Giáo án Đại số 7 - Tiết 27, 28 và 29

Ngaøy soaïn: 16. 11.2014. 	
Tieát: 27.	 Baøi daïy: MOÄT SOÁ BAØI TOAÙN VEÀ ÑAÏI LÖÔÏNG TÆ LEÄ NGHÒCH.
I. MUÏC TIEÂU:
1. Kieán thöùc: Học xong bài này học sinh cần biết cách làm các bài toán cơ bản về đại lượng tỉ lệ nghịch.
2. Kỹ naêng: Reøn kó naêng giaûi moät soá baøi toaùn veà đại lượng tæ leä nghịch. Phaùt hieän hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch trong baøi toaùn, Áp dụng tính chất để lập được các tỉ số bằng nhau; Vận dụng thaønh thaïo caùc tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau.
3. Thaùi ñoä: Giaùo duïc cho hoïc sinh thaáy ñöôïc moái quan heä giöõa caùc moân hoïc. Vaän duïng vaøo thöïc teá: giải baøi taäp veà naêng suaát, baøi taäp veà chuyeån ñoäng, 
II. CHUAÅN BÒ 
1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: SGK, SGV, SBT, baûng phuï ghi toùm taét ñeà baøi
2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK, baûng nhoùm, hoïc baøi, laøm baøi taäp ñaày ñuû.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
	1. OÅn ñònh tình hình lôùp (1 ph): Kieåm tra syõ soá hoïc sinh 
	2. Kieåm tra baøi cuõ (5ph):
	a) Nêu ®Þnh nghÜa ®¹i lưîng tØ lÖ nghÞch?
	Bài 15 (Trang 58 SGK) 
	a) TÝch xy lµ h»ng sè (sè giê m¸y cµy c¶ c¸nh ®ång) nªn x vµ y tØ lÖ nghÞch víi nhau. 
	b) x + y lµ h»ng sè (sè trang cña quyÓn s¸ch) nªn x vµ y kh«ng tØ lÖ nghÞch víi nhau. 
	c) TÝch ab lµ h»ng sè (chiÒu dµi ®o¹n ®ưêng AB) nªn a vµ b tØ lÖ nghÞch víi nhau. 
	Bµi 19 (trang 45 SBT): 
	a) T×m hÖ sè tØ lÖ nghÞch cña y ®èi víi x. 
	a) 
	b) H·y biÓu diÔn y theo x: 
	c) TÝnh gi¸ trÞ cña y khi x = 5; x = 14 
	3. Giaûng baøi môùi (37 ph):
	- Giôùi thieäu baøi (1ph): Vaän duïng kieán thöùc veà tæ leä thuaän, tæ leä nghòch nhö theá naøo?
	- Tieán trình baøi daïy:
THÔØIGIAN
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH
NOÄI DUNG
10 ph
Hoạt động 1. Bµi to¸n1 
GV ®ưa ®Ò bµi lªn mµn h×nh. 
GV hưíng dÉn học sinh ph©n tÝch ®Ó t×m ra c¸ch gi¶i. 
- Ta gäi vËn tèc cò vµ míi cña «t« lÇn lưît lµ v1vµ v2
(km/h). 
Thêi gian tư¬ng øng víi c¸c vËn tèc lµ t1 vµ t2
H·y tãm t¾t ®Ò bµi råi lËp tØ lÖ thøc cña bµi to¸n. Tõ ®ã t×m t2.
GV nhÊn m¹nh: V× v vµ t lµ hai ®¹i 
lưîng tØ lÖ nghÞch nªn tØ sè gi÷a hai 
gi¸ trÞ bÊt kú cña ®¹i lưîng nµy b»ng 
nghÞch ®¶o tØ sè hai gi¸ trÞ tư¬ng øng 
cña ®¹i lưîng kia. 
Ho¹t ®éng 1. 
Học sinh ®äc ®Ò bµi. 
Học sinh: ¤t« ®i tõ A ®Õn B: 
Víi vËn tèc v1th× thêi gian lµ t1. 
Víi vËn tèc v2 th× thêi gian lµ t2. 
VËy nÕu ®i víi vËn tèc míi th× «t« ®i tõ A →B hÕt 5h 
1.Bài toán 1.
Giải:
Gäi vËn tèc cò vµ míi cña «t« lÇn lưît lµ 
Thêi gian tư¬ng øng víi c¸c vËn tèc lµ 
VËn tèc vµ thêi gian ®i lµ hai ®¹i lưîng tØ lÖ nghÞch.
 nªn: 
mà: 
nên: 
Vậy: 
Trả lời: Nếu đi với vận tốc mới thì ô tô đó đi từ A đến B hết 5 giờ
12 ph
Hoạt động 2. Bµi to¸n 2
GV ®ưa ®Ò bµi lªn mµn h×nh. H·y tãm t¾t ®Ò bµi? 
HS ®äc ®Ò bµi 
Bèn ®éi cã 36 m¸y cµy (cïng n¨ng 
suÊt, c«ng viÖc b»ng nhau) 
§éi 1 HTCV trong 4 ngµy 
§éi 2 HTCV trong 6 ngµy 
§éi 3 HTCV trong 10 ngµy 
§éi 4 HTCV trong 12 ngµy. 
Hái mçi ®éi cã bao nhiªu m¸y? 
Gäi sè m¸y cña mçi ®éi lÇn lưît lµ 
x1, x2, x3, x4(m¸y) 
ta cã ®iÒu g× ? 
Cïng mét c«ng viÖc như nhau gi÷a sè m¸y cµy vµ sè ngµy hoµn thµnh c«ng viÖc quan hÖ như thÕ nµo? 
¸p dông tÝnh chÊt 1 cña hai ®¹i lưîng tØ lÖ nghÞch, ta cã c¸c tÝch nµo b»ng nhau? 
BiÕn ®æi c¸c tÝch b»ng nhau nµy thµnh d·y tØ sè b»ng nhau? 
GV gîi ý: 
¸p dông tÝnh chÊt d·y tØ sè b»ng 
nhau ®Ó t×m c¸c gi¸ trÞ x1,x2, x3, x4
GV: Qua bµi to¸n hai ta thÊy ®ưîc mèi quan hÖ gi÷a “bµi to¸n tØ lÖ thuËn” vµ "bµi to¸n tØ lÖ nghÞch". 
NÕu y tØ lÖ nghÞch víi x th× y tØ lÖ thuËn víi 
Hoạt động 2. 
Học sinh : x1+ x2+ x3+ x4
= 36 
- Sè m¸y cµy vµ sè ngµy lµ tØ lÖ nghÞch víi nhau. 
- Cã 4. x1= 6x2= 10x3= 12x4
Tr¶ lêi : Sè m¸y cña bèn ®éi lÇn lưît lµ 15, 10, 6, 5. 
VËy nÕu: x1, x2, x3, x4
tØ lÖ nghÞch víi 
c¸c sè 4 ; 6 ; 10 ; 12 
⇒x1, x2, x3, x4
tØ lÖ thuËn víi c¸c sè 
Gọi sô máy cày của bốn đội lần lượt là: 
Ta có: 
Vì số máy tỉ lệ nghịch với số ngày hoàn thành công việc.
Nên: Hay:Vậy: 
Trả lời: Số máy của bốn đội lần lượt là 
 8 ph
Hoaït ñoäng 3:
 trang 60 SGK.
GV hưíng dÉn học sinh sö dông c«ng thøc ®Þnh nghÜa cña hai ®¹i lưîng tØ lÖ thuËn, tØ lÖ nghÞch. 
a) x vµ y tØ lÖ nghÞch, y vµ z còng tØ lÖ nghÞch. 
b) x vµ y tØ lÖ nghÞch, y vµ z tØ lÖ thuËn. 
Cho ba ®¹i lưîng x, y, z. H·y cho biÕt mèi liªn hÖ gi÷a hai ®¹i lưîng x vµ z biÕt: 
Học sinh 
b) x vµ y tØ lÖ nghÞch, y vµ z tØ lÖ thuËn. 
Ta có: 
và: 
Vậy x tỉ lệ nghịch với z, hệ số tỉ lệ là 
3. a) x vµ y tØ lÖ nghÞch, y vµ z còng tØ lÖ nghÞch. 
Ta có: 
và: 
Vậy x tỉ lệ thuận với z, hệ số tỉ lệ là 
 6 ph
Hoaït ñoäng 4. Cùng cố:
Bµi 16 trang 60 SGK 
§ưa ®Ò bµi lªn b¶ng phô.
Bµi 17 trang 61 SGK 
§ưa ®Ò bµi lªn b¶ng phô
GV yªu cÇu học sinh t×m hÖ sè tØ lÖ nghÞch a. 
Bµi 16 trang 60 SGK.
Học sinh tr¶ lêi miÖng: 
a) Hai ®¹i lưîng x vµ y cã tØ lÖ nghÞch víi nhau v× : 
1. 120 = 2. 60 = 4. 30 
= 5. 24 = 8. 15 (= 120) 
b) Hai ®¹i lưîng x vµ y kh«ng tØ lÖ nghÞch v×: 5. 12,5 ≠ 6. 10 
Bµi 17 trang 61 SGK 
2. Bµi 16 trang 60 SGK.
Bµi 17 trang 61 SGK 
x
1
2
-4
6
-8
10
y
16
8
-4
-2
1,6
	4. Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo (2 ph).
- Ra baøi taäp veà nhaø: Baøi taäp veà nhà 18, 19; 20; 22ø trang 61; 62 SGK. 
	- Chuaån bò baøi môùi: Tieát sau tiếp tục giải bài toán về hai ñaïi löôïng tæ leä nghịch.
IV.RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: 
Ngaøy soaïn: 16. 11.2014. 	
Tieát: 28.	 Baøi daïy: MOÄT SOÁ BAØI TOAÙN VEÀ ÑAÏI LÖÔÏNG TÆ LEÄ NGHÒCH (tt)
I. MUÏC TIEÂU:
	1. Kieán thöùc: Cuûng coá kieán thöùc veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän, tæ leä nghòch.
2. Kỹ naêng: Phaùt hieän hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän, tæ leä nghòch trong baøi toaùn; thaønh thaïo caùc tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau.
3. Thaùi ñoä: Vaän duïng vaøo thöïc teá: giải baøi taäp veà naêng suaát, baøi taäp veà chuyeån ñoäng, 
II. CHUAÅN BÒ 
1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: SGK, SGV, SBT, baûng phuï ghi toùm taét ñeà baøi
2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK, baûng nhoùm, hoïc baøi, laøm baøi taäp ñaày ñuû.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
	1. OÅn ñònh tình hình lôùp (1 ph): Kieåm tra syõ soá hoïc sinh 
	2. Kieåm tra baøi cuõ (5ph):
	Baøi 18 trang 61 SGK: Gọi số giờ để 12 người làm cỏ hết cánh đồng là x (h).
	Trên cùng một cánh đồng và với năng suất như nhau thì số người làm cỏ hết cánh đồng đó và số giờ 	là hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
	Nên: . 
	Trả lời: 12 người làm cỏ hết cánh đồng hết 1,5 giờ.
	3. Giaûng baøi môùi (37 ph):
	- Giôùi thieäu baøi (1ph): Vaän duïng kieán thöùc veà tæ leä thuaän, tæ leä nghòch nhö theá naøo?
	- Tieán trình baøi daïy:
THÔØIGIAN
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH
NOÄI DUNG
 14 ph
Hoaït ñoäng 1 :
Goïi 1 HS ñoïc ñeà baøi vaø toùm taét ñeà
Laäp tæ leä thöùc öùng vôùi 2 ñaïi löôïng tæ leä nghòch. Tìm x?
Soá tieàn 1 meùt vaûi laø a ñoàng
Hoïc sinh thöïc hieän 
1. Baøi 19 trang 61 SGK:
Goïi x laø soá meùt vaûi loaïi II mua ñöôïc vôùi cuøng moät soá tieàn treân.
Soá meùt vaûi mua ñöôïc vaø giaù tieàn moät meùt vaûi laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch:
(m)
Traû lôøi:Vôùi cuøng soá tieàn coù theå mua ñöôïc 60m vaûi loaïi 
 18 ph
Hoaït ñoäng 2 
HS ñoïc ñeà baøi vaø toùm taét ñeà
Goïi soá maùy cuûa caùc ñoäi laàn löôït laø 
Soá maùy vaø soá ngaøy laø hai ñaïi löôïng nhö theá naøo?
( naêng suaát caùc maùy nhö nhau)
Vaäy 
tæ leä thuaän vôùi caùc soá naøo?
Yeâu caàu caû lôùp laøm baøi taäp
Söû duïng tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau ñeå laøm baøi taäp treân?
Cuøng khoái löôïng coâng vieäc nhö nhau:
Ñoäi I coù maùy hoaøn thaønh coâng vieäc trong 4 ngaøy
Ñoäi II coù maùy hoaøn thaønh coâng vieäc trong 6 ngaøy.
Ñoäi III coù maùy hoaøn thaønh coâng vieäc trong 8 ngaøy vaø 
Hoïc sinh thöïc hieän
2. Baøi 21 trang 61 SGK :
Goïi soá maùy cuûa 3 ñoäi laàn löôït laø x1; x2; x3. 
Vì caùc maùy coù cuøng naêng 
suaát neân soá maùy vaø soá ngaøy laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch, do ñoù :
Vaäy: 
Traû lôøi:Soá maùy cuûa 3 ñoäi theo thöù töï laø: 6; 4; 3 (maùy)
4 ph
Hoaït ñoäng 3 :
Ñeå giaûi caùc baøi toaùn veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän, tæ leä nghòch ta caàn phaûi laøm gì?
Xaùc ñònh ñuùng quan heä giöõa hai ñaïi löôïng.
Laäp ñöôïc daõy tæ soá baèng nhau (hoaëc tích baèng nhau) töông öùng.
Aùp duïng tính chaát daõy tæ soá baèng nhau ñeå giaûi.
3. Cuûng coá:
	4. Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo (2 ph).
- Ra baøi taäp veà nhaø: Làm các bài 27, 28, 30, 34 trang 46, 47 SBT. 
	- Chuaån bò baøi môùi: Tieát sau luyeän taäp chung veà hai ñaïi löôïng tæ leä.
Baøi 34 trang 47 SBT.
 (Höôùng daãn giaûi: Vì trung bình moät phuùt xe thöù nhaát ñi hôn xe thöù hai laø 100m V1-V2 = 100(m/ph) neân thôøi gian caàn ñoåi ra phuùt Ñoåi 1h20ph = 80ph 1h30ph = 90ph)
Goïi vaän toác cuûa haixe maùy laàn löôït: V1 (m/ph); V2(m/ph)
Ta coù: 80V1 = 90V2 ; V1-V2 = 100
Hay 
vaäy (m/ph) = 54(km/h)
(m/ph) = 48(km/h)
IV.RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG 
Ngaøy soaïn: 16. 11.2014. 
Tieát: 29. Baøi daïy:
LUYEÄN TAÄP MOÄT SOÁ BAØI TOAÙN VEÀ ÑAÏI LÖÔÏNG TÆ LEÄ THUAÄN, TÆ LEÄ NGHÒCH
I. MUÏC TIEÂU:
	1. Kieán thöùc: Cuûng coá kieán thöùc veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän, tæ leä nghòch.
2. Kỹ naêng: Phaùt hieän hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän, tæ leä nghòch trong baøi toaùn; thaønh thaïo caùc tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau.
3. Thaùi ñoä: Vaän duïng vaøo thöïc teá thoâng qua caùc baøi taäp thöïc teá: baøi taäp veà naêng suaát , baøi taäp veà chuyeån ñoäng,
II. CHUAÅN BÒ 
1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: SGK, SGV, SBT, baûng phuï ghi toùm taét ñeà baøi
2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK, baûng nhoùm, hoïc baøi, laøm baøi taäp ñaày ñuû.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
	1. Oån ñònh tình hình lôùp (1 ph): Kieåm tra syõ soá hoïc sinh 
	2. Kieåm tra baøi cuõ (5ph): Neâu caùc böôùc giaûi baøi toaùn veà ñaïi löôïng tæ leä ?
	3. Giaûng baøi môùi (37 ph):
	- Giôùi thieäu baøi (1ph): Vaän duïng kieán thöùc veà tæ leä thuaän, tæ leä nghòch nhö theá naøo?
	- Tieán trình baøi daïy:
THÔØIGIAN
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH
NOÄI DUNG
 12 ph
Hoaït ñoäng 2 :
Vì trung bình moät phuùt xe thöù nhaát ñi hôn xe thöù hai laø 100m 
neân thôøi gian caàn ñoåi ra phuùt
Vì trung bình moät phuùt xe thöù nhaát ñi hôn xe thöù hai laø 100m V1-V2 = 100(m/ph) 
Neân thôøi gian caàn ñoåi ra phuùt 
Ñoåi 1h20ph = 80ph
 1h30ph = 90ph
Goïi vaän toác cuûa hai xe maùy laàn löôït : 
V1 (m/ph) ; V2(m/ph)
Ta coù :
80V1 = 90V2 ; V1-V2 = 100
Hay 
vaäy 
(m/ph) = 54(km/h)
(m/ph) = 48(km/h)
18 ph
Hoaït ñoäng 2.
Ba ñoäi maùy caøy, caøy ba caùnh ñoàng cuøng dieän tích. Ñoäi thöù nhaát caøy xong trong 3 ngaøy, ñoäi thöù hai trong 5 ngaøy vaø ñoäi thöù ba trong 6 ngaøy. Hoûi moãi ñoäi coù bao nhieâu maùy, bieát raèng ñoäi thöù hai coù nhieàu hôn ñoäi thöù ba 1 maùy ? ( Naêng suaát caùc maùy mhö nhau)
Caùc em haõy hoaït ñoäng nhoùm
Caùc nhoùm hoaït ñoäng
; 
Traû loøi: Soá maùy cuûa ba ñoäi theo thöù töï laø 10 maùy, 6 maùy, 5 maùy.
2. 
Baøi 30 trang 47 SBT
Goïi soá maùy cuûa ba ñoäi theo thöù töï laø x, y, z.
Soá maùy vaø soá ngaøy caøy xong caùnh ñoàng laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch.
Neân: ;
Do ñoù: 
Vaäy 
Traû loøi: Soá maùy cuûa ba ñoäi theo thöù töï laø 10 maùy, 6 maùy, 5 maùy.
6 ph
Hoaït ñoäng 3 :
Ñeå giaûi baøi toaùn veà ñaïi löôïng tæ leä nghòch ta caàn phaûi laøm gì?
- Goïi
- Xaùc ñònh quan heä giöõa hai ñaïi löôïng.
- Vaän duïng tính chaát:
- Aùp duïng tính chaát daõy tæ soá baèng nhau.
- Traû lôøi.
3. Cuûng coá:
4. Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo (2 ph).
- Ra baøi taäp veà nhaø: OÂn caùc baøi ñaõ hoïc trong chöông 2, Baøi taäp veà nhaø: laøm caùc baøi töông töï trong SBT
	- Chuaån bò baøi môùi: Ñoïc tröôùc baøi “HAØM SOÁ” trang 62 SGK.	
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: