Kì thi chọn học sinh giỏi lớp 10 thpt năm học 2013-2014 đề thi môn: lịch sử

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
-----------------------
ĐỀ THI ĐỀ XUẤT
KÌ THI CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2013-2014
ĐỀ THI MÔN: LỊCH SỬ
Dành cho học sinh các trường THPT 
Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian giao đề
-------------------------
Câu 1 (3,0 điểm)
	Hãy nêu những thành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến. Trong những thành tựu ấy, thành tựu nào đã có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của phương Tây?
Câu 2 (3,0 điểm)	
	Trình bày những chính sách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta và tác động của các chính sách ấy trên các mặt kinh tế, văn hóa, xã hội. Tại sao phong kiến phương Bắc không thực hiện được âm mưu đồng hóa nước ta?
Câu 3 (2,0 điểm)
	Tóm tắt cuộc kháng chiến chống Tống thời nhà Lý và chỉ ra nghệ thuật quân sự độc đáo của cuộc kháng chiến này.
Câu 4 (2,0 điểm)
Nêu các hình thức diễn ra của các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu từ thế kỉ XVII đến cuối thế kỉ XVIII. Tại sao có thể khẳng định cuộc cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc cách mạng tư sản triệt để?
---------------------Hết--------------------
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm
Họ và tên thí sinh.Số báo danh
SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
————
ĐỀ THI ĐỀ XUẤT
ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM
ĐỀ THI CHỌN HSG LỚP 10 NĂM HỌC 2013-2014
 MÔN: LỊCH SỬ 
Dành cho học sinh trường THPT 
(Đáp án- Thang điểm có 04 trang)
-------------------------------------
C©u
Néi dung
§iÓm
1
Hãy nêu những thành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến. Trong những thành tựu ấy, thành tựu nào đã có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của phương Tây? 
3,0
1. Những thành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến
a. Trong lĩnh vực tư tưởng, tôn giáo
- Trong lĩnh vực tư tưởng Nho giáo giữ vai trò quan trọng, trở thành cơ sở lí luận và tư tưởng của chế độ phong kiến Trung Quốc; Trong lĩnh vực tôn giáo, Phật giáo ở Trung quốc được thịnh hành, nhất là vào thời nhà Đường
0,5
b. Sử học
- Sử học bắt đầu từ thời Tây Hán đã trở thành lĩnh vực nghiên cứu độc lập mà người đặt nền móng là Tư Mã Thiên.
0,5
c. Văn học
- Thơ đường đạt đến đỉnh cao của nội dung và nghệ thuậtTiểu thuyết chương hồi xuất hiện với những tác phẩm nổi tiếng
0,5
d. Toán, thiên văn học, Y dược
- Toán, thiên văn học, Y dược của Trung Quốc đạt nhiều thành tựu quan trọng
0,5
e. Kĩ thuật
- Trung Quốc có bốn phát minh quan trọng: giấy, kĩ thuật in, la bàn và thuốc súng.
0,5
2. Thành tựu có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của phương Tây
- Thành tựu có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của phương Tây là kĩ thuật với bốn phát minh quan trọng. 
- Giấy và kĩ thuật in được phát minh giúp phổ biến rộng rãi văn minh phương Tây; la bàn xuất hiện là điều kiện để các cuộc phát kiến địa lí diễn ra; thuốc súng giúp các nước phương Tây đẩy mạnh xâm lược thuộc địa.
0,5
2
Trình bày những chính sách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta và tác động của các chính sách ấy trên các mặt kinh tế, văn hóa, xã hội. Tại sao phong kiến phương Bắc không thực hiện được âm mưu đồng hóa nước ta?
3,0
1. Chính sách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta
- Chính trị
+ Phong kiến phương Bắc chia nước ta thành quận, châu và sáp nhập vào lãnh thổ Trung Quốc.
0,25
+ Chính quyền đô hộ tăng cường việc kiểm soát, cử quan lại cai trị tới cấp huyện.
0,25
- Kinh tế, văn hóa
+ Tăng cường bóc lột, thực hiện chế độ cống nạp nặng nề; cướp đoạt ruộng đất, cưỡng bức nhân dân ta cày cấy, thực hiện chính sách đồn điền, nắm độc quyền về muối và sắt.
0,25
+ Các triều đại phong kiến phương Bắc truyền bá Nho giáo vào nước ta, bắt nhân dân ta phải thay đổi phong tục tập quán theo người Hán; áp dụng luật pháp hà khắc, thẳng tay đàn áp các cuộc nổi dậy đấu tranh của nhân dân ta.
0,25
2. Tác động chính sách độ hộ của phong kiến phương Bắc đối với nước ta trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội
- Kinh tế
+ Công cụ lao động bằng sắt được sử dụng phổ biến trong sản xuấtCông trình thủy lợi được xây dựngthủ công nghiệp, thương mại có sự chuyển biến đáng kể
0,25
- Văn hóa, xã hội
+ Nhân dân ta tiếp nhận và “ Việt hóa” những yếu tố tích cực của nền văn hóa Trung Hoa như ngôn ngữ, văn tự. 
0,25
+ Mâu thuẫn xã hội sâu sắc, bao trùm là mâu thuẫn giữa nhân dân ta với chính quyền đô hộ phương Bắc.
0,25
3. Nguyên nhân khiến phong kiến phương Bắc không thực hiện được âm mưu đồng hóa nước ta
- Trước khi phong kiến phương Bắc đô hộ, nước ta đã có một nền văn minh phát triển đó là nền văn minh Văn Lang- Âu Lạc. Đây là cơ sở quan trọng để nhân dân ta có thể tiếp thu có chọn lọc văn hóa Trung Hoa
0,5
- Trong quá trình phong kiến phương Bắc đô hộ nhân dân ta đã liên tục đấu tranh, có những cuộc đấu tranh giành được thắng lợi, đó là những khoảng thời gian quý báu để những giá trị của người Việt được tỏa sáng, duy trì.
0,5
- Mặc dù các triều đại phong kiến phương Bắc ngày càng tăng cường việc cai trị trực tiếp tới cấp huyện, tổ chức các đơn vị hành chính đến cấp hương, xã nhưng không khống chế được các làng xóm của người Việt. Làng xóm vẫn là nơi bảo tồn và phát huy những giá trị của người Việt.
0,25
3
Tóm tắt cuộc kháng chiến chống Tống thời nhà Lý và chỉ ra nghệ thuật quân sự độc đáo của cuộc kháng chiến này.
2,0
1. Tóm tắt cuộc kháng chiến chống Tống thời nhà Lý
- Vào những năm 70 của thế kỉ XI, trong lúc Đại Việt đang phát triển thì nhà Tống bước vào giai đoạn khủng hoảng, phía Bắc bị người Liêu, Hạ xâm lấn, trong nước nông dân nổi dậy ở nhiều nơi. Trước tình hình đó, Tể tướng Vương An Thạch đã khuyên vua nhà Tống xâm lược nước ta: “Nếu thắng. thế Tống sẽ tăng, các nước Liêu, Hạ sẽ phải kiêng nể”.
0,5
- Tin quân Tống chuẩn bị xâm lược báo về, thái hậu cùng vua Lý đã triệu tập các đại thần họp bàn. Thái úy Lý Thường Kiệt chủ trương “Ngồi yên đợi giặc không bằng đem quân đánh trước để chặn mũi nhọn của giặc”. Được sự tán đồng của triều đình, năm 1075 Lý Thường Kiệt đã kết hợp lực lượng quân đội của triều đình với lực lượng dân binh của các tù trưởng dân tộc ít người ở phía Bắc, mở cuộc tập kích lên đất Tống, đánh tan các đạo quân nhà Tống ở đây rồi rút về nước.
0,5
- Đầu năm 1077, khoảng 30 vạn quân Tống đánh sang Đại Việt. Dưới sự lãnh đạo của Lý Thường Kiệt, quân dân ta đánh tan quân xâm lược Tống trong trận quyết chiến trên bờ sông Như Nguyệt. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi. 
0,5
2. Nghệ thuật quân sự độc đáo
- Tiến Công để phòng thủ, phòng thủ để tiến công: 
+ Tiến công sang đất Tống phá bỏ hệ thống đồn trú làm bàn đạp xâm lực Đại Việt của chúng rồi rút về xây dựng phòng tuyến trên sông Như Nguyệt.
0,25
+ Khi quân Tống bị chặn đứng bên bờ sông Như Nguyệt, gặp phải nhiều khó khăn thì chủ động tiến công tiêu diệt địchkết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến.
0,25
4
Nêu các hình thức diễn ra của các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu từ thế kỉ XVII đến cuối thế kỉ XVIII. Tại sao có thể khẳng định cuộc cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc cách mạng tư sản triệt để?
2,0
1. Các hình thức diễn ra của các cuộc cách mạng tư sản từ giữa thế kỉ XVI đến cuối thế kỉ XVIII
- Cách mạng tư sản Anh diễn ra dưới hình thức nội chiến
0,25
- Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ-cách mạng tư sản diễn ra dưới hình thức đấu tranh giành độc lập.
0,25
- Cách mạng tư sản Pháp diễn ra dưới hình thức nội chiến kết hợp chiến tranh bảo vệ độc lập dân tộc.
0,25
2. Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc cách mạng tư sản triệt để
- Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII đã hoàn thành các nhiệm vụ của một cuộc cách mạng tư sản: 
0,5
+ Lật đổ tận gốc chế độ phong kiến chuyên chế, giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.
0,25
+ Xóa bỏ những cản trở đối với sự phát triển của công thương nghiệp, thống nhất thị trường dân tộc.
0,25
- Làm lung lay chế độ phong kiến ở Châu Âu, mở ra thời đại mới, thời đại thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản ở các nước tiên tiến thời bấy giờ.
0,25
Lưu ý: Trên đây là những ý cơ bản mà bài làm của học sinh phải đề cập đến. Người chấm tuỳ theo mức độ làm bài của học sinh để vận dụng cho phù hợp.