Ngày soạn: 15/1/2015 BUỔI 6 luyÖn tËp nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng ®êi sèng vµ nghÞ luËn t tëng ®¹o lÝ. A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n nghÞ luËn sù viÖc hiÖn tîng vµ nghÞ luËn t tëng ®¹o lÝ. HiÓu râ ®îc yªu cÇu tõng phÇn cña dµn ý mçi kiÓu bµi. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc häc sinh cã ý thøc chuÈn bÞ bµi ë nhµ, ý thøc thùc hµnh viÕt bµi. B. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: GV HD HS «n tËp lÝ thuyÕt 1. Kh¸i niÖm: Lµ bµn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng cã ý nghÜa ®èi víi x· héi, ®¸ng khen, ®¸ng chª hay cã vÊn ®Ò ®¸ng suy nghÜ. 2. §Ò bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng ®êi sèng. * VÝ dô d¹ng ®Ò bµi: - HiÖn nay hiÖn t¬ng vøt r¸c bõa b·i ë c¶ n«ng th«n vµ thµnh thÞ trë thµnh hiÖn tîng ®¸ng b¸o ®éng. Em cã suy nghÜ g× vÒ vÊn ®Ò nµy. - HiÖn tîng tham nhòng, mª tÝn dÞ ®oan, bÖnh thµnh tÝch, tai n¹n giao th«ng, chÊt ®éc mµu da cam, H5N1, nh÷ng tÊm g¬ng trong häc tËp , xem thªm ®Ò trong SGK 3. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng. a. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý. + X¸c ®Þnh kiÓu lo¹i ®Ò + HiÖn tîng, sù viÖc g× ®îc nªu trong ®Ò bµi. + §Ò yªu cÇu g×. b. LËp dµn bµi: + Më bµi: Giíi thiÖu sù viÖc hiÖn tîng cã vÊn ®Ò. + Th©n bµi: Liªn hÖ thùc tÕ, ph©n tÝch c¸c mÆt, ®¸nh gi¸ nhËn ®Þnh. + KÕt luËn kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh, lêi khuyªn. * Thùc hµnh §Ò bµi1: HiÖn nay hiÖn tù¬ng vøt r¸c bõa b·i ë c¶ n«ng th«n vµ thµnh thÞ trë thµnh hiÖn tîng ®¸ng b¸o ®éng. Em cã suy nghÜ g× vÒ vÊn ®Ò nµy. R¸c th¶i - Mèi ®e do¹ cña toµn nh©n lo¹i * Gîi ý dµn ý: I. Më bµi: Giíi thiÖu sù viÖc hiÖn tîng cã vÊn ®Ò. II. Th©n bµi: 1. Nh÷ng biÓu hiÖn: - Vøt r¸c bõa b·i lµ hiÖn tîng kh¸ phæ bÕn ë níc ta. ë bÊt kú ®©u nh¬: BÕn xe, c«ng viªn vØa hÌ bê hå, di tÝch lÞch sö, bµi biÓn... ta còng cã thÓ ®îc chøng kiÕn nh÷ng c¶nh tîng rÊt kh«ng ®Ñp m¾t nµy. - C«ng viªn, bê hå... lµ n¬i c«ng céng mµ con ngêi cã thÓ th d·n, hÝt thë kh«ng khÝ trong lµnh, d¹o ch¬i, ng¾m c¶nh... vøt r¸c bõa bµi kh«ng nh÷ng lµm cho c¶nh quan xung quanh kh«ng ®Ñp mµ cßn lµm cho con ngêi kh«ng cßn c¶m gi¸c tho¶i m¸i khi ®Õn ®©y. - ë nh÷ng khu d©n c ®«ng ®óc, r¸c kh«ng nh÷ng vøt lung tung mµ cßn chÊt thµnh ®èng, bèc mïi h«i thèi, cã khi ®èng r¸c to lÊn chiÕm c¶ lßng lÒ ®êng, c¶n trë giao th«ng. - C¸c khu chî tõ n«ng th«n ®Õn thµnh thÞ, sau buæi häp chî lµ mét bµi chiÕn trêng víi ®Çy ®ñ c¸c chñng lo¹i r¸c vµ mïi h«i thèi. 2. Nguyªn nh©n: - Do ý thøc con ngêi, ®ã lµ th¸i ®é v« tr¸ch nhiÖm, lèi sèng Ých kû. Hä chØ biÕt lµm s¹ch cho m×nh mµ kh«ng nghÜ ®Õn m«i trêng xung quanh. - Hä cha ý thøc ®îc t¸c h¹i cña r¸c th¶i ®èi víi søc khëe cña con ngêi. - C¸c cÊp chÝnh quyÒn cha cã ®îc gi¶i ph¸p hîp lÝ ®èi víi vÊn ®Ò r¸c th¶i nh: Cha x©y ®ùng ®îc nh÷ng n¬i chøa r¸c tËp trung, cha trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c thïng r¸c n¬i c«ng céng, cha x©y dùng c¸c nhµ m¸y xö lÝ r¸c th¶i... 3. HËu qu¶: - R¸c th¶i bõa b·i sÏ g©y ¤ nhiÔm m«i trêng, kh«ng khÝ mÊt trong lµnh, thay vµo ®ã lµ sù h«i thèi ngét ng¹t ®Õn khã chÞu. §©y la nguyªn nh©n g©y ra c¸c bÖnh vÒ ®êng h« hÊp. - R¸c díi s«ng ngßi ao hå sÏ lµm « nhiÔm nguån níc cña chÝnh con ngêi. Nguån níc « nhiÔm sinh ra c¸c bÖnh vÒ ®êng tiªu ho¸, da liÔu, lµm chÕt c¸c lo¹i sinh vËt cã lîi nh: T«m, cua , c¸... - R¸c th¶i n¬i c«ng céng sÏ lµm mÊt ®i vÎ ®Ñp tù nhiªn mµ con ngêi ®· cè g¾ng t¹o ra. Gi¸ trÞ cña cña ngêi ViÖt Nam sÏ bÞ h¹ thÊp trong con m¾t cña ngêi níc ngoµi. - Trong khu d©n c c¸c lo¹i r¸c khã ph©n huû nh tói ni l«ng vøt bõa b·i sÏ g©y ra hiÖn tîng t¾c ngÏn nguån níc th¶i... 4. BiÖn ph¸p xö lÝ: - Gi¸o dôc, tyuªn truyÒn cho mäi ngêi biÕt ®îc t¸c h¹i do r¸c th¶i g©y ra. - Mçi ngêi ph¶i cã ý thøc tr¸ch nhiÖm víi m«i trêng. - C¸c c¬ quan chøc n¨ng ph¶i cã kÕ ho¹ch ph©n lo¹i r¸c th¶i vµ xö lÝ r¸c th¶i mét c¸ch hîp lÝ. X©y dùng c¸c hè r¸c xa n¬i d©n cư... III. KÕt bµi: KÕt luËn, kh¼ng ®Þnh ®a ra lêi khuyªn. 4. Cñng cè: Kh¸i qu¸t néi dung «n tËp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m v÷ng néi dung «n tËp. - ViÕt bµi hoµn chØnh - T×m hiÓu thªm c¸c ®Ò bµi kh¸c. Ngày soạn: 21/1/2015 BUỔI 7 luyÖn tËp nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng ®êi sèng vµ nghÞ luËn t tëng ®¹o lÝ (T). A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n nghÞ luËn sù viÖc hiÖn tîng vµ nghÞ luËn t tëng ®¹o lÝ. HiÓu râ ®îc yªu cÇu tõng phÇn cña dµn ý mçi kiÓu bµi. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc häc sinh cã ý thøc chuÈn bÞ bµi ë nhµ, ý thøc thùc hµnh viÕt bµi. B. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: GVHDHS lµm bµi tËp. §Ò bµi 2 Níc ta cã nhiÒu tÊm g¬ng vượt lªn sè phËn häc tËp thµnh c«ng (nh anh NguyÔn Ngäc Ký bÞ háng tay, dïng ch©n viÕt ch÷, anh Hoa Xu©n Tø bÞ côt tay, dïng vai viÕt ch÷, anh §ç Träng Kh¬i bÞ b¹i liÖt ®· tù häc thµnh nhµ th¬; anh TrÇn V¨n Thíc bÞ tai n¹n lao ®éng, ®· tù häc (häc giái) lÊy nhan ®Ò "Nh÷ng ngêi kh«ng chÞu thua sè phËn" em h·y viÕt bµi v¨n nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ nh÷ng con ngêi Êy. * Gîi ý dµn ý: 1. Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh cña bµi viÕt: Ngêi Êy lµ ai? Cã ®Æc biÖt g× vÒ nghÞ lùc vît khã? anh NguyÔn Ngäc Ký quª ë H¶i HËu... 2. Th©n bµi: - Nªu nh÷ng suy nghÜ cña em vÒ nh÷ng con ngêi kh«ng chÞu thua sè phËn ®· ®îc kh¸i qu¸t ë më bµi. + Anh NguyÔn Ngäc Ký quª ë H¶i HËu sinh ra bÞ liÖt c¶ hai tay anh r¸t thÝch häc mét h«m mÑ dÉn ®Õn trêng nhng thÇy c« gi¸o kh«ng nhËn vÒ nhµ anh nh×n thÊy ®µn gµ bíi thãc b»ng ch©n anh n¶y sinh ra ý nghÜ m×nh cã thÓ viÕt b»ng ch©n ®îc thÕ lµ anh tËp viÕt b»ng ch©n ch÷ r¸t ®Ñp lªn ®îc c« gi¸o nhËn vµo trêng tõ ®ã anh g¾n liÒn víi manh chiÕu ngåi díi líp hÕt cÊp mét anh ®îc b¸c hå tÆng huy hiÖu anh häc hÕt cÊp hai hÕt cÊp ba vµ ®îc chuyÓn th¼ng vµo ®¹i häc tæng hîp khoa v¨n anh häc xong vÒ d¹y häc ë quª nhµ trë thµnh mét gi¸o viªn d¹y giái + Nªu nh÷ng sù viÖc thÓ hiÖn phÈm chÊt vµ nghÞ lùc phi thêng vît lªn trªn hoµn c¶nh khã kh¨n cña con ngêi ®ã. - Nªu suy nghÜ cña em vÒ nh÷ng phÈm chÊt vµ nghÞ lùc cña con ngêi ®îc giíi thiÖu. + Hä chÝnh lµ nh÷ng tÊm g¬ng s¸ng ®Ó chóng ta nh÷ng ngêi häc sinh rÊt cÇn häc hái. + ¤i chao! nh÷ng ngêi ®ã míi dòng c¶m vµ kiªn cêng v× môc ®Ých cña m×nh mµ gi¸m vît qua nh÷ng sè phËn mµ «ng trêi ®· ®Æt ra cho hä thËt ®¸ng kÝnh + Hä thËt lµ dòng c¶m, v× môc ®Ých t¬ng lai cuéc sèng ®· vît lªn chÝnh sè phËn kh¾c nghiÖt cña m×nh ®Ó v¬n dËy. - Rót ra bµi häc tõ tÊm g¬ng con ngêi vît lªn sè ph©n. 3. KÕt bµi: - Nªu kh¸i qu¸t ý nghÜa vµ t¸c ®éng cña tÊm g¬ng quyÕt t©m vît lªn sè phËn. §Ò bµi 3: Anh chị có suy nghĩ gì về hiện tượng “nghiện” Internet trong nhiều bạn trẻ hiện nay MB: Internet – nơi hội tụ các nguồn thông tin trở thành thế giới thu nhỏ được mọi người đặc biệt quan tâm, nhất là các bạn học sinh, thanh niên -> dẫn đến tình trạng nghiện ngập và trở thành vấn đề nóng mà mọi người vô cùng bức xúc. TB: Nghiện Internet là lạm dụng quá mức, sử dụng vô tổ chức ở mọi lúc mọi nơi, không làm chủ bản thân, bỏ cả ăn uống, nghỉ ngơi, học hành mà sa đọa trong thế giới hư ảo. - Nguyên nhân dẫn đến nghiện Internet: + Bản thân các bạn trẻ chưa nhận thức được mặt trái của Internet, còn ham chơi, tò mò, hiếu động, muốn chứng tỏ bản thân với người xung quanh. + Các bậc phụ huynh chưa quản lí chặt chẽ con em mình, còn thiếu sót trong vấn đề giáo dục. + Nhà nước và chính quyền địa phương không quản lí các tiệm Net, để mặc các chủ tiệm mở cửa sát bên trường học và mọc lên ngày càng nhiều. + Mặt lợi của internet mang lại, Internet trở thành từ điển sống của tất cả mọi người. Nhờ Internet, con người có thể tra cứu tài liệu, cập nhật thông tin hàng ngày, hàng giờ mà không mất thời gian, công sức; là công cụ làm việc đối với một số ngành công nghệ thông tin; cung cấp các thể loại giải trí như phim, âm nhạc, trò chơi, + Tác hại : rất nhiều những thông tin mang tính chất đồi trụy; các trò chơi giải trí bạo lực khiến nhiều bạn trẻ nghiện bỏ rơi cuộc sống thực tại. Từ đó tệ nạn xã hội cũng xảy ra nhiều hơn như giết người, trộm cắp để thỏa cơn nghiện Rất nhiều bạn mắc bệnh hoang tưởng từ những trò chơi khiến gia đình vô cùng lo lắng, xã hội vô cùng bức xúc. Có thể nói Internet cũng là nguyên nhân dẫn đến suy thoái đạo đức con người. - Giải pháp: Bản thân + Gia đình. + Nhà nước/ KB: Trong mỗi chúng ta, ai cũng xứng đáng được hưởng những điều tốt đẹp của cuộc sống, ai cũng có quyền thả mình vào Internet nhưng đừng lạm dụng nó, phải biết chắt lọc, biết dừng lại đúng lúc trước khi biến thành con nghiện. “Hãy để chúng ta làm chủ Internet và đừng bao giờ để Internet điều khiển chúng ta”. 4. Cñng cè: Kh¸i qu¸t néi dung «n tËp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m v÷ng néi dung «n tËp. - ViÕt bµi hoµn chØnh - T×m hiÓu thªm c¸c ®Ò bµi kh¸c. Ngày soạn: 21/1/2015 BUỔI 8 luyÖn tËp nghÞ luËn t tëng ®¹o lÝ A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n nghÞ luËn t tëng ®¹o lÝ. HiÓu râ ®îc yªu cÇu tõng phÇn cña dµn ý mçi kiÓu bµi. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc häc sinh cã ý thøc chuÈn bÞ bµi ë nhµ, ý thøc thùc hµnh viÕt bµi. B. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: GVHDHS ôn tập lí thuyết 1. Khái niệm: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về vấn đề thuộc tư tưởng đạo đức, lối sống của con ngời. * Ví dụ vấn đề tư tưởng đạo lí: Tranh giành và nhường nhịn, Thời gian là vàng, có chí thì nên... 2. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. a. Tìm hiểu đề, tìm ý. + Tính chất của đề + Yêu cầu về nội dung. + Tri thức cần có + Tìm nghĩa câu tục ngữ bằng cách giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng của nó... b. Lập dàn bài + Mở bài: Giới thiệu vấn đề tư tưởng đạo lí cần bàn luận + Thân bài: - Giải thích nội dung ý nghĩ của vấn đề tư tưởng đạo lí. - Nhận định, đánh giá nội dung ý nghĩa của tư tưởng đạo lí. - Liên hệ thực tế cuộc sống lấy lía lẽ, dẫn chứng để chứng minh tư tưởng đạo lí - Bàn bạc mở rộng vấn đề tư tưởng đạo lí trong hoàn cảnh xã hội chung, riêng. + Kết bài: Kết luận, tổng kết, nêu nhận thức mới, tỏ ý khuyên bảo hoặc tỏ ý hành động. GVHDHS Thùc hµnh 1. Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí Uống nước nhớ nguồn. Bước 1: - Tri thức cần có: + Hiểu biết về tục ngữ Việt Nam. + Vận dụng cái tri thức về đời sống. Tìm ý: Bước 2: Lập dàn bài: a, Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ và nêu tư tưởng chung của nó. b, Thân bài: - Giải thích nội dung câu tục ngữ. - Đánh giá nội dung câu tục ngữ. c, Kết bài: - Khẳng định một truyền thống tốt đẹp của dân tộc. - Nêu ý nghĩa của tục ngữ với ngày hôm nay. * Bước 3: Viết bài: a, Viết đoạn mở bài: Có nhiều cách mở bài tuỳ theo góc độ nhìn nhận vấn đề. - Đi thẳng vào vấn đề: Uống nớc nhớ nguồn đang là truyền thống đạo lí tốt đẹp của người Việt. Để hiểu một cách đầy đủ ý nghĩa sâu sắc của đạo lí đó chúng ta cùng bàn luận. b, Viết đoạn thần bài - Giải thích câu tục ngữ: (Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng). + Nước là mọi thành quả mà con người được hưởng thụ từ các giá trị đời sống vật chất (như cơm ăn, áo mặc, điện thắp sáng, nước dùng, cả non sống gấm vóc, thống nhất hoà bình) cho đến các giá trị tinh thần (văn hoá phong tục tín ngưỡng, nghệ thuật) + " Nguồn" là những ngời làm ra thành lịch sử truyền thống sáng tạo, bảo vệ thành quả. "Nguồn" là tổ tiền, xã hội, dân tộc, gia đình Nhớ nguồn là thể hiện lòng biết ơn đối với những người làm ra thành quả. Đạo lí "Uống nước nhớ nguồn" là đạo lí của người hưởng thụ thành quả. + Nhớ nguồn thể hiện tâm, trách nhiệm của người được hưởng thành quả đối với người tạo ra thành quả. - Bình: + Câu tục ngữ nêu đạo lí làm người. + Câu tục ngữ nêu truyền thống tốt đẹp của dân tộc. + Câu tục ngữ nêu một nền tảng tự duy trì và phát triển của xã hội. + Câu tục ngữ là lời nhắc nhở đối với ai vô ơn. + Câu tục ngữ khích lệ mọi người cống hiến cho xã hội, dân tộc. - Luận: + Giá trị của câu tục ngữ trong hoàn cảnh XH hiện nay. + Phê phán những biểu hiện sai trái. c, Viết đoạn kết bài: - Đi từ nhận thức tới hành động. Bước 4: Đọc lại và sửa lỗi. - Lập luận giải thích, chứng minh và phân tích tổng hợp. 4. Cñng cè: Kh¸i qu¸t néi dung «n tËp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m v÷ng néi dung «n tËp. - ViÕt bµi hoµn chØnh - T×m hiÓu thªm c¸c ®Ò bµi kh¸c. Ngày soạn: 25/1/2015 BUỔI 9 Ôn tập liên kết câu và đoạn văn A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Giúp HS củng cố và nâng cao hiểu biết về khái niệm liên kết câu và liên kết đoạn đã được học. Rèn kỹ năng thực hành vận dụng làm các BT liên quan. B. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: GVHDHS ôn tập lí thuyết Y/c HS nhắc lại các nội dung kiến thức của chuyên đề đã được học. 1. Liên kết nội dung. Liên kết chủ đề Liên kết logic 2. Liên kết hình thức. Phép lặp từ ngữ. Phép đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tưởng. Phép thế Phép nối GVHDHS làm bài tập Bài 1: Phân tích tính liên kết về nội dung giữa các câu trong đoạn văn sau: Trong cuộc đời đầy truân chuyên của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với văn hóa nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới, cả phương Đông và phương Tây. Trên những con tàu vượt trùng dương, Người đã ghé lại nhiều hải cảng, đã thăm các nước Châu Phi, châu á, châu Mĩ. Người đã từng sống dài ngày ở Pháp, ở Anh. Người nói và viết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc: Pháp , Anh, Hoa, Ngavà Người đã làm nhiều nghề. Bài 2: Tìm các phương tiện liên kết hình thức trong các phần trích sau: a/ Tết năm nay là sự chuyển tiếp giữa hai thế kỷ, và hơn thế nữa, là sự chuyển tiếp giữa hai thiên niên kỉ. Trong thời khắc như vậy, ai ai cũng nói tới việc chuển bị hành trang bước vào thế kỉ mới, thiên niên kỉ mới. Trong những hành trang ấy, có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất. Từ cổ chí kim, bao giờ con người cũng là động lực phát triển của lịch sử. Trong thế kỉ tới mà ai ai cũng thừa nhận rằng nền kinh tế tri thức sẽ phát triển mạnh mẽ thì vai trò của con người lại càng nổi trội. b/ Cây dừa gắn bó với người dân Bình Định chặt chẽ như cây tre đối với người dân miền Bắc. Cây dừa cống hiến tất cả của cải của mình cho con người: thân cây làm máng, lá làm tranh, cọng lá chẻ nhỏ làm vách, gốc dừa già làm chõ đồ xôi, nước dừa để uống, để kho cá, kho thịt, nấu canh, làm nước mắm,Cùi dừa ăn sống với bánh đa, làm mứt, làm bánh keooj, ép lấy dầu dùng để thắp, để ăn, để chải đầu, nấu xà phòng. Sọ dừa làm khuy áo, làm gáo, làm muôi. Vỏ dừa bện dây rất tốt đối với người đánh cá vì nó mềm, dẻo, dai, chịu mưa, chịu nắng. Cây dừa gắn bó với đời sống hằng ngày là như thế đấy. Bài 3: Chỉ ra lỗi liên kết trong các đoạn văn sau: a/ Gần đây, cách ăn mặc của một số bạn có nhiều thay đổi, không còn giản dị và lành mạnh như trước nữa. Có bạn mặc mãi một kiểu áo không thay đổi gì cả. Thật là thiếu phong cách hiện đại. Nhà trường đang phát động phong trào ủng hộ đồng bào bị thiên tai. b/ Đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong cảnh màn đêm buông xuống. Sóng biển cài then, đêm sập cửa, vũ trụ đi vào yên tĩnh, vắng lặng. Bốn bề không còn một tiếng động. Lá cờ nhỏ trên cột buồm bay phần phật trước gió. Những đường chỉ viền óng ánh như sáng rực trong đêm. c/ Thúy Kiều và Thúy Vân là hai chị em. Nhưng Thúy Kiều là chị, còn Thúy Vân là em. Họ đều là những người con gái có nhan sắc. Bài 4: Vì sao các câu trong đoạn trích sau đây liên kết được với nhau? Chửi. Kêu. Đấm. Đá. Thụi. Bịch. (Nguyễn Công Hoan) Bài 5: a/ Sử dụng phép lặp, phép thế, phép liên tưởng, phép nối, hãy viết một đoạn văn khoảng 10 câu có chủ đề: Em yêu lời ru của mẹ b/ Chỉ ra các phép liên kết và phương tiện liên kết trong đoạn văn vừa viết. Tham khảo HD giải trong Chuyên đề Ngữ văn 9/Tr127,128. Bài tập: 1,2,3,4,5 (Sách một số kiến thức ngữ văn lớp 9 –trang145)- hướng dẫn giải-tr254 4. Cñng cè: Kh¸i qu¸t néi dung «n tËp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m v÷ng néi dung «n tËp. - ViÕt bµi hoµn chØnh ********************************************* Ngày soạn: 02/02/2015 BUỔI 10 Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải. A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - Giúp HS củng cố kiến thức về tác phẩm thơ Mùa xuân nho nhỏ. - Rèn kỹ năng cảm thụ tác phẩm thơ qua một số bài tập vận dụng. B. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Nội dung ôn luyện. Bài 1: Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ " Mùa xuân nho nhỏ" ( Thanh Hải). Em hiểu ý nghĩa nhan đề " Mùa xuân nho nhỏ" như thế nào? Gợi ý: * Hoàn cảnh sáng tác: - Tháng 11 năm 1980. - Nhấn mạnh hoàn cảnh riêng của tác giả: ốm nặng, nằm trên giường bệnh và chỉ ít lâu sau ông qua đời. Vượt qua hoàn cảnh ấy, tâm hồn nhà thơ vẫn rộng mở trước vẻ đẹp của mùa xuân, vẫn tha thiết hướng về cuộc sống, vẫn khao khát được cống hiến một phần nhỏ bé của mình để làm nên vẻ đẹp của cuộc đời chung. * ý nghĩa nhan đề: - Mùa xuân nho nhỏ gắn với mùa xuân thiên nhiên, đất nước... - Mùa xuân nho nhỏ ẩn dụ cho khát vọng sống, lý tưởng sống đẹp đẽ, cao quý của nhà thơ: muốn hiến dâng những điều cao đẹp nhất của cuộc đời mình để góp phần làm nên mùa xuân lớn chung của mọi người... - Cách đặt tên bài thơ Mùa xuân nho nhỏ thật đặc biệt : + “Mùa xuân” là khái niệm trừu tượng, chỉ mùa nhưng lại kết hợp với “nho nhỏ” là tính từ, nên mùa xuân trở niên hiện hữu, có hình khối. Tên bài thơ gợi sự hấp dẫn. +Tên bài thơ cũng là một câu thơ trong bài, được trích gần như nguyên vẹn. Như vậy, chủ đề bài thơ được nhấn mạnh, lưu giữ. + So sánh cách đặt tên tác phẩm của Thanh Hải với một số nhà thơ khác sáng tác về mùa xuân để thấy rõ sự sáng tạo của Thanh Hải (Vườn xuân; Hoa cỏ mùa xuân...) và sự tiếp nối (Mùa xuân chín; Mùa xuân xanh...). Bài 2: Viết đoạn văn trinh bày hoàn cảnh ra đời của bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải, trong đó có câu mở rộng thành phần (gạch chân câu đó). - Đoạn văn minh hoạ: Thanh Hải là một nhà thơ cách mạng, tham gia hai cuộc kháng chiến, bám trụ ở quê hương Thừa – Thiên - Huế(1). Ông có công trong việc xây dựng nền văn học cách mạng miền Nam từ những ngày đầu kháng chiến (2). Bài thơ “ Mựa xuõn nho nhỏ” được sáng tác tháng 11 năm 1980, chỉ ít lâu sau thỡ nhà thơ qua đời(3). Mặc dự bị bệnh trọng, đang nằm trên giường bệnh nhưng với tỡnh yờu đời, yêu cuộc sống, Thanh Hải mở rộng hồn mỡnh để cảm nhận mùa xuân thiên nhiên của đất nước, mùa xuân của Cách mạng(4). Bài thơ như một lời tâm niệm chân thành, gửi gắm thiết tha của nhà thơ để lại cho đời trước lúc ông đi xa (5). (Câu 4 là câu mở rộng thành phần) Bài 3: Viết một đoạn văn ngắn giải thích nhan đề của tác phẩm “ Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải (trong đó có sử dụng phép thế và một câu hỏi tu từ kết thúc đoạn). - Đoạn văn minh hoạ: Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải ca ngợi cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp của đất nước, một mùa xuân tươi vui, tràn đầy sức sống. Tác giả của bài thơ là người sống hết mình thuỷ chung cho đất nước, đem cả cuộc đời phục vụ cho Tổ quốc: đất nước bị Mĩ - Diệm và bè lũ tay sai âm mưu chia cắt làm hai miền, ông hoạt động bí mật trong vùng giặc, gây dựng phong trào cách mạng, coi thường cảnh máu chảy đầu rơi... Cảm động hơn nữa là bài thơ ra đời trong một hoàn cảnh đặc biệt, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh, một tháng trước lúc ông qua đời. Bởi thế nên “Mùa xuân nho nhỏ”” không chỉ thể hiện lòng yêu thiên nhiên, yêu quờ hương đất nước của tác giả mà còn thể hiện tình yêu trước cuộc đời của người nghệ sĩ. Nhan đề bài thơ chứa đựng một ý nghĩa sâu sắc: Mùa xuân nho nhỏ gắn với mùa xuân thiên nhiên, đất nước... mỗi con người hãy trở thành “ một Mùa xuân nho nhỏ”” để làm nên mùa xuân bất tuyệt của đất nước. Ai cũng phải có ích cho đời! “Mùa xuân nho nhỏ”” là một ẩn dụ đầy sáng tạo khắc sâu ý tưởng: “ Mỗi cuộc đời đã hóa núi sông ta” (Nguyễn Khoa Điềm). Nhà thơ Thanh Hải đã góp cho thơ ca dân tộc một bài thơ xuân đẹp, đậm đà tình nghĩa. Tuy một tâm hồn, tài năng thơ đã khép lại, nhưng những gì thuộc về chất ngọc trong trái tim, tấm lòng nhà thơ
Tài liệu đính kèm: