❹ – ĐƠN CHẤT VÀ HỢP CHẤT. PHÂN TỬ A. TÓM TẮT GIÁO KHOA 1. Đơn chất là những chất tạo nên từ một nguyên tố hóa học. Đơn chất gồm: kim loại và phi kim. 2. Hợp chất là những chất tạo nên từ hai nguyên tố hóa học trở lên. Hợp chất gồm: vô cơ (H2O, H2SO4, NaCl, ) và hữu cơ (CH4, C6H12O6. C2H6O, ) 3. Phân tử là hạt vi mô đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của chất. 4. Phân tử khối: Là khối lượng của phân tử tính bằng đơn vị Cacbon (đvC). Phân tử khối bằng tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử. 5. Mỗi mẫu chất là một tập hợp vô cùng lớn những hạt là phân tử hay nguyên tử. Tùy điều kiện mỗi chất có thể tồn tại ở ba trạng thái : rắn, lỏng và khí. Ở trạng thái khí các hạt rất xa nhau và chuyển động hỗn loạn không ngừng. B. BÀI TẬP TỰ LUẬN 1.85 Cho biết các chất sau đây: - Khí oxi do nguyên tố oxi tạo nên. - Khí ozon là do nguyên tố oxi tạo nên. - Nước do nguyên tố hiđro và nguyên tố oxi tạo nên. - Khí cacbonic (CO2) do nguyên tố cacbon và nguyên tố oxi tạo nên. - Đường ản do nguyên tố cascbon, nguyên tố oxi và nguyên tố hiđro tạo nên. Hãy cho biết: a) Nguyên tố oxi tồn tại dạng tự do trong những hợp chất nào ? b) Nguyên tố oxi tồn tại dạng hóa hợp trong những hợp chất nào ? 1.86 a) Khi nung thuốc tím (kali pamanganat) bị phân hủy thành đikali pemanganat (K2MnO4), mangan đioxit (MnO2) và khí oxi. Vậy thuốc tím được cấu tạo bởi những nguyên tố hóa học nào ? c) Khi nung kali clorat bị phân hủy thành kali clorua (KCl) và khí oxi. Vậy kali clorat được cấu tạo bởi những nguyên tố hóa học nào ? 1.87 Khi đốt lưu huỳnh trong không khí, lưu huỳnh hóa hợp với oxi tạo thành một chất khí mùi hắc gọi là lưu huỳnh đioxit hay khí sunfurơ. Hỏi lưu huỳnh đioxit do những nguyên tố nào tạo nên ? Lưu huỳnh đioxit là đơn chất hay hợp chất ? 1.88 a) Biết trong phân tử axit sunfuric chứa 2H, 1S và a nguyên tử O. Phân tử khối của axit sunfuric bằng 98 đvC. Tính giá trị của a. b) Tính phân tủ khối của các hợp chất sau: HClO, H3PO4, CuSO4. 1.89 Cho biết thành phần phân tử các chất sau: - Khí clo gồm hai nguyên tử clo. - Axit nitric gồm có 1 nguyên tử hiđro, 1 nguyên tử nitơ và 3 nguyên tử oxi. - Kali sunfat gồi 2 nguyên tử kali, 1 nguyên tử lưu huỳnh và 4 nguyên tử oxi. a) Chất nào là đơn chất, hợp chất ? b) Tính phân tử khối của các chất đó. 1.90 Phân tử một chất gồm hai nguyên tử R và ba nguyên tử oxi, tỉ lệ khối lượng của R và oxi là 7:3. Hãy xác định tên của nguyên tố R. 1.91 Khi đốt cháy hoàn toàn một hợp chất X trong oxi thì thu được khí cacbonic và hơi nước. thành phần X có: a) C và H b) C, H và O. Câu khẳng định nào là chắc chắn và câu khẳng định nào là chưa chắc chắn, cần phải kiểm tra lại bằng tính toán ? Giải thích. 1.92 Hợp chất X có phân tử khối bằng 34 đvC, gồm 1 nguyên tử của nguyên tố X liên kết với 2 nguyên tử H. Hợp chất Y có phân tử khối bằng 44 đvC, gồm 1 nguyên tử của nguyên tố Y liên kết với 1 nguyên tử O. a) Tính nguyên tử khối, tìm tên và kí hiệu hóa học của nguyên tố X, Y. b) Tính thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố X và Y trong từng hợp chất. 1.93 Trong 2,2 gam hợp chất (Z) có chứa 0,6 gam cacbon, còn lại là oxi. Tìm tỉ lệ số nguyên tử cacbon và oxi trong hợp chất (Z). Nếu phân tử chất (Z) nặng hơn phân tử oxi 1,375 lần thì phân tử khối của (Z) bằng bao nhiêu? Số nguyên tử cacbon và oxi trong phân tử chất (Z) bằng bao nhiêu ? C. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 1.94 Hỗn hợp nào sau đây có thể tách riêng các chất thành phần bằng cách cho hỗn hợp và nước, sau đó khuấy kĩ và lọc? Ⓐ Bột đá vôi và muối ăn Ⓑ Bột than và bột sắt Ⓒ Đường và muối Ⓓ Giấm và rượu 1.95 Tính chất nào của chất trong số các chất sau đây có thể biết được bằng cách quan sát trực tiếp mà không phảI dùng dụng cụ đo hay làm thí nghiệm? Ⓐ Màu sắc Ⓑ Tính tan trong nước Ⓒ Khối lượng riêng Ⓓ Nhiệt độ nóng chảy 1.96 Dựa vào tính chất nào dưới đây mà ta khẳng định được trong chất lỏng là tinh khiết? Ⓐ Không tan trong nước Ⓑ Không màu, không mùi Ⓒ Lọc được qua giấy lọc Ⓓ Có nhiệt độ sôi nhất định 1.97 Cách hợp lí nhất để tách muối từ nước biển là: Ⓐ Lọc Ⓑ Chưng cất Ⓒ Bay hơi Ⓓ Để yên để muối lắng xuống gạn đi 1.98 Rượu etylic (cồn) sôi ở 78,30 nước sôi ở 1000C. Muốn tách rượu ra khỏi hỗn hợp nước có thể dùng cách nào trong số các cách cho dưới đây? Ⓐ Lọc Ⓑ Không tách được Ⓒ Bay hơi Ⓓ Chưng cất ở nhiệt độ khoảng 800 1.99 Trong số các câu sau, câu nào đúng nhất khi nói về khoa học hoá học? Ⓐ Hóa học là khoa học nghiên cứu tính chất vật lí của chất Ⓑ Hóa học là khoa học nghiên cứu tính chất hoá học của chất Ⓒ Hóa học là khoa học nghiên cứu các chất, sự biến đổi và ứng dụng của chúng Ⓓ Hóa học là khoa học nghiên cứu tính chất và ứng dụng của chất 1.100 Đốt cháy một chất trong oxi thu được nước và khí cacbonic. Chất đó được cấu tạo bởi những nguyên tố nào? Ⓐ Cácbon Ⓑ Cacbon và hiđro Ⓒ Hiđro Ⓓ Cacbon, hiđro và có thể có oxi 1.101 Đơn chất là những chất được tạo nên từ bao nhiêu nguyên tố hoá học? Ⓐ Từ 2 nguyên tố Ⓑ Từ 3 nguyên tố Ⓒ Từ 4 nguyên tố trở lên Ⓓ Từ 1 nguyên tố 1.102 Từ một nguyên tố hoá học có thể tạo nên bao nhiêu đơn chất ? Ⓐ Chỉ 1 đơn chất Ⓑ Một, hai hay nhiều đơn chất Ⓒ Chỉ 2 đơn chất Ⓓ Không xác định được 1.103 Hợp chất là những chất được tạo nên từ bao nhiêu nguyên tố hoá học? Ⓐ Chỉ có 1 nguyên tố Ⓑ Chỉ từ 2 nguyên tố Ⓒ Chỉ từ 3 nguyên tố Ⓓ Từ 2 nguyên tố trở lên 1.104 Phân tử khối là khối lượng của phân tử tính bằng đơn vị nào? Ⓐ Gam Ⓑ Kilogam Ⓒ Gam hoặc kilogam Ⓓ Đơn vị cacbon 1.105 Đơn chất là chất tạo nên từ: Ⓐ một chất Ⓑ một nguyên tố hoá học Ⓒ một nguyên tử Ⓓ một phân tử 1.106 Dựa vào dấu hiêụ nào sau đây để phân biệt phân tử của đơn chất với phân tử của hợp chất? Ⓐ Hình dạng của phân tử Ⓑ Kích thước của phân tử Ⓒ Số lượng nguyên tử trong phân tử Ⓓ Nguyên tử cùng loại hay khác loại 1.107 Chọn câu phát biểu đúng: Hợp chất là chất được cấu tạo bởi: Ⓐ 2 chất trộn lẫn với nhau Ⓑ 2 nguyên tố hoá học trở lên Ⓒ 3 nguyên tố hoá học trở lên Ⓓ 1 nguyên tố hoá học 1.108 Chọn câu phát biểu đúng: Nước tự nhiên là: Ⓐ một đơn chất Ⓑ một hợp chất Ⓒ một chất tinh khiết Ⓓ một hỗn hợp 1.109 Các dạng đơn chất khác nhau của cùng một nguyên tố được gọi là các dạng: Ⓐ hoá hợp Ⓑ hỗn hợp Ⓒ hợp kim Ⓓ thù hình 1.110 Cho các chất sau: oxi, lưu huỳnh, sắt, nước. Ⓐ Tất cả các chất trên đều là đơn chất Ⓑ Tất cả các chất trên đều là hợp chất Ⓒ Có ba đơn chất và một hợp chất Ⓓ Có hai đơn chất và hai hợp chất 1.111 Phân tử khối của axit sunfuric H2SO4 là .. đvC Ⓐ 96 Ⓑ 98 Ⓒ 94 Ⓓ 102 1.112 Một nguyên tố hoá học tồn tại ở dạng đơn chất thì có thể: Ⓐ chỉ có một dạng đơn chất Ⓑ chỉ có nhiều nhất là hai dạng đơn chất Ⓒ có hai hay nhiều dạng đơn chất Ⓓ Không biết được 1.113 Những chất nào trong dãy những chất dưới đây chỉ chứa những chất tinh khiết? Ⓐ Nước biển, đường kính, muối ăn Ⓑ Nước sông, nước đá, nước chanh Ⓒ Vòng bạc, nước cất, đường kính Ⓓ Khí tự nhiên, gang, dầu hoả 1.114 Để tạo thành phân tử của một hợp chất thì tối thiểu cần phải có bao nhiêu loại nguyên tử? Ⓐ 2 loại Ⓑ 3 loại Ⓒ 1 loại Ⓓ 4 loại. 1.115 Trong các chất sau đây , chất nào là đơn chất, chất nào là hợp chất.? Ⓐ Đá vôi gồm các nguyên tố canxi, cacbon,oxi Ⓑ Vôi tôi gồm các nguyên tố canxi , hidro, oxi Ⓒ Kim cương gồm các nguyên tử cácbon Ⓓ Khí nitơ tạo nên từ cá nguyên tử nitơ 1.116 Một hợp chất có phân tử khối là 44 đvC . Biết hợp chất này được hình thành từ cácbon có nguyên tử khối là 12đvC và oxi có nguyên tử khối là 16 đvC . Công thức nào sau đây đúng? Ⓐ CO Ⓑ C2O Ⓒ CO2 Ⓓ CO3 1.117 Cho các mô hình phân tử nước và cácbonđioxit . Chọn khẳng định sai: Cacbon đioxit (CO2) Nước (H2O) Ⓐ Phân tử của hai chất đều có ba nguyên tử Ⓑ Hình dạng phân tử giống nhau Ⓒ Nước có dạng góc , cacbonđioxit có dạng thẳng Ⓓ Phân tử khối của cacbondioxit lớn hơn của hidro 1.118 Để phân biệt một phân tử đơn chất hay hợp chất thì cần phải dựa vào dấu hiệu nào sau đây ? Ⓐ Số lượng nguyên tử trong phân tử Ⓑ Hình dạng phân tử Ⓒ Nguyên tử cùng loại hay khác loại Ⓓ Kích thước của phân từ.
Tài liệu đính kèm: