Tiết 1 Ngày soạn:18/8/2015 TÔI ĐI HỌC. (Thanh Tịnh) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: I. Chuẩn: 1. Kiến thức: - Cảm nhận được những cảm xúc chân thật, trong sáng của tuổi thơ ngày đầu cắp sách đến trường. Đó là những kỷ niệm được nhớ mãi trong cuộc đời mỗi con người. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức biểu cảm, phát hiện và phân tích nhân vật - người kể chuyện. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè, thầy cô. II. Nâng cao, mở rộng : - Tình cảm tha thiết của tác giả đối với tuổi thơ, bạn bè và mái trường, quê hương thân yêu. Kết hợp tự sự với miêu tả và biểu cảm. Kể chuyện ngôi thứ nhất. B. CHUẨN BỊ: 1. Thầy: - Nghiên cứu bài. Soạn bài . -Vài nét về nhà văn Thanh Tịnh . 2. Trò: Chuẩn bị bài theo câu hỏi gợi ý ở Sgk. Chuẩn bị đầy đủ sách vở. C. PHƯƠNG PHÁP & KTDH:-Đàm thoại, Thảo luận, nêu vấn đề, trình bày một phút D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 1’ Kiểm tra sự chuẩn bị đồ dùng học tập của học sinh. 3. Triển khai bài mới: H Đ1: H ướng dẫn tìm hiểu chung HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC - Giáo viên gọi hs đọc chú thích * sgk. ? Nêu những nét khái quát về tác giả? - Gv giới thiệu ảnh chân dung tác giả. ? Nêu xuất xứ của văn bản? - Gv hướng dẫn hs cách đọc: - Giọng chậm , dịu, hơi buồn, lắng sâu Gv gọi học sinh đọc các đoạn của văn bản , có nhận xét cụ thể. - Gv cùng hs giải thích một số chú thích trong sgk. ? Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung chính từng phần? - P1: Từ đầu ... ngọn núi – cảm nhận của tôi trên đường tới trường. - P2: Tiếp ... được nghỉ cả ngày nữa – Cảm nhận của tôi lúc ở sân trường. - P3: Còn lại Cảm nhận của tôi trong lớp học. I/ Tìm hiểu chung. 1/ Tác giả. - Tên thật là Trần Văn Ninh ( 1911 – 1988), quê ở Huế. - sáng tác của ông đều toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm dịu êm, trong sáng. 2/ Tác phẩm. - Văn bản được in trong tập “ Quê mẹ” xuất bản năm 1941. H Đ2: Tìm hiểu văn bản HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC ? Đoạn nào của văn bản gợi cho em cảm xúc thân thuộc nhất ? - Hs tự bộc lộ, gv nhận xét và định hướng cảm xúc. - Gv gọi hs đọc đoạn 1 của văn bản . ? Kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường của nhân vật tôi gắn với không gian và thời gian nào ? ? Tại sao không gian và thời gian đó lại trở thành kỉ niệm khó quên đối với tác giả ? - Không gian, thời gian quen thuộc, gần gũi, gắn liền, rất quan trọng đánh dấu lần đầu trong cuộc đời được cắp sách đến trường của tác giả -> Tác giả là người yêu quê hương tha thiết ? Tại sao tác giả lại có cảm giác lạ trong khung cảnh quen ? ? Tại sao giờ đây tôi lại không tham gia các trò chơi như trước ? ? Trên con đường tới trường, cậu trò nhỏ có những hành động và suy nghĩ gì ? - Hành động: ghì chặt hai quyển vở trên tay. - Suy nghĩ: muốn thử sức mình tự cầm sách mà không cần mẹ giúp. ? Qua đó giúp ta hiểu gì về con người cậu ? ? Tất cả những nội dung trên đã bộc lộ phẩm chất tốt đẹp gì của cậu trò nhỏ ? ? Câu cuối của đoạn tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ? Hãy tìm và phân tích giá trị ? - Nghệ thuật: so sánh để nhấn mạnh và đề cao sự học của con người. II/ Tìm hiểu văn bản. 1.Khơi nguồn kỷ niệm - Thời gian: buổi sáng cuối thu đầy sương thu và gió lạnh. - Không gian: trên con đường làng dài và hẹp. 2. Diễn biến tâm trạng của nhân vât tôi: a/Trên con đường tới trường - Tôi thấy cảnh vật vừa quen vừa lạ, thấy mình như đã lớn lên. - Muốn được chững chạc như các bạn, tự mình đảm nhiệm công việc học tập * Tôi là cậu bé rất sâu sắc, tự tin vào bản thân mình, muốn học tập tốt, biết yêu bạn bè và mái trường. E. TỔNG KẾT – RÚT KINH NGHIỆM: 1.Củng cố phần KT- KN: 4’ - Đọc diễn cảm lại phần 1. - Cảm nhận của “tôi” trên đường tới trường - Gv chốt lại nội dung toàn bài. 2. Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài học: 2’ - Học bài cũ:+ Bố cục của văn bản. + Cảm nhận của “tôi” trên đường tới trường - Chuẩn bị tiết 2 của bài Tôi đi học. 3. Đánh giá chung về buổi học:............................................................ 4. Rút kinh nghiệm:.............................................................................. Tiết 2 Ngày soạn:18/8/2015 TÔI ĐI HỌC. (Thanh Tịnh) CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ. (Tự học có hướng dẫn) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: I. Chuẩn: 1. Kiến thức: - Cảm nhận được những cảm xúc chân thật, trong sáng của tuổi thơ ngày đầu cắp sách đến trường. Đó là những kỷ niệm được nhớ mãi trong cuộc đời mỗi con người. - Hs hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. - Rèn tư duy trong nhận thức giữa mối quan hệ trong cái chung và riêng. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức biểu cảm, phát hiện và phân tích nhân vật - người kể chuyện. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè, thầy cô. II. Nâng cao, mở rộng: - Tình cảm tha thiết của tác giả đối với tuổi thơ, bạn bè và mái trường, quê hương thân yêu. Kết hợp tự sự với miêu tả và biểu cảm. Kể chuyện ngôi thứ nhất. B. CHUẨN BỊ: 1. Thầy: - Nghiên cứu bài. - Soạn bài . -Vài nét về nhà văn Thanh Tịnh . - Hình ảnh minh họa 2. Trò: - Chuẩn bị bài theo câu hỏi gợi ý ở Sgk. Chuẩn bị đầy đủ sách vở. C. PHƯƠNG PHÁP & KTDH:Đàm thoại , Thảo luận , Nêu vấn đề... D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Triển khai bài mới: *. Đặt vấn đề: 1’ Lần đầu tiên nhân vật tôi đến trường đi học, được bước vào một thế giới mới lạ, được tập làm người lớn, không chỉ nô đùa, rong chơi, thả diều ngoài đê, ngoài đồng nữa. Chính ý nghĩ ấy làm cho tâm trạng của tôi trên đường tới trường thấy trang trọng và đứng đắn. Vậy cảm nhận của tôi lúc ở sân trường và trong lớp học như thế nào? Tiết học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được điều đó. H Đ2: Tìm hiểu văn bản(tt) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC - Hs quan s¸t vµo ®o¹n 2 cña v¨n b¶n ? C¶nh s©n trêng lµng Mü Lý cã ®Æc ®iÓm g× næi bËt ? ? C¶nh nhén nhÞp vµ long träng cña s©n trêng gîi cho em suy nghÜ g× vÒ th¸i ®é cña d©n ta ®èi víi viÖc häc ? -> C¶nh s©n trêng ®· phÇn nµo ph¶n ¸nh ®îc kh«ng khÝ cña ngµy khai trêng thêng thÊy ë níc ta. Qua ®ã thÓ hiÖn ®îc tinh thÇn hiÕu häc, t«n träng viÖc häc cña nh©n d©n, béc lé t×nh c¶m s©u nÆng cña t¸cgi¶ ®èi víi trêng. ? T©m tr¹ng cña t«i lóc nµy ntn? ? Ng«i trêng lµng Mü Lý ®îc miªu t¶ qua c¸i nh×n cña t«i cã ®Æc ®iÓm g× ? ? T¹i sao ng«i trêng l¹i cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau trong c¶m nhËn cña t«i nh vËy ? Trêng cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau qua c¸i nh×n cña t«i lµ do xuÊt ph¸t tõ trong t©m tr¹ng cña t«i. Khi ®i häc, biÕt vÒ b¶n chÊt cao quý cña viÖc ®i häc ®· thÊy ng«i trêng lµng trë lªn oai nghiªm, xinh x¾n. ? Nh÷ng cËu trß nhá ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ ntn ? - H×nh ¶nh c¸c cËu trß nhá: nh chim non ®øng bªn bê tæ, nh×n trêi réng muèn bay nhng cßn ngËp ngõng , e sî. ? H·y ph©n tÝch h×nh ¶nh ®ã ®Ó thÊy ®îc diÔn biÕn t©m tr¹ng rÊt phï hîp cña c¸c cËu trß nhá trong lÇn ®Çu ®Õn trêng ? ? H×nh ¶nh «ng ®èc ®îc miªu t¶ ntn ? ? H×nh ¶nh «ng ®èc gîi cho em liªn tëng ®Õn ai ? ? Trong ®o¹n cã miªu t¶ tiÕng khãc, em nghÜ g× vÒ tiÕng khãc? - Khãc: v× lo sî ( t¸ch mÑ vµo trêng ) V× sung síng ( tù ®îc häc) -> B¸o hiÖu sù trëng thµnh ? Qua néi dung ®· ph©n tÝch gióp em hiÓu g× vÒ nh©n vËt t«i ? - Hs ®äc phÇn cuèi cña v¨n b¶n . ? V× sao khi xÕp hµng vµo líp t«i l¹i thÊy xa mÑ nhÊt ? ? Khi bíc vµo líp häc t«i c¶m nhËn thÊy ®iÒu g× ? T¹i sao cËu l¹i cã c¶m nhËn Êy ? - L¹ v× ®©y lµ lÇn ®Çu cËu ®îc vµo líp häc, lµm quen víi m«i trêng häc tËp ngay ng¾n. Quen v× cËu ®É ý thøc ®îc nh÷ng ®å dïng trong líp sÏ g¾n bã víi m×nh trong qu¸ tr×nh häc tËp sau nµy. ? §o¹n cuèi v¨n b¶n cã hai chi tiÕt ®èi lËp nhau trong hµnh ®éng vµ nhËn thøc cña t«i, em h·y t×m vµ ph©n tÝch ? 2. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©nvật t«i: b/ Lóc ë s©n trêng. - S©n trêng rÊt ®«ng ngêi ai còng quÇn ¸o còng s¹ch sÏ, g¬ng mÆt vui t¬i s¸ng sña -> T«i ng¹c nhiªn, ngËp ngõng vµ e sî - Khi nghe gäi tªn: giËt m×nh, lóng tóng, vµ khãc. *T«i lµ cËu bÐ rÊt yªu trêng líp, thÇy c«, ®Æc biÖt lµ cËu ®· trëng thµnh nhiÒu trong nhËn thøc mÆc dï míi ®i häc. c/ Khi ë trong líp häc. - T«i ý thøc ®îc sù ®éc lËp khi ®i häc. - CËu trß nhá rÊt nuèi tiÕc tuæi th¬ song l¹i rÊt nghiªm tóc, tù gi¸c trong häc tËp. H Đ3: Tổng kết HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC ? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo ? ? Ph¬ng thøc ®ã gióp em hiÓu g× vÒ néi dung vµ ý nghÜa cña v¨n b¶n ? III/ Tæng kÕt. - Ph¬ng thøc tù sù xen miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Trong ®ã næi bËt lµ ph¬ng thøc biÓu c¶m. - KØ niÖm buæi ®Çu ®i häc thËt Ên tîng, s©u s¾c, khã phai trong cuéc ®êi cËu trß nhá. HĐ 3: Tõ cã nghÜa réng, tõ cã nghÜa hÑp HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC - Hs ®äc vµ quan s¸t kÜ vÝ dô . ? NghÜa cña tõ ®éng vËt réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ thó, chim, c¸ ? V× sao ? NghÜa cña tõ thó réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ voi, h¬u ? ? NghÜa cña tõ chim réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ tu hó, s¸o ? ? NghÜa cña tõ c¸ réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ c¸ thu, c¸ r« ? ? NghÜa cña tõ thó, chim, c¸ réng hay hÑp h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? ? Tõ nh÷ng so s¸nh ®ã em h·y rót ra nh÷ng kÕt luËn vÒ tõ cã nghÜa réng, tõ cã nghÜa hÑp? * Gv khÊn m¹nh: §ã lµ cÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ. I/ Tõ cã nghÜa réng, tõ cã nghÜa hÑp(15’) 1/ VÝ dô. §éng vËt Thó chim Voi, H¬u Tu hó, S¸o 2/ KÕt luËn. ( ghi nhí sgk) E. TỔNG KẾT – RÚT KINH NGHIỆM: 1. Củng cố phần KT- KN: 3’ - Cảm nhận của nhân vật tôi lúc ở sân trường? - Cảm nhận của nhân vật tôi trong lớp học? - Chất thơ của truyện được thể hiện từ những yếu tố nào? Có thể gọi truyện ngắn này là bài thơ bằng văn xuôi được không? Vì sao? - Gọi Hs đọc mục ghi nhớ (Sgk) 2. Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài học: 2’ - Học bài cũ. - Viết bài văn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng lần đầu tiên. - Soạn bài Trong lòng mẹ - Chú ý những từ tác giả để trong ngoặc kép. 3. Đánh giá chung về buổi học: ............................................................................................................................................ 4. Rút kinh nghiệm: ......................................................................................................................................... Tiết 3 Ngày soạn: 19/8/2015 TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN. A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: I. Chuẩn: 1. Kiến thức: - Thấy được tính thống nhất về chủ đề của văn bản trên cả hai phương diện hình thức và nội dung. 2. Kĩ năng: - Vận dụng được kiến thức vào việc xây dựng các văn bản nói, viết đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh yêu thích bọ môn văn. II. Nâng cao, mở rộng: - Tích hợp ở văn bản Tôi đi học,Tiếng Việt qua bài Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. B. CHUẨN BỊ: 1. Thầy: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo.. 2.Trò: Xem trước bài mới để dễ tiếp thu. C. PHƯƠNG PHÁP & KTDH: - Đàm thoại , Thảo luận , - Động não, Trình bày một phút D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ 3. Triển khai bài mới: *. Đặt vấn đề:1’ Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là một trong những đặc trưng quan trọng tạo nên văn bản, phân biệt văn bản với những câu hỗn độn, với những chuỗi bất thường về nghĩa. Đặc trưng này của văn bản liên hệ mật thiết với tính thống mạch lạc, tính liên kết. Vậy chủ đề của văn bản là gì? Những điều kiện nào để đảm bảo tính thống nhất chủ đề của văn bản? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được điều đó. HĐ1: Chñ ®Ò cña v¨n b¶n HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC - Hs ®äc vµ quan s¸t kÜ vÝ dô ®Ó tr¶ lêi c©u hái nhËn xÐt. ?§èi tîng ®îc nh¾c ®Õn nhiÒu nhÊt trong v¨n b¶n lµ g× ? ?Th«ng qua ®èi tîng Êy t¸c gi¶ muèn nªu lªn vÊn ®Ò g× ? * Gv nhÊn m¹nh: §ã lµ chñ ®Ò cu¶ v¨n b¶n. ? VËy em hiÓu ntn lµ chñ ®Ò cña v¨n b¶n? Hs ®äc ghi nhí sgk I/ Chñ ®Ò cña v¨n b¶n:(10) 1/ VÝ dô. V¨n b¶n: T«i ®i hä Thanh TÞnh - §èi tîng: kØ niÖm vÒ buæi tùu trêng ®Çu tiªn cña nh©n vËt t«i. - VÊn ®Ò: t×nh c¶m tr©n träng, n©ng niu kØ niÖm trong s¸ng cña tuæi häc trß trong cuéc ®êi mçi con ngêi. 2/ KÕt luËn -> Chñ ®Ò lµ ®èi tîng vµ vÊn ®Ò mµ v¨n b¶n biÓu ®¹t. HĐ2: TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò c¶u v¨n b¶n HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC - Hs ®äc vµ quan s¸t kÜ vÝ dô ®Ó tr¶ lêi c©u hái nhËn xÐt. ? Nhan ®Ò cña v¨n b¶n gióp em hiÓu g× vÒ chñ ®Ò cu¶ v¨n b¶n? ? C¨n cø vµo ®©umµ em biÕt v¨n b¶n T«i ®i häc, nãi lªn nh÷ng kØ niÖm cña t¸c gi¶ vÒ buæi tùu trêng ®Çu tiªn? * C¨n cø: - Nhan ®Ò: nãi vÒ ®i häc - C¸c tõ ng÷: nh÷ng kØ niÖm m¬n man... tùu trêng, lÇn ®Çu tiªn ®Õn trêng, ®i häc, hai quyÓnvë míi. - C¸c c©u: + H«m nay t«i ®i häc + Hµng n¨m cø vµo cuèi thu + T«i kh«ng quªn... + Hai quyÓn vë... ? T×m nh÷ng tõ ng÷ chøng tá t©m tr¹ng ®ã in s©u trong lßng nh©n vËt t«i suèt cuéc ®êi? ? C¸c tõ ng÷ chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt t«i khi cïng mÑ ®Õn trêng. ? Trªn ®êng ®i? ? Trªn s©n trêng? ? Trong líp häc? ? Muèn thÓ hiÖn chñ ®Ò cña v¨n b¶n ph¶i cã nh÷ng yÕu tè nµo ? - Chñ ®Ò muèn thÓ hiÖn ph¶i cã c¸c yÕu tè gãp søc nh nhan ®Ò, bè côc, tõ ng÷, c©u v¨n. - Chñ ®Ò ®îc biÓu ®¹t x¸c ®Þnh kh«ng xa dêi hay l¹c sang chñ ®Ò kh¸c. ? VËy thÕ nµo lµ tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cu¶ v¨n b¶n ? - Hs ®äc ghi nhí sgk. ? C¸c ph¬ng diÖn ®Ó biÓu hiÖn cña chñ ®Ò lµ g× ? - Ph¬ng diÖn gióp thÓ hiÖn chñ ®Ò lµ nhan ®Ò, bè côc, tõ ng÷, c©u v¨n. II/ TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò của v¨n b¶n.(10’) 1/ VÝ dô: - Nhan ®Ò: dù ®o¸n vµ ®Þnh híng néi dung ®Ò cËp vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n. 2/ KÕt luËn (ghi nhí sgk). HĐ3: Luyện tập HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC Hs ®äc bµi ? V¨n b¶n viÕt vÒ ®èi tîng vµ vÊn ®Ò g×? ? C¸c ®o¹n ®· tr×nh bµy ®èi tîng vµ vÊn ®Ò theo thø tù nµo? ? Theo em cã thÓ thay ®æi trËt tù s¾p xÕp ®îc kh«ng? V× sao? - Kh«ng thay ®æi trËt tù s¾p xÕp nµy ®îc v× v¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò. ? Nªu chñ ®Ò cña v¨n b¶n trªn? ? ý nµo sÏ lµm cho bµi viÕt trë nªn l¹c ®Ò? c. TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n – Th«ng qua bè côc 3 phÇn ( Hs tù nªu) d. C©u v¨n, tõ ng÷: Hs t×m, gv nhËn xÐt. ? Bæ sung lùa chän, ®iÒu chØnh l¹i c¸c tõ, c¸c ý cho thËt x¸t víi yªu cÇu ®Ò bµi? ý: b. V¨n ch¬ng lÊy ng«n tõ lµm ph¬ng tiÖn biÓu hiÖn. d. V¨n ch¬ng gióp ta yªu cuéc sèng, yªu c¸i ®Ñp. HS trao ®æi lam theo nhãm - Nh÷ng ý hîp víi chñ ®Ò nhng do c¸ch diÔn ®¹t cha tèt nªn thiªu sù tËp chung vµo chñ ®Ò: b,e - Ph¬ng ¸n cã thÓ chÊp nhËn ®îc: a. a. Cø mïa thu vÒ, cø mçi lÇn thÊy c¸c em nhá nóp díi nãn mÑ lÇn ®Çu tiªn ®Õn trêng, lßng l¹i nao nøc, rén r·, xèn xang. III/ LuyÖn tËp:(15) Bµi tËp 1 a. - §èi tîng: rõng cä quª t«i. - VÊn ®Ò: ca ngîi, tr©n träng c©y cä ®Ó thÓ hiÖn sù g¾n bã cña c©y cä ®èi víi t«i vµ ngêi s«ng Thao. - C¸c ®o¹n v¨n ®· tr×nh bµy ®èi tîng vµ vÊn ®Ò theo thø tù kh«ng gian: b. Chñ ®Ò cña v¨n b¶n: Sù g¾n bã vµ t×nh c¶m tha thiÕt tù hµo cña t¸c gi¶ ®èi víi rõng cä quª h¬ng. Bµi tËp 2 Bµi tËp 3 - Nh÷ng ý l¹c chñ ®Ò: c, g E. TỔNG KẾT – RÚT KINH NGHIỆM: 1. Củng cố phần KT- KN: 2’ - Chủ đề của văn bản là gì? - Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? - Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? - Gọi học sinh đọc lại ghi nhớ. 2. Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài học: 3’ - Học bài cũ. - Làm bài tập 1. - Xem trước bài Bố cục của văn bản. 3. Đánh giá chung về buổi học: ............................................................................................................................................ 4. Rút kinh nghiệm: ......................................................................................................................................... Tiết 4 Ngày soạn:20/8/2015 TRONG LÒNG MẸ (Trích Những ngày thơ ấu) (Nguyên Hồng) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: I. Chuẩn: 1. Kiến thức: - Khái niệm về thể loại hồi ký. - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích trong lòng mẹ. Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật. - Ý nghĩa giáo dục: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen , độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng, thiêng liêng. 2. Kĩ năng: - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi ký. - Vận dụng các kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3. Thái độ: - Tình yêu mẹ và những người thân yêu quanh mình. - Có được những kiến thức sơ giản về văn hồi kí. - Hiểu được nỗi đau bị hắt hủi của bé Hồng trong cảnh ngộ mồ côi cha, tình yêu thương mãnh liệt của bé Hồng dành cho người mẹ đáng thương của mình. - Tình mẫu tử thiêng liêng cao đẹp. II. Nâng cao, mở rộng: Rèn luyện kĩ năng phân tích nhân vật, khái quát đặc điểm, tính cách qua lời nói, tâm trạng, phân tích cách kể chuyện nhuần nhuyễn với tả tâm trạng, cảm xúc bằng lời văn thống thiết. B. CHUẨN BỊ: 1. Thầy: - Nghiên cứ bài. Soạn bài . - Vài nét về nhà văn Nguyên Hồng. 2. Trò: - Học bài cũ. Soạn bài theo câu hỏi gợi ý ở Sgk. C. PHƯƠNG PHÁP & KTDH: - Đàm thoại, Thảo luận, Động não, Trình bày một phút D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 5’ ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn Tôi đi học. Sức cuốn hút của tác phẩm, theo em được tạo nên từ đâu? 3. Bài mới: * Đặt vấn đề: 1’ Ai chưa từng xa mẹ một ngày, ai chưa từng chịu cảnh mồ côi cha, chỉ còn mẹ mà mẹ cũng phải xa con thì không dễ dàng đồng cảm sâu xa với tình cảnh đáng thương và tâm hồn nồng nàn, tình cảm mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ khốn khó của mình. Đoạn trích Trong lòng mẹ đã kể lại, nhớ lại những rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại mà thấm đẫm tình yêu - tình yêu Mẹ. HĐ 1:Tìm hiểu chung HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC - Gv gäi hs ®äc chó thÝch * sgk . ? Em hiÓu g× vÒ cuéc ®êi cña t¸c gi¶ qua ®äc phÇn chó thÝch ? ? Nh÷ng tr¶i nghiÖm trong cuéc ®êi t¸c gi¶ cã ¶nh hëng ntn ®Õn phong c¸ch s¸ng t¸c còng nh c¸c t¸c phÈm cña «ng ? - ¤ng cã mét tuæi th¬ rÊt cay ®¾ng nªn hÇu hÕt c¸c t¸c phÈm cña «ng ®Òu thÓ hiÖn mét tr¸i tim nh¹y c¶m, dÔ xóc ®éng. ? Nªu hoµn c¶nh ra ®êi vµ vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch? I/ Tìm hiểu chung. 15 1/ T¸c gi¶. - Nguyªn Hång (1918 - 1982) quª ë Nam §Þnh nhng l¹i lín lªn ë H¶i Phßng . - ¤ng ®îc mÖnh danh lµ nhµ v¨n cña líp ngêi "díi ®¸y" x· héi 2/ T¸c phÈm. - Håi kÝ " Nh÷ng ngµy th¬ Êu " (1941) ghi l¹i qu·ng ®êi tuæi th¬ cay ®¾ng cña t¸c gi¶. - §o¹n trÝch " Trong lßng mÑ " thuéc ch¬ng IV HĐ 2:Tìm hiểu văn bản HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC ? C¶nh ngé cña bÐ Hång cã g× ®Æc biÖt ? ? C¶nh ngé Êy t¹o nªn th©n phËn bÐ Hång ntn? ? Nh©n vËt bµ c« cã quan hÖ víi bÐ Hång ntn? ? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ vÒ h×nh ¶nh ngêi c« cña bÐ Hång: lêi nãi, nÐt mÆt, cö chØ...? ? Qua ®ã béc lé b¶n chÊt g× cña c«? ? Trong lêi nãi cña bµ c«, lêi nµo cay ®éc nhÊt? V× sao? - Hs tù béc lé. II/ Tìm hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n. 20 1/ C¶nh ngé cña bÐ Hång : - Må c«i cha, mÑ ph¶i tha h¬ng cÇu thùc. - Hai anh em Hång ph¶i sèng nhê c« ruét. Kh«ng ®îc yªu th¬ng cßn bÞ h¾t hñi. -> BÐ Hång sèng rÊt c« ®éc, ®au khæ, lu«n kh¸t khao t×nh th¬ng cña mÑ. 2/ H×nh ¶nh ngêi c«: - Quan hÖ víi Hång: lµ c« ruét - Giäng nãi: cay ®éc, ngät nh¹t, mang ý mØa mai. - NÐt mÆt: rÊt kÞch khi cêi. - ¸nh m¾t: long lanh, soi mãi -> Ngêi c« rÊt hÑp hßi, tµn nhÉn, thËm chÝ lµ ®éc ¸c, kh«ng biÕt c¶m th«ng víi hoµn c¶nh ®¸ng th¬ng cña ch¸u. E. TỔNG KẾT – RÚT KINH NGHIỆM: 1. Củng cố phần KT- KN: 3’ - Vì sao những lí lẽ của người cô đã khiến bé Hồng thắt lại, nước mắt ròng ròng? - Gv hệ thống toàn bộ kiến thức bài học. 2. Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài học: 2’ - Học bài: Nỗi đau của chú bé Hồng. - Soạn bài tiết 2 của bài Trong lòng mẹ. 3. Đánh giá chung về buổi học: 4. Rút kinh nghiệm: Tiết 5 Ngày soạn:24/8/2015 TRONG LÒNG MẸ (Trích Những ngày thơ ấu) (Nguyên Hồng) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: I. Chuẩn: 1. Kiến thức: - Khái niệm về thể loại hồi ký. - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích trong lòng mẹ. Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy
Tài liệu đính kèm: