MỞ ĐẦU Vật lý là khoa học nghiên cứu về các quy luật vận động của tự nhiên, từ thang vi mô (các hạt cấu tạo nên vật chất) cho đến thang vĩ mô (các hành tinh, thiên hà và vũ trụ). Đối tượng nghiên cứu chính của vật lý hiện nay bao gồm vật chất, năng lượng, không gian và thời gian. Vật lý còn được xem là ngành khoa học cơ bản bởi vì các định luật vật lý chi phối tất cả các ngành khoa học tự nhiên khác. Điều này có nghĩa là những ngành khoa học tự nhiên như sinh học, hóa học, địa lý học, khoa học máy tính... chỉ nghiên cứu từng phần cụ thể của tự nhiên và đều phải tuân thủ các định luật vật lý. Ví dụ, tính chất hoá học của các chất đều bị chi phối bởi các định luật vật lý về cơ học lượng tử, nhiệt động lực học và điện từ học. Vật lý có quan hệ mật thiết với toán học. Các lý thuyết vật lý là bất biến khi biểu diễn dưới dạng các quan hệ toán học, và sự xuất hiện của toán học trong các thuyết vật lý cũng thường phức tạp hơn trong các ngành khoa học khác. Vật lý, nó chứa trong nó những trừu tượng, cách mà con người nhìn nhận, đánh giá về thế giới xung quanh. Trong thế giới ấy, logic, toán học là những công cụ chiếm ưu thế. Nên vật lý đôi khi rất rất khó cảm nhận. Tuy nhiên cái khó đó có thể vượt qua một cách dễ dàng khi cách tiếp cận Vật lý bằng đầu óc ngây thơ kèm với tính hoài nghi! Tại sao phải ngây thơ, ngây thơ để bắt đầu chấp nhận lắng nghe; để không bị bất cứ thứ tâm lý vụng vặt nào cản trở, để có được sự trừu tượng cao nhất! Hoài nghi để luôn hỏi tại sao, để luôn luôn rõ ràng và chính xác! M«n vËt lý chiÕm gi÷ mét vÞ trÝ quan träng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy s¸ng t¹o, h×nh thµnh kü n¨ng, kü x¶o cho häc sinh. Nã lµ mét m«n khoa häc thùc nghiÖm cã liªn hÖ mËt thiÕt víi c¸c hiÖn tîng trong tù nhiªn vµ ®îc øng dông rÊt nhiÒu trong cuéc sèng. Qua viÖc häc m«n häc nµy, häc sinh biÕt vËn dông kiÕn thøc ®Ó liªn hÖ thùc tiÔn vµ c¶i t¹o thiªn nhiªn. HiÖn nay bé gi¸o dôc ®· tiÕn hµnh thay s¸ch gi¸o khoa. §èi víi m«n vËt lý, häc sinh kh«ng cßn tiÕp thu kiÕn thøc mang tÝnh hµn l©m cao nh tríc n÷a mµ t¨ng cêng thùc hµnh, tù t×m hiÓu ®Ó rót ra vÊn ®Ò cÇn lÜnh héi. Víi c¸ch häc míi nµy, bµi tËp ®ãng vai trß rÊt quan träng, nã gióp häc sinh hiÓu s©u h¬n vÒ b¶n chÊt vËt lý cña c¸c hiÖn tîng. §Ó tõ ®ã biÕt vËn dông kiÕn thøc ®Ó øng dông trong ®êi sèng vµ kü thuËt. Vì thế tôi soạn bộ bài tập lớp 8 này với những mục đích trên. Khi làm bài tập của bộ bài tập này học sinh có được: - Học sinh có thể giải thích được các hiện tượng một cách định tính liên quan đến Cơ học và nhiệt học trong chương trình vật lý lớp 8. - Học sinh có thể giải được tất cả các dạng bài tập theo chương trình chuẩn trên lớp về Cơ học và nhiệt học. - Hiểu và có thể làm được những bài tập nâng cao tạo nền tảng cho việc ôn thi vào chuyên lý trường Hoàng Lê Kha và tạo nguồn học sinh giỏi vật lý cấp 2 (một số học sinh tiềm năng). - Quan trọng nhất là khơi dậy lòng đam mê khám phá, đam mê hiểu biết, đam mê khoa học và đam mê vật lý ở các em học sinh. HỌC TRÒ Vui chơi giới hạn hỡi trò ơi Việc học chuyên tâm chớ được vơi Nghĩa mẹ công cha ngàn biển rộng Ơn thầy lộc nước vạn trùng khơi Ăn chơi trác táng đừng nên vướng Học tập chăm ngoan phúc cả đời Nếu thuận lời thầy trò sẽ tiến Bằng không chỉ đáng kẻ rong chơi Vì thời gian của các trò trên đời này chỉ là hữu hạn, các trò sẽ già đi, và chắc chắn các trò không muốn trở thành một người già chìm đắm trong hối tiếc về quá khứ bị bỏ lỡ. Vì thế hãy làm những gì có thể để khẳng định sự tồn tại của mình, hãy làm tất cả những gì có thể để có thể thực hiện những gì mình ao ước. Chúc các trò học thật tốt Thầy Thảo MỤC LỤC CHƯƠNG I: CƠ HỌC Bài 1: Chuyển động cơ học Bài 2: Vận tốc Bài 3: Chuyển động đều – chuyển động không đều Bài 4: Biểu diễn lực Bài 5- 6: Sự cân bằng lực – Quán tính – Lực ma sát Bài 7: Áp suất Bài 8: Áp suất chất lỏng – Bình thông nhau Bài 9: Áp suất khí quyển Bài 10: Lực đẩy Ác-si-mét Bài 12: Sự nổi Bài 13: Công cơ học Bài 14: Định luật về công Bài 15: Công suất CHƯƠNG II: NHIỆT HỌC Bài 19 -20: Các chất được cấu tạo như thế nào? – Nguyên tử - Phân tử chuyển động hay đứng yên Bài 21: Nhiệt năng Bài 22 - 23: Dẫn nhiệt- Đối lưu- Bức xạ nhiệt Bài 24: Công thức tính nhiệt lượng Bài 25: Phương trình cân bằng nhiệt Bài 26: Năng suất toả nhiệt của nhiên liệu Bài 27 – 28: Sự bảo toàn năng lượng trong các hiện tượng cơ và nhiệt – Động cơ nhiệt CHƯƠNG I: CƠ HỌC Bài 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC TÓM TẮT LÝ THUYẾT Chuyển động cơ học: Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác (vật mốc) gọi là chuyển động cơ học (gọi tắt là chuyển động). Một vật được coi là đứng yên khi vị trí của vật đó không thay đổi theo thời gian so với vật khác. Tính tương đối của chuyển động: Chuyển động hay đứng yên mang tính tương đối, vì cùng một vật có thể được xem là chuyển động so với vật này nhưng lại được xem là đứng yên so với vật khác. Tính tương đối của chuyển động tuỳ thuộc vào vật chọn làm mốc. Thông thường người ta chọn Trái Đất hay những vật gắn với Trái Đất làm vật mốc. Các dạng chuyển động thường gặp: Đường mà vật chuyển động vạch ra gọi là quỹ đạo của chuyển động. Tuỳ thuộc vào hình dạng của quỹ đạo mà ta chia ra các dạng chuyển động: chuyển động thẳng, chuyển động cong và chuyển động tròn. PHƯƠNG PHÁP GIẢI: Chuyển động cơ học: Khi nói vật này chuyển động hay đứng yên thì phải nói so với vật (làm mốc) nào? Vậy muốn biết vật A chuyển động hay đứng yên so với vật B thì ta phải xem xét vị trí của vật A so với vật B. Nếu: Vị trí của vật A so với vật B có thay đổi theo thời gian thì ta nói vật A chuyển động so với vật B. Vị trí của vật A so với vật B không thay đổi theo thời gian thì ta nói vật A đứng yên so với vật B. Tính tương đối của chuyển động Để chứng minh chuyển động hay đứng yên mang tính tương đối thì ta phải chọn ra ít nhất 3 vật: vật A, vật B và vật C. Sao cho vật A chuyển động so với vật B nhưng lại đứng yên so với vật C. - Veä tinh ñòa tónh laø gì ? Coù moät loaïi veä tinh maø thôøi gian quay ñöôïc ñuùng moät voøng quanh Traùi Ñaát laø 24 giôø. Giaû söû luùc ñaàu, ngöôøi ôû moät vò trí treân maët ñaát thaáy veä tinh ôû treân ñænh ñaàu. Do Traùi Ñaát töï quay, 6 giôø sau, ngöôøi ñi ñöôïc 10.000km, thì veä tinh di chuyeån ñöôïc 67.000km vaø ngöôøi vaãn thaáy veä tinh treân ñænh ñaàu. Noùi caùch khaùc, ngöôøi treân maët ñaát thaáy veä tinh döôøng nhö coá ñònh treân baàu trôøi, neân coù teân laø veä tinh ñòa tónh (ñöùng yeân so vôùi maët ñaát). Veä tinh ñòa tónh caùch maët ñaát khoaûng 36.000 km vaø coù nhieàu öùng duïng trong vieãn thoâng, quaân söï 1-Ban ñeâm nhìn leân baàu trôøi, neáu khoâng coù maây thì thaáy Maët traêng ñöùng yeân. Neáu coù maây vaø gioù, ta thaáy Maët traêng chuyeån ñoäng. Gioù thoåi caøng maïnh, Maët traêng chuyeån ñoäng caøng nhanh. Taïi sao ? 2- Quaán moät maûnh giaáy maøu vaøo van xe ñaïp, khi xe ñaïp chuyeån ñoäng, em seõ thaáy quyõ ñaïo cuûa maûnh giaáy maøu ñoù nhö sau : Baây giôø, em haõy quaán maûnh giaáy maøu vaøo nhöõng vò trí khaùc nhau treân nan hoa xe ñaïp vaø quan saùt quyõ ñaïo cuûa maûnh giaáy. II. Bµi TËp. Bµi 1: Mét toa tµu ®ang rêi khái ga. H·y cho biÕt tÝnh t¬ng ®èi chuyÓn ®éng cña ngêi l¸i tµu so víi tµu, nhµ ga. Bµi 2: Nªu mét sè d¹ng chuyÓn ®éng thêng gÆp. LÊy vÝ dô minh häa. Bµi 3: H·y cho biÕt khi nµo th× tr¸i ®Êt ®îc coi lµ ®øng yªn, chuyÓn ®éng. Bµi 4: Có một ôtô đang chạy trên đường. Câu mô tả nào sau đây là không đúng ? A. Ô tô chuyển động so với mặt đường. B. Ô tô đứng yên so với người lái xe. C. Ô tô chuyển động so với người lái xe. D. Ô tô chuyển động so với cây bên đường. Bµi 5: Người lái đò đang ngổi yên trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nước. Câu mô tả nào sau đây là đúng? A. Người lái đò đứng yên so với dòng nước. B. Người lái đò chuyển động so với dòng nước. C. Người lái đò đứng yên so với bờ sông. D. Người lái đò chuyển động so với chiếc thuyển. Bµi 6: Một ôtô chở khách đang chạy trên đường. Hãy chỉ rõ vật làm mốc khi nói: A. Ô tô đang chuyển động. B. Ô tô đang đứng yên. C. Hành khách đang chuyển động. D. hành khách đang đứng yên. Bµi 7: Khi nói trái đất quay quanh Mặt Trời ta đã chọn vật nào làm mốc? Khi nói Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây, ta đã chọn vật nào làm mốc ? Bµi 8: Một đoàn tàu hỏa đang chạy trên đường ray. Người lái tàu ngồi trong buồng lái. Người soát vé đang đi lại trên tàu. Cây cối ven đường và tàu chuyển động hay đứng yên so với: a. Người soát vé. b. Đường tàu. c. Người lái tàu. Bµi 9: Hãy nêu dạng của quỹ đạo và tên của những chuyển động sau đây: a) Chuyển động của vệ tinh nhân tạo của Trái Đất. b) Chuyển động của con thoi trong rãnh khung cửi. c) Chuyển động của một vật nặng được ném theo phương nằm ngang. Bµi 10: Nhận xét nào sau đây của hành khách ngồi trên đoàn tàu đang chạy là không đúng ? A. Cột đèn bên đường chuyển động so với đoàn tàu. B. Đầu tàu chuyển động so với toa tàu. C. Hành khách đang ngồi trên tàu không chuyển động so với đầu tàu. D. Người soát vé đang đi trên tàu chuyển động so với đầu tàu. Bµi 11: Khi xét trạng thái đứng yên hay chuyển động của một vật, thì vật được chọn làm mốc A. phài là Trái Đất B. phải là vật đang đứng yên C. phải là vật gắn với Trái Đất D. có thể là bất kì vật nào Bµi 12: Câu nào sau đây mô tả chuyển động của một vật nặng được thả rơi từ một đỉnh cột buồm của một con thuyền đang chuyển động dọc theo dòng sông, là không đúng ? A. Cả người đứng trên thuyền và trên bờ đều thấy vật rơi dọc theo cột buồm. B. Người đứng trên bờ thấy vật rơi theo phương cong. C. Người đứng trên thuyền thấy vật rơi thẳng đứng D. Người đứng trên bờ thấy vật rơi thẳng đứng. Bµi 13: Một máy bay chuyển động trên đường băng để cất cánh. Đối với hành khách đang ngồi trên máy bay thì: A. Máy bay đang chuyển động B. Người phi công đang chuyển động C. Hành khách đang chuyển động D. Sân bay đang chuyển động Bµi 14: Khi đứng trên cầu nối giữa hai bờ sông rộng nhìn xuống dòng nước lũ đang chảy xiết ta thấy cầu như bị ‘trôi” ngược lại. Hãy giải thích vì sao ta có cảm giác đó ? Bµi 15: Minh và Nam đứng quan sát một em bé ngồi trên võng đu đang quay ngang. Minh thấy khoảng cách từ em bé đến tâm đu quay không đổi nên cho rằng em bé đứng yên. Nam thấy vị trí của em bé luôn thay đổi so với tâm đu quay nên cho rằng em bé chuyển động. Ai đúng, ai sai. Tại sao ? Bµi 16: Long và Vân cùng ngồi trong một khoang tàu thủy đang đậu ở bến. Long nhìn qua cửa sổ bên trái quan sát một tàu khác bên cạnh và nói tàu mình đang chạy. Vân nhìn qua cửa sổ bên phải quan sát bến tàu và nói rằng tàu mình đứng yên. Ai nói đúng ? Vì sao hai người lại có nhận xét khác nhau ? Bµi 17: Chuyện hai người lái tàu thông minh và quả cảm Năm 1935, trên chặng đường sắt nối giữa hai ga En-nhi-cốp và O-li-san-tra thuộc nước Nga, anh lái tàu Boóc-xép phát hiện từ xa một dãy các toa của đoàn tàu phía trước tuột móc nối, đang lăn ngược về phía mình do tụt dốc. Thật là khủng khiếp nếu cả dãy toa kia băng băng xuống dốc lao thẳng vào đoàn tàu của anh. Trong giây phút nguy hiểm đó, Boóc-xép liền hãm tàu mình lại rồi cho tàu chạy lùi, nhanh dần cho tới khi nhanh bằng các toa tàu đang tụt dốc. Nhờ vậy, anh đã đón cả dãy toa kia áp sát vào tàu mình một cách êm nhẹ, không bị hư hại gì. Em hãy giải thích cơ sở khoa học của cách xử lý thông minh của người lái tàu Boóc-xép. Bµi 18: Hai ô tô chuyển động cùng chiều và nhanh như nhau trên một đường thẳng. Nhận xét nào sau đây không đúng khi nói về chuyển động của hai xe ? A. Hai xe cùng chiều chuyển động so với cây cối ven đường B. Hai xe cùng đứng yên so với các người lái xe C. Xe này chuyển động so với xe kia D. Xe này đứng yên so với xe kia. Bµi 19: Chọn câu đúng: Một vật đứng yên khi: A. Vị trí của nó so với một điểm mốc luôn thay đổi B. Khoảng cách của nó đến một đường thẳng mốc không đổi C. Khoảng cách của nó đến một điểm mốc không đổi D. Vị trí của nó so với vật mốc không đổi Bµi 20: Có thể em chưa biết Máy bay thử nghiệm: Trong các phòng thí nghiệm về khí động học (nghiên cứu về chuyển động và tác dụng của không khí lên vật chuyển động), để nghiên cứu các hiện tượng xảy ra các máy bay đang bay, người ta tạo ra những mô hình máy bay có kích cỡ, chất liệu hoàn toàn như thật, rồi thổi luồng gió vào mô hình này Hãy giải thích vì sao cách làm trên vẫn thu được kết quả đúng như máy bay đang bay. Bµi 21: Minh vaø Tuaán cuøng ngoài treân taøu. Minh ngoài ôû toa ñaàu, Tuaán ngoài ôû toa cuoái. Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø ñuùng : a) So vôùi maët ñöôøng thì Minh vaø Tuaán cuøng ñöùng yeân. b) So vôùi caùc toa khaùc, Minh vaø Tuaán ñang chuyeån ñoäng. c) So vôùi Tuaán thì Minh ñang chuyeån ñoäng ngöôïc chieàu. d) So vôùi Tuaán thì Minh ñang ñöùng yeân. Bµi 22: Haõy noái caùc ñoái töôïng ôû coät beân traùi vaø ôû coät beân phaûi cho phuø hôïp : 1- Chuyeån ñoäng cuûa Traùi Ñaát quanh Maët Trôøi · 2- Chuyeån ñoäng cuûa thang maùy · · Chuyeån ñoäng thaúng 3- Chuyeån ñoäng cuûa ngaên keùo hoäc tuû · · Chuyeån ñoäng cong 4- Chuyeån ñoäng töï quay cuûa Traùi Ñaát · · Chuyeån ñoäng troøn Bµi 23: Ngoài treân chieác xe ñaïp ñang chaïy, em haõy cho bieát : a) Caùc boä phaän naøo cuûa xe chuyeån ñoäng theo quyõ ñaïo thaúng ? b) Caùc boä phaän naøo cuûa xe chuyeån ñoäng theo quyõ ñaïo troøn ? Bµi 24: Em haõy cho thí duï veà moät vaät : a) Ñöùng yeân so vôùi vaät naøy, nhöng laïi chuyeån ñoäng so vôùi vaät khaùc. b) Vöøa tham gia chuyeån ñoäng troøn, vöøa tham gia chuyeån ñoäng thaúng. c) Ñoái vôùi ngöôøi naøy, quyõ ñaïo laø ñöôøng thaúng, coøn ñoái vôùi ngöôøi khaùc, quyõ ñaïo laø ñöôøng cong. Bµi 25: Veõ vaø caét hình moät toa taøu beân trong coù moät haønh khaùch A ñang ngoài. Treân moät tôø giaáy lôùn hôn, veõ moät haønh khaùch B ñang ñöùng chôø taøu. Trong toa, veõ moät quaû boùng rôi theo phöông thaúng ñöùng. Haønh khaùch A trong toa thaáy quyõ ñaïo laø moät ñöôøng thaúng. Duøng moät caây kim, aán maïnh vaøo caùc ñieåm treân quyõ ñaïo ñeå taïo caùc veát treân tôø giaáy lôùn. Duøng buùt noái caùc veát naøy laïi, ñoù chính laø quyõ ñaïo cuûa quaû boùng maø haønh khaùch B quan saùt ñöôïc. Em haõy veõ quyõ ñaïo naøy trong caùc tröôøng hôïp sau : a) Toa taøu ñöùng yeân. b) Toa taøu chuyeån ñoäng (baèng caùch cho moâ hình toa taøu tröôït nheï treân tôø giaáy lôùn theo höôùng töø traùi sang phaûi ). Bµi 26: Taøu A xuaát phaùt töø caûng A vaø ñi ra khôi. Coøn taøu B ñang tieán gaàn caûng B. Moät ñeøn hieäu ñöôïc ñaët ôû vò trí nhö treân hình veõ. Sau caùc thôøi gian nhö nhau, caùc taøu seõ ôû caùc vò trí 1,2,3 a) ÔÛ vò trí naøo thì taøu B khoâng nhìn thaáy ñeøn hieäu do bò taøu A che khuaát ? b) ÔÛ vò trí naøo thì taøu B khoâng nhìn thaáy caûng B do bò taøu A che khuaát ? c) Baét ñaàu töø vò trí naøo, haønh khaùch treân taøu A seõ thaáy taøu B naèm phía traùi cuûa taøu mình ? Bài 2: VẬN TỐC TÓM TẮT LÝ THUYẾT: Vận tốc: Độ lớn của vận tốc cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động và được xác định bằng độ dài quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian. Công thức tính vận tốc: Trong đó S: quãng đường đi được. t: thời gian để đi hết quãng đường đó. Đơn vị của vận tốc: Đơn vị của vận tốc tuỳ thuộc vào đơn vị của chiều dài và đơn vị của thời gian. Đơn vị hợp pháp của vận tốc là m/s. Trong thực tế người ta thường dùng đơn vị vận tốc m/s hay km/h. Mối liên hệ giữa m/s và km/h là: 1m/s = 3,6 km/h hay 1km/h =m/s. Lưu ý: Trong hàng hải người ta thường dùng “nút” làm đơn vị đo vận tốc: 1 nút = 1 hải lý/h = 1,852 km/h = 0,514 m/s hay 1m/s =nút. - Vận tốc ánh sáng: 300.000 km/s. Đơn vị chiều dài người ta còn dùng là “năm ánh sáng”. Năm ánh sáng là quãng đường ánh sáng truyền đi trong thời gian một năm. Năm ánh sáng = 9,4608 . 1012 km 1016m. Khoảng cách từ ngôi sao gần nhất đến Trái Đất là 4,3 năm ánh sáng gần bằng 43 triệu tỉ mét. Phương pháp giải: Công thức tính vận tốc: Công thức tính vận tốc: Tính quãng đường đi được khi biết vận tốc và thời gian: S= v.t. Tính thời gian khi biết vận tốc và quãng đường đi được: t = So saùnh chuyeån ñoäng nhanh hay chaäm: - Vaät A chuyeån ñoäng, vaät B cuõng chuyeån ñoäng, Vaät C laøm moác ( thöôøng laø maët ñöôøng) Caên cöù vaøo vaän toác của các chuyển động trong cùng một đơn vị: Neáu vaät naøo coù vaän toác lôùn hôn thì chuyeån ñoäng nhanh hôn. Vaät naøo coù vaän toác nhoû hôn thì chuyeån ñoäng chaäm hôn. Ví duï : V1 = 3km/h vaø V2 = 5km/h thì V1 < V2 Neáu ñeà hoûi vaän toác lôùn gaáp maáy laàn thì ta laäp tæ soá giöõa 2 vaän toác. Vaät A chuyeån ñoäng, vaät B cuõng chuyeån ñoäng. Tìm vaän toác cuûa vaät A so vôùi vaät B ( vaän toác töông ñoái). + Khi 2 vaät chuyeån ñoäng cuøng chieàu : v = va - vb (va > vb ) Vaät A laïi gaàn vaät B v = vb - va (va < vb ) Vaät B ñi xa hôn vaät A + Khi hai vaät ngöôïc chieàu : Neáu 2 vaät ñi ngöôïc chieàu thì ta coäng vaän toác cuûa chuùng laïi vôùi nhau ( v = va + vb ) 3. Baøi toaùn hai vaät chuyeån ñoäng gaëp nhau : a/- Neáu 2 vaät chuyeån ñoäng ngöôïc chieàu : Khi gaëp nhau, toång quaõng ñöôøng ñaõ ñi baèng khoaûng caùch ban ñaàu cuûa 2 vaät . A S B S1 Xe A G Xe B ///////////////////////////////////////////////////////// S2 Ta coù : S1 laø quaõng ñöôøng vaät A ñaõ tôùi G S2 laø quaõng ñöôøng vaät A ñaõ tôùi G AB laø toång quang ñöôøng 2 vaät ñaõ ñi. Goïi chung laø S = S1 + S2 Chuù yù : Neáu 2 vaät xuaát phaùt cuøng luùc thì thôøi gian chuyeån ñoäng cuûa 2 vaät cho ñeán khi gaëp nhau thì baèng nhau : t = t1 = t2 Toång quaùt laïi ta coù : V1 = S1 / t1 ; S1 = V1. t1 ;t1 = S1 / V1 V2 = S2 / t2 ; S2 = V2. t2 ;t2 = S2 / V2 S = S1 + S2 (ÔÛ ñaây S laø toång quaõng ñöôøng caùc vaät ñaõ ñi cuõng laø khoaûng caùch ban ñaàu cuûa 2 vaät) b/ Neáu 2 vaät chuyeån ñoäng cuøng chieàu : Khi gaëp nhau , hieäu quaõng ñöôøng caùc vaät ñaõ ñi baèng khoaûng caùch ban ñaàu giöõa 2 vaät : S1 Xe A Xe B G S S2 Ta coù : S1 laø quaõng ñöôøng vaät A ñi tôùi choå gaëp G S2 laø quaõng ñöôøng vaät B ñi tôùi choå gaëp G S laø hieäu quaõng ñöôøng cuûa caùc vaät ñaõ ñi vaø cuõng laø khỏang caùch ban ñaàu cuûa 2 vaät. Toång quaùt ta ñöôïc : V1 = S1 / t1 ; S1 = V1. t1; t1 = S1 / V1 V2 = S2 / t2 ; S2 = V2. t2 ; t2 = S2 / V2 S = S1 - S2 Neáu ( v1 > v2 ); S = S2 - S1 Neáu ( v2 > v1 ) Chuù yù : Neáu 2 vaät xuaát phaùt cuøng luùc thì thôøi gian chuyeån ñoäng cuûa 2 vaät cho ñeán khi gaëp nhau thì baèng nhau : t = t1 = t2 Neáu khoâng chuyeån ñoäng cuøng luùc thì ta tìm t1, t2 döïa vaøo thôøi ñieåm xuaát phaùt vaø luùc gaëp nhau. 4. Bài toán dạng chuyển động của thuyền khi xuôi dòng hay ngược dòng trên hai bến sông: - Khi nöôùc chaûy vaän toác thöïc cuûa xuoàng, canoâ, thuyeàn luùc xuoâi doøng laø : v = vxuoàng + vnöôùc - Khi nöôùc chaûy vaän toác thöïc cuûa xuoàng, canoâ, thuyeàn luùc ngöôïc doøng laø v = vxuoàng - vnöôùc - Khi nöôùc yeân laëng thì vnöôùc = 0 - Loaïi thuù chaïy nhanh nhaát laø loaïi baùo, coù theå ñaït vaän toác 100 km/h. - Loaïi chim chaïy nhanh nhaát laø ñaø ñieåu, coù theå ñaït vaän toác 80 km/h. - Chim bay nhanh nhaát laø chim ñaïi baøng, coù theå ñaït vaän toác 210 km/h. - Loaïi caù Istiophorus platypterus bôi nhanh nhaát coù theå ñaït vaän toác 110 km/h. - Taïo ra moät chuyeån ñoäng ñeàu Laáy moät oáng daãn nöôùc baèng nhöïa trong daøi khoaûng 1,5m bòt kín moät ñaàu. Duøng buùt loâng vaïch caùc ñoä chia treân oáng, caùch ñeàu nhau 0,5cm. Ñoå nöôùc vaøo oáng vaø giöõ cho oáng theo phöông thaúng ñöùng. Thaû caùc vieân bi, hoøn soûi nhoû vaøo oáng, em seõ thaáy vaän toác cuûa chuùng haàu nhö khoâng thay ñoåi trong suoát thôøi gian rôi. Ñoù laø moät chuyeån ñoäng ñeàu. Do caùc vaät rôi khoâng nhanh laém neân em coù theå ghi laïi thôøi gian vaø vò trí töông öùng cuûa caùc vaät ñeå khaûo saùt chuyeån ñoäng ñeàu cuûa chuùng. II. Bµi tËp. Bµi 1: §æi c¸c ®¬n vÞ vËn tèc sau: a) 100Km/h = .m/s b) 100Km/h = .m/phót c) 20m/s = ..Km/h d) 20m/s = ..Km/s Bµi 2: VËn tèc cña « t« lµ 36Km/h. §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? Bµi 3: Mét ngêi
Tài liệu đính kèm: