Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 11 năm học 2010-2011 môn : sinh học

SỞ GD & ĐT VĨNH PHÚC
ĐỀ CHÍNH THỨC
ĐỀ THI CHỌN HSG LỚP 11 NĂM HỌC 2010-2011
MÔN : SINH HỌC
(Dành cho học sinh THPT chuyên)
Thời gian: 180 phút (Không kể thời gian giao đề)
Câu 1
Chứng minh cấu tạo mạch gỗ thích nghi với chức năng vận chuyển nước và ion khoáng từ rễ lên lá? 
Câu 2
a. Tại sao nói quá trình hấp thụ nước và khoáng ở cây liên quan chặt chẽ với quá trình hô hấp của rễ?
b. Nêu ứng dụng về mối quan hệ giữa hô hấp và dinh dưỡng khoáng trong trồng trọt giúp rễ cây hô hấp tốt hơn?
Câu 3
Đặc điểm giải phẫu của lá phù hợp với chức năng quang hợp? 
Câu 4
a. Tại sao bề mặt trao đổi khí của chim và thú lại lớn hơn của lưỡng cư và bò sát?
b. Các loài lưỡng cư như ếch, nhái để lẩn trốn kẻ thù có thể ngụp được rất lâu ở dưới nước. Nhờ đâu chúng có khả năng đó? Điều gì xảy ra nếu ta sơn da của ếch, từ đó rút ra nhận xét gì?
Câu 5
a. Vì sao cơ thể động vật đa bào lớn phải có hệ tuần hoàn?
b. Để nâng cao thành tích thi đấu thể dục thể thao, một số vận động viên trước khi thi đấu chọn vùng núi cao làm địa điểm tập luyện. Cho biết điều này có lợi ích gì với vận động viên?
Câu 6
a. Tại sao phải có quá trình khử nitrat trong cây? 
b. Nồng độ NH3 cao có ảnh hưởng gì cho cây? Cây khắc phục điều đó ra sao?
Câu 7
a. Giải thích tại sao ở thực vật, khi cắt bỏ phần ngọn cây rồi chiếu ánh sáng từ một phía ta sẽ không quan sát được rõ hiện tượng hướng sáng nữa?
b. Giải thích cơ chế lá cây trinh nữ cụp xuống khi có va chạm cơ học?
Câu 8
a. Sự điều hòa lượng nước trong cơ thể phụ thuộc những nhân tố chủ yếu nào?
b. Giải thích về sự tăng giảm nồng độ hoocmon ADH khi cơ thể bị mất nhiều mồ hôi do lao động nặng và khi uống nhiều nước?
Câu 9
Trình bày cơ chế truyền tin qua xináp? Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều từ màng trước ra màng sau mà không theo chiều ngược lại?
Câu 10
Các thông tin về cường độ kích thích sẽ được mã hoá theo những cách nào? Trong lúc nơron đang nghỉ ngơi, nếu dùng 1 vi điện cực kích thích vào bao miêlin của sợi trục hoặc vào điểm giữa sợi trục không có bao miêlin thì xung thần kinh sẽ dẫn truyền như thế nào? Vì sao?
------------------- Hết ----------------------
 Họ và tên thí sinh:SBD
Sở GD và ĐT 
Vĩnh phúc
ĐỀ CHÍNH THỨC
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHỌN HSG 11 NĂM 2010 -2011
MÔN: SINH HỌC 
( Dành cho học sinh THPT chuyên)
Câu
Nội dung
Điểm
1
* Cấu tạo mạch gỗ thích nghi với chức năng vận chuyển nước và muỗi khoáng.
- Mạch gỗ được cấu tạo bởi 2 loại tế bào chết là quản bào và mạch ống.............
- Các tế bào cùng loại nối với nhau theo cách: đầu tế bào này gắn vào đầu tế bào kia thành những ống rỗng dài từ rễ lên lá để dòng mạch gỗ di truyển bên trong dễ dàng...
- Lỗ bên của ống này sít khớp với lỗ bên của ống bên cạnh => dòng mạch gỗ có thể vận chuyển ngang từ ống này sang ống khác...................................................................................
- Thành mạch gỗ được linhin hoá tạo cho mạch gỗ có độ bền chắc và chịu nước...
0,25
0,25
0,25
0,25
2
a. Quá trình hấp thụ nước và chất khoáng liên quan chặt chẽ với quá trình hô hấp của rễ vì: 
- ATP sản phẩm của hô hấp tham gia vào quá trình vận chuyển chủ động chất khoáng, CO2 sản phẩm của hô hấp tham gia vào quá trình hút bám trao đổi.................................................
- Các sản phẩm trung gian của hô hấp và sự hấp thụ các chất khoáng làm tăng ASTT của tế bào làm tăng khả năng hút nước của tế bào................................................................................
b. Ứng dụng về hô hấp và dinh dưỡng khoáng trong trồng trọt giúp rễ hô hấp tốt hơn:
- Xới đất, làm cỏ sục bùn............................................................................................................
- Trồng cây trong thuỷ canh, khí canh tạo điều kiện cho rễ phát triển hô hấp mạnh nhất.........
0,25
0,25
0,25
0,25
3
Đặc điểm giải phẫu của lá thích nghi với chức năng:
- Trên lớp biểu bì lá chứa nhiều khí khổng -> Trao đổi khí và thoát hơi nước..........................
- Dưới lớp biểu bì là lớp mô giậu chứa lục lạp -> Là bào quan quang hợp...............................
- Dưới lớp mô dậu là mô khuyết có khoảng gian bào lớn chứa nguyên liệu quang hợp............
- Trong lá có hệ mạch dẫn -> vận chuyển nguyên liệu và sản phẩm quang hợp........................
0,25
0,25
0,25
0,25
4
a. Nhu cầu trao đổi khí của chim và thú lớn hơn lưỡng cư và bò sát vì: 
- Chim và thú là động vật đẳng nhiệt nên cần nhiều năng lượng để giữ cho thân nhiệt ổn định.
- Chim và thú họat động nhiều nên nhu cầu năng lượng cần nhiều...............................
b. 
- Ếch, nhái ngụp được lâu dưới nước là do chúng ngoài hô hấp bằng phổi còn có khả năng hô hấp bằng da ............................................
- Sơn da ếch => ếch sẽ chết. Chứng tỏ hô hấp bằng da của ếch rất quan trọng.........................
0,25
0,25
0,25
0,25
5
a. Một cơ thể động vật đa bào lớn phải có hệ tuần hoàn vì:
- Tỉ lệ S/V nhỏ nên sự khuếch tán các chất qua bề mặt cơ thể không đáp ứng được nhu cầu....
- Phần lớn mặt ngoài cơ thể không thấm nước, các khoảng cách bên trong rất lớn gây khó khăn cho sự khuếch tán các chất................................
b. Lợi ích tập luyện trên vùng núi cao:
- Ở vùng núi cao nồng độ O2 loãng hơn vùng đồng bằng => số lượng hồng cầu tăng lên......
- Tim tăng cường vận động, cơ tim khỏe, hô hấp khỏe, bền sức.
 0,25
0,25
0,25
0,25
6
a. Giải thích:
- Cây xanh hấp thụ nitơ dưới 2 dạng là NO3- và NH4+. ............................................................
- Nhưng cây xanh sử dụng nhóm (-NH2) nhiều hơn để tổng hợp axit amin nên cây phải có quá trình khử NO3- thành NH4+................................................................................................
b.
* Nồng độ NH3 cao gây ngộ độc cho cây..................................................................................
* Cây khắc phục bằng cách: Tăng chuyển hóa thành axit amin, thực hiện amit hóa để làm giảm NH3 trong cây...........................................
0,25
0,25
0,25
0,25
7
a. Sau khi cắt phần ngọn ta sẽ không thấy rõ hiện tượng hướng sáng vì:
- Auxin được sản xuất ở đỉnh thân và cành di chuyển từ ngọn xuống rễ, cắt ngọn làm giảm lượng auxin.......................................
- Ở thân các tế bào đã phân hoá tốc độ phân chia kém => sự sinh trưởng 2 phía thân không có sự chênh lệch lớn.......................................................
b. Cơ chế lá cây trinh nữ cụp xuống khi có va chạm cơ học hoặc khi trời tối:
- Cây trinh nữ ở cuống lá và gốc lá chét có thể gối, bình thường thể gối luôn căng nước làm lá xoè rộng......................................
- Khi có sự va chạm, K+ được vận chuyển ra khỏi không bào làm giảm ASTT tế bào thể gối, tế bào thể gối mất nước làm lá cụp xuống....................................
0,25
0,25
0,25
0,25
8
a. Sự điều hòa lượng nước trong cơ thể phụ thuộc vào nhân tố chủ yếu sau:
- Áp suất thẩm thấu....................................................................................................................
- Huyết áp..................................................................................................................................
b. Giải thích sự tăng giảm nồng độ hoocmôn ADH:
- Mất nhiều mồ hôi -> thể tích máu giảm -> huyết áp giảm, áp suất thẩm thấu máu tăng -> kích thích vùng dưới đồi tăng tiết hoocmon ADH từ tuyến yên -> nồng độ ADH tăng............
- Uống nhiều nước -> thể tích máu tăng -> huyết áp tăng, áp suất thẩm thấu máu giảm -> kích thích vùng dưới đồi giảm tiết hoocmon ADH từ tuyến yên -> nồng độ ADH giảm.................
0,25
0,25
0,25
0,25
9
* Cơ chế truyền tin qua xináp
- Xung TK truyền đến tới chuỳ xináp làm Ca2+ từ dịch mô đi vào chuỳ xináp...................... 
- Ca2+ làm các bóng chứa chất trung gian hoá học gắn vào màng trước và vỡ ra. Chất trung gian qua khe xináp đến màng sau ..........................................
- Chất trung gian hoá học tới gắn với các thụ thể ở màng sau xináp làm xuất hiện xung TK ở màng sau. xung TK hình thành tiếp tục truyền đi tiếp ......................................
* Truyền tin truyền qua xináp chỉ theo một chiều vì: Chỉ ở chuỳ xináp mới có các bóng xináp chứa các chất trung gian hoá học, chỉ màng sau xináp mới có các thụ quan tiếp nhận các chất này.................................................
0,25
0,25
0,25
0,25
10
* Có 2 cách mã hoá:
- Cách mã hoá thứ nhất phụ thuộc vào ngưỡng kích thích của các nơron.................................
- Cách mã hoá thứ hai phụ thuộc vào tần số xung thần kinh.....................................................
* Kết quả của kích thích
- Kích thích vào bao miêlin của sợi trục: Không xuất hiện xung thần kinh vì bao miêlin có tính chất cách điện nên không có khả năng hưng phấn.............................................................
- Với sợi trục không có bao miêlin: Xung thần kinh sẽ truyền đi theo 2 hướng vì nơron thần kinh đang ở trạng thái nghỉ ngơi nên không có vùng trơ tuyệt đối ngăn cản.............................
0,25
0,25
0,25
0,25
.................... .. Hết ..................