Giáo án Cơ chế nguyên phân và giảm phân

 CƠ CHẾ NGUYÊN PHÂN VÀ GIẢM PHÂN
I. Cơ chế nguyên phân và giảm phân
1. Diễn biến
* Nguyên phân:
Các giai đoạn
Diễn biến cơ bản
Trung gian
- Màng nhân và nhân con tiêu biến. 
- NST tháo xoắn thành dạng sợi mảnh và nhân đôi thành NST kép gồm 2 crômatit giống nhau và dính nhau ở tâm động
- Trung tử nhân đôi
Kì đầu
- NST co ngắn
- Thoi vô săc hình thành
Kì giữa
- NST co ngắn cực đại, đính vào sơi thoi vô sắc và tập trung thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào
Kì sau
- Các NST kép tách nhau ra ở tâm động taọ thành 2 NST đơn, hình thành 2 nhóm NST tiến về 2 cực TB theo sợi vô sắc
Kì cuối
- Tại mỗi cực tế bào, các NST tháo xoắn.
- Màng nhân và nhân con hình thành. Tế bào chất phân đôi tạo thành 2 tế bào con có bộ NST giống TB mẹ
* Giảm phân
Gồm 2 lần phân bào:
+ Giảm phân 1:
Các giai đoạn
Diễn biến cơ bản
Trung gian
- Màng nhân và nhân con tiêu biến. 
- NST tháo xoắn thành dạng sợi mảnh và nhân đôi thành NST kép gồm 2 crômatit giống nhau và dính nhau ở tâm động
- Trung tử nhân đôi
Kì đầu1
- Thoi vô săc hình thành
- NST co ngắn
- Các NST kép bắt đôi tương đồng và có thể trao đổi đoạn cho nhau (hiện tượng trao đổi chéo)
Kì giữa1
- NST co ngắn cực đại, đính vào sơi thoi vô sắc và tập trung thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào
Kì sau1
- Mỗi NST kép trong cặp NST kép tương đồng di chuỷên về 1 cực TB theo sợi vô sắc
Kì cuối1
- Tại mỗi cực tế bào, các NST tháo xoắn.
- Màng nhân và nhân con hình thành. Tế bào chất phân đôi tạo thành 2 tế bào con có bộ NST kép bằng 1/2 bộ NST của TB mẹ
+ Giảm phân 2:
Các giai đoạn
Diễn biến cơ bản
Trung gian
Diển ra rất nhanh
- Màng nhân và nhân con tiêu biến. 
- NST tháo xoắn thành dạng sợi mảnh gồm 2 crômatit giống nhau và dính nhau ở tâm động
- Trung tử nhân đôi
Kì đầu2
- NST co ngắn
- Thoi vô săc hình thành
Kì giữa2
- NST co ngắn cực đại, đính vào sơi thoi vô sắc và tập trung thành 1 hàng ở mặt phẳg xích đạo của thoi phân bào
Kì sau2
- Các NST kép tách nhau ra ở tâm động taọ thành 2 NST đơn, hình thành 2 nhóm NST tiến về 2 cực TB theo sọi vô sắc
Kì cuối2
- Tại mỗi cực tế bào, các NST tháo xoắn.
- Màng nhân và nhân con hình thành. Tế bào chất phân đôi tạo thành 2 tế bào con (giao tử) có bộ NST đơn bằng 1/2 bộ NST của TB mẹ
2. Điểm giống và khác nhau cơ bản giữa nguyên phân và giảm phân, ý nghĩa của chúng trong di truyền và tiến hóa:
* Giống nhau:
- Có sự nhân đôi AND ở kỳ trung gian
- Trải qua các kỳ phân bào tương tự nhau
- Đều có sự biến đổi hình thái NST theo chu kỳ đóng và tháo xoắn đảm bảo cho NST nhân đôi ở kỳ trung gian và thu gọn cấu trúc ở kỳ giữa.
- Ở lần phân bào II của giảm phân giống phân bào nguyên phân
- Đều là cơ chế sinh học nhằm đảm bảo ổn định vật chất di truyền qua các thế hệ.
* Khác nhau:
NGUYÊN PHÂN
GiẢM PHÂN
- Xảy ra 1 lần phân bào gồm 5 kỳ
- Xảy ra 2 lần phân bào liên tiếp: Lần phân bào I là phân bào giảm phân, lần phân bào II là phân bào nguyên phân. 
- Mỗi NST tương đồng được nhân đôi thành 2 NST kép, mỗi NST kép gồm 2 crômatit
- Mỗi NST tương đồng được nhân đôi thành 1 cặp NST tương đồng kép gồm 4 crômatit tạo thành 1 thể thống nhất
- Ở kỳ trước không xảy ra trao đổi chéo gồm 2 crômatit cùng nguồn gốc
- Ở kỳ trước I tại 1 cặp NST có xảy ra hiện tượng tiếp hợp và xảy ra trao đổi đoạn giữa 2 crômatit khác nguồn gốc, tạo nhóm gen liên kết mới
- Tại kỳ giữa các NST tập trung thành từng NST kép
- Tại kỳ giữa các NST tập trung thành từng căp NST tương đồng kép
- Ở kỳ sau nguyên phân: có sự phân ly các crômatit trong từng NST kép về 2 cục tế bào
- Ở kỳ sau I của GP : có sự phân ly các NST đơn ở trạng thái kép trong từng cặp NST tương đồng kép để tạo ra các tế bào con có bộ NST đơn ở trạng thái kép khác nhau về nguồn gốc NST
- Kết quả mỗi lần phân bào tạo ra 2 tế bào có bộ NST lưỡng bội ổn định của loài
- Kết quả qua 2 lần phân bào tạo ra các tế bào giao tử có bộ NST giảm đi một nửa khác biệt nhau về nguồn gốc và chất lượng NST
- Xảy ra trong Tế bào sinh dưỡng và mô tế bào sinh dục sơ khai
- Xảy ra ở tế bào sinh dục sau khi đã kết thúc giai đoạn sinh trưởng
MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP VỀ HÌNH THÁI, CẤU TRÚC BỘ NST 
QUA CÁC KÌ PHÂN BÀO
Loại 1: Hình thái, cấu trúc NST qua các kì phân bào 
* Nguyên phân
Các kì phân bào
Hình thái NST
Cấu trúc
Trung gian
- Sợi mảnh
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì đầu
- Xoắn lại, co ngắn
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì giữa
- Xoắn và co ngắn cực đại
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì sau
- Xoắn và co ngắn
- NST đơn
Kì cuối
- Sợi mảnh
- NST đơn
* Giảm phân
Các kì giảm phân 1
Hình thái NST
Cấu trúc
Trung gian
- Sợi mảnh
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì đầu1
- Xoắn lại, co ngắn
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì giữa 1
- Xoắn và co ngắn cực đại
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì sau 1
- Xoắn và co ngắn
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì cuối 1
- Sợi mảnh
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Các kì giảm phân 2
Hình thái NST
Cấu trúc
Trung gian
- Sợi mảnh
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì đầu2
- Xoắn lại, co ngắn
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì giữa2
- Xoắn và co ngắn cực đại
- Dạng kép, gồm 2 crômtit, dính nhau ở tâm động
Kì sau2
- Xoắn và co ngắn
- NST đơn
Kì cuối2
- Sợi mảnh
- NST đơn
Loại 2: Xác định số NST, số crômatit, số tâm động của TB qua các kỳ phân bào:
* Lưu ý:
- Số tâm động = Số NST
- Số crômatit = 2. số NST kép
Các kì nguyên phân
Số NST
Số crômatit
Số tâm động
Trung gian
2n kép
4n
2n
Kì đầu
2n kép
4n
2n
Kì giữa
2n kép
4n
2n
Kì sau
4n đơn
0
4n
Kì cuối
2n đơn
0
2n
Các kì giảm phân 1
Số NST
Số crômatit
Số tâm động
Trung gian
2n kép
4n
2n
Kì đầu1
2n kép
4n
2n
Kì giữa 1
2n kép
4n
2n
Kì sau 1
2n kép
4n
2n
Kì cuối 1
n kép
2n
n
Các kì giảm phân 2
Số NST
Số crômatit
Số tâm động
Trung gian
n kép
2n
n
Kì đầu2
n kép
2n
n
Kì giữa 2
n kép
2n
n
Kì sau 2
2n đơn
0
2n
Kì cuối 2
n đơn
0
n
Loại 3. Tính số TB con, số thoi vô sắc tạo thành:
* Lưu ý:
- bao nhiu NST thì bấy nhiu tâm động
- Số crômatit = 2. số NST kép
- Từ 1 TB ban đầu.,qua x lần phân bào: 
Số TB con tạo thành: = a.2x (a: số tb mẹ)
Tổng số NST có trong tất cả các TB con =2x. 2n.
 +Từ a tb bđ qua n đợt NP tạo thành :=a.2n( n: số đợt NP)
Tổng số NST tương đương với nguyên liệu được cung cấp khi 1 TB 2n trải qua x đợt nguyên phân là:
(Tổng số NST môi trường cung cấp để tạo ra các tb con:) 
∑ NST = 2n.(2x- 1) (2n:bộ NST của loài)
 (x: số lần NP)
Số NST chứa hoàn toàn nguyên liệu mới từ mt:
 ∑ NST = 2n(2x- 2)
+ Số thoi vô sắc hình thành = 2x - 141
- Từ nhiều TB ban đầu:
+ a1 TB qua x1 đợt phân bào àTB con a12x1
+ a2 TB qua x2 đợt phân bào àTB con a22x2
Tổng số TB con sinh ra = a12x1 + a22x2 + 
Tổng số thoi vô sắc hình thành = a1 (2x1- 1) + a2 (2x2- 1) + 
Loại 4. Tính số NST tương đương với nguyên liệu được cung cấp trong quá trình tự nhân đôi NST.
* Số đợt tự nhân đôi NST = Số đợt nguyên phân của TB = x
+ Số NST ban đầu trong TB mẹ = 2n
Loại 5. Tinh thời gian nguyên phân:
1) Thời gian của 1 chu kỳ nguyên phân: 
Là thời gian của 5 giai đoạn nguyên phân
 (từ đầu kỳ trung gian đến hết kỳ cuối)
2) Thời gian qua các đợt nguyên phân liên 
tiếp:
* Khi tốc độ nguyên phân không thay đổi: 
 Σ TG = Thời gian mỗi đợt x Số đợt NP
* Khi tốc độ nguyên phân thay đổi (tăng hoặc giảm dần đều): 
Σ TG = x/2 (a1 + ax) = x/2 [2a1 + (x – 1)d]
 CƠ CHẾ GIẢM PHÂN VÀ THỤ TINH
Loại 1. Tính số giao tử hình thành và số hợp tử tạo ra:
1. Tính số giao tử (Kiểu NST giới tính ♂XY, ♀XX)
 Số tinh trùng hình thành = Số tế bào sinh tinh x 4
 Số tinh trùng X hình thành = Số tinh trùng Y hình thành
Số trứng hình thành = Số tế bào sinh trứng x 1
Số thể định hướng = Số tế bào sinh trứng x 3
2. Tính số hợp tử:
Số hợp tử = Số tinh trùng thụ tinh = Số trứng thụ tinh
Số hợp tử XX = Số tinh trùng X thụ tinh
Số hợp tử XY = Số tinh trùng Y thụ tinh
3. Tính tỉ lệ thụ tinh (Hiệu suất thụ tinh):
Tỉ lệ thụ tinh của tinh trùng = Số tinh trùng thụ tinh/ Tổng số tinh trùng hình thành
Tỉ lệ thụ tinh của trứng = Số trứng thụ tinh/ Tổng số trứng hình thành
Loại 2. Tính số loại giao tử và hợp tử khác nhau về nguồn gốc và cấu trúc NST
1. Sự phân ly và tổ hợp của NST trong quá trình giảm phân
a. Ở phân bào 1:
Số kiểu tổ hợp = 2n (n = Số cặp NST tương đồng)
Các dạng tổ hợp : Dùng sơ đồ phân nhánh hoặc cách nhân đại số)
b. Ở phân bào 2:
Số kiểu giao tử = 2n+m (m = Số cặp NST có trao đổi đoạn)
Các dạng tổ hợp: Dùng sơ đồ phân nhánh hoặc cách nhân đại số
2. Sư tái tổ hợp của NST trong quá trình thụ tinh:
Số loại hợp tử = Số loại giao tử ♂ x Số loại giao tử ♀
3.Số loại giao tử chứa NST của cha hoặc mẹ và số loại hợp tử được di truyền NST từ ông bà (không có trao đổi đoạn)
* Số loại giao tử chứa a NST có nguồn gốc từ cha (a ≤ n) là số lượng tổ hợp chập a từ n phân tử NST của loài : Can = 
* Số loại giao tử chứa b NST có nguồn gốc từ mẹ (b ≤ n) là số lượng tổ hợp chập b từ n phân tử NST của loài : Cbn = 
* Số loại hợp tử được di truyền a NST từ ông nội là số kiểu tổ hợp giữa các loại giao tử chứa a NST của cha với tất cả các loại giao tử cái: 2n 
* Số loại hợp tử được di truyền b NST từ bà ngoại là số kiểu tổ hợp giữa các loại giao tử chứa b NST của mẹ với tất cả các loại giao tử đực: 2n
* Số loại hợp tử được di truyền a NST từ ông nội và b NST từ bà ngoại là số kiểu tổ hợp giữa các loại giao tử đực chứa a NST của cha với các loại giao tử cái chứa b NST của mẹ: 
 . 
Loại 3: Xác định giao tử của tế bào và giao tử của loài (số lượng lớn tế bào)
*Xét 2n= 2 (Aa), viết ký hiệu NST qua mỗi kỳ giảm phân.
TG: AAaa
T1: AAaa
G1: 
S1: AA ↔ aa
C1: AA và aa
T2: AA và aa
G2: và 
S2: A ↔ A. a ↔ a
C2: A A a a 
2 loại giao tử / Tổng số 21 giao tử.
*Xét 2n= 4 (AaBb),viết ký hiệu NST qua mỗi kỳ giảm phân.
TG: AAaaBBbb
T1: AAaaBBbb
G1: hoặc 
S1: AABB ↔ aabbb hoặc AAbb ↔ aaBB
C1: AABB và aabb hoặc AAbb và aaBB 
T2: AABB và aabb hoặc AAbb và aaBB 
G2: và hoặc và 
S2: AB ↔ AB, ab↔ ab hoặc Ab ↔ Ab, aB↔ aB
C2: AB, AB và ab, ab hoặc Ab, Ab và aB, aB 
2 loại giao tử / Tổng số 22 giao tử.
*Xét 2n= 6 (AaBbHh),viết ký hiệu NST qua mỗi kỳ giảm phân PG1 = 
TG: AAaaBBbbHHHhh
T1: AAaaBBbbHHhh
G1: hoặc hoặc hoặc 
S1: AABBHH ↔ aabbbhh hoặc AABBhh ↔ aabbHH
hoặcAAbbHH ↔ aaBBhh hoặc AAbbhh ↔ aaBBHH
C1: AABBHH và aabbhh hoặc AABBhh và aabbHH 
hoặc AAbbHH và aaBBhh hoặc AAbbhh và aaBBHH
T2: AABBHH và aabbhh hoặc AABBhh và aabbHH 
hoặc AAbbHH và aaBBhh hoặc AAbbhh và aaBBHH
G2: và hoặc và 
hoặc và hoặc và 
S2: ABH ↔ ABH, abh↔ abh hoặc ABh ↔ ABh, abH↔ abH
hoặc AbH ↔ AbH, aBh↔ aBh hoặc Abh ↔ Abh, aBH↔ aBH
C2: ABH , ABH, abh, abh 
hoặc ABh , ABh, abH, abH
hoặc AbH , AbH, aBh, aBh 
hoặc Abh , Abh, aBH, aBH
2 loại giao tử / Tổng số 23 giao tử.
Lưu ý: Số cách sắp xếp các cặp NST ở kỳ giữa GP1= 2n-1 (n: số cặp NST có cấu trúc khác nhau)
CÔNG THỨC CẦN NHỚ:
1. Số kiểu giao tử không có trao đổi đoạn (TDD)
n: Số cặp NST tương đồng, không có TDD
- Số kiểu giao tử của loài: 2n
- Số kiểu giao tử của 1 TB sinh tinh: 2/2n
- Số kiểu giao tử của 1 TB sinh trứng: 1/2n
* Lưu ý 1
- Gọi a: Số cặp NST tương đồng có cấu trúc giống. a≤ n
Số kiểu giao tử: 2n-a
*Lưu ý 2:
- Số cách sắp xếp của NST kép ở kỳ giữa = 2n-1.
2. Số kiểu giao tử khi có TDD
a. TDD ở 1 điểm
n: số cặp NST tương đồng
k: Số cặp NST có TDD 1 điểm
Số kiểu giao tử của loài = 2n+k.
* Giải thích:
- Xét 1 cặp NST TĐ có cấu trúc khác, TDD 1 điểm → 4 kiểu giao tử (2bt + 2 tdd)
- k: số cặp NST TĐ có cấu trúc khác, TDD 1 điểm → 4k kiểu giao tử 
- Số kiểu giao tử của loài = 2n-k. 4k = 2n-k. 22k = 2n+k.
b. TDD 2 điểm không cùng lúc:
n: số cặp NST
k: Số cặp NST có TDD 2 điểm không cùng lúc.
Số kiểu giao tử của loài = 2n.3k
* Giải thích:
- Xét 1 cặp NST TĐ có cấu trúc khác, TDD 2 điểm → 6 kiểu giao tử (2bt + 2 tdd1 + 2tdd2)
- k: số cặp NST TĐ có cấu trúc khác, TDD 2 điểm → 6k kiểu giao tử 
- Số kiểu giao tử của loài = 2n-k. 6k = 2n-k. 2k .3k = 2n. 3k
c. TDD 2 điểm kép:
n: số cặp NST
k: Số cặp NST có TDD 2 điểm kép.
Số kiểu giao tử của loài = 2n+2k
* Giải thích:
- Xét 1 cặp NST TĐ có cấu trúc khác, TDD 2 điểm kép
→ 8kiểu giao tử (2bt + 2 tdd1 + 2tdd2+2tdd1,2)
- k: số cặp NST TĐ có cấu trúc khác, TDD 2 điểm kép→ 8k kiểu giao tử 
- Số kiểu giao tử của loài = 2n-k. 8k = 2n-k. 2k .2k.2k = 2n+2k
* Lưu ý:
Số kiểu giao tử của 1 tế bào sinh dục sơ khai khi có TDD: 
+ 1 TB sinh tinh → 4 kiểu giao tử/ tổng số kiểu giao tử của loài
+ 1 TB sinh trứng → 1 kiểu giao tử/ tổng số kiểu giao tử của loài
Một số công thức sinh học Nguyên phân - Giảm phân 
I. NGUYÊN PHÂN
1. Tính số NST, crômatit, tâm động trong nguyên phân
a, Nguyên phân
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
Số NST đơn
0
0
0
4n
2n
Sô NST kép
2n
2n
2n
0
0
Số crômatit
4n
4n
4n
0
0
Số tâm động
2n
2n
2n
4n
2n
b, Giảm phân
Giảm phân I
Giảm phân II
Kì trung gian
Kì đầu I
Kì giữa I
Kì sau I
Kì cuối I
Kì đầu II
Kì giữa II
Kì sau II
Kì cuối II
Số NST đơn
0
0
0
0
0
0
0
2n
n
Sô NST kép
2n
2n
2n
2n
n
n
n
0
0
Số crômatit
4n
4n
4n
4n
2n
2n
2n
0
0
Số tâm động
2n
2n
2n
2n
n
n
n
2n
n
2. Tính số tế bào con tạo thành
Từ một tế bào ban đầu:
- qua 1 đợt nguyên phân tạo thành 21 tế bào con. 
- qua 2 đợt nguyên phân tạo thành 22 tế bào con.
- qua n đợt nguyên phân tạo thành 2n tế bào con. 
Từ a bào ban đầu qua n đợt nguyên phân tạo thành a.2n tế bào con.
3. Tính số NST môi trường cung cấp
- Số NST môi trường cung cấp = 2n(2x – 1)
Trong đó: 2n là bộ NST lưỡng bội của loài.
                 x là số lần nguyên phân.
- Số NST chứa hoàn toàn nguyên liệu từ môi trường = 2n(2x – 2).
II. GIẢM PHÂN
1. Tính số giao tử tạo thành
Tế bào sinh tinh:
- Một tế bào sinh tinh qua giảm phân tạo thành 4 tinh trùng
- n tế bào sinh tinh giảm phân tạo thành 4n tinh trùng.
- Số tinh trùng X hình thành = Số tinh trùng Y hình thành. (Kiểu nhiễm sắc thể giới tính đực XY, cái XX)
Tế bào sinh trứng:
- Một tế bào sinh trứng qua giảm phân tạo thành 1 tế bào trứng và thể định hướng.
- n tế bào sinh trứng qua giảm phân tạo thành n tế bào trứng và 3n thể định hướng. 
2. Tính số hợp tử hình thành
- Số hợp tử tạo thành = Số tinh trùng thụ tinh = Số trứng thụ tinh.
- Số hợp tử XX = Số tinh trùng X thụ tinh
- Số hợp tử XY = Số tinh trùng Y thụ tinh
- Tỉ lệ thụ tinh của tinh trùng = Số tinh trùng thụ tinh/Tổng số tinh trùng hình thành.
- Tỉ lệ thụ tinh của trứng = Số trứng thụ tinh/Tổng số trứng hình thành. 
3. Tính số loại giao tử và hợp tử được hình thành
 Sự phân li và tổ hợp của NST trong giảm phân
- Ở phân bào 1: 
+ Từ kì sau đến kì cuối, mỗi NST kép trong cặp tương đồng phân li về một tế bào, có khả năng tổ hợp tự do với các NST kép của các cặp khác theo nhiều kiểu.
+ Nếu có trao đổi đoạn trong cặp NST thì chỉ thay đổi dạng trong kiểu đó chứ không làm tăng số kiểu tổ hợp.
+ Số kiểu tổ hợp: 2n (n là số cặp NST tương đồng).
+ Các dạng tổ hợp: Dùng sơ đồ phân nhánh hoặc sử dụng phép nhân đại số.
- Ở phân bào 2:
+ Từ kì sau đến kì cuối, mỗi NST đơn trong NST kép phân li về một giao tử và có khả năng tổ hợp tự do với các NST đơn của những cặp khác tạo thành nhiều kiểu tổ hợp do đó phát sinh nhiều loại tổ hợp. 
+ Nếu trao đổi đoạn xảy ra tại 1 điểm trong cặp NST thì cứ mỗi cặp có trao đổi đoạn sẽ làm số loại giao tử tăng gấp đôi.
Số kiểu giao tử: 2n+m (m là số cặp NST có trao đổi đoạn)
CÁC DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN CỦA NGUYÊN PHÂN
Dạng 1: Tính số tế bào con được tạo ra sau nguyên phân và số lần nguyên phân
Bài 1: Có 10 tế bào sinh dưỡng của cùng một loài phân bào nguyên nhiễm.
Nếu mỗi tế bào đều nguyên phân 3 lần liên tiếp thì tổng số tế bào con sinh ra từ 10 tế bào trên là bao nhiêu?
Nếu tổng số tế bào con được tao ra từ 10 tế bào trên là 1280 tế bào con và số lần nguyên phân của các tế bào đều bằng nhau thì mỗi tế bào đã nguyên phân liên tiếp mấy lần?
Bài 2: Một tế bào sinh dục sơ khai khi phân bào nguyên nhiễm đòi hỏi môi trường nội bào cung cấp 98 NST đơn mới tương đương. Biết rằng bộ NST lưỡng bội của loài 2n = 14.
Tính số tế bào con được tạo ra?
Tính số lần nguyên phân của tế bào sinh dục sơ khai ban đầu?
Bài 3: Có 4 tế bào sinh dưỡng A, B, C, D của 1 loài đều phân bào nguyên nhiễm tạo ra tổng cộng 60 tế bào con. Số đợt phân bào của các tế bào lần lượt hơn nhau 1 đợt.
Tính số lần phân bào của mỗi tế bào sinh dưỡng A, B, C, D?
Tính số tế bào con được tao ra từ mỗi tế bào?
Bài 4: Ba hợp tử của cùng một loài có bộ NST 2n = 8 Hợp tử 1 nguyên phân một số lần tạo ra số tế bào con bằng 1/4 số tế bào con do hợp tử 2 tạo ra. Tổng số tế bào con sinh r ừ 3 hợp tử có 512 NST đơn. Quá trình nguyên phân của cả 3 hợp tử đã tạo ra số tế bào con có tổng số NST đơn là 832.
Tính số tế bào con do mỗi hợp tử tạo ra?
Tính số lần nguyên phân của mỗi hợp tử?
Bài 5: Một hợp tử của loài nguyên phân một số lần cho số tế bào con bằng 1/3 số NST đơn trong bộ NST 2n của loài. Quá trình ngyên phân của tế bào đó môi trường đã phải cung cấp 168 NST đơn mới tương đương.
Xác định bộ NST 2n của loài? 
Tính số lần phân bào của tế bào đã cho?
Tính số tâm động có trong tất cả các tế bào con được sinh ra khi kết thúc quá trình nguyên phân?
Dạng 2: Tính số NST môi trường cung cấp
Bài 1 : Ở loài bắp có bộ NST 2n = 20.
Một tế bào sinh dưỡng của bắp nguyên phân 4 lần liên tiếp. Tính số NST đơn mới tương đương môi trường cung cấp?
Nếu tất cả các tế bào con được tạo ra từ quá trình nguyên phân của tế bào sinh dưỡng nói trên đều tiếp tực nguyên phân thêm 2 lần nữa thì tổng số NST đơn mới tương đương môi trường phải cung cấp thêm là bao nhiêu?
Bài 2 : Ở người, Bộ NST 2n = 46, tổng số NST đơn trong các tế bào con được sinh ra từ 1 tế bào sinh dưỡng là 1472.
Tính số NST đơn mới môi trường nội bào đã cung cấp cho quá trình nguyên phân của tế bào sinh dưỡng nói trên.
Ở lần nguyên phân cuối cùng cả tế bào nói trên, môi trường nội bào đã cung cấp bao nhiêu NST đơn.
Bài 3: Có 20 tế bào sinh dục sơ khai của bò (2n=60) tiến hành nguyên phân.
Nếu mỗi tế bào nguyên phân 5 lần thì số NST đơn mới hoàn toàn môi trường phải cung cấp cho 20 tế bào tên là bao nhiêu?
Tính số dây thoi vô sắc xuất hiện trong quá trình nguyên phân của tế bào nói trên.
Bài 4: Ở đậu Hà Lan có bộ NST 2n=14. Tính số tế bào con và số lần nguyên phân của tế bào đó trong các trường hợp sau:
 Trường hợp 1: môi trường tế bào cung cấp 434 NST mới tương đương.
 Trường hợp 2: môi trường tế bào cung cấp 868 NST mới hoàn toàn.
 Trường hợp 3: số thoi dây tơ vô sắc xuất hiện trong quá trình nguyên phân là 255.
Bài 5: Quan sát 25 tế bào sinh dục sơ khai của gà trống 2n =78, tiến hành phân bào nguyên nhiễm một lần.
Tính số NST kép có trong 25 tế bào trên trên tại thời điểm kì giữa.
Tính số cromatit có trong 25 tế bào trên trên tại thời điểm kì giữa.
Tính số NST đơn có trong 25 tế bào trên trên tại thời điểm kì sau.
Bài 6: Ở gà, bộ NST 2n=78. Quan sát các tế bào sinh dưỡng đang phân bào người ta đếm được tổng số NST kép trên mặt phẳng xích đạo và số NST đơn đang phân li về các cực là 6630.
Trong đó số NST đơn nhiều hơn số NST kép là 1170.
Xác định các tế bào đang nguyên phân ở kì nào?
Số lượng tế bào ở mỗi kì là bao nhiêu?
CÂU HỎI CHUẨN BỊ:
Trình bày những diễn biến cơ bản và hoạt động cuả NST trong quá trình giảm phân?
So sánh biến đổi và hoạt động của NST trong nguyên phân và trong giảm phân?
Trong nguyên phân và giảm phân, ngoại trừ NST, các cấu trúc khác trong tế bào đã có những biến đổi như thế nào? Nêu ý nghĩa của những biến đổi đó?
Giao tử là gì? Trình bày quá trình phát sinh giao tử đực và phát sinh giao tử cái ở động vật?
So sánh quá trình phát sinh giao tử đực và phát sinh giao tử cái ở động vật?
Ý nghĩa của nguyên phân, giảm phân và thụ tinh?
Trong thực tế, hoa của những cây được trồng bằng hạt thường cho nhiều biến dị về màu sắc hơn hoa của những cây được trồng theo phương pháp giâm, chiết, ghép. Hãy giải thích vì sao như vây?
Nêu khái niệm và ví dụ về NST giới tính và sự