Giáo án tự chọn Ngữ văn lớp 10 - Tiết 1: Đoạn trích Mtao – Mxây - Năm học 2016-2017

Giáo án tự chọn 10.
Ngày soạn: 13/8/2016 	 Tiết 1 PPCT 
ĐOẠN TRÍCH MTAO – MXÂY
A. Mục tiêu cần đạt
 1.Kiến thức
 -Hiểu được những đặc trưng cơ bản của thể loại sử thi, nhất là sử thi anh hùng về cách xây dựng nhân vật, nghệ thuật miêu tả và sử dụng ngôn từ.
 2. Kỹ năng
 -Biết cách phân tích kiểu nhân vật sử thi anh hùng và một văn bản sử thi anh hùng để thấy được giá trị của sử thi về nội dung và nghệ thuật; đặc biệt là cách sử thi mượn chiến tranh khẳng định lí tưởng về một cuộc sống hòa hợp, hạnh phúc.
 3.Thái độ
 - Nhận thức được lẽ sống, niềm vui của người anh hùng sử thi chỉ có được trong cuộc chiến đấu vì danh dự, hạnh phúc và sự thịnh vượng cho cộng đồng.
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
 - Giáo viên: SGK, SGV, giáo án, tài liệu tham khảo.
 - Học sinh: SGK, vở soạn, vở ghi.
C. Phương pháp
-Gợi ý, nêu vấn đề, kết hợp thuyết minh, phân tích.
D. Tiến trình dạy học – giáo dục
1. Ổn định lớp
2.Kiểm tra bài cũ (Không)
3. Bài mới
 *Lời vào bài: Để hiểu thêm về thể loại sử thi đặc biệt là sử thi anh hùng,cũng như giúp các em nắm được kỹ năng cơ bản về phân tích một nhân vật, một tác phẩm sử thi; cô cùng các em sẽ đi phân tích sâu hơn tác phẩm chiến thắng Mtao-Mxây.
*Tiến trình dạy học
Hoạt động của Gv và HS
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: GV giúp HS ôn tập lại kiến thức đã học
-GV: Gọi 1 HS nhắc lại khái niệm sử thi và đặc điểm của sử thi
-GV: Sử thi bao gồm mấy loại? Đó là những loại nào?
-GV: Em hãy tóm tắt lại sử thi Đăm Săn cho cô và các bạn cùng nghe.
3. Đoạn trích
-GV: Gọi HS. Yêu cầu HS nhắc lại vị trí, bố cục, nội dung đoạn trích.
Hoạt động 2: Gv hướng dẫn HS làm bài tập củng cố kiến thức
BT1: Làm việc nhóm. (2 bàn/nhóm/ 5 phút)
-GV: Phân nhóm. Yêu cầu HS làm ra giấy, sau 5 phút gọi 1 HS bất kỳ trong nhóm lên bảng trình bày.
-HS: Thảo luận, trình bày, nhận xét, bổ sung
-Gv: Nhận xét, chốt ý.
-Gv: Yêu cầu HS suy nghĩ và ghi lại dàn ý
 +Thời gian 5 phút
 + Gọi 1 số HS trình bày miệng, nhận xét, bổ sung
-Gv hướng dẫn và thuyết giảng cho HS với các ý chính sau:
 +Gợi nhớ về LS đấu tranh hào hùng của DT
 +Bối cảnh của đất nước: Quá trình CNH-HĐH đất nước, giao lưu quốc tế. sự phức tạp trong quan hệ Biển Đông
 +Mặt tích cực và hạn chế mà giới trẻ đã làm được.
 +Trách nhiệm của giới trẻ (học sinh):
 .Rèn luyện thể chất, nâng cao ý thức học tập đóng góp công sức cho công cuộc đổi mới của ĐN
 .Tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng.
 . Có khát vọng, ý chí vươn lên, có tinh thần đoàn kết, chia sẻ, tương thân, tương ái, vì cộng đồng và lợi ích quốc gia
 .Tuyên truyền, kêu gọi các cá nhân, tập thể cùng tham gia vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc.
-GV: Yêu cầu HS làm tại lớp. Nếu thiếu thời gian về nhà hoàn thiện. Thu lại vào tiết tự chọn tuần sau.
I. Ôn lại kiến thức
1. Sử thi
-Khái niệm: SGK-17
-Đặc điểm:
 +Kể về các anh hùng trong công cuộc khai sáng và bảo vệ cộng đồng
 +Phản ánh và lí giải những vấn đề lớn lao của lịch sử cộng đồng
 +Được kể hát trong sinh hoạt có tính cộng đồng
-Hệ thống thể loại:
+Sử thi anh hùng
+Sử thi thần thoại
2. Sử thi Đăm Săn
-Tóm tắt
3. Đoạn trích Mtao- Mxây
a. Vị trí
-Nằm ở giữa tác phẩm
b. Bố cục
-Gồm 3 đoạn.
c. Nội dung đoạn trích
-Kể về chiến thắng của Đăm Săn trong cuộc chiến với Mtao – Mxây nhằm đòi lại vợ và lấy lại danh dự
II. Luyện tập
Bài tập 1: Vẻ đẹp hình tượng Đăm Săn được hiện lên trong tác phẩm qua những chi tiết nào? (Ngoại hình, lời nói,cử chỉ, hành động, thái độ) 
-Ngoại hình: 
 +Tóc dài chảy đầy nong hoa, ngực quấn chéo tấm mền chiến
 + Đôi mắt long lanh tràn đầy sức trai 
 + Bắp chân to bằng cây xà ngang, bắp đùi to bằng ống bễ, 
 +Sức ngang sức voi đực, hơi thở ầm ầm như sấm dậy, 
 +Ngang tàn từ trong bụng mẹ.
-Lời nói
 +Là ngôn ngữ của người anh hùng, đại diện cho chính nghĩa 
 +Đến khiêu chiến vs Mtao – Mxây: ngôn ngữ tự tin, mạnh mẽ, quyết liệt
 +Khi nói với nô lệ:Mạnh mẽ,tự tin, quyết liệt.
 +Khi nói với người làng: Tự hào, oai phong
Ngôn ngữ hào sảng với cảm hứng ngợi ca.
-Cử chỉ, hành động: 
 + Múa khiên rất tài giỏi: Vượt 1 đồi tranh, vượt 1 đồi lồ ô; múa trên cao gió như bão, múa dưới thấp như gió lốc, cây cối chết rụi.
 +Chạy vun vút qua phía đông rồi phía tây.
 +Trong chớp mắt cướp được miếng trầu của Hơ-Nhị.
Hành động nhanh, nhạy bén với sức mạnh lớn lao.
-Thái độ:
 +Dù đi đòi lại vợ, lấy lai danh dự nhưng vô cùng bình tĩnh, tự tin và chủ động
 +Dùng tinh thần thượng võ để đối xử với Mtao-Mxây (Hứa không đâm lén)
 +Với nô lệ của Mtao-Mxây, cho họ lựa chọn con đường không ép buộc hay giết hại.
 +Với dân làng: Luôn yêu thương và tự hào về sức mạnh của buôn làng.
Tự tin, chủ động, toát lên phong thái uy nghi cùng tinh thần thượng võ
Kết luận: 
-Vẻ đẹp và sức mạnh có phần hoang dại, mộc mạc, giản dị nhưng gần gũi với núi rừng. => Đại diện cho sức mạnh và vẻ đẹp của cộng đồng thị tộc.
- Trọng danh dự, tình cảm; luôn đặt sự bình yên và phồn vinh của thị tộc là trách nhiệm cao cả của mình, thôi thúc ĐS chiến đấu bảo về buôn làng.
Bài tập 2: Từ tinh thần chiến đấu của Đăm Săn em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của giới trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. 
Bài tập 3: Viết 1 bài văn ngắn cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vật Đăm Săn trong đoạn trích “Chiến thắng Mtao- Mxây”
4. Củng cố
-Nhắc lại kiến thức trọng tâm
5. Dặn dò
-Hoàn thiện các bài tập.