Đề thi học sinh giỏi Giáo dục công dân lớp 9 - Năm học: 2015 - 2016 - Trường THCS Bình Minh

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN THANH OAI
TRƯỜNG THCS BÌNH MINH
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 9
NĂM HỌC: 2015-2016
ĐỀ BÀI
Câu 1: (4đ ) Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là gì? Hãy nêu những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam?
 Theo em phong tục và hủ tục khác nhau ở chỗ nào?
 Nêu tên 2 di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới?
 Em hiểu gì về quan điểm của Đảng ta trong việc "Xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc"?
Câu 2(3 điểm)
 Cho tình huống sau:
 " Anh Lâm là một nông dân nghèo, mới học hết lớp 9 nhưng thương cha mẹ bóc lạc vất vả, anh mày mò chế tạo máy tách vỏ lạc.
 Lâm kiên trì nghiên cứu, hơn 1 năm sau mới hoàn chỉnh xong 1 chiếc máy tách vỏ lạc.Cái máy của anh giúp giamt nhẹ vất vả trong việc tách vỏ lạc, mà năng xuất lại cao gấp 15 lần lao động thủ công.Sau khi chiếc máy của anh ra đời nhiều người ca ngợi, khen anh sáng tạo. Nhưng anh Thắng lại nói:
 -Ôi trời! Mình là nông dân, cái máy thô sơ thế này gọi gì là sáng tạo.Máy làm ra phải hiện đại và phải là kĩ sư, tiến sĩ thì mới sáng tạo chứ."
 Em có suy nghĩ gì về lời nói của anh Thắng?
Câu 3 (4 điểm)
“Cả cuộc đời tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là nước nhà được độc lập, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.”
a. Đây là câu nói của ai ?. Thể hiện điều gì ?
c. Em học tập được họ những điều gì ? Liên hệ bản thân ?
C©u 4 :( 3 ®iÓm ) Thông tin:
 - Theo cục cảnh sát Phòng cháy chữa cháy (PCCC) và cứu nạn, cứu hộ, chỉ tính 9 tháng đầu năm 2014, cả nước đã xảy ra 1377 vụ cháy làm 51 người chết, 112 người bị thương. Những vụ cháy này đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản với trị giá hơn 844,52 tỷ đồng . . .
 - Theo tổ chức y tế thế giới, mỗi năm Việt Nam có khoảng trên 8 triệu người bị ngộ độc thực phẩm hoặc ngộ độc liên quan đến thực phẩm . . .
 a. Em có suy nghĩ gì khi biết thông tin trên?
 b. Trình bày hiểu biết của em về phòng ngừa vũ khí cháy nổ và các chất độc hại? 
Câu 5(4 điểm): Vì sao chúng ta phải chống chiến tranh, bảo vệ hoà bình làm thế nào để xây dựng một thế giới hoà bình không có chiến tranh? Là công dân học sinh em sẽ làm gì để chống chiến tranh bảo vệ hoà bình? 
 Câu 6 (2 điểm )
 Vì sao nói : “ Sau chiến tranh và thiên tai thì tai nạn giao thông là thảm họa thứ ba gây ra cái chết và thương vong cho loài người”? Chúng ta phải làm gì để khắc phục tình trạng đó?
HƯỚNG DẪN CHẤM
Câu 1: 4đ
* Nêu được khái niệm (0,5đ) :Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần( những tư tưởng , đức tinh, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp ...)hình thành trong quá trình lịch sử lâu dái của dân tộc , được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác
*Nêu được truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt nam(1,5đ):
- yêu nước, bất khất chống giặc ngoại xâm, cần cù lao động , nhân nghĩa, hiếu học, hiếu thảo..(0,5đ)
-Các truyền thống về văn hóa(các phong tục tập quán , cách ứng xử mang bản sắc văn hóa Việt Nam....)(0,5đ)
-Các truyền thống về nghệ thuật: chèo, tuồng làn điệu dân ca...(0,5đ)
*Phân biệt được phong tục và hủ tục (0,5đ)
-Phong tục tập quán là những quy định, những truyền thống tốt đẹp 
-Hủ tục là những tập tục, nếp sinh hoạt lạc hậu cần thay đổi
*Hai di sản văn hóa phi vật thể là: Nhã nhạc cung đình Huế, cồng chiêng Tây nguyên ( 0,5đ)
*Quan điểm của Đảng xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc là:
-Nền văn hóa kế thừa tinh hoa văn hóa của dân tộc Việt Nam ...(0,5đ)
-Hội nhập, học hỏi tinh hoa văn hóa của nhân loại ...(0,5đ)
Câu 2(3 điểm)
 -Ý kiến của anh Thắng là sai(1 điểm)
 -Vì(2 điểm)
 +Ai cũng có quyền sáng tạo(1 điểm)
 +Sáng tạo là việc say mê nghiên cứu, tìm tòi để tìm ra những giá trị mới về vật chất hoặc tình thần(1 điểm)
Câu 3( 4 đ): Dẫn dắt vào đề 
a*. Đây là câu nói của : Hồ Chủ T ịch (Bác Hồ) .(0,5 điểm)
* Câu nói đó thể hiện lý tưởng sống cao đẹp của Bác : 
"Suốt đời phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân" .(0,5 điểm)
b. *Học tập Bác: (1,5 điểm)
- Về ý chí và nghị lực, vượt qua khó khăn để giành và giữ độc lập cho Tổ quốc 
- Về tình thương yêu đối với con người 
- Về sự công hiến hy sinh (chí công vô tư) đặt lợi ích của Tổ quốc lên trên lợi ích của bản thân mình 
*. Liên hệ bản thân . (1 ,5 điểm)
Câu 5: (3điểm)
 a/ Khi được xem thông tin trên em thấy:
-Hậu quả do tai nạn vũ khí cháy nổ và các chất độc hại gây ra (về người và tài sản ....) thật khủng khiếp . . . (0,25đ)
- Từ hậu quả trên đặt ra nhiệm vụ cấp bách là phải tăng cường công tác phòng ngừa vũ khí cháy nổ và chất độc hại . . . (0,25đ)
b/ Hiểu biết của em về phòng, ngừa vũ khí cháy nổ và chất độc hại:
 - Nêu được tính chất nguy hiểm, tác hại của các tai nạn đó cho cá nhân gia đình và xã hội :
+gây tổn thất về tính mạng... (0,25đ)
+tài sản (0,25đ)
+tinh thần (0,25đ)
 - Nguyên nhân: Do thiếu hiểu biết, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, bất chấp pháp luật, vì lợi ích cá nhân hoặc do sơ suất, bất cẩn của con người . . .. (0,25đ)
 - Để phòng ngừa vũ khí cháy nổ và chất độc hại pháp luật nước ta quy định:
+ Cấm tàng trữ, vận chuyển, buôn bán sử dụng trái phép các loại vũ khí, các chất cháy, chất nổ chất phóng xạ và chất độc hại. (0,25đ)
+ Chỉ những cơ quan, tổ chức, cá nhân được nhà nước giao nhiệm vụ và cho phép mới được giữ, chuyên chở và sử dụng vũ khí ,chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ và độc hại. (0,25đ)
+ Cơ quan cá nhân, tổ chức có trách nhiệm bảo quản, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ, chất độc hại phải được huấn luyện về chuyên môn, có đủ phương tiện cần thiết và tuân thủ quy định về an toàn. (0,25đ)
- Trách nhiệm của công dân, học sinh:
+Tự giác tìm hiểu và thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại. (0,25đ)
+ Tuyên truyền vận động gia đình bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các quy định về phòng ngừa. (0,25đ)
+ Tố cáo những hành vi vi phạm hoặc xúi dục người khác vi phạm các quy định trên. (0,25đ)
- Xác định lý tưởng sống đúng đắn và trách nhiệm của bản thân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước 
- Nhiệm vụ cụ thể trước mắt: tốt nghiệp THCS rồi vào PTTH.
- Rèn đức luyện tài. . ... (chủ đề năm học)
Câu 5: (4đ).
- Chúng ta phải chống chiến tranh bảo vệ hoà bình vì: 
+ Tác hại của chiến tranh: thảm hoạ, tàn sát con người...
+ Ý nghĩa của hoà bình: Là khát vọng của toàn nhân loại cuộc sống bình yên...
+ Hiện nay trên thế giới nhiều nơi chiến tranh vẫn còn...
+ Việt Nam đã trải qua 2 cuộc chiến tranh nên hiểu rõ giá trị của hoà bình, thảm hoạ của chiến tranh.
- để xây dựng một thế giới hoà bình không có chiến tranh cần : 
+ Thiết lập mối quan hệ tôn trọng bình đẳng.
+ Thiết lập mối quan hệ hiểu biết, hữu nghị, hợp tác.
+ Dùng thương lượng đàm phán để giải quyết mâu thuẫn, xung đột.
+ Tổ chức hoạt động phản đối chiến tranh.
- Công dân học sinh cần phải: 
+ Tổ chức giao lưu để xây dựng quan hệ hiểu biết hữu nghị.
+ Viết thư bày tỏ tình đoàn kết
+ Tham gia mít tinh, phẩn đối chiến tranh
+ Tham gia bày tỏ quan điểm, ý kiến của mình về chiến tranh bảo vệ hoà bình
Câu 6( 2 đ)
Vì : Hiện nay theo thống kê con số vụ tai nạn giao thông có số người chết và bị thương ngày càng gia tăng . (0,5 đ)
Chúng ta hãy nâng cao ý thức tham gia giao thông, tôn trọng luật giao thông. Chấp hành đúng những quy định về trật tự an toàn giao thông .Tích cực tuyên truyền những quy định của luật giao thông nhắc nhở mọi người cùng thực hiện lên án tình trạng cố tình vi phạm luật giao thông . (1 đ)
* Học sinh liên hệ bản thân : Đi bên phải theo chiều đi của mình , không dàn hàng 2,3 không nô đùa khi tham gia giao thông . (0,5 đ)
* Lưu ý: Tùy theo cách hành văn của mỗi học sinh nhưng các em vẫn nêu hoặc trình bày được các ý cơ bản theo yêu cầu hướng dẫn chấm; giám khảo vẫn cho trọn điểm.