Tieát 1: CON ROÀNG, CHAÙU TIEÂN (Truyeàn thuyeát) A.MôC TI£U CÇN §¹T: -Giuùp hoïc sinh: + Hieåu ñònh nghóa sô löôïc veà truyeàn thuyeát + Hieåu noäi dung yù nghóa cuûa truyeàn thuyeát “Con Roàng, chaùu Tieân” + Chæ ra vaø hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa nhöõng chi tieát töôûng töôïng kyø aûo trong truyeän +Keå ñöôïc chuyeän B. ChuÈn bÞcña thÇy- trß - SGK NV9, vë chuÈn bÞ cña HS, tranh “ Con Rång, ch¸u Tiªn” II. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP: - OÅn ñònh líp I. Bµi cò: GV kiÓm tra sù chuÈn bÞbµi míi cña HS 2. Baøi môùi: “Con Roàng, chaùu Tieân” laø moät truyeàn thuyeát môû ñaàu cho chuoãi truyeàn thuyeát veà thôøi ñaïi Huøng Vöông vaø truyeàn thuyeát Vieät Nam noùi chung. Vaäy truyeàn thuyeát laø gì? Noäi dung yù nghóa truyeän “Con Roàng, chaùu Tieân” laø gì? Truyeän ñaõ söû duïng nhöõng hình thöùc ngheä thuaät ñoäc ñaùo naøo? Vì sao bao ñôøi nay, nhaân daân ta raát ñoãi töï haøo vaø yeâu thích caâu chuyeän naøy? Tieát hoïc hoâm nay seõ giuùp chuùng ta traû lôøi nhöõng caâu hoûi aáy! Ho¹t ®éng cña thÇy- trß Néi dung biÓu ®¹t [ Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS tìm hieåu chuù thích: – Laø loaïi truyeän daân gian keå veà caùc nhaân vaät vaø söï kieän coù lieân quan ñeán lòch söû – Thöôøng coù yeáu toá töôûng töôïng kyø aûo – Theå hieän thaùi ñoä vaø caùch ñaùnh giaù cuûa nhaân daân... - Yªu cÇu HS t×m bè côc vµ t×m ND chÝnh cña mçi phÇn. - Hoaït ñoäng2: Höôùng daãn HS traû lôøi, thaûo luaän caùc caâu hoûi trong phaàn Ñoïc – Hieåu: - Haõy tìm nhöõng chi tieát trong truyeän theå hieän tính chaát kyø laï, lôùn lao vaø ñeïp ñeõ veà nguoàn goác, hình daïng cuûa Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô? - ThÇn gióp d©n nh÷ng g×? -Qua c©u truyÖn nµy ngêi xa muèn nãi g× vÒ nßi gièng cña d©n téc ta? -Vieäc keát duyeân cuûa 2 ngöôøi vaø chuyeän AÂu Cô sinh nôû coù gì khaùc laï? - ViÖc ¢u C¬ sinh con cã g× ®Æc biÖt? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? - Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô v× sao ph¶i chia tay? Hä chia tay, chia con nhö theá naøo? Vaø ñeå laøm gì? Theo truyeän naøy thì ngöôøi Vieät laø con chaùu cuûa ai? II. ®äc v¨n b¶n- t×m hiÓu chung 1. §äc v¨n b¶n 2. T×m hiÓu chó thÝch - Khaùi nieäm veà truyeàn thuyeát: - ThÓ lo¹i: truyÒn thuyÕt - Bè côc: 3 phÇn + Ñoaïn 1: Töø ñaàu ... Long Trang: Giíi thiÖu vÒ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ vµ cuéc h«n nh©n cña hä. + Ñoaïn 2: Tieáp ... leân ñöôøng: ViÖc sinh con vµ chia con gi÷a hä + Ñoaïn 3: Coøn laïi: Sù trëng thµnh c¸c con cña hä III. ®äc- t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n 1.VÎ ®Ñp cña L¹c Long Qu©n vµ ©u C¬ – Hoï ñeàu laø thaàn: Laïc Long Quaân laø thaàn Roàng soáng döôùi nöôùc; AÂu Cô laø doøng Tieân thuoäc hoï Thaàn Noâng soáng treân nuùi. – Laïc Long Quaân coù söùc khoeû voâ ñòch, coù nhieàu pheùp laï; AÂu Cô thì xinh ñeïp tuyeät traàn. -Laïc Long Quaân giuùp daân dieät tröø yeâu quaùi, daïy daân caùch troàng troït, chaên nuoâi vaø caùch aên ôû. D©n téc ta cã nguån gèc cao quý, ®Ñp ®Ï vµ cã tµi n¨ng. Chóng ta cÇn tù hµo vÒ ®iÒu ®ã. – Ngöôøi döôùi nöôùc, keû ôû nuùi cao, thuoäc 2 doøng khaùc nhau laïi keát duyeân choàng vôï. 2. ViÖc sinh con vµ chia con gi÷a hä – AÂu Cô sinh ra moät boïc 100 tröùng, nôû 100 con. Ñaøn con khoâng caàn buù môùm maø vaãn kh«i ng« vaø khoeû maïnh l¹ thêng. - Gi¶i thÝch r»ng: chóng ta ®Òu lµ anh em cïng cha mÑ (®ång bµo), nªn cÇn ®oµn kÕt, yªu th¬ng nhau. - Hä chia tay v× m«i trêng sèng kh¸c nhau – Chia con: 50 con theo cha xuoáng bieån, 50 con theo meï leân nuùi, chia nhau cai quaûn caùc phöông: rõng, biÓn. Nh»m ph¸t triÓn, më réng, b¶o vÖ ®Êt níc... - Cuèi truyÖn cã chi tiÕt con t rëng lªnlµm vua vµ truyÒn ng«i cho con, ®iÒu nµy cã ý nghÜa g . Neâu yù nghóa cuûa truyeän “Con Roàng, chaùu Tieân” (HS thaûo luaän) --Nªu NT tiªu biÓu cña VB - Em hieåu nhö theá naøo laø chi tieát töôûng töôïng kyø aûo? Haõy noùi roõ vai troø cuûa caùc chi tieát naøy trong truyeän? - GV híng dÉn HS tæng kÕt VB theo ND vµ NT. GV híng dÉn HS luyÖn t¹p trªn íp. Híng dÉn HS häc bµi ë nhµ -3.Sù trëng thµnh c¸c con cña LLQ vµ ¢u C¬. - Con trëng ©u C¬ lµm vua, lÊy hiÖu lµ Hïng V¬ng, ®ãng ®« ë Phong Ch©u, ng«i b¸u truyªnf cho con trëng. D©n téc ta cã nguån gèc l©u ®êi vµ tr¶i qua nhiÒu thêi ®¹i. w Giaûi thích suy toân nguoàn goác gioáng noøi. w Bieåu hieän yù nguyeän ñoaøn keát, thoáng nhaát cuûa nhaân daân ta. w Goùp phaàn vaøo vieäc xaây döïng, boài ñaép nhöõng söùc maïnh tinh thaàn cho daân toäc. - NghÖ thuËt: + Sö dông yÕu tè tëng tîng, kú ¶o, nh»m t« ®Ëm sù lín lao, kú l¹, ®Ñp ®Ï cña nh©n vËt, sù kiÖn. + ThÇn kú, linh thiªng ho¸ nguån gèc, gièng nßi cña d©n téc ta vµ xchóng ta cÇn tù hµo, t«n kÝnh d©n téc ta + T¨ng sù h©p dÉn cho c©u truyÖn. III. Tæng kÕt: 1.ND: §Ò cao, ca ngîi vµ tù hµo vÒ nguån gèc, gièng nßi d©n téc VN. + Gi¶i thÝch qu¸ tr×nh XD- b¶o vÖ ®Êt níc, tinh thÇn ®oµn kÕt d©n téc. 2. NT: Dïng nhiÒu yÕu tè tîng tîng, kú ¶o, yÕu tè tù sù, yÕu tè lÞch sö nh»m lµm t¨ng sù hÊp dÉn ngwoif ®äc. IV. luyÖnm tËp 1. Qu¶ trøng to ®Î ra con ngêi kh¬ Mó ( truyÖn ngêi Mêng) Híng dÉn HS häc bµi ë nhµ ThÕ nµo truyÒn thuyÕt? Tãm t¾t truyÖn: “ Con Rång, ch¸u Tiªn” ý nghÜa cña truyÖn trªn lµ g×? ChuÈn bÞ bµi: B¸nh chueng, b¸nh giÇy Tieát 2: BAÙNH CHÖNG, BAÙNH GIAÀY (Töï hoïc coù höôùng daãn) (Truyeàn thuyeát) A.MôC TI£U CÇN §¹T Giuùp hoïc sinh: + HiÓu nguån gèc b¸nh chng, b¸nh giÇy + §Ò cao tinh thÇn lao ®éng, ®Ì cao nghÒ n«ng nghiÖp + ThÓ hiÖn v¨n ho¸, tÝn ngìng thê cóng ®Êt trêi tæ tiªn. B.CHUÈN BÞ CñA THÇY- TRß - sgk nv6, Vë chuÈn bÞ cña HS, tranh B¸nh chng, b¸nh giÇy II. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP: - OÅn ñònh: I. Baøi cuõ: -Keå toùm taét truyeän “Con Roàng, chaùu Tieân” – neâu yù nghóa truyeän. 3. Baøi môùi: Giôùi thieäu: Haèng naêm, cöù moãi dòp xuaân veà teát ñeán, con chaùu vua Huøng laïi noâ nöùc hoà hôûi chôû laù dong, xay ñoã, giaõ gaïo goùi baùnh. Quang caûnh aáy laøm chuùng ta theâm yeâu quyù töï haøo veà neàn vaên hoùa coå truyeàn ñoäc ñaùo cuûa daân toäc, vaø nhö laøm soáng laïi truyeàn thuyeát “Baùnh chöng baùnh giaày”. Ñaây laø truyeàn thuyeát giaûi thích phong tuïc laøm 2 loaïi baùnh trong ngaøy teát; ñoàng thôøi ñeà cao söï toân kính ñaát trôøi, toå tieân cuûa nhaân daân ta. Qua ñoù ca ngôïi taøi naêng phaåm chaát cuûa cha oâng ta trong coâng cuoäc xaây döïng neàn vaên hoùa daân toäc. Ho¹t ®éng cña thÇy- trß Néi dung biÓu ®¹t [ Hoaït ñoäng 1: – GV cho HS ñoïc truyeän (3HS): ® GV nhaän xeùt, höôùng daãn, boå sung caùch ñoïc – Höôùng daãn HS chuù yù caùc chuù thích: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13 (SGK/11,12) - X¸c ®Þnh thÓ lo¹i, bè côc, ND chÝnh cña mçi phÇn [ Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi - Vua Huøng choïn ngöôøi noái ngoâi trong hoaøn caûnh naøo? Vôùi yù ñònh ra sao? Baèng hình thöùc gì? –YÙ cuûa Vua nh thÕ nµo? II.®äc- t×m hiÓu chung. 1.§äc v¨n b¶n 2.T×m hiÓu chó thÝch - ThÓ lo¹i: truyÒn thuyÕt - Bè côc: +Ñoaïn 1: Töø ñaàu ... chöùng giaùm: chän ngêi nèi ng«i + Ñoaïn 2: Tieáp ... hình troøn: C¸c hoµng tö thÓ hiÖn tµi n¨ng + Ñoaïn 3: Phaàn coøn laïi: Ngêi ®îc vua cha chän nèi ng«i b¸u III. §äc- t×m hiÓu chi tiÕt VB 1. Vua Huøng choïn ngöôøi noái ngoâi - Hoµn c¶nh: Giaëc ngoaøi ñaõ yeân, Vua coù theå taäp trung chaêm lo cho daân no aám; Vua ñaõ giaø, muoán truyeàn ngoâi - YÙ Vua: Ngöôøi noái ngoâi phaûi noái ñöôïc chí Vua, khoâng nhaát thieát phaûi laø con tröôûng. – Hình thöùc: Thöû taøi baèng moät caâu ñoá ñaëc bieät, nh©n ngµy lÒ Tiªn v¬ng lµm sao võa ý vua cha. 2. C¸c hoµng tö ®ua tµi. - Lang liªu, con thø 18, mÑ bÞ vua cha ghÎ l¹nh vµ mÊt sím, Lang Liªu sèng b»ng nghÒ trång trät, lµ ngêi thiÖt thßi nhÊt. – Chaøng laø ngöôøi “thieät thoøi nhaát” – Tuy laø con vua, nhng ch¨m chaêm lo ñoàng aùng neân raát gaàn guõi vôùi daân thöôøng. – Chaøng laø ngöôøi duy nhaát hieåu ñöôïc yù thaàn (thÇn d©n, (trong trôøi ñaát khoâng coù gì quyù baèng gaïo) 2. Lang Lieâu laø ngöôøi hieåu vaø thöïc hieän ñöôïc yù thaàn (laáy gaïo laøm baùnh teá Tieân Vöông) 3. Vua choïn 2 thöù baùnh cuûa Lang Lieâu ñeå teá trôøi ñaát vaø nhöôøng ngoâi cho chaøng. – Coù yù nghóa thöïc teá (quyù troïng ngheà noâng, quyù troïng haït gaïo nuoâi soáng con ngöôøi vaø laø saûn phaåm do chính con ngöôøi laøm ra) - ý nghÜa saâu xa (töôïng trng cho trôøi, töôïng trng cho ñaát, töôïng muoân loaøi) Hôïp yù Vua: Chöùng toû ñöôïc ñaây laø con ngöôøi coù taøi ñöùc, noái ñöôïc chí Vua 3. ý nghÜa cña truyÖn: + Gi¶i thÝch sù vËt: B¸nhchng, b¸nh giÇy cã tõ thêi Hïng V¬ng + §Ò cao nghÒ ;lµm n«ng, ch¨n nu«i + Quan niÖm s¬ khai vÒ trêi ®Êt + Bªnh vùc, gióp ®ìkÎ yÕu + Vualµ ngêi thong minh, biÕt chon ngêi tµi ®Ó nèi ng«i. IV. tæng kÕt 1. ND: + HiÓu nguån gèc b¸nh chng, b¸nh giÇy + §Ò cao tinh thÇn lao ®éng, ®Ì cao nghÒ n«ng nghiÖp + ThÓ hiÖn v¨n ho¸, tÝn ngìng thê cóng ®Êt trêi tæ tiªn. 2.NT: Dïng thµnh ng÷,yÕu tè tëng tîng, kú ¶o, h×nh ¶nh quen thuéc, gÇn gòi, dÏ hiÓu. V luyÖn tËp Caâu 1/12: YÙ nghóa phong tuïc laøm baùnh ngaøy Teát – Ñeà cao ngheà noâng, söï toân kính trôøi ñaát, toå tieân – Cha oâng ta ñaõ xaây döïng taäp quaùn, phong tuïc cuûa mình töø nhöõng ñieàu giaûn dò nhöng giaøu yù nghóaiöõ gìn truyeàn thoáng vaên hoùa ñaäm ñaø baûn saéc -Hình thöùc tuyÓn chän cña vua cha nh thÕ nµo? - Lang Liªu lµ ngêicã hµon c¶nh sèng nh thÕ nµo? - Vì sao trong caùc con Vua, chæ coù Lang Lieâu ñöôïc thaàn giuùp ñôõ? -Vì sao 2 thöù baùnh cuûa Lang Lieâu ñöôïc Vua choïn ñeå teá trôøi ñaát? Hai thø b¸nh Êy cã ý nghÜa g×? - VËy truyÒn thuyÕt “ B¸nh chng, B¸nh giÇy” cã ý ngi· g×? - GV híng dÉn HS tæng kÕt VB vÒ ND vµ NT -GV híng dÉn HS luyÖn tËp Híng dÉn HS häc bµi ë nhµ Tãm t¾t truyÖn “ B¸nh chng, b¸nh giÇy ý nghÜa cña truyÖn nµy lµ g×? ChuÈn bÞ bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ Tieát 3: TÖØ VAØ CAÁU TAÏO CUÛA TÖØ TIEÁNG VIEÄT a. MôC TI£U CÇN §¹T Giuùp hoïc sinh: -Hieåu theá naøo laø töø vaø ñaëc ñieåm caáu taïo töø tieáng Vieät goàm: Khaùi nieäm veà töø; Ñôn vò caáu taïo töø (tieáng); Caùc kieåu caáu taïo töø (ñôn, phöù, GHÐP L¸Y) B.CHUÈN BÞ CñA THÇY- TRß - sgk nv6T1, vë chuÈn bÞ cña HS, b¶ng phô c. c¸c ho¹t ®éng dayvµ häc 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ: GV kiÓm tra sùchuÈn bÞ bµi míi cña HS 3. Baøi môùi: Ho¹t ®éng cña thÇy- trß. Néi dung biÓu d¹t -Theo dâi trªn b¶ng phô vµ cho biÕt: - VÝ dô trªn gåm mÊy tiÕng, mÊy tõ? DÊu hiÖu nhËn biÕt? - VËy tõ cã thÓ cã mÊy tiÕng t¹o thµnh? - Qua phaân tích ví duï treân, em thaáy tieáng vaø töø coù gì khaùc nhau? -Vaäy töø laø gì? – Laø ñôn vò nhoû nhaát duøng ñeå ñaët caâu ® HS ñoïc Ghi nhôù / 13 I. Tõ w Ví duï: Thaàn/ daïy/ daân/ caùch/ aên ôû/ troàng troït/ vaø/ caùch /chaên nuoâi. – Caâu vaên treân goàm 9 töø (ng¨n c¸ch bëi dÊu g¹ch chÐo) 12 tieáng (mâi ©m thanh lµ mét tiÕng) VËy mét tõ cã thÓ mét tiÕng t¹o thµnh, nhng còng cã thÓ nhiÒu tiiÕng t¹o thµnh. w Phaân bieät: – Tieáng duøng ñeå taïo töø – Töø lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt (cã nghÜa)duøng ñeå taïo caâu – Khi 1 tieáng coù theå duøng ñeå taïo caâu thì tieáng aáy trôû thaønh töø [ Hoaït ñoäng 2: Phaân loaïi töø Cho c¸c tõ: Tõ ®Êy níc ta ch¨m nghÒ trång trät, ch¨n nu«i vµ cã tôc ngµy tÕt lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy. - §iÒn c¸c tõ trªn vµo b¶ng sao cho ®óng. -Döïa vaøo baûng phaân loaïi treân, em haõy nhaän xeùt töø coù theå chia thaønh maáy loaïi? II. tõ ®¬n- tõ phøc KiÓu cÊu t¹o vÝ dô Tõ ®¬n Tõ , ®Êy, níc, ta. Tõ phøc Tõ ghÐp chaên nuoâi, baùnh chöng, baùnh giaày Tõ l¸y troàng troït – Tõ cã 2 loaïi: töø ñôn vaø töø phöùc – Töø ñôn: coù 1 tieáng Töø phöùc: coù 2 tieáng trôû leân, gheùp theo quan heä nghóa hoaëc laùy aâm. - Töø gheùp vaø töø laùy? + Gioáng: goàm 2 tieáng trôû leân + Khaùc: Töø gheùp: caùc tieáng coù quan heä nghóa Töø laùy: caùc tieáng coù quan heä laùy aâm w Ghi nhôù: hoïc SGK/14 III. luþÖn tËp Baøi 1 a.Töø “nguoàn goác”, “con chaùu” thuoäc kieåu töø gheùp (®¼ng lËp) bÑoàng nghóa vôùi “nguoàn goác” = coäi nguoàn, goác rÓ, tæ tiªn, giãng nßi. c)Töø gheùp chæ quan heä thaân thuoäc laø: caäu môï, coâ dì, chuù chaùu, anh em, chuù thím... Baøi 2: Coù theå xeáp theo 2 quy taéc: a)Theo giôùi tính: oâng baø, cha meï, anh chò,... (nam nöõ) b) Theo baäc (treân döôùi): baùc chaùu, dì chaùu, cha con,... Baøi 3: Coù theå cho HS ñieàn töø vaøo baûng ôû SGK (baèng buùt chì) -Caùch cheá bieán: baùnh nöôùng, baùnh haáp, baùnh traùng,... -Chaát lieäu laøm baùnh: baùnh neáp, baùnh teû, baùnh ñaäu xanh,... -Chæ hình daùng: baùnh goái, baùnh quaán thöôøng, baùnh tai voi,... -Chæ tính chaát: baùnh phoàng, baùnh deûo, baùnh xoáp,... Baøi 4: -Töø “thuùt thít” mieâu taû tieáng khoùc cuûa con ngöôøi. -Töø laùy cuøng coù taùc duïng nhö treân laø: nöùc nôû, suït suøi, röng röùc,... Baøi 5: Töø laùy: a)Taû tieáng cöôøi: hoâ hoá, ha haû, saèng saëc,... b)Taû tieáng noùi: oàm oàm, khaøn khaøn, leø nheø,... c)Taû daùng ñieäu:laû löôùt, ngheânh ngang,... HíngdÉn HS häc bµi ë nhµ ThÕ nµo lµ t? Cho vÝ dô T×m 54 tõ ghÐp vµ 5 tõ l¸y ChuÈn bÞ bµi: Giao tiÕp vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t -Töø ñôn vaø töø phöùc coù gì khaùc nhau? -Haõy phaân bieät giöõa töø gheùp vaø töø laùy? Tieát 4: GIAO TIEÁP, VAÊN BAÛN VAØ PHÖÔNG THÖÙC BIEÅU ÑAÏT A. MôC TI£U CÇN §¹T -Giuùp hoïc sinh:huy ñoäng kieán thöùc cuûa HS veà caùc loaïi vaên baûn maø caùc em ñaõ hoïc – Hình thaønh sô boä caùc khaùi nieäm: vaên baûn – giao tieáp & phöông thöùc bieåu ñaït B. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP: 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ: – Töø laø gì? Ñôn vò naøo caáu taïo neân töø? Cho ví du. – Ngöôøi ta chia töø thaønh maáy loaïi? Haõy noùi roõ veà töøng loaïi töø aáy? 3. Baøi môùi: w Giôùi thieäu baøi: Ñaây laø tieát hoïc môû ñaàu cuûa caû chöông trình taäp laøm vaên caáp THCS. Tieát hoïc naøy seõ giuùp caùc em hieåu sô boä veà vaên baûn, giao tieáp vaø phöông thöùc bieåu ñaït ñeå söï giao tieáp trong ngoân ngöõ ñaït hieäu quaû cao nhaát. w Chuaån bò: Caùc loaïi vaên baûn khaùc nhau laøm giaùo cuï tröïc quan (thieäp môøi, hoùa ñôn tieàn ñieän, thoâng baùo, giaáy môøi...) HO¹T §Eng cña thÇy- trß Néi dung biÓu ®¹t - HS ®ä c¸c vÝ dô tõ a-e -Khi coù moät tö töôûng, tình caûm, nguyeän voïng caàn bieåu ñaït cho ngöôøi khaùc bieát thì em seõ laøm theá naøo? - Ñeå ngöôøi khaùc hieåu ñuùng tình caûm, nguyeän voïng cuûa mình, em phaûi laøm nhö theá naøo? - Caâu ca dao ñöôïc saùng taùc ñeå laøm gì? Noùi leân vaán ñeà gì? - Caâu ca dao ñöôïc lieân keát nhö theá naøo veà yù vaø luaät thô? - Theo em, caâu ca dao ñoù ñaõ coù theå coi laø moät vaên baûn ñöôïc chöa? Vì sao? * Bucø th em viÕt cho b¹n cã ph¶i lµ mét VB kh«ng ? - §¬n xin vµo häc,bµi th¬, giÊy mêi...cã ph¶i lµ VB kh«ng ? -Vaäy theo tìm hieåu, em thaáy coù maáy loaïi vaên baûn ?, em cã thÓ nªu môc ®Ých gÝao tiÕp cña chóng vµ lÊy vÝ dô cho mçi kiÓu VB - Chän kiÓu VB vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t cho c¸c t×nh huèng sau sao cho ®óng. -X¸c dÞnh ph¬ng thøc biÓu d¹t cho c¸c ®o¹n v¨n a- ®. - X¸c ®Þnh kiÓu VB cho truyÖn Con Rång, chóa Tiªn vµ gi¶i thÝch v× sao. Híng dÉn HS häc bµi ë nhµ I. t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t 1.V¨n b¶n vµ môc ®Ých gi¸o tiÕp a.Dïng lêi nãi hoÆc ch÷ viÕt diÔn ®¹t ®iÒu m×nh muèn nãi mét c¸ch ®Çy ®ñ, râ rµng. b. DiÔn ®¹t ®Çy ®ñ, cã ®Çu ®u«i, macj l¹c, râ rµng, chÝnh x¸c. c.Môc ®Ých s¸ng t¸c c©u ca dao lµ nh»m khuyªn moin ngêi gi÷ chÝ cho bÒn – Luaät: baèng; yù maïch laïc; caâu 6 laøm roõ yù cho caâu 8: khoâng dao ñoäng khi ngöôøi khaùc thay ñoåi chí höôùng – Ñoù laø 1 vaên baûn vì coù chuû ñeà thoáng nhaát, dieãn ñaït 1 yù troïn veïn vaø ñöôïc lieân keát nhau maïch laïc d) Lôøi phaùt bieåu laø vaên baûn vì ñoù laø chuoãi lôøi coù chuû ñeà, coù caùc hình thöùc lieân keát nhau: neâu thaønh tích naêm qua ® nhieäm vuï naêm môùi ® keâu goïi, coå vuõ GV vaø HS hoaøn thaønh nhieäm vuï naêm hoïc (ñaây laø vaên baûn noùi) ñ)Böùc thö: Coù chuû ñeà xuyeân suoát laø thoâng baùo tình hình vaø quan taâm ñeán ngöôøi nhaän thö- lµ 1 VB. e) Caùc loaïi giaáy tôø ñoù ñeàu laø vaên baûn vì chuùng coù muïc ñích, yeâu caàu, thoâng tin vaø theå thöùc nhaát ñònh Giao tiÕp lµ g× ? (HS ®äc ghi nhí) 2. KiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu d¹t cña v¨n b¶n - Cã 6 kiÓu v¨n b¶n a. VB tù s : Con Rßng, ch¸u Tiªn, C©y khÕ, Têm C¸m. b. VB miªu t¶ : t¶ ngêi, t¶ c¶nh vËt (t¶ c« gi¸o, t¶ c©y.. c.VB biÓu c¶m : c¶m nghÜ vÒ NV LL Qu©n d. VB nghÞ luËn : ph©n tÝch c©u tôc ng÷ : Cã chÝ th× nªn e.Vb thuyÕt minh :thuyÕt miinh vÒ c©y bót, c©y lóa... g.VB hµnh chÝnh c«ng vô : ®¬n, th, b¸o c¸o, ®Ò nghÞ... Bµi tËp 1a. VB hµnh chÝnh, v× ®©y lµ ®¬n xin... VB tù sù, v× thuËt l¹i mét sù viÖc VB nghÞ luËn, v× nã b¸c bá mét ý kiÕn... VB biÓu c¶m v× bµy tá t×nh yªu bãng ®¸ (HS ®äc ghi nhí SGK) II. luyÖn tËp 1a. VB tù sù b. VB miªu t¶ c. VB nghÞ luËn d. VB biÓuc¶m ®. VB thuyÕt minh 2. VB Con Rång, ch¸u Tiªn lµ VB tù sù, v× nã tr×nh bµy diÔn biÕn mät sù viÖc, cã cèt truyÖn, cã nh©n vËt... Híng dÉn HS häc bµi ë nhµ §äc VB Th¸nh Giãng Lµm bµi tËp ë trang 22, 23. Tieát 5-6: THAÙNH GIOÙNG (Truyeàn thuyeát) A. MôC TI£U CÇN §¹T Giuùp hoïc sinh: – Naém ñöôïc noäi dung yù nghóa vaø moät soá neùt ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa truyeän – Keå laïi ñöôïc truyeän B. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP: OÅn ñònh: I. Baøi cuõ: – Neâu ý truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn vµ truyÖn B¸nh chng, B¸nh giÇy – Kieåm tra vôû soaïn baøi - gîi ý : TruyÖn ®Ò cao, ca ngîivµ tù hµo vÒ nguån gèc, gièng nßi d©n téc VN. + Gi¶i thÝc qua tr×nh XD ®Êt níc vµ tinh thÇn ®oµn kÕt cña nh©n d©n ta. + Gi¶i thÝch nguån gèc b¸nh chng, b¸nh giÇy, ®Ò cao th¸i ®é lao ®äng vµ nghÒ trång trät, thÓ hiÖn sù t«n kÝnh reêi ®Êt, tæ tiªn cña d©n téc ta. 3. Baøi môùi: Giôùi thieäu: Chuû ñeà ñaùnh giaëc cöùu nöôùc thaéng lôïi laø chuû ñeà lôùn, cô baûn, xuyeân suoát lòch söû vaên hoùa Vieät Nam noùi chung vaø vaên hoùa daân gian noùi rieâng. Hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu moät truyeän daân gian theå hieän raát tieâu bieåu vaø ñoäc ñaùo chuû ñeà treân, ñoù laø truyeàn thuyeát Thaùnh Gioùng. Ho¹t ®éng cña thÇy- trß. Néi dung biÓu ®¹t - Híng dÉn HS ®äc theo vai (cã ngêi dÉn truyÖn) - Híng ®·n t×m hiÓu chó thÝch vµ tãm t¾t VB – x¸c ®Þnh thÓ ll¹o vµ t×m hiÓu bè côc, t×m ND chÝnh cho mçi phÇn. - Trong truyeän ai laø nhaân vaät chính? Haõy tìm nhöõng chi tieát lieân quan ñeán söï ra ñôøi cuûa Gioùng? -Haõy nhaän xeùt veà söï ra ñôøi aáy? - Sau 3 naêm khoâng noùi cöôøi, nghe tin söù giaû môøi ngöôøi taøi gieát giaëc, caäu beù ñaõ caát tieáng noùi. Tieáng noùi ñaàu tieân aáy laø gì? Noù coù yù nghóa nhö theá naøo? - TiÕp theo Giãng yªu cÇu ®iÒu g×? Nh©n d©n ®· gióp g× cho Giãng? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? - Vieäc Gioùng ñoøi ñi ñaùnh giaëc cöùu nöôùc bieåu loä tinh thaàn gì? -Ñeå ñaùnh thaéng giaëc, Gioùng phaûi thaønh traùng só. Truyeän ñaõ keå caäu beù Gioùng trôû thaønh traùng só ñaùnh giaëc nhö theá naøo? Theo em, chi tieát “Gioùng nhoå tre beân ñöôøng quaät vaøo giaëc” khi roi saét gaõy coù yù nghóa gì? - Sau khi chieán thaéng giaëc AÂn, traùng só ñaõ laøm gì? Em coù suy nghó nhö theá naøo veà chi tieát aáy. - Haõy neâu yù nghóa cuûa hình töôïng Thaùng Gioùng? Thuyeän Thaùnh Gioùng coù lieân quan ñeán söï thaät lòch söû naøo? - GV yªu cÇu HS tù tæng kÕt ND vµ NT cña truyÖn - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 2 trong SGK Híng dÉn HS häc bµi ë nhµ II. §äc t×m hiÓu chung §äc VB T×m hiÓu chó thÝch : 1,2,4,6,10 Tãm t¾t VB + ThÓ lo¹i : TruyÒn thuyÕt + KiÓu VB : tù sù - Bè côc : 04 phÇn. + Ñoaïn 1: Töø ñaàu ...®Æt ®©u naèm ñaáy. Sù ra dêi kú l¹ cña Th¸nh Giãng + Ñoaïn 2: Tieáp ... cöùu nöôùc. Giãng gÆp sø gi¶, xin ®i ®¸nh giÆc vµ lín nhan nh thæi. + Ñoaïn 3: Tieáp ... leân trôøi Giãng ®¸nh th¾ng giÆc vµ bay vÓ trêi + Ñoaïn 4: Coøn laïi DÊu Ên, di tÝch cßn l¹i. III. ®äc – t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n 1.Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng - Giãng lµ nh©n vËt chÝnh. - Bµ mÑ dÉm lªn mét vÕt ch©n to, l¹ ngoµi ®ång råi vÒ mang Giãng. –Mang thai 12 thaùng môùi sinh –3 tuoåi maø chöa bieát noùi, cöôøi, khoâng bieát ñi, ñaët ñaâu naèm ñaáy - Bôûi theo quan nieäm daân gian, ñaõ laø anh huøng thì phi thöôøng, kyø laï trong moïi bieåu hieän, keå caû luùc môùi sinh ra. - NT : dïng nhiÒu chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o. ( HS chØ ra mét sè chi tiÕt cô thÓ) 2.Gioùng ñoøi ñi ñaùnh giaëc: ® Tieáng noùi ñaàu tieân laø ñoøi ñi ñaùnh giaë
Tài liệu đính kèm: