Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh lớp 12 thpt năm học 2013-2014 môn: lịch sử

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
VĨNH PHÚC 
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH 
LỚP 12 THPT NĂM HỌC 2013-2014 
ĐỀ THI CHÍNH THỨC 
Môn: LỊCH SỬ - THPT CHUYÊN 
Thời gian: 180 phút, không kể thời gian giao đề. 
Ngày thi: 25/10/2013. 
Câu 1 (1,5 điểm) 
Hãy nêu chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu và những đóng góp của ông 
đối với phong trào yêu nước và cách mạng Việt Nam đầu thế kỷ XX. 
Câu 2 (1,5 điểm) 
Nguyễn Ái Quốc đã có vai trò như thế nào tại Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp 
hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (5 -1941)? 
Câu 3 (1,5 điểm) 
Bình luận nhận định sau: “Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam thắng 
lợi là sự ăn may vì nó diễn ra trong điều kiện trống vắng về quyền lực”. 
Câu 4 (2,0 điểm) 
Tại sao Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí Hiệp định Sơ bộ Việt-Pháp 
ngày 6-3-1946? Nêu những nội dung của Hiệp định này. 
Câu 5 (2,0 điểm) 
Chứng minh: Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 của quân dân Việt Nam là 
thắng lợi quyết định buộc thực dân Pháp phải chấm dứt chiến tranh xâm lược Đông 
Dương. 
Câu 6 (1,5 điểm) 
Thắng lợi nào của quân và dân ta ở miền Nam buộc Mĩ phải tuyên bố “phi Mĩ 
hóa” chiến tranh xâm lược Việt Nam? Tóm tắt hoàn cảnh lịch sử của thắng lợi đó. 
-------------Hết-------------- 
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm. 
 Họ và tên thí sinh:.; Số báo danh 
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM THI 
MÔN: LỊCH SỬ- THPT CHUYÊN 
(Đáp án và hướng dẫn chấm thi có 03 trang) 
------------------------------------- 
Câu Đáp án Điểm 
1 
Hãy nêu chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu và những đóng góp của ông 
đối với phong trào yêu nước và cách mạng việt Nam đầu thế kỷ XX. 
1,5 
 1. Chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu 
- Phan Bội Châu chủ trương tổ chức lực lượng ở trong nước, tranh thủ sự viện trợ 
từ bên ngoài, trước hết là Nhật Bản, tổ chức bạo động vũ trang để đánh đuổi thực 
dân Pháp, giành độc lập dân tộc, xây dựng chế độ chính trị dựa vào dân. 
2. Đóng góp của Phan Bội Châu 
- Khởi xướng và lãnh đạo phong trào yêu nước chống Pháp giải phóng dân tộc 
theo khuynh hướng mới ở Việt Nam - khuynh hướng dân chủ tư sản 
- Tập hợp, lôi cuốn được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia đấu tranh, thức 
tỉnh dân tộc, dấy lên ý thức tự lực, tự cường  
- Phan Bội Châu đã góp phần chuyển phong trào yêu nước từ lập trường phong 
kiến sang lập trường dân chủ tư sản, đưa phong trào đấu tranh của nhân dân ta 
vượt ra khỏi phạm vi quốc gia, đặt cơ sở bước đầu cho việc tập hợp, đoàn kết các 
dân tộc có cùng cảnh ngộ đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc. Phan Bội Châu đã 
có những đóng góp lớn về văn hóa 
2 Nguyễn Ái Quốc đã có vai trò như thế nào tại Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp 
hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (5 -1941)? 
1,5 
- Triệu tập và chủ trì Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng 
sản Đông Dương ( 5/1941): Năm 1941, phát xít Đức chuẩn bị tấn công Liên 
XôTrong nước Pháp-Nhật cấu kết thống trị nhân dân ta. Vận mệnh dân tộc 
nguy vong không lúc nào bằng...quyền lợi của mọi bộ phận giai cấp đặt dưới sự 
sinh tử tồn vong của quốc gia dân tộcNhiệm vụ giải phóng dân tộc đặt ra cấp 
thiết hơn bao giờ hết 
- Tiếp tục đưa nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu: Hội nghị khẳng định 
nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng là giải phóng dân tộc, chỉ rõ sau khi 
đánh đuổi đế quốc Pháp-Nhật, sẽ thành lập Chính phủ nhân dân của nước Việt 
Nam Dân chủ Cộng hoà. 
- Giải quyết vấn đề dân tộc trong khuôn khổ từng nước Đông Dương, sáng lập 
mặt trận Việt minh 
- Xác định hình thái của của cuộc khởi nghĩa ở nước ta là đi từ khởi nghĩa từng 
phần tiến lên tổng khởi nghĩa và kết luận chuẩn bị khởi nghĩa là nhiệm vụ trung 
tâm của toàn Đảng, toàn dân trong giai đoạn hiện tại. 
- Những quyết định của Nguyễn Ái Quốc tại hội lần thứ 8 đã hoàn chỉnh chủ 
trương được đề ra từ Hội nghị Trung ương tháng 11-1939, nhằm giải quyết mục 
tiêu số 1 của cách mạng là độc lập dân tộc; có tác dụng quyết định trong việc 
động viên toàn Đảng, toàn dân tích cực tham gia cách mạng; quyết định thắng lợi 
của Cách mạng tháng Tám 1945 sau này. 
3 
Bình luận nhận định sau: “Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam 
thắng lợi là sự ăn may vì nó diễn ra trong điều kiện trống vắng về quyền lực”. 
1,5 
- Nhận định “Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam thắng lợi là sự ăn 
may vì nó diễn ra trong điều kiện trống vắng về quyền lực” là không đúng vì chỉ 
nhấn mạnh điều kiện khách quan thuận lợi của cuộc cách mạng mà không thấy 
khó khăn; cũng như không thấy được sự kết hợp giữa quá trình chuẩn bị lâu dài 
và chớp thời cơ của Đảng Cộng sản Đông Dương đứng đầu là Hồ Chí Minh trong 
cuộc cách mạng. 
- Cách mạng tháng Tám năm 1945 có điều kiện khách quan thuận lợi: Nhật đầu 
hàng Đồng minh (15-8-1945); chính quyền Nhật ở Đông Dương rệu rã, chính phủ 
thân Nhật Trần Trọng Kim hoang mang cực độnhưng cũng đứng trước những 
khó khăn (nguy cơ): Quân đội các nước đế quốc dưới danh nghĩa quân Đồng 
minh đang ráo riết chuẩn bị vào Việt Nam để giải giáp quân đội Nhật, thực chất là 
vào để giành quyền thống trị 
- Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công là kết quả của sự chuẩn bị lâu dài và 
chớp thời cơ của Đảng Cộng sản Đông Dương đứng đầu là Hồ Chí Minh. Sự chuẩn 
bị này được thực hiện ngay từ năm 1930 trải qua 15 năm, kéo dài đến năm 1945. Khi 
thời cơ cách mạng chín muồi Trung ương Đảng, Hồ Chí Minh, Tổng bộ Việt Minh 
đã dũng cảm phát động nhân dân tổng khởi nghĩa làm nên thắng lợi của cuộc cách 
mạng với sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 2-9-1945. 
4 
Tại sao Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí Hiệp định Sơ bộ Việt-
Pháp ngày 6-3-1946? Nêu những nội dung của Hiệp định này. 
2,0 
 1. Nguyên nhân: 
- Đầu năm 1946, thực dân Pháp muốn đem quân ra Bắc nhằm thôn tính cả nước ta 
nhưng vấp phải những khó khănTrung Hoa Dân quốc muốn đem quân về 
nước 
- Ngày 28-2-1946, Pháp và Trung Hoa Dân quốc kí Hiệp ước Hoa-PhápHiệp 
ước Hoa-Pháp đặt nhân dân ta trước sự lựa chọn một trong hai con đường 
- Tránh đối phó với nhiều kẻ thù cùng một lúc trong khi thực lực cách mạng còn yếu: 
sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 chính quyền còn non trẻ chưa được củng cố, 
thực dân Pháp đã xâm lược ở Nam Bộ, kinh tế, tài chínhcó nhiều khó khăn 
- Ta cần thời gian hòa hoãn để củng cố tiềm lực đất nước về các mặt, đối phó với 
cuộc chiến tranh xâm lược của Pháp mà ta biết là không thể tránh khỏi 
- Mong muốn hòa bình của dân tộc ta, giải quyết mối quan hệ Việt-Pháp bằng con 
đường hòa bìnhTừ những nguyên nhân trên Đảng quyết định thực hiện sách 
lược “hòa để tiến”. Ngày 6-3-1946, Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ nước Việt 
Nam Dân chủ Cộng hoà ký với đại diện Chính phủ Pháp bản Hiệp định Sơ bộ. 
2. Nội dung Hiệp định Sơ bộ 
- Chính phủ Pháp công nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà là một quốc gia 
tự do, có chính phủ riêng, nghị viện riêng, quân đội riêng, nằm trong khối Liên 
hiệp Pháp. 
- Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà thỏa thuận cho 15.000 quân Pháp ra 
Bắc thay quân Trung Hoa Dân quốc làm nhiệm vụ giải giáp quân đội Nhật Bản 
- Hai bên ngừng xung đột ở phía Nam .tạo không khí thuận lợi đi đến cuộc đàm 
phán chính thức về ngoại giao của Việt Nam, chế độ tương lai của Đông Dương, 
quyền lợi kinh tế và văn hóa của người Pháp ở Việt Nam. 
5 Chứng minh: Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 của quân dân Việt Nam là 
thắng lợi quyết định buộc thực dân Pháp phải chấm dứt chiến tranh xâm lược 
Đông Dương. 
2,0 
- Trong tình thế bị xa lầy trong cuộc chiến tranh xâm lược Đông Dương, được sự 
giúp đỡ của Mĩ, Pháp đã đề ra và thực hiện kế hoạch Nava nhằm “kết thúc chiến 
tranh trong danh dự”. 
(L­u ý: Trªn ®©y lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n nhÊt mµ khi lµm bµi häc sinh ph¶i ®Ò cËp tíi. 
Bµi viÕt ®ñ néi dung, chÝnh x¸c, l«gic th× míi cho ®iÓm tèi ®a) 
---------Hết---------- 
- Nắm vững phương hướng chiến lược của Đảng là tiêu diệt một bộ phận sinh lực 
địch, giải phóng đất đai, đồng thời buộc địch phải bị động phân tán lực lượng, 
trong đông-xuân 1953-1954 ta đã mở một loạt chiến dịch tiến công địchphân 
tán cao độ khối chủ lực của địch ở Đồng bằng Bắc BộKế hoạch Nava của 
Pháp-Mĩ bước đầu phá sản. 
- Trước nguy cơ kế hoạch Nava bị phá sản, Pháp quyết định xây dựng Điện Biên 
Phủ trở thành tập toàn cứ điểm mạnh (3-12-1953)...Từ chỗ không nằm trong kế 
hoạch Nava, Điện Biên Phủ trở thành trung tâm của kế hoạch Nava. 
- Để đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi, Trung ương Đảng, 
Bộ Tổng tư lệnh quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ (đầu tháng 12-
1953)Như vậy, Điện Biên Phủ trở thành điểm quyết chiến chiến lược giữa ta và 
Pháp. Ngày 13-3-1954, quân ta nổ súng mở màn chiến dịch, sau 3 đợt tiến công 
chiến dịch kết thúc thắng lợi vào ngày 7-5-1954. 
- Thắng lợi của Cuộc tiến công chiến lược đông-xuân 1953-1954 và Chiến dịch 
Điện Biên Phủ đã đập tan hoàn toàn kế hoạch Nava, giáng đòn quyết định vào ý 
chí xâm lược của thực dân Pháp, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh, tạo điều 
kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh ngoại giao của ta giành thắng lợi. 
- Ngày 8-5-1954 Hội nghị Giơnevơ bắt đầu thảo luận về vấn đề lập lại hòa bình ở 
Đông Dương. Phái đoàn ta chính thức được mời họp. Ngày 21-7-1954, Hiệp định 
Giơnevơ về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương được kí kết, 
công nhận các quyền dân tộc cơ bản của Việt Nam, Lào, Campuchia; Pháp buộc 
phải chấm dứt chiến tranh xâm lược và rút quân về nước 
6 Thắng lợi nào của quân và dân ta ở miền Nam đã buộc Mĩ phải tuyên bố “phi 
mĩ hóa” chiến tranh xâm lược Việt Nam? Tóm tắt hoàn cảnh lịch sử của thắng 
lợi đó. 
1,5 
- Thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân 1968 của nhân dân ta ở miền 
Nam đã buộc Mĩ phải tuyên bố “Phi mĩ hóa” chiến tranh xâm lược Việt Nam. 
- Hoàn cảnh lịch sử của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân 1968 
+ Sau thất bại của chiến lược “chiến tranh đặt biệt”, Mĩ chuyển sang chiến lược 
“chiến tranh cục bộ” với việc tăng nhanh quân viễn chinh Mĩ,tiến hành chiến 
tranh phá hoại miền Bắc Việt Nam 
+ Miền Bắc đạt được những thành tựu trong thực hiện kế hoạch năm năm lần thứ 
nhất (1961-1965), tiếp nhận viện trợ từ bên ngoài ra sức chi viện sức người, sức 
của cho tiền tuyến miền Nam; chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc 
Mĩ, phối hợp với cuộc chiến đấu của quân dân miền Nam 
+ Từ năm 1965 đến năm 1967, nhân dân miền Nam giành được những thắng lợi 
to lớn trên các mặt trân quân sự, chính trị, chống phá bình định 
+ Bước vào năm 1968, xuất phát từ nhận định so sánh lực lượng thay đổi có lợi 
cho ta sau hai mùa khô 1965-1966 và 1966-1967, đồng thời tranh thủ mâu thuẫn ở 
Mĩ trong năm bầu cử tổng thống (1968), ta chủ trương mở một cuộc Tổng tiến 
công và nổi dậy trên toàn miền Nam, trọng tâm là các đô thị.