Tổng hợp 34 Chuyên đề bồi dưỡng Hóa học THCS - Tập 3

TỔNG HỢP 
34 CHUY ấN ĐỀ BỒI DƯỠNG HOÁ HỌC THCS
T ẬP 3Chuyên đề 14:
nhận biết - phân biệt các chất.
I/ Nguyên tắc và yêu cầu khi giải bài tập nhận biết.
Muốn nhận biết hay phân biệt các chất ta phải dựa vào phản ứng đặc trưng và có các hiện tượng: như có chất kết tủa tạo thành sau phản ứng, đổi màu dung dịch, giải phóng chất có mùi hoặc có hiện tượng sủi bọt khí. Hoặc có thể sử dụng một số tính chất vật lí (nếu như bài cho phép) như nung ở nhiệt độ khác nhau, hoà tan các chất vào nước, 
Phản ứng hoá học được chọn để nhận biết là phản ứng đặc trưng đơn giản và có dấu hiệu rõ rệt. Trừ trường hợp đặc biệt, thông thường muốn nhận biết n hoá chất cần phải tiến hành (n – 1) thí nghiệm.
Tất cả các chất được lựa chọn dùng để nhận biết các hoá chất theo yêu cầu của đề bài, đều được coi là thuốc thử.
Lưu ý: Khái niệm phân biệt bao hàm ý so sánh (ít nhất phải có hai hoá chất trở lên) nhưng mục đích cuối cùng của phân biệt cũng là để nhận biết tên của một số hoá chất nào đó.
II/ Phương pháp làm bài.
1/ Chiết(Trích mẫu thử) các chất vào nhận biết vào các ống nghiệm.(đánh số)
2/ Chọn thuốc thử thích hợp(tuỳ theo yêu cầu đề bài: thuốc thử tuỳ chọn, han chế hay không dùng thuốc thử nào khác).
3/ Cho vào các ống nghiệm ghi nhận các hiện tượng và rút ra kết luận đã nhận biết, phân biệt được hoá chất nào.
4/ Viết PTHH minh hoạ.
III/ Các dạng bài tập thường gặp.
Nhận biết các hoá chất (rắn, lỏng, khí) riêng biệt.
Nhận biết các chất trong cùng một hỗn hợp.
Xác định sự có mặt của các chất (hoặc các ion) trong cùng một dung dịch.
Tuỳ theo yêu cầu của bài tập mà trong mỗi dạng có thể gặp 1 trong các trường hợp sau:
+ Nhận biết với thuốc thử tự do (tuỳ chọn)
+ Nhận biết với thuốc thử hạn chế (có giới hạn)
+ Nhận biết không được dùng thuốc thử bên ngoài.
Đối với chất khí:
Khí CO2: Dùng dung dịch nước vôi trong có dư, hiện tượng xảy ra là làm đục nước vôi trong.
Khí SO2: Có mùi hắc khó ngửi, làm phai màu hoa hồng hoặc Làm mất màu dung dịch nước Brôm hoặc Làm mất màu dung dịch thuốc tím.
5SO2 + 2KMnO4 + 2H2O 2H2SO4 + 2MnSO4 + K2SO4 
Khí NH3: Có mùi khai, làm cho quỳ tím tẩm ướt hoá xanh.
Khí clo: Dùng dung dịch KI + Hồ tinh bột để thử clo làm dung dịch từ màu trắng chuyển thành màu xanh.
Cl2 + KI 2KCl + I2 
Khí H2S: Có mùi trứng thối, dùng dung dịch Pb(NO3)2 để tạo thành PbS kết tủa màu đen.
Khí HCl: Làm giấy quỳ tẩm ướt hoá đỏ hoặc sục vào dung dịch AgNO3 tạo thành kết tủa màu trắng của AgCl. 
Khí N2: Đưa que diêm đỏ vào làm que diêm tắt.
Khí NO ( không màu ): Để ngoài không khí hoá màu nâu đỏ.
Khí NO2 ( màu nâu đỏ ): Mùi hắc, làm quỳ tím tẩm ướt hoá đỏ.
 4NO2 + 2H2O + O2 4HNO3 
Nhận biết dung dịch bazơ (kiềm): Làm quỳ tím hoá xanh. 
Nhận biết Ca(OH)2: 
Dùng CO2 sục vào đến khi xuất hiện kết tủa thì dừng lại.
Dùng Na2CO3 để tạo thành kết tủa màu trắng của CaCO3 
Nhận biết Ba(OH)2:
Dùng dung dịch H2SO4 để tạo thành kết tủa màu trắng của BaSO4.
Nhận biết dung dịch axít: Làm quỳ tím hoá đỏ 
Dung dịch HCl: Dùng dung dịch AgNO3 làm xuất hiện kết tủa màu trắng của AgCl.
Dung dịch H2SO4: Dùng dung dịch BaCl2 hoặc Ba(OH)2 tạo ra kết tủa BaSO4.
Dung dịch HNO3: Dùng bột đồng đỏ và đun ở nhiệt độ cao làm xuất hiện dung dịch màu xanh và có khí màu nâu thoát ra của NO2.
Dung dịch H2S: Dùng dung dịch Pb(NO3)2 xuất hiện kết tủa màu đen của PbS.
Dung dịch H3PO4: Dùng dung dịch AgNO3 làm xuất hiện kết tủa màu vàng của Ag3PO4.
Nhận biết các dung dịch muối:
Muối clorua: Dùng dung dịch AgNO3.
Muối sunfat: Dùng dung dịch BaCl2 hoặc Ba(OH)2.
Muối cacbonat: Dùng dung dịch HCl hoặc H2SO4.
Muối sunfua: Dùng dung dịch Pb(NO3)2.
Muối phôtphat: Dùng dung dịch AgNO3 hoặc dùng dung dịch CaCl2, Ca(OH)2 làm xuất hiện kết tủa mùa trắng của Ca3(PO4)2.
Nhận biết các oxit của kim loại.
* Hỗn hợp oxit: hoà tan từng oxit vào nước (2 nhóm: tan trong nước và không tan)
Nhóm tan trong nước cho tác dụng với CO2.
+ Nếu không có kết tủa: kim loại trong oxit là kim loại kiềm.
+ Nếu xuát hiện kết tủa: kim loại trong oxit là kim loại kiềm thổ.
Nhóm không tan trong nước cho tác dụng với dung dịch bazơ.
+ Nếu oxit tan trong dung dịch kiềm thì kim loại trong oxit là Be, Al, Zn, Cr..
+ Nếu oxit không tan trong dung dịch kiềm thì kim loại trong oxit là kim loại kiềm thổ.
Nhận biết một số oxit:
- (Na2O; K2O; BaO) cho tác dụng với nước--> dd trong suốt, làm xanh quỳ tím.
- (ZnO; Al2O3) vừa tác dụng với dung dịch axit, vừa tác dụng với dung dịch bazơ.
- CuO tan trong dung dịch axit tạo thành đung dịch có màu xanh đặc trưng.
- P2O5 cho tác dụng với nước --> dd làm quỳ tím hoá đỏ.
- MnO2 cho tác dụng với dd HCl đặc có khí màu vàng xuất hiện.
- SiO2 không tan trong nước, nhưng tan trong dd NaOH hoặc dd HF.
Bài tập áp dụng:
Bài 1: Chỉ dùng thêm một hoá chất, nêu cách phân biệt các oxit: K2O, Al2O3, CaO, MgO.
Bài 2: Có 5 mẫu kim loại Ba, Mg, Fe, Al, Ag nếu chỉ dùng dung dịch H2SO4 loãng có thể nhận biết được những kim loại nào. Viết các PTHH minh hoạ.
Bài 3: Chỉ có nước và khí CO2 hãy phân biệt 5 chất bột trắng sau đây: NaCl, Na2CO3, Na2SO4, BaCO3, BaSO4.
Bài 4: Không được dùng thêm một hoá chất nào khác, hãy nhận biết 5 lọ bị mất nhãn sau đây. KHCO3, NaHSO4, Mg(HCO3)2 , Na2CO3, Ba(HCO3)2.
Bài 5: Chỉ dùng thêm Cu và một muối tuỳ ý hãy nhận biết các hoá chất bị mất nhãn trong các lọ đựng từng chất sau: HCl, HNO3, H2SO4, H3PO4.
Chuyên đề 15: 
Tách - Tinh chế các chất
Để tách và tinh chế các chất ta có thể:
1/ Sử dụng các phương pháp vật lí.
Phương pháp lọc: Dùng để tách chất không tan ra khỏi hỗn hợp lỏng
Phương pháp cô cạn: Dùng để tách chất tan rắn (Không hoá hơi khi gặp nhiệt độ cao) ra khỏi dung dịch hỗn hợp lỏng.
Phương pháp chưng cất phân đoạn: Dùng để tách các chất lỏng ra khỏi hỗn hợp lỏng nếu nhiệt độ đông đặc của chúng cách biệt nhau quá lớn.
Phương pháp chiết: Dùng để tách các chất lỏng ra khỏi hỗn hợp lỏng không đồng nhất.
2/ Sử dụng phương pháp hoá học. XY
Sơ đồ tách: + Y Tách bằng
 AX phương pháp 
 Tách (Pứ tái tạo) vật lí
hh A,B + X bằng 
 pứ tách PP vật lí (A)
 (B)
Lưu ý: Phản ứng được chọn để tách phải thoả mãn 3 yêu cầu:
Chỉ tác dụng lên một chất trong hỗn hợp cần tách.
Sản phẩm tạo thành có thể tách dễ dàng khỏi hỗn hợp
Từ sản phẩm phản ứng tạo thành có khả năng tái tạo được chất ban đầu.
Bài tập áp dụng:
Bài 1: Tách riêng từng chất ra khỏi hỗn hợp rắn gồm: Al2O3 ; CuO ; Fe2O3 
Bài 2: Tách các kim loại sau đây ra khỏi hỗn hợp bột gồm: Cu, Fe, Al, Ag.
Bài 3: Bằng phương pháp hoá học hãy tách 3 muối KCl, AlCl3 và FeCl3 ra khỏi nhau trong một dung dịch.
Bài 4: Tách riêng từng chất nguyên chất từ hỗn hợp các oxit gồm: MgO, CuO, BaO.
Bài 5: Trình bày cách tinh chế: Cl2 có lẫn CO2 và SO2.
Bài 6: Tách riêng từng chất ra khỏi hỗn hợp khí: H2S, CO2, N2 và hơi nước.
Bài 7: Tách riêng N2, CO2 ở dạng tinh khiết ra khỏi hỗn hợp: N2, CO, CO2, O2 và hơi H2O.
Một số lưu ý:
Phương pháp thu
Thu khí có tính chất
Kết quả thu được khí
úp ngược ống thu
Nhẹ hơn không khí
H2, He, NH3, CH4, N2
Ngửa ống thu
Nặng hơn không khí
O2, Cl2, HCl, SO2, H2S
Đẩy nước
Không tan và không tác dụng với H2O
H2, O2, N2, CH4, He
Chuyên đề 16:
Viết phương trình hoá học
 Điều chế chất vô cơ và 
thực hiện sơ đồ chuyển hoá
(Vận dụng tính chất hoá học của các chất và các phản ứng hoá học điều chế các chất để viết)
Bài 1: Viết PTHH để thực hiện sơ đồ sau.
 CaCO3
 +A 
 +B
 CO2 +E
 +C ( Biết A,B,C,D,E là những chất 
 +D khác nhau )
 Na2CO3 
Bài tập áp dụng: hoàn thành các PTHH theo sơ đồ phản ứng.
1/ Xác định các chất A,B,C,D,E và hoàn thành sơ đồ biến hoá sau
 NaHCO3
 +A 	 + B
 CO2 + D + E CaCO3 
 +A	 + C
	Na2CO3
2/ Xác định các chất A, B, C, D, E, F, M và hoàn thành các phương trình hoá học theo sơ đồ sau:
	 AC
 +HCl (d d ) + F,kk,t0
 DM + Fe,t0 + Cl2 ,t0 E D M.
 + Cl2 ,t0 + NaOH( dd )
 	 B
3/ Xác định B, C, D, E, M, X, Z. Giải thích và hoàn thành các phương trình hoá học thể hiện theo sơ đồ biến hoá sau:
 B
 + HCl + X + Z
 M D t0 E đpnc M. 
 + Z
 + NaOH + Y + Z
 C
4/ Viết các phương trình hoá học thể hiện theo sơ đồ biến hoá sau ( ghi rõ điều kiện nếu có ).
 FeCl2 ( 2 )	Fe(NO3)2 ( 3 ) Fe(OH)2
 (1 ) 	( 4 )
 Fe ( 9 ) ( 10 ) ( 11 )	Fe2O3 
 ( 5 )
 FeCl3 ( 6 )	Fe(NO3)3 ( 7 )	 Fe(OH)3 ( 8 )
5/ Xác định các chất A, B, C, D, E, F, G, H và hoàn thành sơ đồ biến hoá sau:
 C
 ( 2 ) ( 3 ) + E 
 +H2SO4 
 + H2O + G
 A ( 1 ) B ( 6 ) H
 + H2SO4
 ( 4 ) ( 5 ) + F
 D 
 Biết H là muối không tan trong axít mạnh, A là kim loại hoạt động hoá học mạnh, khi cháy ngọn lửa có màu vàng.
6/ Hoàn thành dãy biến hoá sau ( ghi rõ điều kiện nếu có )
 FeSO4 (2) Fe(OH)2 (3) Fe2O3 (4) Fe
 (1)
 Fe (7) (8) (9) (10)
 (5)
 Fe2(SO4)3 (6) Fe(OH)3 Fe3O4
7/ Hoàn thành các phương trình phản ứng theo sơ đồ biến hoá sau( ghi rõ điều kiện nếu có )
 BaCO3 
 ( 2 ) ( 3 )
Ba ( 1 ) Ba(OH)2 ( 8 ) ( 9 ) BaCl2 ( 6 ) BaCO3 ( 7 ) 
 BaO
 ( 4 ) ( 5 )
 Ba(HCO3)2 
8/ Hoàn thành các phương trình phản ứng theo sơ đồ biến hoá sau( ghi rõ điều kiện nếu có )
 CaCO3 
 ( 2 ) ( 3 )
 Ca ( 1 ) Ca(OH)2 ( 8 ) ( 9 ) CaCl2 ( 6 ) CaCO3 ( 7 ) 
 CaO
 ( 4 ) ( 5 )
 Ca(HCO3)2 
Hoặc cho sơ đồ sau: Biết rằng C là thành phần chính của đá phấn.
 C 
 ( 2 ) + G + H ( 3 )
	 ( 9 )
 A ( 1 ) B ( 8 ) E ( 6 ) C ( 7 ) F 
 + HO + G + H
 ( 4 ) ( 5 )
 D 
9/ Hoàn thành các phương trình phản ứng theo sơ đồ biến hoá sau( ghi rõ điều kiện nếu có )
 K2CO3 
 ( 2 ) ( 3 )
 K ( 1 ) KOH ( 8 ) ( 9 ) KCl ( 6 ) KNO3 ( 7 ) 
 KNO2
 ( 4 ) ( 5 )
 KHCO3 
10/ Al ( 1 ) Al2O3 ( 2 ) AlCl3 ( 3 )	 Al(NO3)3 ( 4 ) Al(OH)3 ( 5 ) 
 Al2O3
11/ Xác định các chất X1, X2 và hoàn thành sơ đồ biến hoá sau 
 X1
 ( 1 ) 	 ( 2 ) 4Fe(OH)2 + O2 2Fe2O3 + 4H2O
FeCl2 ( 5 ) Fe2O3 
 ( 3 ) ( 4 )
	 X2 4FeCl2 + 8KOH + 2H2O + O2 4Fe(OH)3 + 8KCl
12/ Hoàn thành dãy biến hoá sau (ghi rõ điều kiện nếu có)
 +B 
 +H2,t0 A X + D
 X +O2,t0 B + Br2 + D Y + Z 
 +Fe,t0 
 C +Y hoặc Z A + G
 Biết A là chất khí có mùi xốc đặc trưng và khi sục A vào dung dịch CuCl2 có chất kết tủa tạo thành. 
13/ Hoàn thành các phương trình phản ứng sau:
KClO3 t0 A + B
A + MnO2 + H2SO4 C + D + E + F
A đpnc G + C
G + H2O L + M
C + L t0 KClO3 + A + F
14/ Hoàn thành các phương trình phản ứng sau:
KClO3 t0 A + B
A + KMnO4 + H2SO4 C + ...
A đpnc C + D
D + H2O E + ...
C + E t0 ...
15/ Hoàn thành các phương trình hoá học theo sơ đồ phản ứng sau.
M + A F
M +B E
 G H E F
M + C Fe I K L H + BaSO4
 J 
M + D M G H
16/ Hoàn thành các phương trình hoá học theo sơ đồ phản ứng sau.
 Fe(OH)3 + A
 FeCl2 + B + C
 FeCl3 FeCl2 + D + E 
 FeCl2 + F 
 Fe2(CO3)3 Fe(OH)3 + G ( k ) 
17/ Chọn 2 chất vô cơ để thoả mãn chất R trong sơ đồ sau:
 A B C
 R R R R
 X Y Z 
 2 chất vô cơ thoả mãn là NaCl và CaCO3
 CaO Ca(OH)2 CaCl2 
 CaCO3 CaCO3 CaCO3 CaCO3 
 CO2 NaHCO3 Na2CO3 
 Na NaOH Na2SO4
 NaCl NaCl NaCl NaCl 
 Cl2 HCl BaCl2 
Bài tập tổng hợp: Viết PTHH theo sơ đồ – chuỗi phản ứng, giải thích thí nghiệm, nhận biết – phân biệt – tách chất vô cơ
1/ Cho sơ đồ sau:
A
E
G
B
F
D
C
A
Biết A là kim loại B, C, D, E, F, G là hợp chất của A. Xác định công thức của A, B, C, D, E, F, G viết phương trình phản ứng xảy ra.
A là Fe; B là FeCl2; C là FeCl3; 	D là Fe(OH)2; E là Fe(OH)3; F là FeO; 
G là Fe2O3.
Các phương trình	Fe + 2HCl à FeCl2 + H2ư
	2Fe + 3Cl2 à 2FeCl3
	2FeCl3 + Fe à 3FeCl2
	FeCl2 + NaOH	à Fe(OH)2¯ + NaCl
	Fe(OH)2 + O2 + 2H2O à 4Fe(OH)3 
	Fe2O3 + CO à FeO + CO2ư
	Fe2O3 + 3CO à 2FeO + 3CO2ư
	FeO + CO à Fe + CO2ư
2/ Đốt cacbon trong không khí ở nhiệt độ cao được hỗn hợp A1. Cho A1 tác dụng với CuO nung nóng được khí A2 và hỗn hợp A3. Cho A2 tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 thì thu được kết tủa A4 và dung dịch A5. Cho A5 tác dụng với Ca(OH)2 lại thu được A4. Cho A3 tác dụng với H2SO4 đặc nóng thu được khí B1 và dung dịch B2. Cho B2 tác dụng với dung dịch NaOH dư được kết tủa B3. Nung B3 đến khối lượng không đổi được chất rắn B4.
	Viết các PTHH xảy ra và chỉ rõ : A1 , A2 , A3 , A4 , A5 , B1 , B2 , B3 , B4 là chất gì? 
- Đốt cacbon trong không khí thu được hỗn hợp khí A1 
t0
	PTHH : 	2C + O2 đ 2CO	(1) 
t0
	2CO + O2 đ 2CO2	(2)
	Hỗn hợp khí A1 gồm CO và CO2
	- Cho A1 tác dụng với CuO
t0
	PTHH : 	CO + CuO đ Cu + CO2	(3) 
	Khí A2 là CO2
	Hỗn hợp A3 là Cu và có thể có CuO dư. 
	- Cho A2 tác dụng với dd Ca(OH)2
	CO2 + Ca(OH)2 đ Ca CO3 + H2O 	(4)
	CO2 + CaCO3 + H2O đ Ca(HCO3)2	(5)
	Kết tủa A4 là CaCO3
	dung dịch A5 là Ca(HCO3)2 
	- Cho A5 tác dụng với Ca(OH)2 thu được A4
	Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 đ 2CaCO3 + 2H2O 	(6) 
	- Cho A3 tác dụng với H2SO4 (đ, nóng) được khí B1 và dung dịch B2.
.t0
	Cu + 2H2SO4 đ CuSO4 + 2H2O + SO2	(7) 
.t0
	CuO + H2SO4 đ CuSO4 + H2O 	(8)
	Khí B1 là SO2, dung dịch B2 là CuSO4 
	- Cho B2 tác dụng với NaOH dư thu được kết tủa B3 
	CuSO4 + 2NaOH đ Cu(OH)2 + Na2SO4	(9)
	- Kết tủa B3 là Cu(OH)2 
	 - Nung B3 đến khối lượng không đổi được B4. 
t0
	Cu(OH)2 đ CuO + H2O	(10)
	B4 là CuO
	Theo phản ứng 1 đ 10 ta có : 
	A1 : CO; CO2	B1 : SO2
	A2 : CO2	B2 : CuSO4
	A3 : Cu; CuO (dư)	B3 : Cu(OH)2
	A4 : CaCO3	B4 : CuO 
	A5 : Ca(HCO3)2
3/ Hỗn hợp A gồm Fe3O4, Al, Al2O3, Fe.
 Cho A tan trong dung dịch NaOH dư, thu được chất rắn B, dung dịch C và khí D. Cho khí D dư tác dụng với A nung nóng được chất rắn A1. Dung dịch C cho tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng dư được dung dịch C1. Chất rắn A1 tác dụng với dung dịch H2SO4 đặc nóng (vừa đủ) thu được dung dịch E và khí F. Cho E tác dụng với bột Fe dư được dung dịch H. Viết các PTHH xảy ra.
4/ Đốt cháy cacbon trong oxi ở nhiệt độ cao được hỗn hợp khí A. Cho A tác dụng với FeO nung nóng được khí B và hỗn hợp chất rắn C. Cho B tác dụng với dung dịch nước vôi trong thu được kết tủa K và dung dịch D, đun sôi D lại thu được kết tủa K. Cho C tan trong dung dịch HCl, thu được khí và dung dịch E. Cho E tác dụng với dung dịch NaOH dư được kết tủa hiđroxit F. Nung F trong không khí tới khối lượng không đổi thu được chất rắn G. Xác định các chất A, B, C, D, K, E, F. Viết các PTHH xảy ra.
5/ Xác định các chất từ A1 đến A11 và viết các phương trình phản ứng sau: 
 A1 + A2 A3 + A4
A3 + A5 A6 + A7
 A6 + A8 + A9 A10
A10 A11 + A8
 A11 + A4 A1 + A8
 Biết A3 là muối sắt Clorua, nếu lấy 1,27 gam A3 tác dụng với dd AgNO3 dư thu được 2,87 gam kết tủa.
6/ Hỗn hợp A gồm BaO, FeO, Al2O3. Hoà tan A trong lượng nước dư được dd D và phần không tan B. Sục khí CO2 dư vào D, phản ứng tạo kết tủa. Cho khí CO dư đi qua B nung nóng được chất rắn E. Cho E tác dụng với dd NaOH dư, thấy tan một phần và còn lại chất rắn G. Hoà tan hết G trong lượng dư H2SO4 loãng rồi cho dd thu được tác dụng với dd NaOH dư, lọc kết tủa nung ngoài không khí đến khối lượng không đổi thu được chất rắn Z.
 Giải thích thí nghiệm trên bằng các phương trình hoá học.
7/ Có các phản ứng sau:
MnO2 + HClđ Khí A
Na2SO3 + H2SO4 ( l ) Khí B
FeS + HCl Khí C
NH4HCO3 + NaOHdư Khí D
Na2CO3 + H2SO4 ( l ) Khí E
Xác định các khí A, B, C, D, E.
Cho A tác dụng C , B tác dụng với dung dịch A, B tác dung với C, A tác dung dịch NaOH ở điều kiện thường, E tác dụng dung dịch NaOH. Viết các PTHH xảy ra.
Có 3 bình khí A, B, E mất nhãn. Bằng phương pháp hoá học hãy phân biệt các khí.
8/ Một hỗn hợp X gồm các chất: Na2O, NaHCO3, NH4Cl, BaCl2 có số mol mỗi chất bằng nhau. Hoà tan hỗn hợp X vào nước, rồi đun nhẹ thu được khí Y, dung dịch Z và kết tủa M. Xác định các chất trong Y, Z, M và viết phương trình phản ứng minh hoạ.
9/ Nhiệt phân một lượng MgCO3 trong một thời gian thu được một chất rắn A và khí B. Cho khí B hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch NaOH thu được dung dịch C. Dung dịch C có khả năng tác dụng được với BaCl2 và KOH. Cho A tác dụng với dung dịch HCl dư lại thu được khí B và một dung dịch D. Cô cạn dung dịch D 
được muối khan E. Điện phân nóng chảy E được kim loại M.
Xác định A, B, C, D, E, M và Viết các phương trình phản ứng xảy ra trong thí nghiệm trên.
10/ Cho BaO vào dung dịch H2SO4 loãng ,sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được kết tủa A và dung dịch B. Cho nhôm dư vào dung dịch B thu được khí E và dung dịch D. Lấy dung dịch D cho tác dụng với dung dịch Na2CO3 thu được kết tủa F. Xác định các chất A,B,C,D,F . Viết các phương trình phản ứng xảy ra.
11/ Tìm các chất A,B,C,D,E (hợp chất của Cu) trong sơ đồ sau và viết phương trình hoá học: 
Cu
A B C D 
B C A E 
Sơ đồ và các PTHH xảy ra:
A - Cu(OH)2 B- CuCl2 C - Cu(NO3)2 D- CuO E - CuSO4
 (1) (2) (3) (4)
Cu(OH)2 CuCl2 Cu(NO3)2 CuO 
Cu
	 (5)	(6)	 (7)	 (8)	
CuCl2 Cu(NO3)2 Cu(OH)2 CuSO4
(1) Cu(OH)2 + 2 HCl CuCl2 + 2 H2O 
(2) CuCl2 + 2AgNO3 2AgCl + Cu(NO3)2 
 t0
(3) 2Cu(NO3)2 2CuO + 4 NO2 + O2 
 t0
(4) CuO + H2 Cu + H2O 
(5) CuCl2 + 2AgNO3 2AgCl + Cu(NO3)2
(6) Cu(NO3)2 + 2 NaOH Cu(OH)2 + 2 NaNO3 
(7) Cu(OH)2 + H2SO4 CuSO4 + 2H2O 
(8) Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu.
12/ Nung nóng Cu trong không khí, sau một thời gian được chất rắn A. Hoà tan A trong H2SO4 đặc, nóng được dung dịch B và khí C. Khí C tác dụng với dung dịch KOH thu được dung dịch D, Dung dịch D vừa tác dụng được với BaCl2 vừa tác dụng được với NaOH. Cho B tác dụng với KOH. Viết các PTHH Xảy ra.
13/ Có một miếng Na do không cẩn thận nên đã tiếp xúc với không khí ẩm trong một thời gian biến thành sản phẩm A. Cho A phản ứng với nước được dung dịch B. Cho biết thành phần có thể có của A, B? Viết các PTHH và giải thích thí nghịêm trên.
14/ Hỗn hợp A gồm BaO, FeO, Al2O3. Hoà tan A trong lượng nước dư được dung dịch D và phần không tan B. Sục khí CO2 dư vào D, phản ứng tạo kết tủa. Cho khí CO dư đi qua B nung nóng được chất rắn E. Cho E tác dụng với dung dịch NaOH dư thấy tan một phần và còn lại chất rắn G. Hoà tan hết G trong lượng dư dung dịch H2SO4 loãng. Viết các PTHH xảy ra.
15/ Chất rắn A màu xanh lam tan được trong nước tạo thành dung dịch. Khi cho thêm NaOH vào dung dịch đó tạo ra kết tủa B màu xanh lam . Khi nung nóng chất B bị hoá đen. Nếu sau đó tiếp tục nung nóng sản phẩm trong dòng khí H2 thì tạo ra chất rắn C màu đỏ. Chất rắn C tác dụng với một axít vô cơ đậm đặc tạo ra dung dịch của chất A ban đầu. Hãy cho biết A là chất nào. Viết tất cả các PTHH xảy ra.
Phần B. Hoá học hữu cơ
Các phương pháp giải toán hoá học cơ bản.
1/ Phương pháp áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố.
 Trong mọi quá trình biến đổi vật chất thì các nguyên tố (ngoại trừ các phản ứng biến đổi hạt nhân nguyên tử), tổng số khối lượng và điện tích của các thành phần tham gia biến đổi luôn luôn được bảo toàn.
2/ Phương pháp áp dụng định luật về thành phần không đổi 
 Với mỗi hợp chất cho trước thì:
Tỉ lệ khối lượng của mỗi nguyên tố đối với khối lượng hợp chất là một số không đổi.
Tỉ lệ khối lượng giữa các nguyên tố là một số không đổi.
3/ Phương pháp áp dụng các định luật vật lí về chất khí.
Định luật Avôgađrô: ở cùng một điều kiện về nhiệt độ và áp suất, bất kỳ chất khí nào nếu có cùng số phân tử bằng nhau thì chiếm thể tích như nhau.
Hệ quả: 1 mol phân tử chất khí nào cũng có một số phân tử là N = 6,02.1023 phân tử. Do đó 1 mol phân tử khí nào cũng chiếm một thể tích như nhau khi xét cùng điều kiện về nhiệt độ và áp suất.
Phương trình Mendeleev – Clapeyron:
PV = nRT
Trong đó:
+ n: số mol
+ p: áp suất (atm) = p/760 (mmHg)
V: thể tích (lit)
T = t0c + 273 (nhiệt độ tuyệt đối: K)
R = 22,4/273 atm.lit/mol.K (hằng số Rydberg)
4/ Phương pháp chuyển bài toán hỗn hợp thành bài toán một chất tương đương
(phương pháp trung bình)
 Khi hỗn hợp gồm nhiều chất cùng tác dụng với một chất khác mà phản ứng xảy ra cùng một loại (oxi hoá - khử, trung hoà, axit – bazơ,...) và hiệu suất các phản ứng bằng nhau thì ta có thể thay thế cả hỗn hợp bằng một chất gọi là chất tương đương có số mol, khối lượng, hay thể tích bằng số mol, khối lượng hay thể tích của cả hỗn hợp mà các kết quả phản ứng của chất tương đương y hệt như kết quả các phản ứng của toàn hỗn hợp.
 Công thức của chất tương đương gọi là công thức tương đương hay công thức trung bình.
 Khối lượng mol phân tử, khối lượng mol nguyên tử, số nguyên tử của các nguyên tố của chất tương đương là các giá trị trung bình , , , , ,...
Gọi a1, a2, a3, ...< 1 lần lượt là thành phần % theo số mol của các chất 1, 2, 3, ...trong hỗn hợp. Ta có:
 = = = a1M1 + a2M2 + a3M3 + ....
Với mh