Đề thi vào lớp 10 môn Sinh học (Có đáp án) - Năm học 2009-2010 - Trường THPT chuyên Lam Sơn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN LAM SƠN
 THANH HOÁ NĂM HỌC 2009 - 2010
Đề thi chính thức 	 Môn thi: Sinh học
Đề thi có: 01 trang Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)
 Ngày thi: 19 tháng 6 năm 2009
C©u 1 (1,5 ®iÓm).
 a. Néi dung c¬ b¶n cña ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hÖ lai cña Men®en?
 b. Ng­êi ta sö dông phÐp lai ph©n tÝch nh»m môc ®Ých g×? Cho vÝ dô minh ho¹.
Câu 2 (1,0 điểm). 
 Nguyên nhân làm cho bộ nhiễm sắc thể ®Æc tr­ng cña loµi được giữ nguyên qua nguyên phân và giảm đi một nửa qua giảm phân? Bộ nhiễm sắc thể được giữ nguyên qua nguyên phân và giảm đi một nửa qua giảm phân có ý nghĩa như thế nào?
Câu 3 (1,5 điểm). 
 Từ hai d¹ng lúa cã mét cÆp gen dÞ hîp ( kiểu gen Aabb và aaBb), ng­êi ta muèn t¹o ra gièng lóa cã hai cÆp gen dÞ hîp ( kiểu gen AaBb). Hãy trình bày các bước để tạo ra gièng lúa ®ã? Trong thực tế sản xuất, người ta sử dụng các bước nói trên với mục đích gì?
C©u 4 (1,5 ®iÓm).
 a. Mét gen ë vi khuÈn cã chiÒu dµi 0,51m vµ cã 3600 liªn kÕt hi®r«. X¸c ®Þnh sè l­îng tõng lo¹i nuclª«tÝt cña gen.
 b. XÐt vÒ mÆt cÊu t¹o ho¸ häc, c¸c gen kh¸c nhau ph©n biÖt nhau ë nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo?
 c. NÕu trong qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN cã sù cÆp ®«i nhÇm ( vÝ dô: A cÆp ®«i víi G) th× sÏ dÉn tíi hËu qu¶ g×?
Câu 5 (1,0 điểm). 
 Cơ thể bình thường có kiểu gen Dd. Đột biến đã làm xuất hiện cơ thể có kiểu gen 0d.
Loại đột biến nào ®ã có thể xảy ra? Cơ chế phát sinh các đột biến đó?
Câu 6 (1,0 điểm). 
 Ô nhiễm môi trường là gì? Hãy nêu những tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường. Vai trò của rừng trong việc hạn chế ô nhiễm môi trường?
C©u 7 (1,0 ®iÓm).
 a. ThÕ nµo lµ chuçi vµ l­íi thøc ¨n? Mét l­íi thøc ¨n hoµn chØnh bao gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo?
 b. H·y thiÕt lËp mét chuçi thøc ¨n tõ c¸c loµi sinh vËt sau ®©y: cá; r¾n; Õch, nh¸i; ch©u chÊu, vi sinh vËt.
C©u 8 (1,5 ®iÓm).
 ë cµ chua gen A quy ®Þnh qu¶ trßn, tréi hoµn toµn so v¬Ý gen a quy ®Þnh qu¶ bÇu dôc; genB quy ®Þnh qu¶ mµu ®á, tréi hoµn toµn so víi gen b quy ®Þnh qu¶ mµu vµng. Cho lai hai gièng cµ chua thuÇn chñng: gièng qu¶ trßn, mµu vµng vµ gièng qu¶ bÇu dôc, mµu ®á giao phÊn víi nhau thu ®­îc F1. TiÕp tôc cho F1 tù thô phÊn ®Ó thu ®­îc F2. H·y x¸c ®Þnh:
 a. KiÓu gen cña P; kiÓu gen, kiÓu h×nh vµ c¸c giao tö cña F1.
 b. Kh«ng cÇn lËp b¶ng, h·y x¸c ®Þnh sè kiÓu gen, kiÓu h×nh; tû lÖ kiÓu gen, kiÓu h×nh ë F2. 
BiÕt r»ng c¸c cÆp tÝnh tr¹ng di truyÒn ®éc lËp nhau. 
..........................................Hết..........................................
Họ và tên thí sinh:............................................................Số báo danh:..........................
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM
 THANH HOÁ ĐỀ THI VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN LAM SƠN
 NĂM HỌC 2009 - 2010
Đề thi chính thức	 Môn thi: Sinh học
 Ngày thi: 19 tháng 6 năm 2009
Câu
Nội dung
Điểm
1
1.5
a) Néi dung c¬ b¶n cña ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hÖ lai cña Men®en:
- Lai c¸c cÆp bè mÑ kh¸c nhau vÒ mét hoÆc mét sè cÆp tÝnh tr¹ng thuÇn chñng t­¬ng ph¶n, råi theo dâi sù di truyÒn riªng rÏ cña tõng cÆp tÝnh tr¹ng...
- Dïng thèng kª to¸n häc ®Ó ph©n tÝch c¸c sè liÖu thu ®­îc tõ ®ã rót ra quy luËt di truyÒn c¸c tÝnh tr¹ng. 
0.75
b) Môc ®Ých nh»m kiÓm tra KG cña c¬ thÓ mang tÝnh tréi...
NÕu kÕt qu¶ cña phÐp lai lµ ®ång tÝnh th×... 
Cßn nÕu kÕt qu¶ cña phÐp lai lµ ph©n tÝnh th×...
VÝ dô: HS tù lÊy vÝ dô.
0.75
2
1.0
- Nguyên nhân làm cho bộ NST giữ nguyên trong nguyên phân: Có sự tự nhân đôi và phân li đồng đều của các nhiễm sắc thể về hai cực của tế bào.
0.25
- Nguyên nhân làm cho bộ nhiễm sắc thể giảm đi một nửa trong giảm phân:
+ Giảm phân gồm hai lần phân bào liên tiếp nhưng sự tự nhân đôi của NST chỉ xảy ra có 1 lần.
+ Có sự phân li của hai nhiễm sắc thể trong cặp NST tương đồng.
0.25
- Ý nghĩa
+ Nguyên phân là cơ chế duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bµo và qua các thế hệ cơ thể trong sinh sản vô tính.
+ Giảm phân làm cho giao tử chỉ chứa bộ NST đơn bội, khi giao tử đực và cái kết hợp với nhau trong thụ tinh đã khôi phục bộ NST lưỡng bội đặc trưng của loài.
+ Giảm phân kết hợp với thụ tinh và nguyên phân là cơ chế duy tr× æn ®Þnh bé NST l­ìng béi ®Æc tr­ng cña loµi qua c¸c thÕ hÖ trong sinh sản hữu tính.
0.5
3
1.5
* Các bước tiÕn hµnh:
- Bước 1: Cho hai dạng lúa có kiểu gen Aabb và aaBb tự thụ phấn:
+ Từ dạng Aabb khi tự thụ phấn sẽ tạo ra thế hệ lai gồm 3 loại kiểu gen là AAbb, Aabb, aabb.
+ Từ dạng aaBb khi tự thụ phấn sẽ tạo ra thế hệ lai gồm 3 loại kiểu gen là aaBB, aaBb, aabb.
0.50
- Bước 2: Tiếp tục cho thế hệ lai tự thụ phấn kết hợp với chọn lọc để thu được hai dòng thuần là AAbb và aaBB.
0.25
- Bước 3: Lai hai dòng thuần AAbb và aaBB với nhau để tạo ra con lai khác dòng AaBb
0.50
* Trong thực tế sản xuất, người ta sử dụng các bước nói trên để tạo ra ưu thế lai ở thực vật.
0.25
4
1.5
a) X¸c ®Þnh...
- N = x 2 = 3000 (Nu)
- 
 A = T = 900 (Nu)
 G = X = 600 (Nu)
0.75
b) XÐt vÒ mÆt cÊu t¹o, c¸c gen ph©n biÖt nhau ë sè l­îng, thµnh phÇn vµ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c nuclª«tÝt.
0.25
c) 
- NÕu trong qu¸ tr×nh...sÏ dÉn tíi hËu qu¶ ®ét biÕn gen, th­êng cã h¹i cho b¶n th©n sinh vËt, v× chóng...
- VÝ dô: HS tù lÊy vÝ dô.
0.50
5
1.0
 Đã có thể xảy ra loại đột biến:
+ Mất đoạn nhiễm sắc thể.
+ Dị bội.
0.50
 Cơ chế:
+ Mất đoạn: Do tác dụng của các tác nhân gây đột biến vật lí, hoá học cấu trúc của NST bị phá vỡ làm mất đi một đoạn mang gen D. Giao tử chứa NST mất đoạn (không mang gen D) kết hợp với giao tử bình thường (mang gen d) tạo nên cơ thể có kiểu gen 0d.
+ Thể dị bội: Cặp NST t­¬ng ®ång (mang cặp gen t­¬ng øng Dd) không phân li trong giảm ph©n, t¹o nên giao tử 0. Giao tử này kết hợp với giao tử bình thường mang gen d tạo nên thể dị bội 0d.
0.50
6
1.0
- Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị bẩn, đồng thời các tính chất vật lí, hoá học, sinh học của môi trường bị thay đổi, gây tác hại tới đời sống của con người và các sinh vật khác.
0.25
- Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường:
+ Các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt.
+ Các hoá chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học.
+ Các chất phóng xạ.
+ Các chất thải rắn.
+ Các vi sinh vật gây bệnh.
0.50
- Vai trò của rừng trong việc hạn chế ô nhiễm môi trường:
+ Hấp thụ một số loại khí thải công nghiệp và sinh hoạt như CO2.
+ Giảm lượng bụi trong không khí.
+ Phân giải các chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học.
+ Ngăn chặn tác hại của các tia phóng xạ...
0.25
7
1.0
- Chuçi thøc ¨n lµ mét d·y nhiÒu loµi sinh vËt cã quan hÖ dinh d­ìng víi nhau. Mçi loµi trong chuçi thøc ¨n võa lµ sinh vËt tiªu thô m¾t xÝch phÝa tr­íc, võa lµ sinh vËt bÞ m¾t xÝch phÝa sau tiªu thô.
- Trong tù nhiªn, mét loµi sinh vËt kh«ng ph¶i chØ tham gia vµo mét chuçi thøc ¨n mµ ®ång thêi cßn tham gia vµo chuçi thøc ¨n kh¸c. C¸c chuçi thøc ¨n cã nhiÒu m¾t xÝch chung t¹o thµnh mét l­íi thøc ¨n. 
- Mét l­íi thøc ¨n hoµn chØnh bao gåm 3 thµnh phÇn: sinh vËt s¶n xuÊt, sinh vËt tiªu thô vµ sinh vËt ph©n gi¶i.
0.75
Thµnh lËp chuçi thøc ¨n:
Cá ® ch©u chÊu ® Õch ( nh¸i ) ® r¾n vi sinh vËt
0.25
8
1.5
- KiÓu gen cña P: AAbb x aaBB 
- F1 cã: 
 + KG: aaBb 
 + KH: qu¶ trßn,®á
 + G F: AB : Ab : aB : ab 
0.75
- Sè kiÓu h×nh vµ tû lÖ kiÓu h×nh ë F2: Cã 4 kiÓu h×nh theo tû lÖ:
 9 trßn, ®á: 3 trßn, vµng: 3 bÇu dôc, ®á: 1 bÇu dôc, vµng.
- Sè kiÓu gen vµ tû lÖ kiÓu gen ë F2: Cã 9 kiÓu gen theo tû lÖ: 
1AABB : 2AABb : 1AAbb : 2AaBB : 4AaBb : 2Aabb : 1aaBB : 2 aaBb: 1aabb
0.75
Lưu ý khi chấm: Học sinh có thể tr×nh bµy bài làm theo cách khác, nếu đúng vẫn cho điểm tối đa.