Giáo án Hình học 8 tiết 58: Thể tích hình hộp chữ nhật

Tuaàn :32 
 Ngaøy soaïn :8/04/2010
 Ngày dạy:16/04/2010
Tieát : 58 THEÅ TÍCH HÌNH HOÄP CHÖÕ NHAÄT 
I. MUÏC TIEÂU : 
Kieán thöùc : Baèng hình aûnh cuï theå cho HS böôùc ñaàu naém ñöôïc daáu hieäu ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng, hai maët phaúng vuoâng goùc vôùi nhau. Naém ñöôïc coâng thöùc tính theå tích hình hoäp chöõ nhaät. 
Kó naêng : Vaän duïng coâng thöùc vaøo tính toaùn.
Thaùi ñoä : Reøn tính caån thaän, Chính xaùc, suy luaän cuûa HS 
II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH :
Chuaån bò cuûa GV : Moâ hình hình hoäp chöõ nhaät, moâ hình hình 65, 57 tr117 SGV. Ñeà baøi vaø hình veõ caùc baøi taäp treân baûng phuï. Thöôùc thaúng, phaán maøu.
Chuaån bò cuûa HS : OÂn taäp coâng thöùc tính theå tích hình hoäp chöõ nhaät. Thöôùc keû, buùt chì.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :
Toå chöùc lôùp : (1’)
Kieåm tra baøi cuõ : 5’
GV neâu caâu hoûi :
 Duøng hình veõ sau ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi sau :
 a) Neâu caùc caïnh song song vaø baèng nhau trong hình hoäp chöõ nhaät 
 b) Chæ ra maët phaúng song song vôùi caïnh B’C’ .
	Ñaùp aùn :
 a) H/s neâu ñöôïc : AD , BC , B’C’ A’D’ ; AB , CD , C’D’ , A’B’ 
 AA’ , BB’ ; CC’ , DD’ 
 b) H/s neâu ñöôïc : mp(ABCD) , mp(ADD’A’) 
Baøi môùi :
Giôùi thieäu baøi :1’(Ñaëc vaán ñeà) : Trong hình hoäp chöõ nhaät ta ñaõ bieát ñöôïc caùc yeáu toá cuûa noù vaø bieát ñöôïc moät ñöôøng thaúng naèm treân moät maët phaúng . Töø noäi dung ñoù , hoâm nay ta tieáp tuïc nghieân cöùu tieáp töø hình hoäp chöõ nhaät ñeå naém ñöôïc moät ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng , hai maët phaúng vuoâng goùc vaø coâng thöùc theå tích cuûa noù .Töø ñoù g/v giôùi thieäu baøi : Theå tích cuûa hình hoäp chöõ nhaät . 
Tieán trình baøi daïy :
TL
Hoaït ñoäng cuûa GV 
Hoaït ñoäng cuûa HS 
Noäi dung
17’
7’
13’
Hoaït ñoäng1:Ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng . Hai maët phaúng vuoâng goùc : 
Cho h/s hoaït ñoäng nhoùm ñeå thöïc hieän ? 1 SGK trang 101 .
 Sau ñoù g/v giôùi thieäu cho h/s A’A vuoâng goùc vôùi mp(ABCD) Khi naøo thì ta coù moät ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi moät ñöôøng thaúng ? 
Sau ñoù g/v choát laïi : 
Neáu: A’A ^ AB ; A’A ^ AD , 
AB vaø AD caét nhau , AB vaø AD Ì mp(ABCD) thì A’A ^ mp(ABCD) .
Em coù nhaän xeùt gì veà hai maët phaúng : (ADD’A’) vaø (ABCD) ? 
 Gôïi yù : caïnh DC noù nhö theá naøo ? 
 Sau ñoù g/v giôùi thieäu cho h/s hai maët phaúng treân vuoâng goùc vôùi nhau .
 Sau ñoù g/v choát laïi cho h/s :
Neáu CD Ì (ABCD)
 vaø CD ^ (A’ADD’)
 thì (ABCD) ^ (ADD’A’) .
 Goïi 2 h/s ñöùng taïi choã neâu caùc daáu hieäu ñeå nhaän bieát moät ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi moät maët phaúng , moät maët phaúng vuoâng goùc vôùi moät maët phaúng .
GV Yeâu caàu HS laøm ? 2 vaø ? 3 SGK
+Ñöôøng thaúng AB coù vuoâng goùc vôùi mp(ADD’A’) hay khoâng ? Vì sao 
+Tìm treân hình 84 caùc maët phaúng vuoâng goùc vôùi mp(A’B’C’D’)
Hoaït ñoäng 2:Theå tích cuûa hình hoäp chöõ nhaät :
G/v giôùi thieäu cho h/s veà theå tích cuûa moät vaät .
 Theå tích cuûa moät vaät laø phaàn maø vaät ñoù chieám trong khoâng gian .
Yeâu caàu h/s neâu theå tích cuûa moät hình hoäp chöõ nhaät .
 Neáu hình hoäp chöõ nhaät laø hình laäp phöông coù caïnh laø a thì theå tích cuûa noù laø bao nhieâu? 
 Sau ñoù cho h/s thöïc hieän thí duï ôû SGK trang 103 döôùi hình thöùc hoaït ñoäng nhoùm .
 Sau ñoù thu vaø giôùi thieäu keát quaû ñeå h/s neâu nhaän xeùt . 
 G/v höôùng daãn : Ñeå tính ñöôïc theå tích cuûa hình laäp phöông thì ta phaûi tính ñöôïc noäi dung naøo ? Muoán vaäy ta phaûi döïa vaøo ñaâu ?
Hoaït ñoäng 3:Củng cố
 G/v yeâu caàu h/s neâu laïi coâng thöùc tính theå tích cuûa hình hoäp chöõ nhaät vaø hình laäp phöông .
GV ñöa ñeà baøi 11a tr104 SGK leân baûng 
Höôùng daån :
Goïi caùc kích thöôùc cuûa hình chöõ nhaät laø a, b, c 
Theo ñeà baøi ta coù ñieàu gì ?
Laøm theá naøo ñeå tính a, b, c ?
Ñaët 
Suy ra a, b, c theo k ?
- Thay vaøo abc = 480 tìm k
- Töø ñoù tìm a, b, c.
GV ñöa baøi 13tr 104 SGK leân baûng phuï
Yeâu caàu HS laàn löôït leân baûng ñieàn soá thích hôïp vaøo oâ troáng 
Höôùng daãn baøi 12 tr104 SGK
AÙp duïng ñònh lyù Pitago : 
Maø BD2 = BC2 + DC2 
Suy ra : AD2 = AB2 + BC2 + DC2 
HS thöïc hieän :
A’A ^ AD vaø A’A ^ AB 
 Vì D’A’AD vaø ABB’A’ laø hình chöõ nhaät .
 H/s chuù yù ñeán noäi dung maø g/v giôùi thieäu . 
 H/s suy nghó .
 Ñöôøng thaúng ñoù vuoâng goùc vôùi hai ñöôøng caét nhau naèm trong moät maët phaúng .
 H/s suy nghó noäi dung treân 
 CD ^ (ABCD) vaø 
CD ^ (ADD’A’) .
 H/s chuù yù ñeán noäi dung maø g/v giôùi thieäu .
 H/s chuù yù ñeán ñieàu maø g/v choát laïi .
 H/s ñöùng taïi choã ñeå neâu laïi 2 daáu hieäu treân . 
Moät HS ñöùng taïi choå traû lôøi.
Moät HS khaùc traû lôøi mieäng
HS caû lôùp nhaän xeùt.
 H/s chuù yù veà noäi dung maø g/v giôùi thieäu .
Theå tích cuûa hình hoäp chöõ nhaät laø : Dieän tích ñaùy nhaân vôùi chieàu cao .
 Theå tích cuaû hình laäp phöông baèng laäp phöông cuûa ñoä daøi moät caïnh .
 Caùc nhoùm thöïc hieän theo yeâu caàu .
 Dieän tích moãi maët :
216 : 6 = 36 (cm2)
 Ñoä daøi moãi caïnh cuûa hình laäp phöông .
 a = = 6 (cm) .
 Theå tích hình laäp phöông 
V = a3 = 63 = 216 (cm3) 
 H/s ñöùng taïi choã neâu laïi noäi dung treân . 
HS ta coù :
 vaø abc = 480
a = 3k
b = 4k
c = 5k
Thay vaøo abc = 480 ta coù 
60k = 480
k = 8
Vaäy a = 3.8 = 24
b = 4.8 = 32
c = 5.8 = 40
Laàn löôït caùc HS leân baûng ñieàn.
HS caû lôùp laøm vaøo vôû
Chieàu daøi
22
18
15
20
Chieàu roäng
14
5
11
13
Chieàu cao
5
6
8
8
DT moâït ñaùy
380
90
165
260
Theå tích
1540
540
1320
2080
1) Ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng . Hai maët phaúng vuoâng goùc : 
 +) Neáu moät ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi hai ñöôøng thaúng caét nhau cuûa maët phaúng thì ñöôøng thaúng ñoù vuoâng goùc vôùi maët phaúng
 Kyù hieäu : 
 A’A ^ mp(ABCD) 
 Nhaän xeùt : Neáu moät ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi moät maët phaúng taïi ñieåm A thì noù vuoâng goùc vôùi moïi ñöôøng thaúng ñi qua A vaø naèm trong maët phaúng ñoù .
 +) Khi moät trong hai maët phaúng chöùa moät ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng coøn laïi thì ta noùi hai maët phaúng ñoù vuoâng goùc vôùi nhau . 
 Kyù hieäu :
mp(ADD’A’) ^ mp(ABCD) . 
2) Theå tích cuûa hình hoäp chöõ nhaät :
– Neáu caùc kích thöôùc cuûa hình hoäp chöõ nhaät laø a , b , c ( cuøng ñôn vò ñoä daøi ) thì theå tích cuûa hình hoäp chöõ nhaät laø :
 V = a.b.c .
– Hình laäp phöông coù caïnh laø a thì theå tích : 
 V = a3 .
Hướng dẫn về nhà:1’
Caàn naém ñöôïc daáu hieäu ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng, hai maët phaúng vuoâng goùc vôùi nhau.
Coâng thöùc tính theå tích hình hoäp chöõ nhaät, theå tích hình laäp phöông
Baøi taäp veà nhaø 10, 11b, 12, 14, 17 tr103 SGK
IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM - BOÅ SUNG :