Đề cương học kì II Giáo dục công dân lớp 10

ĐỀ CƯƠNG GDCD
Câu 1: Hiện nay có một số người chung sống với nhau như vợ chồng nhưng không muốn đăng kí kết hôn vì ngại sự ràng buộc của pháp luật. Em có đồng tình với cách sống này không vì sao?
Không! Bởi vì sống với nhau như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn theo luật định thì không được coi là vợ chồng. Tại Điều 11, khoản 1, Luật Hôn nhân và gia đình có quy định: “Nam nữ không đăng ký kết hôn mà chung sống với nhau như vợ chồng thì không được pháp luật công nhận là vợ chồng”. Trong trường hợp này, những thành viên của cuộc sống ấy sẽ không được pháp luật bảo vệ với tư cách là một gia đình. 
Đây là những biểu hiện lệch chuẩn của cuộc sống gia đình trong xã hội hiện đại và lối sống này phản ánh sự thiếu tinh thần trách nhiệm với xã hội và dễ gây ra những hậu quả xấu.
Câu 2: Lương tâm là gì? Lương tâm tồn tại ở những trạng thái nào? Lấy ví dụ minh họa.
Lương tâm là năng lực tự đánh giá và điều chỉnh hành vi đạo đức của bản thân trong mối quan hệ với người khác và xã hội.
Lương tâm tồn tại ở hai trạng thái:
Lương tâm thanh thản.
Lương tâm cắn rứt.
Câu 3: Hãy phân tích câu nói của Mác: “Hạnh phúc là đấu tranh”
Cuộc đời không phải lúc nào cũng hạnh phúc, đường đời không phải lúc nào cũng rải hoa. Muốn có được thứ gì thì chúng ta cần phải cố gắng, phấn đấu mới có được. Hạnh phúc cũng vậy! Muốn có được hạnh phúc buộc chúng ta phải đấu tranh. Đấu tranh là yếu tố cần thiết cho sự vươn lên tìm kiếm hạnh phúc. Cũng như Mác đã nói: “Hạnh phúc là đấu tranh”.
Hạnh phúc không phải thứ “cầu được ước thấy”. 
Giống như trong truyện Tấm Cám. Ban đầu vì lương thiện nên Tấm được bụt giúp nhưng ở phần sau thì Tấm phải tự lực cánh sinh, qua nhiều lần hóa kiếp mới có được hạnh phúc của mình.
Để có được độc lập dân tộc, hạnh phúc cho ND, bất chấp hoàn cảnh khắc nghiệt HCM đã bôn ba khắp 5 châu 4 bể học hỏi, tìm tòi. Nếu không có những con người với lí tưởng sống rất đẹp hi sinh trên trận tuyến đánh quân thù thì không thể có được độc lập tự do, hạnh phúc như ngày hôm nay.
Hạnh phúc đó là nhờ đấu tranh mà có được, đổ bao mồ hôi nước mắt và cả xương máu mới có được. Vậy chúng ta có thể thấy rằng: Để có được hạnh phúc thì bản thân phải biết vun đắp, chia sẽ, yêu thương và hy sinh. Cuộc sống không dễ dàng, biết căm chịu và cố gắng đấu tranh mới có được hạnh phúc.
Câu 4: Thế nào là một tình yêu chân chính? Trong tình yêu chúng ta cần tránh một số điều gì?
Tình yêu chân chính là tình yêu trong sáng và lành mạnh, phù hợp với các quan niệm đạo đức tiến bộ của xã hội.
Một số điều cần tránh trong tình yêu:
Yêu đương quá sớm. 
Yêu một lúc nhiều người.
Yêu để chứng tỏ khả năng chinh phục bạn khác giới hoặc yêu đương vì mục đích vụ lợi.
Có quan hệ tình dục trước hôn nhân.
Câu 5: Hãy phân tích những nội dung cơ bản của chế độ hôn nhân nước ta hiện nay.
Chế độ hôn nhân nước ta hiện nay mới, tốt đẹp với hai nội dung cơ bản:
* Thứ nhất: Hôn nhân tự nguyện và tiến bộ.
Hôn nhân dựa trên tình yêu chân chính.
Cá nhân được tự do kết hôn theo luật định.
Bảo đảm về mặt pháp lí.
Bảo đảm về quyền tự do li hôn.
* Thứ hai: Hôn nhân một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng
Hôn nhân dự trên tình yêu chấn chính là hôn nhân một vợ một chồng. Bởi vì, tình yêu không thể chia sẻ được. Vợ chồng phải chung thủy, yêu thương, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.
Bình đẳng trong quan hệ vợ chồng là nguyên tắc cơ bản trong gia đình mới. 
+Vợ chồng có nghĩa vụ và quyền lợi, quyền hạn ngang nhau trong mọi mặt của đời sống gia đình. 
+	Phải biết tôn trọng ý kiến và nhân phẩm, danh dự của nhau.
+Luôn có ý thức hoàn thành trách nhiệm đối với gia đình tùy theo khả năng của mình. 
Câu 6: Em hãy lập kế hoạch cùng hợp tác với các bạn trong nhóm trong tổ, trong lớp để thực hiện một công việc chung của tập thể.
Câu 7: Hợp tác là gì? Vì sao cần phải hợp tác và hợp tác dựa trên những nguyên tắc nào?
Trả lời:
Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong một công việc, một lĩnh vực nào đó vì mục đích chung.
Cần phải hợp tác vì:
- Sự hợp tác trong công việc:
Giúp mọi người hỗ trợ, bổ sung cho nhau.
Tạo nên sức mạnh trí tuệ, tinh thần và thể chất
Đem lại chất lượng và hiệu quả cao hơn trong công việc.
- Trong xã hội hiện đại, lợi ích của mỗi cá nhân hay mỗi cộng đồng đều có sự phụ thuộc, ràng buộc lẫn nhau, cần có sự hợp tác làm việc nhịp nhàng, đồng bộ, không thể hành động đơn lẻ.
- Hợp tác trong công việc chung là phẩm chất quan trọng của người lao động mới, là yêu cầu đối với người công dân trong xã hội hiện đại.
Câu 8: Sống hòa nhập là gì? Sống hòa nhập có ý nghĩa như thế nào?
Sống hòa nhập là sống gần gũi, chan hòa, không xa lánh mọi người ; không gây mâu thuẫn, bất hòa với người khác ; có ý thức tham gia các hoạt động chung của cộng đồng.
Ý nghĩa: Người sống hòa nhập với cộng đồng sẽ có thêm niềm vui và sức mạnh vượt qua khó khăn trong cuộc sống.
Câu 9: Em hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa tự trọng và tự ái.
Giống nhau: Đều là tình cảm của con người nhằm bảo vệ danh dự cho bản thân
Khác nhau:
Tự trọng:
Biết tôn trọng và bảo vệ danh dự của mình.
Biết làm chủ các nhu cầu bản thân, kiềm chế được các nhu cầu, ham muốn không chính đáng.
Cố gắng tuân theo các quy tắc, chuản mực đạo đức tiến bộ của xã hội.
Biết quý trọng nhân phẩm, danh dự của người khác.
Tự ái:
Quá nghĩ đến bản thân, đề cao cái “tôi”.
Có thái độ bực tức khi bị đánh giá thấp hoặc bị coi thường, không muốn ai phê phán cũng như khuyên bảo mình.
Khi tự ái hay có những phản ứng thiếu sáng suốt và dễ rơi vào sai lầm.