Giáo án Đại số 8 tiết 48: Phương trình chứa ẩn ở mẫu thức (tiết 1)

Tuaàn 23 
Ngaøy soaïn : 15/01/2010 
Ngaøy dạy: : 25/01/2010 
Tieát : 48 
 PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA AÅN ÔÛ MAÃU THÖÙC (Tiết1) 
I. MUÏC TIEÂU : 
Kieán thöùc : Naém ñöôïc khaùi nieäm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät phöông trình, caùch tìm ñieàu kieän xaùc ñònh (vieát taéc laø ÑKXÑ) cuûa phöông trình. 
Kó naêng : Naém vöõng caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu, caùch trình baøy baøi chính xaùc, ñaëc bieät laø böôùc tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình vaø böôùc ñoái chieáu vôùi ÑKXÑ cuûa phöông trình ñeå nhaän nghieäm.
Thaùi ñoä : Reøn tính caån thaän, chính xaùc. 
II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH :
Chuaån bò cuûa GV : Baûng phuï ghi baøi taäp vaø caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu.
Chuaån bò cuûa HS : OÂn taäp ñieàu kieän cuûa bieán ñeå giaù trò phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh, ñònh nghóa hai phöông trình töông ñöông.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :
Toå chöùc lôùp : 1’
Kieåm tra baøi cuõ : 5’
ĐT
Câu hỏi
Đáp án
Điểm
Kh
Giải phương trình
2(x + 2)(x – 2) = x(2x + 3)
 2(x + 2)(x – 2) = x(2x + 3)
Û 2(x2 – 4) = x(2x + 3)
Û 2x2 – 8 = 2x2 + 3x 
Û 2x2 – 2x2 – 3x = 8
Û -3x = 8
Û x = 
Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trìnhS = 
3
2
3
2
3.Baøi môùi :
Giôùi thieäu baøi :(1’)Ôû baøi tröôùc chuùng ta chæ xeùt caùc phöông trình maø hai veá cuûa noù ñeàu laø caùc bieåu thöùc höõu tæ cuûa aån vaø khoâng chöùa aån ôû maãu. Trong baøi naøy, ta seõ nghieân cöùu caùch giaûi caùc phöông trình coù bieåu thöùc chöùa aån ôû maãu.
Tieán trình baøi daïy : 
TL
Hoaït ñoäng cuûa GV 
Hoaït ñoäng cuûa HS 
Kieán thöùc
7’
10’
12’
8’
Hoaït ñoäng 1:Ví dụ mở đầu
GV ñaëc vaán ñeà nhö SGK
GV ñöa ra phöông trình 
 Ta chöa bieát caùch giaûi phöông trình daïng naøy, vaäy ta thöû giaûi baèng phöông phaùp ñaõ bieát xem coù ñöôïc hay khoâng ?
Ta bieán ñoåi nhö theá naøo ?
 x = 1 coù phaûi laø nghieäm cuûa phöông trình hay khoâng ? vì sao ?
Vaäy phöông trình ñaõ cho vaø phöông trình x = 1 coù töông ñöông khoâng ?
Vaäy khi bieán ñoåi töø phöông trình chöùa aån ôû maãu ñeán phöông trình khoâng chöùa aån ôû maãu coù theå ñöôïc phöông trình môùi khoâng töông ñöông vôùi phöông trình ñaõ cho.
Bôûi vaäy khi giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu, ta phaûi chuù yù ñeán ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình.
Hoaït ñoäng 2:tìm điều kiện xácđịnh của một phương trình
Ñoái vôùi phöông trình chöùa aån ôû maãu, caùc giaù trò cuûa aån maø taïi ñoù ít nhaát moät maãu thöùc cuûa phöông trình baèng 0 khoâng theå laø nghieäm cuûa phöông trình.
Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình (ÑKXÑ) laø ñieàu kieän cuûa aån ñeå taát caû caùc maãu thöùc trong phöông trình khaùc 0.
GV neâu ví duï SGK.
Phöông trình xaùc ñònh khi naøo ?
Haõy tìm giaù trò cuûa x ?
Töông töï haõy tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình 
Goïi moät HS leân baûng laøm 
Nhaán maïnh caùc böôùc laøm :
Cho caùc maãu thöùc khaùc 0
Tìm giaù trò cuûa x.
GV Yeâu caàu HS laøm ? 2 SGK tr20
Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình sau :
b) 
Hoaït ñoäng 3:Giải phương trình chứa ẩn ở mẫu
GV ñöa ví duï2 tr20 SGK leân baûng
Giaûi phöông trình :
GV höôùng daån caùc böôùc giaûi :
 Haõy tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình ?
GHaõy qui ñoàng maãu cuûa phöông trình roài khöû maãu.
Phöông trình chöùa aån ôû maãu vaø phöông trình ñaõ khöõ maãu coù töông ñöông khoâng ?
Vaäy ôû böôùc naøy ta duøng kí hieäu (Þ) chöù khoâng duøng kí hieäu töông ñöông (Û).
Haõy giaûi phöông trình tìm ñöôïc theo caùc böôùc giaûi ñaõ bieát.
x = coù thoaû maûn ÑKXÑ cuûa phöông trình hay khoâng ?
 Vaäy x = laø ngheäm cuûa phöông trình.
Ñeå giaûi moät phöông trình chöùa aån ôû maãu ta phaûi laøm qua nhöõng böôùc naøo ?
Yeâu caàu HS ñoïc caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu tr21 SGK
Hoaït ñoäng 4 
GV cho HS laøm baøi 27 tr22 SGK
Giaûi phöông trình :
 Phöông trình coù daïng gì ?
Haõy giaûi phöông trình theo caùc böôùc nhö SGK tr21.
Chuyeån caùc haïng töû chöùa aån sang moät veá :
thu goïn : x = 1 
 x = 1 khoâng phaûi laø nghieäm cuûa phöông trình vì taïi x = 1 giaù trò cuûa phaân thöùc khoâng xaùc ñònh.
Vaäy phöông trình ñaõ cho vaø phöông trình x = 1khoâng töông ñöông.
Nghe GV trình baøy
Phöông trình :
 xaùc ñònh khi x – 2 ¹ 0 
Traû lôøi 
Moät HS leân baûng trình baøy. Caùc HS khaùc laøm vaøo vôû.
Hai HS laàn löôïc ñöùng taïi choå traû lôøi.
HS 1: Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình. 
HS 2 : Trình baøy mieäng böôùc qui ñoàng maãu cuûa phöông trình roài khöû maãu.
 Phöông trình chöùa aån ôû maãu vaø phöông trình ñaõ khöõ maãu coù theå khoâng töông ñöông
Moät HS leân baûng giaûi tieáp.
 x = coù thoaû maûn ÑKXÑ cuûa phöông trình
 Traû lôøi như sgk
HS ñoïc caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu tr21 SGK
Phöông trình chöùa aån ôû maãu.
Moät HS leân baûng trình baøy. HS caû lôùp laøm vaøo vôû.
1/ Ví duï môû ñaàu. (SGK)
2/ Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät phöông trình.
Ví duï 1. Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình sau :
Ta coù : x – 2 ¹ 0 Þ x ¹ 2 
Vaäy ÑKXÑ : x ¹ 2
Ta coù : 
x – 1 ¹ 0 Þ x ¹ 1 
x + 2 ¹ 0 Þ x ¹ -2
Vaäy ÑKXÑ : x ¹ 1 ; x ¹ -2
? 2 Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình sau :
x – 1 ¹ 0 Þ x ¹ 1 
x + 1 ¹ 0 Þ x ¹ -1 
Vaäy ÑKXÑ : x ¹ 1 ; x ¹ -1 
b) 
x – 2 ¹ 0 Þ x ¹ 2 
Vaäy ÑKXÑ : x ¹ 2
3/ Giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu.
Ví duï 2. Giaûi phöông trình :
 (1) 
ÑKXÑ : x ¹ 0 ; x ¹ 2
Û 
Þ 2(x + 2)(x – 2) = x(2x + 3)
Û 2(x2 – 4) = x(2x + 3)
Û 2x2 – 8 = 2x2 + 3x 
Û 2x2 – 2x2 – 3x = 8
Û -3x = 8
Û x = (thoaû maûn ÑKXÑ)
Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình S = 
* Caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu. (SGK)
Baøi 27a tr22 SGK
Giaûi phöông trình :
 (2)
ÑKXÑ : x ¹ -5
Û 
Þ 2x – 5 = 3(x + 5)
Û 2x – 5 = 3x + 15 
Û 2x – 3x = 15 + 5 
Û -x = 20
Û x = -20 (thoaû maûn ÑKXÑ)
Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông tình laø S = {-20}
 4.Hướng dẫn về nhà: 1’
Naém vöõng ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät phöông trình laø ñieàu kieän cuûa aån ñeå taát caû caùc maãu cuûa phöông trình khaùc 0.
Naém vöõng caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu, chuù yù böôùc1 tìm ÑKXÑ vaø böôùc 4 (ñoái chieáu vôùi ÑKXÑ ñeå keát luaän).
Baøi taäp veà nhaø : 27b, c, d ; 28a, b tr22 SGK
 IV. RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO PHÙ MỸ
TRƯỜNG THCS MỸ QUANG
TỔ TOÁN
&œ
 GIÁO ÁN THAO GIẢNG
CÁC TRƯỜNG HỢP ĐỒNG DẠNG 
CỦA TAM GIÁC VUÔNG
	 Giaùo vieân thöc hieän: 
Phan Thò Thanh Thuûy
Năm học :2009-2010