Hóa học - Bài tập tính toán của Phenol

 Truy cập vào:  để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 1 
BÀI TẬP TÍNH TOÁN CỦA PHENOL 
1. Tác dụng với Na 
C6H5OH + Na → C6H5ONa + 1/2H2 
2. Tác dụng với dung dịch kiềm 
C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O 
3. Phản ứng với dung dịch brom 
C6H5OH + 3Br2 → C6H2Br3OH↓ + 3HBr 
Chú ý: 
- Các phenol còn có nguyên tử H ở các vị trí o và p so với nhóm OH đều có thể 
tham gia phản ứng thế với dung dịch brom. 
- Tăng giảm khối lượng: mkết tủa - mphenol = 79.số nguyên tử H đã được thay thế 
bằng Br 
4. Phản ứng với axit nitric 
- Xúc tác: H2SO4 đặc, đun nóng. 
- Phản ứng thế nitro xảy ra tương tự phản ứng thế brom: 
C6H5OH + 3HNO3 → C6H2(NO2)3OH + 3H2O 
VÍ DỤ MINH HỌA 
Ví dụ 1: Cho 6,04 gam hỗn hợp X gồm phenol và ancol etylic tác dụng với Na dư 
thu được 1,12 lít H2 (đktc). Hãy cho biết khi cho hỗn hợp X vào dung dịch Br2 dư 
thì thu được bao nhiêu gam kết tủa? 
A. 11,585 gam B. 6,62 gam 
C. 9,93 gam D. 13,24 gam 
 Truy cập vào:  để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 2 
Lời giải 
Ví dụ 2: Một hỗn hợp gồm 25 gam phenol và benzen khi cho tác dụng với dung 
dịch NaOH dư thấy tách ra 2 lớp chất lỏng phân cách, lớp chất lỏng phía trên có 
thể tích 19,5 ml và có khối lượng riêng là 0,8 g/ml. Khối lượng phenol trong hỗn 
hợp ban đầu là : 
A. 9,4 gam. B. 0,625 gam. 
C. 24,375 gam. D. 15,6 gam. 
Lời giải 
C6H5OH + NaOH -> C6H5ONa(tan) + H2O 
Lớp chất tan này nằm ở phía dưới do có khối lượng riêng lớn , lớp chất lỏng ở phía 
trên chính là benzen không tan 
=> m C6H6 = d.v=19,5.0,8 =15,6 (gam) 
=> m C6H5OH = 25-15,6 =9,4 (gam) 
=> Đáp án A 
 Truy cập vào:  để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 3 
Ví dụ 3: Cho 0,1 mol hợp chất hữu cơ thơm X (C, H, O) tác dụng với 400 ml 
dung dịch MOH 1M (M là kim loại kiềm). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu 
được rắn khan Y. Đốt cháy toàn bộ lượng rắn khan Y bằng O2 dư; thu được 8,96 
lít CO2 (đktc); 3,6 gam nước và 21,2 gam M2CO3. Số đồng phân cấu tạo của X 
là. 
A. 3 B.4 C.5 D.6 
Lời giải 
nMOH= 0,4; nCO2= 0,4; nH2O= 0,2 
ta có 2M + 60 = 21,2/0,2 
=> M là Na 
nC trong Y= 0,4 + 0,2=0,6 
=> Y có 6C => X có 6C 
nH trong Y= 0,2 . 2 = 0,4 => Y có 4 H 
=> X là phenol có 2 nhóm OH nên số đồng phân của X là 3 đáp án A 
Ví dụ 4: Cho 15,8g hỗn hợp gồm CH3OH và C6H5OH tác dụng với dung dịch 
brom dư, thì làm mất màu vừa hết 48g Br2. Nếu đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp trên 
thì thể tích CO2 thu được ở đktc là 
A. 16,8 lít B. 44,8 lít C. 22,4 lít D.17,92 lít 
Lời giải 
nBr2 = 48/160 = 0,3 mol 
nPhenol = 1/3nBrom = 0,1 mol 
=> mPhenol = 9,4 gam 
=> mCH3OH= 6,4 gam 
=> nCH3OH = 0,2 mol 
 Truy cập vào:  để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 4 
=> nCO2 = nCH3OH + 6 nPhenol = 0,2 + 0,6 = 0,8 mol 
=> V = 17,92 lít 
=> Đáp án D 
Ví dụ 5: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp gồm etanol và phenol có tỉ lệ mol 3:1, cho 
toàn bộ sản phẩm cháy vào bình đựng dung dịch nước vôi trong thì thu được 15 
gam kết tủa, lấy dung dịch sau phản ứng tác dụng với dung dịch NaOH dư thì thu 
được 7,5 gam kết tủa nữa. Khối lượng bình đựng dung dịch nước vôi sẽ 
Lời giải 
C2H5OH: 3x mol ------> 6x mol CO2 + 9x mol H2O 
C6H5OH: x mol ------> 6x mol CO2 + 3x mol H2O 
=> m bình tăng = m sản phẩm cháy = 12x.(44 + 18) 
Có: nCO2 = nCaCO3 + 2nCa(HCO3)2 = 0,3 mol 
=> 12x = 0,3 
=> m bình tăng = 0,3.( 44+18) = 18,6 g 
=> Đáp án : D 
Ví dụ 6: Cho m gam hỗn hợp X gồm phenol và etanol phản ứng hoàn toàn với 
natri (dư), thu được 2,24 lít khí H2 (đktc). Mặt khác, để phản ứng hoàn toàn với m 
gam X cần 100 ml dung dịch NaOH 1M. Giá trị của m là 
A. 7,0 B. 21,0 C. 14,0 D. 10,5 
Lời giải 
nH2 = 0,1mol => nX = 0,2 mol 
nphenol = nNaOH = 0,1mol 
 => m = 0,1(46 + 94) = 14g 
 Truy cập vào:  để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 5 
Ví dụ 7: Cho dung dịch chứa m gam hỗn hợp gồm phenol (C6H5OH) và axit axetic 
tác dụng vừa đủ với nước brom, thu được dung dịch X và 33,1 gam kết tủa 2,4,6-
tribromphenol. Trung hòa hoàn toàn X cần vừa đủ 500 ml dung dịch NaOH 1M. 
Giá trị của m là 
A. 33,4 B. 21,4 C. 24,8 D. 39,4 
Lời giải 
C6H5OH + 3Br2 C6H2OHBr3 + 3HBr 
CH3COOH + Br2 : không xảy ra 
dung dịch X : CH3COOH ; HBr 
CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O 
HBr + NaOH NaBr + H2O 
Theo đề : nkết tủa = = 0,1(mol) = nphenol ; nNaOH = 0,5.1 = 0,5(mol) ; 
nHBr = 3.0,1 = 0,3(mol) naxit axetic = 0,5 - 0,3 = 0,2 
mhỗn hợp = 94.0,1 + 60.0,2 = 21,4(gam) 
 Ví dụ 8: Cho phản ứng hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm anhyđrit axetic và phenol 
với tỷ lệ mol 1:1 được hỗn hợp sản phẩm X. Toàn bộ X phản ứng với dung dịch 
NaOH dư được 30,8 gam muối khan. Tính m 
A. 23,4 gam B. 21,56gam 
C. 30,84 gam D. 22,8 gam 
Lời giải 
Ta có x mol (CH3CO)2O và x mol C6H5OH phản ứng với nhau sau đó phản ứng hết 
với NaOH được 2x mol CH3COONa và x mol C6H5ONa. 
=> 2x.82 + 116x = 30,8. 
=> x = 0,11=> m = (0,11.102) + (0,11.94)= 21,56 gam