÒu hay Ýt? ? NhËn xÐt sù ®a d¹ng cña gi¸p x¸c? Ho¹t ®éng 2: Vai trß thùc tiÔn - GV yªu cÇu HS lµm viÖc ®éc lËp víi SGK vµ hoµn thµnh b¶ng 2. - GV kÎ b¶ng gäi HS lªn ®iÒn. - NÕu cha chÝnh x¸c GV bæ sung thªm: ? Líp gi¸p x¸c cã vai trß nh thÕ nµo? - GV cã thÓ gîi ý b»ng c¸ch ®Æt c¸c c©u hái nhá: ? Nªu vai trß cña gi¸p x¸c víi ®êi sèng con ngêi? ? Vai trß nghÒ nu«i t«m? ? Vai trß cña gi¸p x¸c nhá trong ao, hå, biÓn? I. Mét sè gi¸p x¸c kh¸c -Lớp gi¸p x¸c cã sè lîng loµi lín(khoảng 20 nghìn loài), sèng ë c¸c m«i trêng kh¸c nhau, cã lèi sèng phong phó. - Các đại diện thường gặp như: tôm sông, cua, tôm ở nhờ, rận nước, mọt ẩm, ...có tập tính phong phú. II. Vai trß thùc tiÔn *Lîi Ých: + Lµ nguån thøc ¨n cña c¸. +Lµ nguån cung cÊp thùc phÈm + Lµ nguån lîi xuÊt khÈu. * T¸c h¹i: + Cã h¹i cho giao th«ng ®êng thuû. + Cã h¹i cho nghÒ c¸. + TruyÒn bÖnh giun s¸n. 4. Cñng cè - §äc môc “Em cã biÕt” (sgk/81) 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. KÎ b¶ng 1, 2 (SGK/82, 85). - ChuÈn bÞ theo nhãm: con nhÖn. Ngày soạn: 14/11/2016 Ngày dạy: 26/11/2016 Líp h×nh nhÖn Tiết: 26 NhÖn vµ sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn I. Môc tiªu KiÕn thøc - Häc sinh tr×nh bµy ®îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn vµ mét sè tËp tÝnh cña chóng. - Nªu ®îc sù ®a d¹ng cña h×nh nhÖn vµ ý nghÜa thùc tiÔn cña chóng. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, kÜ n¨ng ph©n tÝch. - KÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm. Th¸i ®é: B¶o vÖ c¸c loµi h×nh nhÖn cã lîi trong tù nhiªn. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác,... II. Chuẩn bị: - GV: Tranh mét sè ®¹i diÖn h×nh nhÖn. - HS: MÉu con nhÖn III. C¸c ho¹t ®éng d¹y và häc: 1.Ổn ®Þnh tæ chøc KiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bài cũ ?Nªu vai trß thùc tiÔn cña líp gi¸p x¸c? LÊy VD minh ho¹ víi c¸c ®¹i diÖn cã ë ®Þa ph¬ng em? 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV – HS Néi dung .Ho¹t ®éng 1: NhÖn - GV híng dÉn HS quan s¸t mÉu con nhÖn, ®èi chiÕu víi h×nh 25.1 SGK. - Yªu cÇu HS: ? X¸c ®Þnh giíi h¹n phÇn ®Çu ngùc vµ phÇn bông? ? Mçi phÇn cã nh÷ng bé phËn nµo? - GV treo tranh cÊu t¹o ngoµi, gäi HS lªn tr×nh bµy. - GV yªu cÇu HS quan s¸t tiÕp h×nh 25.1, hoµn thµnh bµi tËp b¶ng 1 trang 82. - GV treo b¶ng 1 ®· kÎ s½n, gäi HS lªn b¶ng ®iÒn. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn I. NhÖn. 1. §Æc ®iÓm cÊu t¹o. Néi dung b¶ng Bảng 1: Đặc điểm cấu tạo ngoài của nhện C¸c phÇn c¬ thÓ Tªn bé phËn quan s¸t Chøc n¨ng §Çu – ngùc - §«i k×m cã tuyÕn ®éc. - §«i ch©n xóc gi¸c phñ ®Çy l«ng - 4 ®«i ch©n bß - B¾t måi vµ tù vÖ - C¶m gi¸c vÒ khøu gi¸c, xóc gi¸c - Di chuyÓn ch¨ng líi Bông - §«i khe thë - 1 lç sinh dôc - C¸c nóm tuyÕn t¬ - H« hÊp - Sinh s¶n - Sinh ra t¬ nhÖn - VÊn ®Ò 1: Ch¨ng líi - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 25.2 SGK, ®äc chó thÝch vµ s¾p xÕp qu¸ tr×nh ch¨ng líi theo thø tù ®óng. - GV chèt l¹i ®¸p ¸n ®óng:4, 2, 1,3. - VÊn ®Ò 2: B¾t måi - GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin vÒ tËp tÝnh s¨n måi cña nhÖn vµ s¾p xÕp l¹i theo thø tù ®óng. - GV cung cÊp ®¸p ¸n ®óng: 4, 1, 2, 3. ? NhÖn ch¨ng t¬ vµo thêi gian nµo trong ngµy? - GV cã thÓ cung cÊp thªm th«ng tin: cã 2 lo¹i líi: + H×nh phÔu (th¶m): ch¨ng ë mÆt ®Êt + H×nh tÊm: Ch¨ng ë trªn kh«ng. Ho¹t ®éng 2: Sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh vµ h×nh 25.3, 4, 5 SGK, nhËn biÕt mét sè ®¹i diÖn cña h×nh nhÖn. ? Ngoµi nh÷ng ®¹i diÖn trªn, em cßn biÕt nh÷ng ®¹i diÖn nµo cña líp h×nh nhÖn? + NhÖn ®á h¹i b«ng, ve, mß, bä m¹t, nhÖn l«ng, ®u«i roi. - GV yªu cÇu HS hoµn thiÖn b¶ng 2 trang 85. - GV chèt l¹i b¶ng chuÈn. yªu cÇu HS nhËn xÐt: ? Sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn? ? Nªu ý nghÜa thùc tiÔn cña h×nh nhÖn? 2. TËp tÝnh - Ch¨ng líi s¨n b¾t måi sèng. - Ho¹t ®éng chñ yÕu vµo ban ®ªm. II. Sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn - Líp h×nh nhÖn ®a d¹ng, cã tËp tÝnh phong phó, số lượng loài lớn (khoảng 36 nghìn loài). - Chúng thích sống nơi hang hốc, rậm rạp, hoạt động chủ yếu về đêm. - §a sè cã lîi, mét sè g©y h¹i cho ngêi, ®éng vËt vµ thùc vËt. 4. Cñng cè - GV treo tranh c©m cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn: + 1 HS lªn ®iÒn tªn c¸c bé phËn + 1 HS lªn nªu chøc n¨ng tõng bé phËn. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ theo nhãm: con ch©u chÊu. Ngày soạn: 22/11/2016 Ngày dạy: 2/12/2016 Líp s©u bä Tiết: 27 Ch©u chÊu I. Môc tiªu KiÕn thøc: Häc sinh tr×nh bµy ®îc c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña chÊu chÊu liªn quan ®Õn sù di chuyÓn. Nªu ®îc c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o trong, c¸c ®Æc ®iÓm dinh dìng, sinh s¶n vµ ph¸t triÓn. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - KÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm. Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác,... II. Chuẩn bị: - MÉu: con ch©u chÊu. M« h×nh ch©u chÊu - Tranh cÊu t¹o ngoµi, cÊu t¹o trong cña ch©u chÊu. III. C¸c ho¹t ®éng d¹y và häc: 1.Ổn ®Þnh tæ chøc KiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bài cũ - §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña nhÖn? Vai trß cña líp h×nh nhÖn? 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV – HS Néi dung Ho¹t ®éng 1: CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn - GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin trong SGk, quan s¸t h×nh 26.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: ? C¬ thÓ ch©u chÊu gåm mÊy phÇn? ? M« t¶ mçi phÇn c¬ thÓ cña ch©u chÊu? - GV yªu cÇu HS quan s¸t con ch©u chÊu (hoÆc m« h×nh), nhËn biÕt c¸c bé phËn ë trªn mÉu (hoÆc m« h×nh). - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: ? So víi c¸c loµi s©u bä kh¸c kh¶ n¨ng di chuyÓn cña ch©u chÊu cã linh ho¹t h¬n kh«ng? T¹i sao? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV ®a thªm th«ng tin vÒ ch©u chÊu di c. Ho¹t ®éng 2: CÊu t¹o trong - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 26.2, ®äc th«ng tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Ch©u chÊu cã nh÷ng hÖ c¬ quan nµo? ? KÓ tªn c¸c bé phËn cña hÖ tiªu ho¸? ? HÖ tiªu ho¸ vµ hÖ bµi tiÕt cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo?(®Òu ®æ chung vµo ruét sau) ? V× sao hÖ tuÇn hoµn ë s©u bä l¹i ®¬n gi¶n ®i?(v× nã kh«ng lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn oxi mµ chØ vËn chuyÓn chÊt dinh dìng) - GV chèt l¹i kiÕn thøc Ho¹t ®éng 3: Dinh dìng - HS: nghiªn cøu th«ng tin trong SGK/87 vµ tr¶ lêi: ? Thøc ¨n cña ch©u chÊu lµ g×? ? Thøc ¨n ®îc tiªu ho¸ nh thÕ nµo? ? V× sao bông ch©u chÊu lu«n phËp phång? Ho¹t ®éng 4: Sinh s¶n vµ ph¸t triÓn - GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin trong SGk vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Nªu ®Æc ®iÓm sinh s¶n cña ch©u chÊu? ? V× sao ch©u chÊu non ph¶i lét x¸c nhiÒu lÇn? I. CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn - C¬ thÓ gåm 3 phÇn: + §Çu: R©u, m¾t kÐp, c¬ quan miÖng. + Ngùc: 3 ®«i ch©n, 2 ®«i c¸nh + Bông: NhiÒu ®èt, mçi ®èt cã 1 ®«i lç thë. - Di chuyÓn: Bß, nh¶y, bay. II. CÊu t¹o trong SGK/86,87 III. Dinh dìng - Ch©u chÊu ¨n chåi vµ l¸ c©y. - Thøc ¨n tËp trung ë diÒu, nghiÒn nhá ë d¹ dµy, tiªu ho¸ nhê enzim do ruét tÞt tiÕt ra. - H« hÊp qua lç thë ë mÆt bông. IV. Sinh s¶n vµ ph¸t triÓn - Ch©u chÊu ph©n tÝnh. - §Î trøng thµnh æ ë díi ®Êt - Ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. 4. Cñng cè Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo gióp nhËn d¹ng ch©u chÊu trong c¸c ®Æc ®iÓm sau: a. C¬ thÓ cã 2 phÇn ®Çu ngùc vµ bông. b. C¬ thÓ cã 3 phÇn ®Çu, ngùc vµ bông c. Cã vá kitin bao bäc c¬ thÓ d. §Çu cã 1 ®«i r©u e. Ngùc cã 3 ®«i ch©n vµ 2 ®«i c¸nh g. Con non ph¸t triÓn qua nhiÒu lÇn lét x¸c. §¸p ¸n: b, e. 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Su tÇm tranh ¶nh vÒ c¸c ®¹i diÖn s©u bä. - KÎ b¶ng1, 2 (SGK - trang 91, 92) vµo vë. Ngày soạn: 22/11/2016 Ngày dạy: 3/12/2016 Tiết: 28 §a d¹ng vµ ®Æc ®iÓm chung cña líp s©u bä I. Môc tiªu KiÕn thøc - Th«ng qua c¸c ®¹i diÖn nªu ®îc sù ®a d¹ng cña líp s©u bä. - Tr×nh bµy ®îc ®Æc ®iÓm chung cña líp s©u bä. - Nªu ®îc vai trß thùc tiÔn cña s©u bä. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch. - KÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm. Th¸i ®é: BiÕt c¸ch b¶o vÖ c¸c loµi s©u bä cã Ých vµ tiªu diÖt s©u bä cã h¹i. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác,... II. Chuẩn bị: -GV: Tranh mét sè ®¹i diÖn cña líp s©u bä - HS: kÎ s½n b¶ng 1 vµ 2 vµo vë. III. C¸c ho¹t ®éng d¹y và häc: 1.Ổn ®Þnh tæ chøc KiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bài cũ KIỂM TRA 15 PHÚT ĐỀ BÀI Câu 1: (6 điểm) Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của nhện? Chức năng của từng bộ phận cấu tạo ngoài đó? Câu 2: (3 điểm) Cấu tạo ngoài của châu chấu gồm mấy phần? Mô tả mỗi phần cơ thể của châu chấu? Câu 3: (1 điểm) Vì sao hệ tuần hoàn ở sâu bọ lại đơn giản đi? ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM Câu Đáp án Điểm 1 C¸c phÇn c¬ thÓ Tªn bé phËn quan s¸t Chøc n¨ng §Çu – ngùc - §«i k×m cã tuyÕn ®éc. - §«i ch©n xóc gi¸c phñ ®Çy l«ng - 4 ®«i ch©n bß - B¾t måi vµ tù vÖ - C¶m gi¸c vÒ khøu gi¸c, xóc gi¸c - Di chuyÓn ch¨ng líi Bông - §«i khe thë - 1 lç sinh dôc - C¸c nóm tuyÕn t¬ - H« hÊp - Sinh s¶n - Sinh ra t¬ nhÖn 1 đ 1 đ 1 đ 1 đ 1 đ 1 đ 2 - C¬ thÓ gåm 3 phÇn: + §Çu: R©u, m¾t kÐp, c¬ quan miÖng. + Ngùc: 3 ®«i ch©n, 2 ®«i c¸nh + Bông: NhiÒu ®èt, mçi ®èt cã 1 ®«i lç thë. 0,5 đ 1 đ 1 đ 0,5 đ 3 Vì hệ tuần hoàn không làm nhiệm vụ vận chuyển oxi nữa mà chỉ vận chuyển chất dinh dưỡng 1 đ 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV – HS Néi dung Ho¹t ®éng 1: Mét sè ®¹i diÖn s©u bä - GV yªu cÇu HS quan s¸t tõ h×nh 27.1 ®Õn 27.7 SGK, ®äc th«ng tin díi h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái: ? ë h×nh 27 cã nh÷ng ®¹i diÖn nµo? ? H·y kÓ thªm c¸c ®¹i diÖn mµ em biÕt?(muçm, bä hung, bä c¸nh cam, kiÕn, mèi..) ? Em h·y cho biÕt thªm nh÷ng ®Æc ®iÓm cña mçi ®¹i diÖn mµ em biÕt? +HS: Bä ngùa:¨n s©u bä, cã kh¶ n¨ng biÕn ®æi mµu s¾c theo m«i trêng; Ve sÇu: ®Î trøng trªn th©n c©y, Êu trïng ë díi ®Êt, ve ®ùc kªu vµo mïa h¹; Ruåi, muçi: lµ ®éng vËt trung gian truyÒn bÖnh; Ong: cã tËp tÝnh x©y tæ rÊt ®iªu luyÖn,ong mËt sau khi ®èt ngêi xong sÏ bÞ chÕt. - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1 trang 91 SGK. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. I. Mét sè ®¹i diÖn s©u bä - S©u bä rÊt ®a d¹ng: + Chóng cã sè lîng loµi lín. + M«i trêng sèng ®a d¹ng. + Cã lèi sèng vµ tËp tÝnh phong phó thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng. Bảng 1: Sự đa dạng về môi trường sống STT Các môi trường sống Một số sâu bọ đại diện 1 Ở nước Trên mặt nước Bọ vẽ Trong nước Ấu trùng chuồn chuồn, bọ gậy 2 Ở cạn Dưới đất Ấu trùng ve sầu, dế trũi Trên mặt đất Dế mèn, bọ hung Trên cây Bọ ngựa Trên không Chuồn chuồn, bướm 3 Kí sinh Ở cây Bọ rầy Ở động vật Chấy, rận, Ho¹t ®éng 2: §Æc ®iÓm chung cña s©u bä - GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin trong SGK, th¶o luËn, chän c¸c ®Æc ®iÓm chung næi bËt cña líp s©u bä. - GV chèt l¹i ®Æc ®iÓm chung. Ho¹t ®éng 3: Vai trß thùc tiÔn cña s©u bä - GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin vµ lµm bµi tËp ®iÒn b¶ng 2 trang 92 SGK. - GV kÎ nhanh b¶ng 2, gäi HS lªn ®iÒn. - §Ó líp s«i næi GV nªn gäi nhiÒu HS tham gia lµm bµi tËp. ? Ngoµi 7 vai trß trªn, líp s©u bä cßn cã nh÷ng vai trß g×? - HS cã thÓ nªu thªm: VD: + Lµm s¹ch m«i trêng: bä hung + Lµm h¹i c¸c c©y n«ng nghiÖp. II. §Æc ®iÓm chung cña s©u bä - C¬ thÓ gåm 3 phÇn: ®Çu, ngùc, bông. - PhÇn ®Çu cã 1 ®«i r©u, ngùc cã 3 ®«i ch©n vµ 2 ®«i c¸nh. - H« hÊp b»ng èng khÝ. - Ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. III. Vai trß thùc tiÔn cña s©u bä * Lîi Ých: + Lµm thuèc ch÷a bÖnh + Lµm thùc phÈm + Thô phÊn cho c©y trång + Lµm thøc ¨n cho ®éng vËt kh¸c. + DiÖt c¸c s©u bä cã h¹i + Lµm s¹ch m«i trêng * T¸c h¹i: + Lµ ®éng vËt trung gian truyÒn bÖnh + G©y h¹i cho c©y trång + Lµm h¹i cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Bảng 2: Vai trò thực tiễn của sâu bọ STT Các đại diện Vai trò thực tiễn Ong mật Tằm Ruồi Muỗi Ong mắt đỏ Bọ rầy 1 Làm thuốc chữa bệnh √ √ 2 Làm thực phẩm √ 3 Thụ phấn cây trồng √ 4 Thức ăn cho động vật khác √ 5 Diệt các sâu hại √ 6 Hại hạt ngũ cốc √ 7 Truyền bệnh √ √ 4. Cñng cè ?1. H·y cho biÕt 1 sè loµi s©u bä cã tËp tÝnh phong phó ë ®Þa ph¬ng? ?2. Nªu ®Æc ®iÓm ph©n biÖt líp s©u bä víi líp kh¸c trong ngµnh ch©n khíp? ?3. Nªu biÖn ph¸p chèng s©u bä cã h¹i nhng an toµn cho m«i trêng? 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - ¤n tËp ngµnh ch©n khíp. - T×m hiÓu tËp tÝnhđộng vật lớp sâu bọ. Ngày soạn: 3/12/2016 Ngày dạy: 9/12/2016 Tiết: 29 Thùc hµnh: Xem b¨ng h×nh vÒ tËp tÝnh cña s©u bä I. Môc tiªu KiÕn thøc: Th«ng qua b¨ng h×nh häc sinh quan s¸t, ph¸t hiÖn mét sè tËp tÝnh cña s©u bä thÓ hiÖn trong t×m kiÕm, cÊt gi÷ thøc ¨n, trong sinh s¶n vµ trong quan hÖ gi÷a chóng víi con måi hoÆc kÎ thï. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t trªn b¨ng h×nh. - KÜ n¨ng tãm t¾t néi dung ®· xem. Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. Định hướng phát triển năng lực:
Tài liệu đính kèm: