Giáo án Hình học 8 tiết 22: Hình vuông

Tuaàn 11 Ngaøy soaïn : 29/10/2009
Tieát 21 HÌNH VUOÂNG
 I. MUÏC TIEÂU : 
Kieán thöùc : HS hieåu ñöôïc ñòng nghóa hình vuoâng, thaáy ñöôïc hình vuoâng laø daïng hình ñaëc bieät cuûa hình chöõ nhaät vaø hình thoi.
Kó naêng : Bieát veõ moät hình vuoâng, bieát chöùng minh moät töù giaùc laø hình vuoâng
Thaùi ñoä : Bieát vaän duïng caùc kieán thöùc veà hình vuoâng trong caùc baøi toaùn chöùng minh, tính toaùn vaø trong caùc baøi toaùn thöïc teá.
 II. CHUAÅN BÒ :
GV : Baûng phuï ghi baøi taäp, ñònh nghóa, tính chaát, daáu hieäu nhaän bieát hình vuoâng. Thöôùc keû, compa, eâke, phaán maøu.
HS : Oân taäp ñònh nghóa, tính chaát, daáu hieäu nhaän bieát cuûa hình bình haønh, hình chöõ nhaät, hình thoi , thöôùc keû, compa, eâke
 III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :
 1.Toå chöùc lôùp :1’ 
 2.Kieåm tra baøi cuõ : 5’
 Ñaùnh daáu “X” vaøo oâ thích hôïp
ÑT
Caâu
Noäi dung
Ñuùng
Sai
1
2
3
4
5
6
7
8
Hình chöõ nhaät laø hình bình haønh
Hình chöõ nhaät laø hình thoi
Trong hình thoi hai ñöôøng cheùo caét nhau taïi trung ñieåm moãi ñöôøng vaø vuoâng goùc vôùi nhau
Trong hình chöõ nhaät hai ñöôøng cheùo baèng nhau vaø laø caùc ñöôøng phaân giaùc caùc goùc cuûa hình chöõ nhaät
Töù giaùc coù hai ñöôøng cheùo vuoâng goùc vôùi nhau laø hình thoi
Hình bình haønh coù hai ñöôøng cheùo baèng nhau laø hình chöõ nhaät
Töù giaùc coù hai caïnh keà baèng nhau laø hình thoi
Hình chöõ nhaät coù hai caïnh keà baèng nhau laø hình thoi
 Keát quaû:Caâu 1 (ñuùng); caâu 2 (sai) ; caâu 3(ñuùng); caâu 4 (sai) ; caâu 5 (sai) ; caâu 6 (ñuùng) ; caâu 7 (sai) ; caâu 8 (ñuùng)
 3.Baøi môùi :
* Giôùi thieäu baøi : (1’)(ñaët vaán ñeà) Coù töù giaùc naøo vöøa laø hình chöõ nhaät vöøa laø hình thoi khoâng ?
* Tieán trình baøi daïy : 
TL
Hoaït ñoäng cuûa GV 
Hoaït ñoäng cuûa HS 
Noäi dung
6’
Hoaït ñoäng 1:ÑÒNH NGHÓA
GV ñöa hình 104 tr107 SGK leân baûng
GV em coù nhaän xeùt gì veà töù giaùc ABCD ?
GV Töù giaùc ABCD laø moät hình vuoâng. Vaäy hình vuoâng laø töù giaùc nhö theá naøo ?
GV höôùng daãn HS veõ hình vuoâng
GV töù giaùc ABCD laø hình vuoâng khi naøo ?
GV hình vuoâng coù phaûi laø hình chöõ nhaät khoâng, coù phaûi laø hình thoi khoâng ? vì sao ?
GV khaúng ñònh laïi nhö SGK
GV hình vuoâng vöøa laø hình chöõ nhaät, vöøa laø hình thoi, vaø ñöông nhieân cuõng laø hình bình haønh
HSTB : Töù giaùc ABCD coù :
HSy neâu ñònh nghóa nhö SGK
HSTB traû lôøi
HSKH : Hình vuoâng laø hình chöõ nhaät coù boán caïnh baèng nhau
Hình vuoâng laø hình thoi coù boán goùc vuoâng.
Ñònh nghóa
Hình vuoâng laø töù giaùc coù boán goùc vuoâng vaø coù boán caïnh baèng nhau.
Töù giaùc ABCD laø hình vuoâng Û 
Töø ñònh nghóa suy ra :
- Hình vuoâng laø hình chöõ nhaät coù boán caïnh baèng nh
- Hình vuoâng laø hình thoi coù boán goùc vuoâng
10’
Hoaït ñoäng 2:TÍNH CHAÁT 
Theo em hình vuoâng coù tính chaát gì ?
GV yeâu caàu HS laøm ? 1 SGK
Ñöôøng cheùo cuûa hình vuoâng coù tính chaát gì ?
GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp 80 tr108 SGK
Haõy chæ roõ taâm ñoái xöùng, truïc ñoái xöùng cuûa hình vuoâng 
GV yeâu caàu HS laøm baøi 79 a tr108 SGK
HS hình vuoâng coù taát caû caùc tính chaát cuûa hình chöõ nhaät vaø hình thoi
HSTB : Traû lôøi
HSKH :
- Taâm ñoái xöùng cuûa hình vuoâng laø giao ñieåm cuûa hai döôøng cheùo 
- Boán truïc ñoái cöùng cuûa hình vuoâng laø hai ñöôøng cheùo vaø hai ñöôøng thaúng ñi qua trung ñieåm hai caïnh ñoái 
HSKH traû lôøi mieäng 
Trong tam giaùc vuoâng ADC coù :
AC2 = AD2 + DC2
AC2 = 32 + 32
AC2 = 18
Þ AC = cm
Tính chaát 
Hình vuoâng coù taát caû caùc tính chaát cuûa hình chöõ nhaät vaø hình thoi
Hai ñöôøng cheùo cuûa hình vuoâng caét nhau taïi trung ñieåm cuûa moãi ñöôøng, baèng nhau vaø vuoâng goùc vôùi nhau
15’
Hoaït ñoäng 3:DAÁU HIEÄU NHAÄN BIEÁT HÌNH BÌNH HAØNH 
Moät hình chöõ nhaät caàn theâm ñieàu kieän gì seû trôû thaønh hình vuoâng ? Taïi sao ?
Hình chöõ nhaät coøn coù theå theâm ñieàu kieän gì seû trôû thaønh hình vuoâng ?
GV hình chöõ nhaät maø coù theâm moät daáu hieäu cuûa hình thoi laø hình vuoâng.
Caùc em veà nhaø chöùng minh caùc daáu hieäu naøy
Töø moät hình thoi caàn theâm ñieàu kieän gì seû laø hình vuoâng ?
GV vaäy moät hình thoi coù theâm moät daáu hieäu rieâng cuûa hình chöõ nhaät laø hình vuoâng .
GV ñöa naêm daáu hieäu nhaän bieát hình vuoâng leân baûng phuï, yeâu caàu HS ñoïc 
GV Neâu nhaän xeùt SGK tr 107
GV yeâu caàu HS laøm ? 2 SGK
Tìm caùc hình vuoâng treân hình 105 tr108 SGK
(Ñöa ñeà baøi leân baûng phuï)
HSKH : Moät hình chöõ nhaät caàn theâm ñieàu kieän hai caïnh keà baèng nhau laø hình vuoâng.
Giaûi thích :
Ta coù ABCD laø hình chöõ nhaät neân :
AB = CD vaø AD = BC
Neáu AC = AD 
Þ AB = BC = CD = DA
Þ ABCD laø hình vuoâng (ñònh nghóa)
HS traû lôøi 
HS traû lôøi nhö SGK
Moâït HS ñoïc to naêm daáu hieäu nhaän bieát hình vuoâng 
HS phaùt bieåu
Moät HSKH traû lôøi ? 2 SGK
a) Töù giaùc ABCD coù OA = OB = OC = OD neân laø hình chöõ nhaät
Maø AB = BC neân ABCD laø hình vuoâng
b) Töù giaùc EFGH khoâng phaûi laø hình vuoâng
c) Töù giaùc MNPQ laø hình chöõ nhaät vì OM = ON = OQ = OP
Maø MP ^ NQ neân MNPQ laø hình vuoâng 
d) Töù giaùc URST laø hình thoi vì UR = RS = ST = TU
Maø neân URST laø hình vuoâng 
3. Daáu hieäu nhaän bieát (SGK) 
6’
Hoaït ñoäng 4:CUÛNG COÁ 
GV ñöa baøi taäp 81 tr 108 SGK leân baûng phuï
Yeâu caàu HS hoaït ñoäng theo nhoùm
GV kieåm tra caùc nhoùm hoaït ñoäng, sau khi HS hoaït ñoäng xong, yeâu caàu moät HS ñaïi dieän leân baûng trình baøy.
HS hoaït ñoäng nhoùm laøm baøi 81 SGK
Nöõa lôùp laøm baøi 81
HS ñaïi dieän leân baûng trình baøy
Baøi 81 tr108 SGK
Töù giaùc AEDF coù :
 neân laø hình chöõ nhaät
Laïi coù AD laø tia phaân giaùc cuûa goùc A neân AEDF laø hình vuoâng
 4.Höôùng daãn veà nhaø :1’
Naém ñöôïc ñònh nghóa, tính chaát, daáu hieäu nhaän bieát hình chöõ nhaät, hình thoi, hình vuoâng
Baøi taäp veà nhaø 79, 82 , 83 tr 109 SGK
Baøi taäp 144, 145, 148 tr75 SGK
Tieát sau Luyeän Taäp
 IV. RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:
Tuần 11 Ngày soạn :5/11/2009
Tieát 22 : 	 LUYỆN TẬP 	
	I . Muïc tieâu baøi daïy :
 1. Kieán thöùc- Cuûng coá Ñ/n , t/c , daáu hieäu nhaän bieát hình bình haønh , hình chöõ nhaät , hình thoi , hình vuoâng .
 2. Kó naêng- Reøn kó naêng veõ hình , phaân tích tìm lôøi giaûi cho baøi toaùn . 
 3. Thaùi ñoä :- Coù tö duy suy luaän loâgic 
 II . Chuaån Bò Cuûa Giaùo Vieân Vaø Hoïc Sinh :
	- Gv : Baøi giaûng , SGK , baûng phu ghi BT83SGï .
	- Hs : Xem baøi môùi , hoïc baøi cuõ ,thöôùc , baûng nhoùm.
 III . Tieán Trình Tieát Daïy :
 1. OÅn ñònh lôùp(1’) : Kieåm tra só soá lôùp .
 2. Kieåm tra baøi cuõ (5’)
ĐT
Caâu hoûi
Ñaùp aùn
Ñieåm
TB
 Neâu tính chaát vaø daáu hieäu nhaän bieát hình vuoâng
Laøm BT83 SGK ( baûng phuï )
HS1: Neâu ñuùng t/c vaø daáu hieäu nhaän bieát hình vuoâng.
BT83:b,c,e ñuùng
a,d sai
5
5
 3. Baøi môùi :
	ĐVĐ(1’) Vận dụng dấu hiệu nhận biết hình vuông giải bài tập.
T.L
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Kieán thöùc
36’
Hoaït ñoäng : Luyeän taäp 
Cho moät hoïc sinh ñoïc ñeà , moät hoïc sinh leân baûng veõ hình vaø ghi GT vaø KL cuûa baøi toaùn 84 SGK .
 Töø hình veõ vaø GT vaø KL cuûa baøi toaùn ta döï ñoaùn AEDF laø hình gì ?
 Haõy chöùng minh töù giaùc AEDF laø hình bình haønh ?
Töø hình veõ vaø C/m ñöôïc AEDF laø hình bình haønh. Ñieåm D ôû vò trí naøo treân caïnh BC thì hình bình haønh AEDF laø hình thoi ? Vì sao ?
Neáu tam giaùc ABC vuoâng taïi A thì töù giaùc AEDF laø hình gì?
 Ñieåm D ôû vò trí naøo treân BC thì AEDF laø hình vuoâng ? Vì sao ?( Coù veõ hình rieâng cho TH naøy)
 Y/C caùc nhoùm hoaït ñoäng trong 3 phuùt . 
Theo doõi , nhaän xeùt baøi laøm töøng nhoùm vaø hoaøn chænh baøi giaûi.
Cho hs laøm BT148SBT
 HD veõ hình vaø y/c hs neâu GT vaø KL cuûa baøi toaùn ?
 Töø hình veõ vaø GT haõy döï ñoaùn EFGH laø hình gì ? 
Haõy C/m EFGH laø hình vuoâng ?
Nhaän xeùt vaø boå sung cho hoaøn chænh baøi giaûi .
Cho hoïc sinh laøm BT155 SBT.
Goi hs leân baûng veõ hình .
Töø GT vaø hình veõ muoán C/m CE DF taïi M ta phaûi C/m nhö theá naøo ?
 Coù nhaân xeùt gì veà BCE vaø CDF ?
Neáu BCE = CDF thì . Vì sao ta coù ñöôïc ñieàu ñoù ?
Töø ñieàu C/m treân ta suy ra ñieàu phaûi C/m . 
 Cho hoïc sinh leân baûng trình baøy baøi giaûi .
Höôùng daãn hoïc sinh veà nhaø laøm caâu b) .
Goïi K laø trung ñieåm cuûa AD vaø I laø giao ñieåm cuûa AK vaø DF .
Ta coù : AE//CK (gt)
AE = CK (=AB = CD )
 AECK laø hình bình haønh .
 AK // CE
 AK DM (1)
vì IK //MC maø K laø trung ñieåm cuûa DC 
 I laø trung ñieåm cuûa AM (2) 
(1)(2) ADM caân taïi A 
 AD = AM .
Ñöùng taïi choã ñoïc ñeà , moät hoïc sinh veõ hình ghi GT vaø KL cuûa baøi toaùn .
Töø hình veõ vaø GT vaø KL cuûa baøi toaùn ta döï ñoaùn ñöôïc AEDF laø hình bình haønh .
Töù giaùc AEDF coù AF//DE , AE//FE (gt)
 AEDF laø hình bình haønh .
Khi D laø chaân ñöôøng phaân giaùc goùc A thì AEDF laø hình thoi .
Vì khi ñoù ñöôøng cheùo AD laø moät ñöôøng phaân giaùc cuûa moät goùc cuûa hình bình haønh neân AEDF laø hình thoi .
Caùc nhoùm hoaït ñoäng 
 Neáu tam giaùc ABC vuoâng taïi A thì töù giaùc AEDF laø hình chöõ nhaät.
Khi D laø chaân ñöôøng phaân giaùc goùc A thì AEDF laø hình vuoâng 
Vì theo daàu hieäu nhaän bieát 3 
Leân baûng veõ hình vaø ghi GT vaø KL cuûa baøi toaùn .
Töø GT vaø hình veõ ta döï ñoaùn EFGH laø hình vuoâng .
Laøm nhö sau 
FGC vuoâng coù (gt)
 FG = GC
Töông töï :
 BH = EH 
Maø BH = GH = GC (gt)
FG = GH = HE 
ta coù :
 EH//FG (cuøng vuoâng goùc BC)
EH = FG (cmt)
 EFGH laø hình bình haønh .
maø 
 EFGH laø hình chöõ nhaät .
maø EH = HG (cmt)
 EFGH laø hình vuoâng.
Veõ hình cho baøi toaùn .
Ñeå C/m CE DF taïi M ta phaûi C/m 
 Ta coù theå C/m ñöôïc hai tam giaùc BCE vaø CDF baèng nhau .
 Vì 
Maø 
Laéng nghe vaø ghi cheùp .
 Laøm nhö sau 
 Xeùt BCE vaø CDF coù :
EB = FC (=AB = BC )
BC = CD (gt)
BCE = CDF
maø : 
M laø giao ñieåm cuûa DF vaø CE .
DMC coù :
hay CE DF
Baøi taäp 84 SGK : 
Baøi giaûi
a) Töù giaùc AEDF coù AF//DE , AE//FE (gt)
 AEDF laø hình bình haønh .
b) Neáu D laø chaân ñöôøng phaân giaùc goùc A thì AEDF laø hình thoi .
c) Neáu ABC vuoâng taïi A thì AEDF laø hình chöõ nhaät , neáu D laø chaân ñöôøng phaân giaùc goùc A thì AEDF laø hình vuoâng .
Baøi taäp 148 SBT : 
Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A , AB = AC treân BC laáy H vaø G sao : BH = HG = GC , qua H , G veõ ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi BC caét AB , AC taïi E vaø F .
Töù giaùc EFGH laø hình gì ? vì sao ?
Baøi giaûi
FGC vuoâng coù (gt)
 FG = GC
Töông töï :
 BH = EH 
Maø BH = GH = GC (gt)
FG = GH = HE 
ta coù :
 EH//FG (cuøng vuoâng goùc BC)
EH = FG (cmt)
 EFGH laø hình bình haønh .
maø 
 EFGH laø hình chöõ nhaät .
maø EH = HG (cmt)
 EFGH laø hình vuoâng.
Baøi taäp 155 SBT
Cho hình vuoâng ABCD , goïi E , F laø trung ñieåm cuûa AB , BC . C/m 
a) CE DF
b) M laø giao ñieåm cuûa DF vaø CE C/m AM = AD ?
Baøi giaûi
a) Xeùt BCE vaø CDF coù :
EB = FC (=AB = BC )
BC = CD (gt)
BCE = CDF
maø : 
M laø giao ñieåm cuûa DF vaø CE .
DMC coù :
hay CE DF
b) Goïi K laø trung ñieåm cuûa AD vaø I laø giao ñieåm cuûa AK vaø DF .
Ta coù : AE//CK (gt)
AE = CK (=AB = CD )
 AECK laø hình bình haønh .
 AK // CE
 AK DM (1)
vì IK //MC maø K laø trung ñieåm cuûa DC 
 I laø trung ñieåm cuûa AM (2) 
(1)(2) ADM caân taïi A 
 AD = AM .
	4. Höôùng daãn veà nhaø : (2’) 
- Xem laïi caùc daïng BT ñaõ giaûi , hoaøn thaønh BT155b vaøo vôû
 - Veà nhaø laøm baøi taäp 85,86 SGK .
-Oân taäp 9 caâu hoûi ôû phaàn oân taäp chöông I 
	IV . RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG