Tin học 8 - Tiết 23, 24 - Bài 11: Tệp và quản lí tệp

Tuần 12	Ngày soạn: 06/10
Tiết 23,24	Ngày dạy:
§11. TỆP VÀ QUẢN LÍ TỆP
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức
- Nắm được khái niệm tệp và thư mục, biết nguyên lí hệ thống tổ chức lưu tệp, biết các chức năng của hệ thống quản lí tệp.
 2. Kỹ năng
 - Đặt đuợc tên tệp, viết được đường dẫn, đường dẫn đầy đủ.
 3. Thái độ:
 - Có thái độ học tập nghiêm túc.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
 1. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, Giáo án.
 2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, vở ghi và ôn lại kiến thức cũ.
III. Phương pháp: 
 Hướng dẫn giảng giải, minh họa trực quan, nêu câu hỏi để học sinh thảo luận trả lời.
 Hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân
IV. Hoạt động dạy - học:
 1. Ổn định tổ chức
 2. Kiểm tra bài cũ: 
Hãy trình bày:
 Khái niệm, chức năng, thành phần của hệ điều hành 
 Đơn nhiệm, đa nhiệm một ngưòi dùng, nhiều người dùng.
GV: Nhận xét và ghi điểm.
 3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1. Tệp và thư mục.
GV: Đưa vào máy tính một số thông tin như: Văn bản, chụp một hình nền, một bản nhạc,...đó là ví dụ về tệp.
HS: Lắng nghe và ghi nhớ.
GV: Vậy tệp dùng để làm gì? Khái niệm tệp?
HS: Trả lời câu hỏi.
GV: Kết luận.
HS: Ghi bài.
GV: Qua hai ví dụ trên em hãy cho biết cách đặt tên tệp được quy định như thế nào?
HS: Trả lời câu hỏi.
GV: Kết luận.
1. Tệp và thư mục.
 a. Tệp và tên tệp.
* Tệp:
 - Tệp, còn được gọi là tập tin, là một tập hợp các thông tin ghi trên bộ nhớ ngoài, tạo thành một đơn vị lưu trữ do hệ điều hành quản lí. Mỗi tệp có một tên để truy cập.
 - Tệp để tổ chức thông tin trên bộ nhớ ngoài.
* Tên tệp:
 Trong các HĐH Windows:
Tên tệp không quá 255 kí tự, thường gồm hai phần: phần tên (Name) và phần mở rộng (còn gọi là phần đuôi) và được phân cách nhau bằng dấu chấm (.); 
HS: Ghi bài
GV: Đưa ra 2 ví dụ về đặt tên tệp trong các hệ điều hành Windows và hệ điều hành MS DOS
GV: Qua hai ví dụ trên em hãy cho biết cách đặt tên tệp được quy định như thế nào?
HS: Trả lời câu hỏi.
GV: Kết luận.
GV: Em hãy quan sát các tên tệp từ 1 đến 6 ở bên và cho biết tên nào lầ tên hợp lệ trong Windows và tên nào lầ tên hợp lệ trong MS DOS.
HS: Quan sát, trả lời câu hỏi,
GV: Kết luận.
GV: Thư mục dùng để làm gì?
HS: Trả lời câu hỏi.
GV: Kết luận.
GV: Mở lại cây thư mục trước, chỉ rõ:
Thư mục gốc.
Thư mục mẹ.
Thư mục con.
Đường dẫn.
HS: Quan sát và ghi nhớ.
GV: Qua cây thư mục trên em hãy cho biết: Thư mục gốc, thư mục mẹ, thư mục con là gì? 
HS: Ghi bài
 GV: Thế nào là đường dẫn? Đường dẫn đầy đủ?
Hoạt động 2. Hệ thống quản lý tệp.
GV: Hệ thống quản lí tệp là một thành phần của hệ điều hành, có nhiệm vụ tổ chức thông tin trên bộ nhớ ngoài, cung cấp các dịch vụ để người dùng có thể dễ dàng thực hiện việc đọc/ghi thông tin trên bộ nhớ ngoài và đảm bảo cho các chương trình đang hoạt động trong hệ thống có thể đồng thời truy cập tới các tÖp.
HS: Lắng nghe và ghi nhớ.
Phần mở rộng của tên tệp không nhất thiết phải có và được hệ điều hành sử dụng để phân loại tệp;
Tên tệp không được chứa một trong các kí tự sau: \ / : *? " |.
Trong HĐH MS DOS:
Tên tệp thường gồm phần tên và phần mở rộng, hai phần này được phân cách bởi dấu chấm; 
Phần tên không quá tám kí tự, phần mở rộng có thể có hoặc không, nếu có thì không được quá ba kí tự; 
Tên tệp không được chứa dấu cách.
b. Thư mục.
H§H tæ chøc l­u tr÷ tÖp trong c¸c th­ môc ®Ó qu¶n lý c¸c tÖp ®­îc dÔ dµng.
Thư mục gốc: Là thư mục được tạo tự động trên ổ đĩa.
Thư mục mẹ: Là thư mục các thư mục khác trong đó.
Thư mục con: là thư mục nằm trong thư mục mẹ.
 Đường dẫn: Để định vị tệp cần thiết, ta phải đưa ra chỉ dẫn gồm tên các thư mục theo chiều đi từ thư mục gốc tới thư mục chứa tệp và sau cùng là tên tệp, trong đó tên các thư mục và tên tệp phân cách nhau bởi kí tự “\”.
 Một chỉ dẫn như vậy được gọi là một đường dẫn (Path). Một đường dẫn có cả tên ổ đĩa được gọi là đường dẫn đầy đủ.
2. Hệ thống quản lý tệp.
Các đặc trưng của hệ thống quản lý tệp:
Đảm bảo tốc độ truy cập thông tin cao, làm cho hiệu suất chung của hệ thống không bị phụ thuộc nhiều vào tốc độ của thiết bị ngoại vi;
Độc lập giữa thông tin và phương tiện mang thông tin;
GV: Một số thao tác thể hiện nhiệm vụ của hệ thống quản lý tệp như: Tạo thư mục, đổi tên, xoá, sao chép, di chuyển tệp/thư mục, xem nội dung thư mục
HS: Lắng nghe và ghi nhớ.
GV: Em hãy cho biết nhiệm vụ của hệ thống quản lý tệp.
HS: Trả lời.
Độc lập giữa phương pháp lưu trữ và phương pháp xử lí;
Sử dụng bộ nhớ ngoài một cách hiệu quả;
Tổ chức bảo vệ thông tin giúp hạn chế ảnh hưởng của các lỗi kĩ thuật hoặc chương trình.
 Hệ quản lí tệp cho phép người dùng thực hiện một số phép xử lí như: Tạo thư mục, đổi tên, xoá, sao chép, di chuyển tệp/thư mục, xem nội dung thư mục, tìm kiếm tệp/thư mục,...
4. Củng cố:
 - Tệp và cách đặt tên tệp.
 - Thư mục, cách đặt tên thư mục, cây thư mục.
 - §­êng dÉn.
 - HÖ thèng qu¶n lý tÖp.
 5. Bài tập về nhà:
 - Trả lời các câu hỏi trong SGK.
 - Học bài cũ.
 - Chuẩn bị trước nội dung bài 12. GIAO TIẾP VỚI HỆ ĐIỀU HÀNH.
Rút kinh nghiệm: