Kì thi học sinh giỏi lớp 8 năm học: 2014 – 2015 môn: Ngữ Văn

PHÒNG GD&ĐT HẠ HÒA
Đề chính thức
KÌ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8
Năm học: 2014 – 2015 
Môn: Ngữ văn
Ngày thi: 10 tháng 4 năm 2015
Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề)
( Đề thi có 1 trang)
Câu 1 (4 điểm):
 Phân tích biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong hai câu thơ sau:
 “Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
 Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ”
 (Quê hương, Tế Hanh)
Câu 2 (4 điểm):
 Hãy viết một đoạn văn nêu suy nghĩ của em từ nội dung câu văn sau: 
 “Giữa một vùng sỏi đá khô cằn, có những loài cây vẫn mọc lên và nở những chùm hoa thật đẹp.”
Câu 3 (12 điểm):
 Nhận định về nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nam Cao, tác giả Hoàng Thị Thương trong Vẻ đẹp con người có viết: 
 Tinh thần của lão Hạc mới kiên định làm sao! Như thành trì kiên cố xây bằng LÒNG TỰ TRỌNG và TÌNH THƯƠNG. Đói khổ, đớn đau không khuất phục nổi. 
 Bằng hiểu biết về truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao, em hãy làm sáng tỏ nhận định trên. 
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinhSBD..
PHÒNG GD&ĐT HẠ HÒA
HƯỚNG DẪN CHẤM KÌ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8
Môn: Ngữ văn
 ( Hướng dẫn chấm có 02 trang)
Câu
Nội dung cần đạt
Điểm
1
(4,0đ)
* Về nội dung:
- Biện pháp nghệ thuật được sử dụng: nhân hóa, ẩn dụ
- Tác dụng:
+ Không chỉ diễn tả hình ảnh con thuyền nằm im trên bến mà còn cảm thấy nó như đang lắng nghe, đang cảm nhận chất mặn mòi của biển cả. Hình ảnh con thuyền vô tri đã trở nên có hồn. 
+ Cũng như người dân chài, con thuyền lao động ấy cũng thấm đậm vị muối mặn của biển khơi, đó là sự vất vả nhưng tràn đầy hạnh phúc
+ Câu thơ thể hiện sự tinh tế tài hoa và một tấm lòng gắn bó sâu nặng với con người, cuộc sống lao động của quê hương
* Về hình thức: trình bày thành đoạn văn, diễn đạt lưu loát, văn viết có hình ảnh và cảm xúc
0,5
1,0
1,0
0,5
1,0
2
(4,0đ)
* Về kiến thức:
- Giải thích khái quát ý nghĩa câu văn: từ sức sống của loài cây, khẳng định sức sống kì diệu của con người.
- Khẳng định: Môi trường khó khăn không khuất phục ý chí con người. Trong hoàn cảnh nghiệt ngã là lúc con người thể hiện nghị lực phi thường, sức chịu đựng và sức sống kì diệu nhất. 
- Bàn luận: Nhiều khi sự gian khổ, khắc nghiệt của hoàn cảnh lại chính là môi trường để giúp con người tôi luyện, vững vàng hơn trong cuộc sống. Thành công mà con người đạt được thật có giá trị, thật rực rỡ vì nó là kết quả những cố gắng phi thường.
- Liên hệ, rút ra bài học
* Về kĩ năng: Viết đúng thể thức 1 đoạn văn, văn phong lưu loát giàu cảm xúc, trình bày sách đẹp; ít lỗi câu từ, chính tả.
0,5
1,5
1,0
0,5
0,5
3
(12,0đ)
I. Về kĩ năng: 
- Nắm vững kĩ năng làm bài văn nghị luận dạng đề phân tích nhân vật để chứng minh một nhận định. Bố cục 3 phần rõ ràng, cân đối.
-Trình bày sạch đẹp; diễn đạt trôi chảy, hành văn mạch lạc; ít sai lỗi câu, từ, chính tả
1,0
1,0
II. Về kiến thức: 
1. Giới thiệu vấn đề (có thể dẫn từ tác giả, tác phẩm, nhân vật hoặc một nội dung có liên quan) và dẫn nhận định.
2. Giải thích nhận định của tác giả Hoàng Thị Thương: khẳng định phẩm chất của nhân vật lão Hạc: giàu lòng tự trọng và tình yêu thương.
3. Khái quát hoàn cảnh nhân vật lão Hạc: là một người nông dân nghèo: sống cô đơn, cùng quẫn, chết một cách đau đớn, số phận của lão thê thảm.
4. Phẩm chất của nhân vật:
a. Lão Hạc là một người cha giàu lòng yêu thương con.
- Khi con trai không lấy được vợ phẫn chí bỏ đi, lão rất thương con; ngày đêm mong ngóng tin tức của con, lão day dứt vì chưa làm tròn bổn phận của người cha.
- Lão chăm sóc, yêu thương con Vàng vì một phần đó là kỉ vật con lão để lại, lão hi vọng ngày con trở về. 
- Tình yêu thương con của lão Hạc được thể hiện rõ nhất qua việc: Lão tìm mọi cách để giữ lại mảnh vườn cho con trai, lão thà chết chứ nhất định không bán đi một sào.Tình cha con của lão Hạc là một tình cảm thiêng liêng và cảm động, lão đã chết để trọn đạo làm cha. 
b. Lão Hạc là một người nông dân giàu lòng tự trọng:
- Lão không muốn phiền luỵ hàng xóm, đã nhịn đói để dành tiền nhờ hàng lo ma chay cho mình.
- Khi bị đẩy vào hoàn cảnh túng quẫn, lão không chấp nhận sự thương hại của mọi người. Lão đã từ chối mọi sự giúp đỡ của ông giáo.
- Lão lựa chọn cái chết một phần cũng vì lão không muốn sống cuộc sống bất lương như Binh Tư. 
- Cái chết của lão xuất phát từ lòng tự trọng đáng kính.
5. Đánh giá, tổng hợp: 
- Khẳng định những phẩm chất của lão Hạc ngời sáng trong hoàn cảnh tăm tối nhất; đói khổ, đớn đau không khuất phục nổi. 
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn: lựa chọn ngôi kể, miêu tả tâm lí nhân vật, ngôn ngữ kể chuyện
- So sánh, đối chiếu, mở rộng các nhân vật khác.
=>Nhân vật đã góp phần thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm. 
6. Liên hệ, rút ra bài học:
* Lưu ý: Hướng dẫn chấm chỉ nêu những ý cơ bản, trên cơ sở các gợi ý đó giám khảo có thể vận dụng linh họat để phát hiện những bài làm thể hiện tố chất của học sinh giỏi (kiến thức vững chắc, năng lực cảm thụ sâu sắc, tinh tế, kĩ năng làm bài tốt); 
- Khuyến khích những bài làm có sự sáng tạo, có phong cách riêng song hợp lí. Có thể thưởng điểm cho các bài viết sáng tạo song không vượt quá khung điểm của mỗi câu theo quy định.
0,5
0,5
0,5
3,5
3,5
1,0
0,5