Giáo án Ngữ văn 10 - Giáo viên Trần Hữu Quang

doc 108 trang Người đăng haibmt Lượt xem 1122Lượt tải 1 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Ngữ văn 10 - Giáo viên Trần Hữu Quang", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Giáo án Ngữ văn 10 - Giáo viên Trần Hữu Quang
Tuần: 1
Tiết: 1-2
Đọc văn
TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM
Ngày 15 tháng 8 năm 2013
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Kiến thức: HS nắm được những bé phËn hîp thµnh, tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc ViÖt Nam vµ t­ t­ëng t×nh c¶m cña ng­êi ViÖt Nam trong v¨n häc
2. Kỹ năng: NhËn diÖn ®­îc nÒn v¨n häc d©n téc, nªu ®­îc c¸c thêi k× lín vµ c¸c giai ®o¹n cô thÓ trong c¸c thêi k× ph¸t triÓn cña v¨n häc d©n téc
3.Tư tưởng: Bồi dưỡng niềm tự hào với truyền thống văn học d©n tộc qua VH.
B. ChuÈn bÞ cña GV-HS.
1. ThÇy - So¹n bµi, ®äc tµi liÖu tham kh¶o (SGK, HDTH chuÈn KTKN, SGV)
2. Trß - So¹n bµi, ®äc kÜ bµi häc
C. TiÕn tr×nh d¹y - häc:
1. æn ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sÜ sè (1’) 
2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS (4’)
3. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 
Hoạt động của GV và HS
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới, bài mới:
 + PP giới thiệu: thuyết trình
1'
+ ND giới thiệu:
KiÕn thøc kh¸i qu¸t vÒ tæng quan v¨n häc ViÖt Nam
Hoạt động 2: Tìm hiểu chung:
- Môc tiªu: Gv kh¸i qu¸t nh÷ng néi dung träng t©m cña bµi häc
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 	
5'
* Trọng t©m cần đạt:
- Hai bé phËn hîp thµnh cña v¨n häc ViÖt Nam: V¨n häc d©n gian vµ v¨n häc viÕt
- TiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc viÕt
- Con ng­êi ViÖt Nam trong v¨n häc
Hoạt động 3: Tìm hiểu cụ thể: 
+ Mục tiªu: HS cã c¸i nh×n mét c¸ch tæng quan vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam qua c¸c thêi k×
+ Phương pháp: 
- GV: nªu vÊn ®Ò, gîi t×m kÕt hîp th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái
 - HS: ph¸t biÓu ý kiÕn, trao ®æi th¶o luËn
Thao tác 1: Gv yªu cÇu hs t×m hiÓu môc I sgk: Các bộ phận hợp thành của VHVN: 
GV: VHVN gåm mÊy bé phËn lín? §ã lµ nh÷ng bé phËn nµo?
HS: tr¶ lêi 
GV: Tr×nh bày những nét lớn của VHDG? VÒ thÓ lo¹i, ®Æc tr­ng 
Hs tr¶ lêi 
Gv chèt kiÕn thøc 
GV: H·y tr×nh bày những nét lớn của V¨n häc viÕt? VÒ thÓ lo¹i, ch÷ viÕt 
Hs tr¶ lêi 
Gv chèt kiÕn thøc 
Thao tác 2: HS t×m hiÓu môc II sgk: Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc viÕt VN: 
GV: Nhìn tổng quát VHVN có mấy thời kì phát triển?
Hs tr¶ lêi
Gv nhÊn m¹nh 
GV: Từ thế kỉ đến hết thế kỉ XIX nền VHVN dùng loại văn tự nào ?
VH từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX có sự ảnh hưởng bởi nền văn học của quốc gia nào? Vì sao có sự ảnh hưởng như vậy?
HS: Vì các triều đại phong kiến phương Bắc lần lượt sang xâm lược nước ta. Đây cũng là lí do để VH viết bằng chữ Hán.
GV: Hãy chỉ ra những TP Và TG tiêu biểu của VH trung đại?
HS: Tr¶ lêi
GV: Thêi k× v¨n häc hiÖn ®¹i chia làm mấy giai đoạn và có những đặc điểm gì về mặt nội dung?
Hãy kể tên một vài tác giả tiêu biểu của nền văn học hiện đại?
HS trả lời 	
GV: Văn học hiện đại có những đặc điểm gì khác với VH trung đại?
HS trả lời 	
TiÕt 2
Thao tác 3: HS t×m hiÓu môc III sgk
Gv hái Mối quan hệ giữa con người với thế giới tự nhiên được thể hiện như thế nào ?
Hs tr¶ lêi 
Gv liªn hÖ con ng­êi VN víi thÕ giíi tù nhiªn 
Gv Mối quan hệ giữa con người với quốc gia d©n tộc được thể hiện như thế nào?
Hs tr¶ lêi 
Gv nhÊn m¹nh 
Gv hái VHVN đã phản ¸nh mối quan hệ x· hội như thế nào?
Gv liªn hÖ con ng­êi vn trong quan hÖ x· héi 
GV: Văn học Việt Nam phản ánh mối quan hệ về ý thức bản thân?
Hs tr¶ lêi 
Gv bæ sung, nhÊn m¹nh
GV: Xu hướng chung của VHVN là gì khi xây dựng mẫu người lí tưởng?
HS tr¶ lêi
34'
40'
I. Các bộ phận hợp thành của VHVN:
1/ Văn học dân gian:
- Khái niệm: Là sáng tác tập thể và truyền miệng của nhân dân lao động.
- Thể loại :(SGK)
- Đặc trưng: Tính truyền miệng, tính tập thể và tính nguyên hợp
2/ Văn học viết:
- Khái niệm:Là sáng tác của trí thức, được ghi lại bằng chữ viết.
 a. Chữ viết của VHVN: Hán, Nôm và chữ Quốc ngữ.
 b.Hình thức sáng tác và lưu truyền:
chữ viết – văn bản.
 c. Hệ thống thể loại của VH viết:
- Chữ Hán : Văn xuôi, thơ và văn biền ngẫu.
- Chữ Nôm: Chủ yếu là thơ và văn biền ngẫu.
- Quốc ngữ :có 3 loại thể là tự sự, trữ tình và kịch.
II/ Quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam:
 - Thời kì :
 + X đến hết XIX (trung đại)
 + Đầu XX đến CM tháng Tám 1945 (hiện đại)
 + Sau CM tháng Tám 1945 đến hết XX (hiện đại)
1/ Văn học trung đại (VH từ thế kỉ X đến hết TK XIX)
- Văn tự : Chữ Hán, chữ Nôm
- Ảnh hưởng : VH trung đại Trung Quốc. 
- Tác giả và tác phẩm tiêu biểu:
(SGK)
 Sự phát triển của thơ Nôm thể hiện ý thức dân tộc đã phát triển cao.
2/ Thời kì VH hiện đại (từ đầu thế kỉ XX đến hết TK XX)
- Ảnh hưởng: VH phương Tây
- Chia làm 4 giai đoạn
+ Từ đầu XX đến 1930: Ghi lại không khí ngột ngạt của XHTDPK
+ Từ 1930 đến 1945: Tiếp tục nội dung trên, dự báo cuộc cách mạng sắp diễn ra. VH chia làm 3 trào lưu hiện thực, lãng mạn, cách mạng.
+ Từ 1945 đến 1975: Chịu sự lãnh đạo của Đảng gắn với sự nghiệp lao động , chiến đấu của dân tộc ta.
+ Từ 1975 cho đến hết thế kỉ XX: Phản ánh công cuộc xây dựng CNXH, sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước.
- Đầu XX đến 1930: Tản Đà, Hoàng Ngọc, Phách, Phạm Duy Tốn
-1930 đến 1945: HTPP có Nam Cao, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố thơ mới có Thế Lữ, Lưu Trọng Lư
- Từ 1945 đến 1975: Nam Cao, Trần Đăng, Thân Tâm, Nguyên Thi,
- Điểm khác biệt so với VHV trung đại:(SGK)
III/ Con người Việt Nam qua văn học:
1/ Con người Việt Nam trong quan hệ với giới tự nhiên:
- Nhận thức, cải tạo, chinh phục thế giới tự nhiên (Sơn Tinh Thuỷ Tinh, Sử thi Đam San, Người lái đß sông Đà)
- Tình yêu thiên nhiên:(Núi sông, đồng lúa, cánh cò, thiên nhiên gắn với lí tưởng đạo đức thẩm mĩ, gắn với kỉ niệm tình yêu )
2/ Con người Việt Nam trong mối quan hệ với quốc gia, dân tộc:
 - Lòng yêu nước:
 + Tình yêu quê hương xứ sơ, niềm tự hào về truyền thống mọi mặt của dân tộc (văn hoá, truyền thống dựng nước và giữ nước).
 + Lòng căm thù giặc, dám xả thân vì nghĩa lớn.
3/ Con người Việt Nam trong quan hệ xã hội:
- Ước mơ công bằng xã hội
- Tố cáo phê phán thế lực chuyên quyền bạo ngược và bày tỏ lòng cảm thông đối với những con người bị áp bức 
- Đấu tranh cho tự do hạnh phúc, nhân phẩm quyền sống con người 
4) Con người Việt Nam và ý thức về bản thân:
- Mối quan hệ về ý thức bản thân:
+ Đấu tranh chống ngoại xâm, cải tạo thiên nhiên xã hội con người VN thường đề cao ý thức cộng đồng hơn cá nhân 
+ Trong những hoàn cảnh khác con người cá nhân lại được đề cao 
- Xu hướng chung: Xây dựng đạo lí làm người như nhân ái, thuỷ chung, tình nghĩa, vị tha, đức hi sinh vì chính nghĩa chống CN khắc kỉ của tôn giáo, đề cao quyền sống con người nhưng không chấp nhận chủ nghĩa cá nhân cực đoan
Hoạt động 4: Bài tập vận dụng:
 - GV: nªu mét sè c©u hái cñng cè kiÕn thøc cho HS
 - HS: Suy nghÜ tr¶ lêi nhanh
3'
IV. LuyÖn tËp:
1. KÓ tªn 5 t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam tiªu biÓu nhÊt
2. KÓ tªn 5 t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm v¨n häc hiÖn ®¹i ViÖt Nam tiªu biÓu nhÊt
3. Chñ nghÜa yªu n­íc, chñ nghÜa nh©n ®¹o vµ hiÖn thùc nh¸m nhuÇn trong c¸c t¸c phÈm nµo sau ®©y: HÞch t­íng sÜ, B×nh Ng« ®¹i c¸o, TruyÖn KiÒu, BÕn quª.
Củng cố, dặn dò: 1’
* Cñng cè: Häc bµi, nắm được : những bé phËn hîp thµnh, tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc ViÖt Nam vµ t­ t­ëng t×nh c¶m cña ng­êi ViÖt Nam trong v¨n häc
* Dặn dò: 1. S¬ ®å ho¸ c¸c bé phËn cña VHVN
 2. Giê sau: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷
Tiết: 3 
TiÕng viÖt:
Ngày 16 tháng 8 năm 2013
HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NG«N NGỮ
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Kiến thức: N¾m ®­îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng giao tiÕp b¾ng ng«n ng÷: B¶n chÊt, hai qu¸ tr×nh, c¸c nh©n tè giao tiÕp
2. Kỹ năng: N©ng cao nh÷ng kÜ n¨ng trong ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ ë c¶ hai qu¸ tr×nh t¹o lËp vµ lÜnh héi v¨n b¶n, trong ®ã cã kÜ n¨ng sö dông vµ lÜnh héi c¸c ph­¬ng tiÖn ng«n ng÷
3.Tư tưởng thái độ: Cã th¸i ®é vµ hµnh vi phï hîp trong ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ 
B. ChuÈn bÞ cña GV-HS.
1. ThÇy - So¹n bµi, ®äc tµi liÖu tham kh¶o (SGK, HDTH chuÈn KTKN, SGV)
2. Trß - So¹n bµi, ®äc kÜ bµi häc
C. TiÕn tr×nh d¹y - häc:
1. æn ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sÜ sè (1’) 
2. KiÓm tra bµi cò: KT môc II. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc viÕt ViÖt Nam (4’)
3. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 
Hoạt động của GV và HS
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu ND dạy:
 + PP giới thiệu: thuyết tr×nh
1'
+ ND giới thiệu: Trong cuéc sèng hµng ngµy, con ng­êi giao tiÕp víi nhau b»ng ph­¬ng tiÖn v« cïng quan trong. §ã lµ ng«n ng÷. Kh«ng cã ng«n ng÷ th× kh«ng thÓ cã kÕt qu¶ cao cña bÊt cø hoµn c¶nh giao tiÕp nµo. Bëi v× giao tiÕp lu«n lu«n phô thuéc vµo hoµn c¶nh vµ nh©n vËt giao tiÕp. §Ó thÊy d­îc ®iÒu ®ã, chóng ta t×m hiÓu bµi ho¹t ®éng giao tÕp b»ng ng«n ng÷
Hoạt động 2: T×m hiểu chung về nội dung dạy:
- Môc tiªu: Gv kh¸i qu¸t nh÷ng néi dung träng t©m cña bµi häc
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 	
2'
* Trọng t©m cần đạt: 
- Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷: B¶n chÊt, hai qu¸ tr×nh, c¸c nh©n tè giao tiÕp
- LuyÖn tËp
Hoạt động 3: T×m hiểu cụ thể:
Mục tiªu: HS n¾m ®­îc c¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t­ t­ëng ®¹o lÝ
Phương ph¸p: 
- Công việc của GV: nªu vÊn ®Ò, gîi t×m kÕt hîp víi h×nh thøc th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái
 Thao t¸c 1: V¨n b¶n 1:
 Gv gọi 1 HS đọc văn bản 1/sgk trang 14 Đọc văn bản, em nhận thấy có mấy nhân vật tham gia trong hoạt động giao tiếp đó? Hai bên cã cương vị và quan hệ với nhau như thế nào?
Người nói dùng ngôn ngữ để biểu đạt nội dung tư tưởng, t/cảm thì người nghe phải thực hiện hđ tương ứng nào?
 Các nhân vật lần lượt đổi vai cho nhau như thế nào? Hđ giao tiếp trên diễn ra trong hoàn cảnh nào? ở đâu? Lúc nào? Khi đó ở nước ta có sự kiện lịch sử nào?
Hs th¶o luËn tr¶ lêi 
Gv nhÊn m¹nh
GV: HĐGT trên hướng vào vấn đề , nội dung gì?
GV: Mục đích của cuộc hội nghị Diªn Hång là gì? Cuộc gt có đạt được mục đích đó kh«ng?
HS tr¶ lêi
Thao tác 2: V¨n b¶n 2:
Gv cho hs ®äc l¹i v¨n b¶n Xét VB 2- GV chia lớp thành 5 nhóm ứng với 5 ý a, b, c, d, e để thảo luận.
* GV nêu 5 câu hỏi thảo luận gợi ý cho 5 nhãm tr¶ lêi:
a). HĐGT đó diễn ra giữa các nhân vật nào? (Ai viết? Ai đọc? Đặc điểm lứa tuổi, vốn sống, tr×nh độ hiểu biết, nghề nghiệp?)
b). HĐGT diễn ra trong hoàn cảnh nào?
c). Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực đề tài gì/ Bao gồm những vấn đề cơ bản nào?
d). Mục đÝch của HĐGT đã là g×?
e). Phương tiện giao tiếp cã đặc điểm g× nổi bật?
Thao tác 3: T×m hiÓu kh¸i niÖm 
- HS đọc phần ghi nhớ/ sgk
- GV nhÊn m¹nh 
20'
I/ §äc - hiÓu ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ 
1/. Văn bản 1:
a). Hoạt động giao tiếp diễn ra giữa vua Trần và c¸c b« l·o
 Hai bªn cã cương vị kh¸c nhau:
+ Vua là người cai quản đất nước, nh©n d©n trăm họ.
+ Các bô lão là những người có tuổi đã từng giữ những trọng trách nay về nghỉ, hoặc được vua mời đến dự hội nghị.
b). Các nhân vật tham gia giao tiếp phải đọc hoặc nghe xem người nói, nói những gì để lĩnh hội được nội dung người nói phát ra.
_ Các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai cho nhau.
+ Các bô lão nghe vua Trần Nhân Tông hỏi :”Vó ngựa Mông Cổ. . .!”Vậy nên liệu tính sao đây?
+ Các bô lão xôn xao tranh nhau nói . Lúc ấy vua TNT lại là người nghe.
c). HĐGT diễn ra ở điện Diên Hồng. Lúc đó quân Nguyên Mông kéo 50 vạn quân ồ ạt sang xâm lược nước ta.
d). Nội dung giao tiếp: 
 Bàn bạc sách lược: Hoà hay đánh
 Nó đề cập đến vấn đề hệ trọng còn hay mất của quốc gia dân tộc, mạng sống con người nên nhất trí : Đánh.
e). Mục đích giao tiếp: Muốn thăm dò lòng dân để hạ lệnh đánh giặc cứu nước.
 Cuộc giao tiếp đạt được mục đích đó.
2/. Văn bản 2: “ Tổng quan văn học VN”
a). Nh©n vËt v¨n häc
 _ T¸c giả SGK (người viết) và HS lớp 10 ( người đọc)
+ Người viết ở lứa tuổi cao hơn, có vốn sống, tr×nh độ văn học cao, nghề nghiệp là nghiên cứu giảng dạy VH.
+ Người đọc trẻ tuổi hơn, cã vốn sống và tr×nh độ hiểu biết thấp hơn.
b). Hoàn cảnh giao tiếp:
Hoàn cảnh gt có tổ chức giáo dục , chương trình qui định chung hệ thống trường phổ thông.
c). Nội dung giao tiếp : 
Những vấn đề cơ bản trong hệ thống văn bản:
 _ Cac bộ phận hợp thành của VHVN
 _ Tiến trình phát triển của lịch sử VH viết 
 _ Những nội dung cơ bản của VH.
d). Mục đích giao tiếp:
_ Người soạn sách muốn cung cấp tri thức cần thiết cho người học.
_ Người học nhờ VB giao tiếp đó hiểu được kiến thức cơ bản của VHVN. 
e). Phương tiện giao tiếp:
_ Ngôn ngữ thuộc VB khoa học (giáo khoa)
_ Kết cấu bố cục rõ ràng, đề mục có hệ thống.
_ Lý lẽ và dẫn chứng tiêu biểu.
II. Kh¸i niÖm (ghi nhí)
 Ho¹t ®éng giao tiÕp lµ trao ®æi th«ng tin cña con ng­êi trong x· héi, ®­îc tiÕn hµnh chñ yÕu b»ng pt ng«n ng÷ (b»ng d¹ng nãi hoÆc viÕt) nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc ®Ých vÒ nhËn thøc, t×nh c¶m, vµ hµnh ®éng 
- Mçi ho¹t ®éng gåm hai qu¸ tr×nh: T¹o lËp v¨n b¶n vµ lÜnh héi v¨n b¶n
- Trong ho¹t ®éng giao tiÕp cã sù chi phèi cña c¸c nh©n tè: nh©n vËt gt, ph­¬ng tiÖn vµ c¸ch thøc giao tiÕp.
Hoạt động 4: Luyện tập:
- C«ng việc của GV: Nh¾c HS lµm tr­íc c¸c bµi tËp
 - C«ng việc của HS: Lµm bµi tËp ë nhµ
15'
III. LuyÖn tËp: Nh¾c HS lµm c¸c bµi tËp trang 20,21.
Nh©n vËt giao tiÕp lµ chµng trai vµ c« g¸i. trÎ. Nam vµ n÷
- H§GT nµy diÔn ra vµo ®ªm tr¨ng thanh
- Nh©n vËt anh nãi vÒ ®an sµng nªn ch¨ng cã môc ®Ých ­ím hái duyªn c« g¸i.
- C¸ch nãi cña anh cã phï hîp.
Củng cố, dặn dß: 2’
* Cñng cè:
- Hs nh¾c l¹i kiÕn thøc cña bµi 
- GV nhấn lại những nội dung cơ bản của bài học.
* DÆn dß:
- VÒ häc kiÕn thøc cña bµi, lµm l¹i bµi tËp trong phÇn h­íng dÉn häc bµi 
- Chuẩn bị tiết BT trong SGK và soạn bài “Khái quát VHDGVN”.
Tuần: 2 
Tiết: 4
§äc v¨n:
VĂN HỌC d©n gian
Ngày 16 tháng 8 năm 2013
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Kiến thức: N¾m ®­îc nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ v¨n häc d©n gian cïng víi nh÷ng gi¸ trÞ to lín, nhiÒu mÆt cña bé phËn v¨n häc nµy
2.Kỹ năng: NhËn thøc kh¸i qu¸t vÒ v¨n häc d©n gian, cã c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ v¨n häc d©n gian
3.T­ t­ëng th¸i ®é : BiÕt tr©n träng, gi÷ g×n, ph¸t huy v¨n häc d©n gian
B. ChuÈn bÞ cña GV-HS.
1. ThÇy – So¹n bµi, ®äc tµi liÖu tham kh¶o (SGK, HDTH chuÈn KTKN, SGV)
2. Trß - So¹n bµi, ®äc kÜ bµi häc
C. TiÕn tr×nh d¹y - häc:
1. æn ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sÜ sè (1’) 
2. KiÓm tra bµi cò: KT môc III. Con ng­êi ViÖt Nam qua v¨n häc (4’)
3. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 
Hoạt động của GV và HS
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới, bài mới:
 + PP giới thiệu: thuyết tr×nh
1'
+ ND giới thiệu:TruyÖn cæ ®Õn ca dao, d©n ca tôc ng÷, c©u ®è, s©n khÊu chÌo, tuång, c¶i l­¬ng, tÊt c¶ lµ biÓu hiÖn cña v¨n häc d©n gian. §Ó hiÓu râ chóng ta còng t×m hiÓu v¨n b¶n kh¸i qu¸t v¨n häc d©n gian ViÖt Nam.
Hoạt động 2: T×m hiểu chung:
- Môc tiªu: Gv kh¸i qu¸t nh÷ng néi dung träng t©m cña bµi häc
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 	
5'
* Trọng tâm cần đạt:
- Kh¸i niÖm v¨n häc d©n gian
- §Æc tr­ng cña v¨n häc d©n gian
- HÖ thèng thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian
- Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña v¨n häc d©n gian VN
Hoạt động 3: 
Thao tác 1: GV Gọi HS đọc phần I/sgk 
HS nhí l¹i kh¸i niÖm v¨n häc d©n gian vµ tr×nh bµy
GV: VHDG cã những đặc trưng cơ bản nào?
Hs tr¶ lêi 	
GV: Em hiÓu nh­ thế nào là tính truyền miệng? T¹i sao v¨n häc d©n gian cßn ®­îc gäi lµ v¨n häc truyÒn miÖng
Hs trao ®æi tr¶ lêi 	
GV nhÊn m¹nh 
Thao tác 2: HS t×m hiÓu môc 2
GV: Em hiÓu nh­ thế nào là tÝnh tËp thÓ? Qu¸ tr×nh s¸ng t¸c vµ hoµn chØnh 1 t¸c phÈm diÔn ra nh­ thÕ nµo?
Hs trao ®æi tr¶ lêi 	
GV nhÊn m¹nh 
Thao tác 3: HS t×m hiÓu môc II
GV: VHDG bao gồm những thể loại chủ yếu nào Những thÓ loại nào được xem là tù sù d©n gian, nh÷ng thÓ lo¹i nµo lµ tr÷ t×nh d©n gian, nghÞ luËn d©n gian vµ s©n khÊu d©n gian?
Hs th¶o luËn tr¶ lêi
Gv gióp HS hÖ thèng qua b¶ng vµ yªu cÇu HS vÒ nhµ lµm chi tiÕt, mçi thÓ lo¹i cho nh÷ng vÝ dô cô thÓ
(ChuyÓn sang phÇn tù chän)
30'
I. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña v¨n häc d©n gian
* Kh¸i niÖm: V¨n häc d©n gian lµ nh÷ng t¸c phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ truyÒn miÖng ®­îc tËp thÎ s¸ng t¹o, nh»m môc ®Ých phôc vô nh÷ng sinh ho¹t kh¸c nhau trong ®êi sèng céng ®ång
1/. Tính truyền miệng:
 Truyền miệng là không lưu hành bằng chữ viết, truyền từ người nọ sang người kh¸c, từ đời này sang đời kh¸c và qua c¸c địa phương kh¸c nhau.
_ TÝnh truyền miệng biểu hiện trong diễn xướng d©n gian (kể, h¸t, diễn c¸c vở chÌo, tuồng)
_ Do truyền miệng nªn tpVHDG cã nhiều bản kể, gọi là dị bản.
2/. Tính tập thể:
 _ VHDG là những sáng tác của tập thể ( còn VH viết là cá nhân sáng tác).
 _ Quá trình sáng tác tập thể diễn ra như sau: cá nhân khởi xướng, tập thể hưởng ứng tham gia rồi truyền miệng trong dân gian.
 Trong quá trình truyền miệng, lại được sửa chữa, thêm bớt cho hòan chỉnh. Mọi người có quyền tham gia bổ sung, sửa chữa các sáng tác dân gian.
_ V¨n häc d©n gian g¾n bã vµ phôc vô trùc tiÕp cho c¸c sinh ho¹t kh¸c nhau trong ®êi sèng céng ®ång
II. HÖ thèng thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian:
1/. Thần thoại:	
2/. Sử thi:
3/. Truyền thuyết:
4/. Cổ tÝch:
5/. Truyện ngụ ng«n:
6/. Truyện cười
7/.Tục ngữ:
8/. C©u đố:
9/. Ca dao – d©n ca:
10/. VÌ:
11/. Truyện thơ:
12/. ChÌo:
III/. Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña v¨n häc d©n gian ViÖt Nam
Hoạt động 4: Bài tập vận dụng:
 - Công việc của GV: GV nªu mét sè c©u hái cñng cè kiÕn thøc cho HS
 - Công việc của HS: Suy nghÜ tr¶ lêi nhanh
2'
IV. Bµi tËp vËn dông:
KÓ l¹i mét c©u chuyÖn cæ d©n gian ®· tõng nghe; ghi nhËn nh÷ng ®Æc tÝnh: truyÒn miÖng, tËp thÓ, biÓu diÔn, dÞ b¶n, ®Þa ph­¬ng
Củng cố, dặn dß: 2’
* Cñng cè:
- Hs nh¾c l¹i kiÕn thøc cña bµi 
- GV h­íng dÉn: 
+ Nhí l¹i nh÷ng c©u chuyÖn, nh÷ng lêi ru cña bµ, cña mÑ mµ em ®· tõng nghe. 
+ TËp h¸t mét ®iÖu d©n ca quen thuéc
* DÆn dß:
- VÒ nhµ häc kiÕn thøc cña bµi, lµm l¹i bµi tËp trong phÇn h­íng dÉn häc bµi 
- So¹n bµi cho giê sau: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ (tiÕp)
Tiết: 5
TiÕng viÖt:
HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NG¤N NGỮ
Ngày 17 tháng 8 năm 2013
(TiÕp theo)
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Kiến thức: N¾m ®­îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng giao tiÕp b¾ng ng«n ng÷: B¶n chÊt, hai qu¸ tr×nh, c¸c nh©n tè giao tiÕp
2. Kỹ năng: N©ng cao nh÷ng kÜ n¨ng trong ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ ë c¶ hai qu¸ tr×nh t¹o lËp vµ lÜnh héi v¨n b¶n, trong ®ã cã kÜ n¨ng sö dông vµ lÜnh héi c¸c ph­¬ng tiÖn ng«n ng÷
3.Tư tưởng: Cã th¸i ®é vµ hµnh vi phï hîp trong ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ 
B. ChuÈn bÞ cña GV-HS:
1. ThÇy – So¹n bµi, ®äc tµi liÖu tham kh¶o (SGK, HDTH chuÈn KTKN , SGV)
2. Trß - So¹n bµi, ®äc kÜ bµi häc
C. TiÕn tr×nh d¹y - häc:
1. æn ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sÜ sè (1’) 
2. KiÓm tra bµi cò: KT môc I. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña v¨n häc d©n gian ViÖt Nam (4’)
3. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 
Hoạt động của GV và HS
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu ND dạy:
 + PP giới thiệu: thuyết tr×nh
1'
+ ND giới thiệu:Qua viÖc t×m hiÓu kh¸i niÖm ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ ë tiÕt tr­íc, bµi häc h«m nay chóng ta cïng thùc hµnh luyÖn tËp.
Hoạt động 2: T×m hiểu chung về nội dung dạy:
- Môc tiªu: Gv kh¸i qu¸t nh÷ng yªu cÇu chung
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 	
2'
* Trọng t©m cần đạt: 
- Qua viÖc thùc hµnh lµm bµi tËp t¹i líp, HS n©ng cao nh÷ng kÜ n¨ng trong ho¹t ®éng giao tiÕp.
Hoạt động 3: T×m hiểu cụ thể:
- C«ng việc của GV: Gîi ý HS lµm bµi tËp
- C«ng việc của HS: Trao ®æi, th¶o luËn, lµm bµi tËp t¹i líp
Thao tác 1: LuyÖn tËp BT1: 
Ph©n tÝch c¸c nh©n tố giao tiếp thể hiện trong c©u ca dao sau:
 “Đªm trăng thanh anh mới hỏi nàng
 Tre non đủ l¸ đan sàng lªn chăng”
Hs th¶o luËn tr¶ lêi 
Gv nhÊn m¹nh
Thao t¸c 2: LuyÖn tËp BT2: 
GV: §äc ®o¹n ®èi tho¹i trong SGK vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái
Hs th¶o luËn tr¶ lêi 
Gv nhÊn m¹nh
Thao tác 3: Đọc bài thơ “ Bánh trôi nước” của HXH và trả lời câu hỏi: HXH gt với người đọc vấn đề gì khi làm bài thơ này?
Mđích giao tiếp qua bài thơ là gì? Về phương tiện, từ ngữ, hình ảnh gt ntn?
Thao tác 4: Gv yêu cầu HS đọc lại bức thư Bác gởi HS,SV nhân ngày khai trường tháng 9/ 1945.
? Bức thư trên Bác viết cho những ai?Người viết có quan hệ như thế nào đ/ với người nhận?
? Hoàn cảnh cụ thể của người viết và người nhận thư khi đó ntn?
? Thư viết về nội dung vấn đề gì?
? Bức thư được viết với mục đích gì?
? Nhận xét về phương tiện ngôn ngữ Bác dùng để viết ntn?
20'
II. LuyÖn tËp:
BÀI TẬP 1:
a/. Nh©n vật giao tiếp: Là chàng trai và cô g¸i ở lứa tuổi 18 – 20
b/. Hoàn cảnh giao tiếp: Đªm trăng s¸ng và thanh vắng, phï hợp với c©u chuyện t×nh của đ«i lứa đang yªu.
c/. Nội dung giao tiếp: Nh©n vật anh nói chuyện “Tre non đủ l¸” với ngụ ý : chàng trai tỏ t×nh với cô g¸i mong được kết duyªn.
d/. C¸c

Tài liệu đính kèm:

  • docGiao_An_Hoc_Ky_1.doc