Kì thi học sinh giỏi lớp 8 năm học: 2014 – 2015 môn: lịch sử

PHÒNG GD&ĐT HẠ HÒA
Đề chính thức
KÌ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8
Năm học: 2014 – 2015 
Môn: Lịch sử
Ngày thi: 10 tháng 4 năm 2015
Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề)
( Đề thi có 1 trang)
PHẦN THỨ NHẤT: LỊCH SỬ THẾ GIỚI
Câu 1: ( 6 điểm)
	Trình bày nội dung, ý nghĩa cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản năm 1868. Vì sao khẳng định cuộc Duy Tân Minh Trị là cuộc cách mạng tư sản không triệt để?
Câu 2: ( 4 điểm)
	Nêu hiểu biết của em về những tiến bộ kĩ thuật - khoa học thế giới cuối thế kỉ 
XIX - đầu thế kỉ XX ? 
PHẦN THỨ HAI: LỊCH SỬ VIỆT NAM
Câu 3: (2.0 điểm)
	Kể tên các cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương. Cho biết cuộc khởi nghĩa nào là tiêu biểu nhất ? Vì sao?
Câu 4: ( 4.0 điểm)
	Trình bày khởi nghĩa Yên Thế (thời gian, lãnh đạo, căn cứ, tóm tắt diễn biến, kết quả, ý nghĩa). Cho biết cuộc khởi nghĩa này có những đặc điểm gì khác so với các cuộc khởi nghĩa cùng thời ?
Câu 5: ( 4.0 điểm)
	Cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX xã hội Việt Nam có những giai cấp và tầng lớp nào? Đời sống và thái độ của các tầng lớp, giai cấp đối với độc lập dân tộc.
----------------------------------Hết--------------------------------
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm
Họ tên thí sinh..SBD..
HƯỚNG DẪN chÊm
chän häc sinh giái LíP 8 n¨m häc 2014-2015
M«n lÞch sö 
I. Hướng dẫn chung:
1. Thí sinh trả lời theo cách riêng (về bố cục và câu chữ) nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản như trong hướng dẫn chấm thì vẫn cho đủ điểm.
2. Thí sinh vận dụng được kiến thức cơ bản từ những tài liệu ngoài SGK thì được khuyến khích cho thêm điểm, nhưng không được vượt quá điểm của từng câu và của toàn bài theo hướng dẫn chấm.
3. Sau khi cộng điểm toàn bài để điểm lẻ đến 0,25 điểm; kh«ng lµm trßn ®iÓm.
II. Hướng dẫn chấm chi tiết :
LÞch sö THÕ GIíI:
C©u
§¸p ¸n
BiÓu ®iÓm
1
(6®iÓm)
Hoàn cảnh
- Cuối thế kỉ XIX, tư bản phương Tây nhòm ngó, can thiệp vào Nhật Bản. Chế độ phong kiến khủng hoảng nghiêm trọng. Đặt ra yêu cầu phải cải cách đất nước.
- Tháng 1/1868, Thiên Hoàng Minh Trị đã tiến hành cải cách nh»m ®­a NhËt tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu.
Nội dung
- VÒ kinh tế: ChÝnh phñ thèng nhÊt tiÒn tÖ ®¬n vÞ ®o l­êng trong c¶ n­íc, xãa bá ®éc quyÒn ruéng ®Êt cña giai cÊp ®Þa chñ phong kiÕn, t¨ng c­êng ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®­êng x¸ cÇu cèng phôc vô giao th«ng liªn l¹c
- Chính trị - Xã hội: Xãa bá chÕ ®é n«ng n«, ®­a quý téc t­ s¶n hãa vµ ®¹i t­ s¶n lªn n¾m chÝnh quyÒn. C¶i c¸ch gi¸o dôc b»ng c¸ch t¨ng c­êng néi dung gi¸o dôc khoa häc kÜ thuËt, b¾t buéc mäi ng­êi ®Òu ph¶i ®i häc, cö häc sinh ®i du häc ë ph­¬ng T©y 
- Quân sự: Tæ chøc qu©n ®éi vµ huÊn luyÖn qu©n ®éi theo kiÓu ph­¬ng T©y, coi träng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®ãng tµu vµ s¶n xuÊt vò khÝ
Kết quả ý nghÜa 
- Đưa Nhật từ mét n­íc cã nÒn kinh tế nông nghệp l¹c hËu trở thành nước cã nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn m¹nh.
- NhËt B¶n ®· tho¸t khái nguy c¬ trë thµnh thuéc ®Þa cña c¸c n­íc t­ b¶n ph­¬ng T©y
Giải thích là cuộc cách mạng tư sản không triệt để vì:
Mục đích của cuộc Duy Tân là cải cách để mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển
Người đề nghị thực hiện cải cách là Nhật Hoàng và quý tộc phong kiến tư sản hóa
Kết quả Nhật trở thành nước có nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển. Nhưng chưa xóa bỏ hoàn toàn chế độ phong kiến
0,5đ
0.5®
1đ
1đ
5.0®
0,5d
0,5d
0,5đ
0,5đ
0,5đ
2
(4 ®iÓm)
Em biết gì về những tiến bộ kĩ thuật, khoa học thế giới cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX
+ Tiến bộ về kĩ thuật
Sản xuất công nghiệp phát triển, máy móc được sử dụng phổ biến ở các nước Âu- Mĩ
Phát minh ra máy hơi nước làm cho ngành giao thông vận tải có những tiến bộ nhanh chóng
Trong nông nghiệp, có nhiều tiến bộ về kĩ thuật, phương pháp canh tác, sử dung phân bón hóa học, máy kéo, máy cày, máy gặt đập
Trong lĩnh vực quân sự, sản xuất ra nhiều loại vũ khí,khí cầu, ngư lôi
Những tiến bộ về kĩ thuật đã dẫn tới bùng nổ cuộc cách mạng công nghiệp, làm cho sản xuất phát triển mạnh mẽ
Tiến bộ về khoa học tự nhiên
Niu-tơn tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn
Lô-mô-nô- xốp tìm ra định luật bảo toàn vật chất và năng lượng và nhiều phát minh lớn về vật lí, hóa học
Nhà bác học Puốc-kin- giơ khám phá bí mật sự phát triển của thực vật và đời sống của mô động vật
Nhà bác học Đác-uyn nêu lên thuyết tiến hóa và di truyền
Những phát minh đó chứng tỏ vạn vật biến chuyển, vận động theo quy luật, tấn công mạnh mẽ vào giáo lí thần học và chế độ phong kiến
Tiến bộ về khoa học xã hội
Ở Đức, chủ nghĩa duy vật biện chứng được xây dựng tương đối hoàn thiện
Chủ nghĩa xã hội không tưởng ra đời 
- Mác- Ăng ghen đưa ra học thuyết Chủ nghĩa xã hội khoa học. Đây là cuộc cách mạng trong lịch sử tư tưởng của loài người
0.25®
0,25d
0.25®
0.25®
0,5
0.25®
0,25đ
0,25đ
0,25đ
05đ
0,25đ
0,25đ
0,5đ
LỊCH SỬ VIỆT NAM:
3
(2.0 ®iÓm)
* Nh÷ng cuéc khëi nghÜa lín trong phong trµo CÇn V­¬ng: 
Khëi nghÜa Ba §×nh ( 1886-1887)
Khëi nghÜa B·i SËy ( 1883- 1892)
Khëi nghÜa H­¬ng Khª ( 1885- 1895)
* Cuéc khëi nghÜa H­¬ng Khª lµ cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu nhÊt v×:
- L·nh ®¹o: lµ v¨n th©n sĩ phu yêu nước
- Có sự chØ huy thèng nhÊt, chÆt chÏ.
- Thêi gian: KÐo dµi 10 n¨m
- Quy m«: Lín, ph©n bè trªn ®Þa bµn 4 tØnh: Thanh Hãa, NghÖ An, Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh.
- Tinh thÇn chiên ®Êu cam go, quyÕt liÖt, dũng cảm. LËp ®­îc nhiÒu chiÕn c«ng, nghĩa quân đông chế tạo được nhiều vũ khí
0.75 ®
0.25®
0.25®
0.25®
0.25®
0.25®
4
(4.0 ®iÓm)
* Khëi nghÜa Yªn ThÕ:
- Thêi gian: 1884- 1913
- L·nh ®¹o: §Ò Th¸m, §Ò N¾m
- C¨n cø: Yªn ThÕ- B¾c Giang
- DiÔn biÕn:
+ Giai ®o¹n 1884- 1892: NhiÒu to¸n nghÜa qu©n ho¹t ®éng riªng rÏ d­íi sù chØ huy cña §Ò N¾m.
+ Giai ®o¹n 1893- 1908: NghÜa qu©n võa x©y dùng võa chiÕn ®Êu d­íi sù chØ huy cña §Ò Th¸m.
+ Giai ®o¹n 1909- 1913: Ph¸p tËp trung lùc l­îng tÊn c«ng Yªn ThÕ, lùc l­îng nghÜa qu©n hao mßn. Ngµy 10-2-1913 §Ò Th¸m bÞ s¸t h¹i. Phong trµo tan r·.
- KÕt qu¶: ThÊt b¹i 
- ý nghÜa: ThÓ hiÖn tinh thÇn yªu n­íc chèng Ph¸p cña giai cÊp n«ng d©n. Gãp phÇn lµm chËm qu¸ tr×nh b×nh ®Þnh cña Ph¸p.
* §Æc ®iÓm kh¸c so víi c¸c cuéc khëi nghÜa cïng thêi: 
- Môc tiªu chiÕn ®Êu: kh«ng ph¶i lµ ®Ó b¶o vÖ chÕ ®é phong kiÕn, kh«i phôc ng«i vua mµ lµ b¶o vÖ m¶nh ®Êt Yªn ThÕ.
- Thµnh phÇn l·nh ®¹o: N«ng d©n
- Thêi gian tån t¹i: 29 n¨m
0.25®
0.25®
0.25®
0.5®
0.5®
0.5®
0.25®
0,5®
0.5®
0.25®
0.25®
5 
(4.0 ®iÓm)
* KÓ ®­îc c¸c giai cÊp, tÇng líp: §Þa chñ, n«ng d©n, c«ng nh©n, TS, TTS.
- §Þa chñ: kinh doanh ruéng ®Êt, bãc lét ®Þa t«. Th¸i ®é: đa số đã đầu hàng trë thµnh tay sai cña ®Õ quèc Pháp, áp bức bóc lột nhân dâ
- N«ng d©n: 
+ Bị phân hóa thành nhiều bộ phận
Một bộ phận ở lại làng quê làm tá điền, một bộ phận ra thành phố, đô thị làm các nghề phụ, một bộ phận làm công nhân trong các đồn điền, nhà máy.. Th¸i ®é c¨m thï ®Õ quèc phong kiÕn, s½n sµng tham ra ®Êu tranh khi có giai cấp nào khởi sướng .
- C«ng nh©n: lµm thuª trong các nhà máy xí nghiệp, đồn điền, số lượng ngày càng đông, bị bóc lột sức lao động tàn bạo. Th¸i ®é kiªn quyÕt chèng ®Õ quèc, giµnh ®éc lËp d©n téc, là động lực chính của cách mạng
- T­ s¶n: là chủ các xưởng, nhà máy, các hãng buôn lớn bị Pháp chèn ép, thế lực kinh tế nhỏ bé, họ chỉ mong muốn có những thay đổi nhỏ để dễ bề làm ăn, chứ chưa có thái độ hưởng ứng hay tham gia vào các cuộc vận động cách mạng.
- TTS: gồm các trí thức, học sinh, giáo viên, viên chức, lµm c«ng ¨n l­¬ng, bu«n b¸n nhá. Th¸i ®é: đời sống bÊp bªnh, cã tinh thÇn yªu n­íc hăng hái, tích cực chèng ®Õ quèc. 
0,5®
0.5®
1®
1đ
0,5đ
0.5®