Chuyên đề : Sự truyền thẳng ánh sáng – Sự phản xạ ánh sáng - Gương phẳng

Chuyên đề :Sự truyền thẳng ánh sáng –Sự phản xạ ánh sáng-Gương phẳng
A,Tóm tắt lý thuyết:
 -Vài khái niệm trong toán quang hình B
 1,Góc trông:
 Vật AB chiếu ánh sáng đến mắt M A M
 Góc trông vật AB là góc BMA
 2,Vật:
 Vật là nơi gặp nhau của chùm tia tới 
 + Vật thật ứng với chùm tia tới phân kỳ
 + Vật ảo ứng với chùm tia tới hội tụ
 3,Ảnh:
 Ảnh là nơi gặp nhau của chùm tia ló
 +Ảnh thật ứng với chùm tia ló hội tụ
 +Ảnh ảo ứng với chùm tia ló phân kỳ
 4,Gương phẳng:
 -Vật thật cho ảnh ảo ,vật ảo cho ảnh thật
 B,Các dạng bài tập về truyền thẳng,gương phẳng:
 * -Dạng 1:Tìm kích thước vật,bóng tối ,bóng nửa tối trong bài toán ánh sáng truyền thẳng
 -Phương pháp:Thường dựa vào tam giác đồng dạng hay góc trông
Bài tập:Một nguồn sáng rộng có đường kính 5cm,có cùng một trục với vật ngăn sáng hình tròn,cách vật ngăn sáng 18cm.Sau vật ngăn sáng 36cm có màn ảnh đặt vuông góc với trục của hệ vật .Bóng đen trên màn có đường kính 20cm.Tính kích thước của vật ngăn sáng và bề rộng của vùng nửa tối
 * -Dạng 2: Vẽ đường đi của tia sáng qua gương phẳng
-Phương pháp: Dựa vào:
 +Tia phản xạ và tia tới tuôn theo định luật phản xạ ánh sáng
 +Tia phản xạ và tia tới nằm trên hai đường thẳng đi qua hai điểm đối xứng nhau qua gương phẳng N
Bài tập1: Hai gương phẳng M và N đặt vuông góc ∙ B 
 Và hai điểm A và B nằm trong mặt phản xạ của hai 
Gương như hình vẽ .Hãy vẽ một tia sáng từ A đến 
Gặp gương M,phản xạ đến gặp gương N,rồi phản xạ ∙ A 
qua B 
Bài tập 2: Hai gương phẳng AB và CD M
đặt song song và hai điểm O,S đặt trong mặt phản xạ của hai gương như hình vẽ
Hãy một tia sáng từ S tới O, A B
phản xạ trên gương AB hai lần và trên S • 
 CD một lần • O
 C D
 Bài tập 3:Cho hai gương phẳng G1,G2 đặt vuông góc với nhau và hướng mặt phản xạ vào nhau,hai điểm A và B nằm trong mặt phản xạ của hai gương như hình vẽ
 .Hãy vẽ các tia sáng đi từ A đến B 
 G1
 A ∙
 ∙ B
 G2
Bài tập 4:Cho hai gương phẳng G1,G2 đặt vuông góc vơi nhau như hình vẽ.Một điểm sáng S và vật chắn sáng nằm trong mặt phản xạ của hai gương.Hãy vẽ các tia sáng từ S ,phản xạ lần lượt trên gương G1,G2
rồi vừa vặn lọt qua khe AB
 G1 S ∙ A
 B 
 G2
 Dạng 3:Tìm thị trường của gương 
Phương pháp:
 -Định vị trí đặt ảnh M' của mắt M
 -Nối M' với hai mép A,B của gương.Suy ra thị trường là vùng không gian trước gương nằm trong khoảng hai đường thẳng M'A và M'B 
Bài 1: Một gương phẳng hình tròn,bán kính r=5cm.Trên trục hình tròn,trước gương,cách gương 0.5cm có mắt người quan sát.Xác định bán kính R của vòng tròn giới hạn thị trường của người đó,ở cách gương 10cm sau lưng người ấy
Bài 2:Một người cao 1.6m đứng trước gương phẳng thẳng đứng,cách gương 3m,nhìn thấy ảnh mình trong gương.Mắt người đó cách đỉnh đầu 10cm
 1,Người đó thấy ảnh cách mình bao xa ?
 2,Để thấy rõ ảnh từ chân đến đầu ,gương phải có chiều dài tối thiểu là bao nhiêu ? Thành dưới của gương phải cách mặt đất tối đa là bao nhiêu để người đó nhìn thấy chân mình trong gương ?
 3,Kết quả câu 2, có phụ thuộc vào khoảng cách từ người đó tới gương không ? • S
Bài 3:Hai gương phẳng G1và G2 đều G2 
có dạng hình vuông,cạnh bằng a,được ghép quay mặt G1 
sáng vào nhau và tạo thành góc vuông.Một nguồn sáng 
điểm S cách đều các gương là a (hình vẽ ).Tìm miền mà 
tại đó người quan sát không thấy ảnh của S,nhìn thây 1 ảnh,2 ảnh ,3 ảnh của S tạo bởi hệ gương trên.
 Dạng 4: Gương quay
Phương pháp:
 Khi gương quay một góc a quanh một trục vuông góc mặt phẳng tới thì tia phản xạ quay một góc 2a theo chiều quay của gương
Bài tập: chiếu tia sáng SI tới gặp một gương phẳng M1
 tại I .Một màn ảnh đặt vuông góc với gương S
tại H với IH =30cm thì tia phản xạ cắt màn tại M1 
 với IM1=50cm.giữ tia tới SI và màn cố định,quay
gương quanh một trục qua I và vuông góc với mạt 
phẳng tới 1 góc a (so với vị trí ban đầu) ............ H 
thì tia phản xạ ách màn tại điểm M2 nằm trong I
khoảng từ M1 đến H
 1,Chứng tỏ góc M1IM2=2a
 2,Biết M1M2=17,5cm.Tính số đo góc a.Cho tg 53o=4/3
 Dạng 5:Tìm số ảnh tạo bởi hai gương phẳng hợp với nhau một góc&
 Phương pháp:Ta có hai quá trình tạo ảnh:
 G1 G2 G1 
 1, S S1 S2 ......
 G2 G1
 2,S Sa Sb .......
 *Để nhận biết số ảnh trước khi giải,ta có thể làm như sau:
 a,Lập tỷ số 180/ao=n
 b, +Trường hợp chia đúng thì số ảnh là 2n-1
 +Trường hợp chia không đúng với phần nguyên là n,phần lẻ là b.Tùy theo vị trí vật,số ảnh là 2n hay 2n+1 nếu b ≤ 0.5 hay 2n+2 nếu b‭‭ › 0.5
 *Các ảnh đều nằm trên đường tròn tâm O,bán kính O S
-Với mỗi quá trình ,ta xác định đến ảnh cuối cùng là ảnh nằm sau cả hai gương.Sau đó tìm xem ảnh cuối cùng của cả hai quá trình có trùng nhau không,rồi mới kết luận tổng số ảnh tạo bởi hai gương
 Ví dụ: hai gương phẳng G1 và G2 làm với nhau một góc &=50o.Một vật sáng nhỏ S đặt trong góc tạo bởi hai gương ,nằm trong mặt phẳng phân giác của hai gương,cho tất cả mấy ảnh qua hai gương này ?
 Ta thấy 1800/ 500 =3,6;phần lẻ 0,6 › 0,5, số ảnh là 2.3 +1=7ảnh hay 2.3+2=8 ảnh
Bài tập : cho hai gương phẳng đặt vuông góc với nhau và hướng mặt phản xạ vào nhau.Một điểm sáng S và mắt người M đặt trong mặt phản xạ của hai gương .mắt người nhìn thấy bao nhiêu ảnh của S qua hai gương
 G1 • M
 • S 
 G2