GIẢI ĐÁP TOÁN CẤP 3 CÔNG THỨC BIẾN ĐỔI ( Trang 1 – 11 ) ĐẠO HÀM ( Trang 13 – 16 ) GIỚI HẠN ( Trang 16 – 17 ) TÍNH ĐƠN ĐIỆU VÀ CÁC BẤT ĐẲNG THỨC ( Trang 18 – 43 ) PHẦN 1 HÀM SỐ LŨY THỪA, HÀM SỐ MŨ VÀ HÀM SỐ LÔGARIT www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 2 PHẦN 1: HÀM SỐ LŨY THỪA, HÀM SỐ MŨ VÀ HÀM LÔGARIT I. CÁC CÔNG THỨC BIẾN ĐỔI 1. LŨY THỪA (Giả sử các biểu thức có nghĩa): 1) 0 1a 2) 1n na a 3) m n mna a 4) a a 5) .a a a 6) a a a 7) .ab a b 8) a a b b Chú ý: +) Khi xét lũy thừa với số mũ 0 và số mũ nguyên âm thì cơ số phải khác 0. +) Khi xét lũy thừa với số mũ không nguyên thì cơ số phải dương. A. CÁC VÍ DỤ MINH HỌA Ví dụ 1: Tính giá trị các biểu thức sau: 1) A = 23 324 8 2) B = 2 1,5 3(0,04) (0,125) 3) C = 11 24 30,25 10,5 625 2 19. 3 4 4) D = 3 2 1 2 3 24 .2 .2 5) E = 5 5 5 3 5 5 81. 3. 9. 12 3 . 18. 27. 6 6) F = 3 3847 8476 6 27 27 Giải: 1) A = 23 3 2 2 3 3 232 2 34 8 2 2 2 2 12 2) B = 3 2 2 3 22 31,5 2 3 3 23 2 31 1(0,04) (0,125) 5 2 5 2 121 11 25 8 3) C = 311 21 22 44 30,25 1 4 4 3 1 3 10,5 625 2 19. 3 2 5 19. 4 2 ( 3) 3 3 4 3 19 2 192 5 11 10 2 27 3 27 4) D = 3 2 1 2 3 2 6 2 2 2 2 2 44 .2 .2 2 .2 2 16 5) E = 4 1 2 21 15 5 5 5 5 5 52 2 3 3 91 31 1 15 5 1010 52 2 2 81. 3. 9. 12 3 .3 .3 .2.3 3 1 33 333 . 18. 27. 6 33 .3.2 .3 .2 .3 6) F = 3 3847 8476 6 27 27 . Ta áp dụng hằng đẳng thức : 3 3 3 3a b a b ab a b 3 3 3 3 3847 847 847 847 847 847F 6 6 3 6 . 6 6 6 27 27 27 27 27 27 www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 3 3 3 23 847F 12 3. 36 .F 12 5F F 5F 12 0 F 3 F 3F 4 027 F = 3 hoặc 2F 3F 4 0 (vô nghiệm). Vậy F = 3. Ví dụ 2: Đơn giản các biểu thức sau (giả sử các biểu thức có nghĩa): 1) A = 23 4a a 2) B = 35 4 7 5 a b b a 3) C = 1 1 11 12 2 4 4 3 1 1 1 1 4 2 4 4 4 : .a b a b aa b ba a b a b 4) D = 21 1 2 21 2 :a a a b b b 5) E = 21 1 2 2 2 : 2 b ba b b b a a 6) F = 21 1 3 3 3 3 3 : 2 a b a b b aab 7) G = 4 4 1: .ab ab bab a ba ab b ab 8) H = 23 3 1 1 12 2 2 2 2 1 1 2 2 a b a bab a ba b 9) I = 4 1 1 23 3 33 2 2 33 3 8 . 1 2 2 4 a a b b a aa ab b Giải: 1) A = 1 1 1 9 13 3 2 23 4 4 4 2.a a a a a a a 2) B = 35 1 5435 1 47 41 14 5 5 7 5 a b b b b b a b a a a a a b 3) C = 1 1 1 11 11 1 1 12 2 2 2 4 4 4 4 3 1 1 1 1 1 11 1 1 4 2 4 4 4 4 42 4 4 : . : .a b a b a a b a b ba b a b b aa a b a b a ba a b 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 1 1 11 1 1 1 1 2 2 22 4 4 4 4 1. . . . 1a b a a b a b a b a b a b b a ba a ba a b a b 4) D = 2221 1 2 2 2 2 1 11 2 : 1 : . b aa a aa b a b b b b b ba b 5) E = 22 21 1 2 2 2 2 2 : 2 : :b b b ba b b b a b b a b a b a a a a 2 2. a aa b bb a b www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 4 6) F = 2 21 1 1 1 3 3 3 3 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 23 3 3 3 3 3 2 : 2 : . 1 a b a b ab a a a ba b ab b aab ab ab ab a b 7) G = 4 4 4 4 1 1: . . .ab ab b a ab ab ab a bab a ba ab b ab a ab ab b b ab . . a b a ba ab a b a ab a a ab ab b a a b b a b 8) H = 21 1 1 1 2 2 2 2 23 3 1 1 1 1 1 112 2 2 2 2 2 2 22 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 a b a a b b a b a b a bab a b a ba b a b a b a b = 21 1 2 21 1 2 2 2 21 1 1 1 2 2 2 2 2 1 a b a a b b a b a b 9) I = 14 1 1 12 23 333 3 3 33 2 2 2 1 1 2 3 33 3 3 3 3 3 88 2. 1 2 . 2 4 2 4 a a ba a b b a ba a a aa ab b a a b b 3 3 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 23 3 3 3 3 2 2 2 23 3 3 3 3 3 333 3 2 2 2 2 . 0 2 2 2 22 4 a a b a a b a ab ba a a a a a b a b a ab ba ab b B. BÀI LUYỆN Bài 1: Tính giá trị các biểu thức sau: 1) A = 2 3 5 232 2) B = 3 32 2 2 3) C = 1 5 13 7 1 1 2 3 32 4 4 23 .5 : 2 : 4 : 5 .2 .3 4) D = 72 40,7576 (0,2) 5) E = 7 4 3 4 5 2 ( 18) .2 .( 50) ( 225) .( 4) .( 108) 6) F = 3 1 3 4 2 2 3 2 0 2 3 2 .2 5 .5 (0,01) .10 10 :10 (0, 25) 10 (0,01) Bài 2: Đơn giản các biểu thức sau (giả sử các biểu thức có nghĩa): 1) A = 3 3a a a 2) B = 5 3 5 ( 5 1) 2 2 1 2 2 1 .a a a 3) C = 1 9 1 3 4 4 2 2 1 5 1 1 4 4 2 2 a a b b a a b b 4) D = 3 3 6 6 a b a b www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 5 2. LÔGARIT: Giả sử các biểu thức có nghĩa loga b có nghĩa khi 0 1 0 a b 1) log 1 0a 2) log 1a a 3) log log log ( )a a ab c bc 4) log log loga a a bb c c 5) loga ba b 6) log log log log 1log loga a a a aa b b b b b b 7) 1log .log 1 log log log .log log loglog log a b a b a b a a b a b a b a b c c cc b Chú ý: +) Lôgarit thập phân : 10log log lgb b b +) Lôgarit tự nhiên ( lôgarit Nêpe) : log lne b b ( 2,71828e ) A. CÁC VÍ DỤ MINH HỌA Ví dụ 1: Tính giá trị các biểu thức sau: 1) A = 33 2 2log log 2 2) B = 36log 3.log 36 3) C = 1 25 3 1log 5.log 27 4) D = 5 3 3 2log 39 5) E= 1 1 log 27 log 811 1252 9 525 6) F = log 2 log 279 83 2 2log 27 2 7) G = log 6 log 8 ln35 7lg 25 49 e 8) H = 1 1 log 3 log 2 log996 89 4 10 9) I = log 5 log 36 2log 713 9 9lg 81 27 3 10) J = 7 4 log 2 0,25 0,5log1 2log 6 92 74 36 81 11) K = 3 2log (log 8) 12) L = 2013 4 2 0,25 9 4log log (log 256) log log (log 64) 13) M 3 4 5 6 7 8log 2.log 3.log 4.log 5.log 6.log 7 14) N 0 0 0 0lg(tan1 ) lg(tan 2 ) ... lg(tan 88 ) lg(tan 89 ) Giải: 1) A = 1 3 26 3 3 3 3 32 2 3 22 1 2 1log log 2 log log 2 log . log log 3 2 6 3 9 2) B = 21 2 36 6 6 log 3.log 36 log 36 log 6 4 3) C = 1 25 3 5 3 3 1 23 5 1 3 15log 5.log log 5.log 3 ( 5). .log 5.log 3 27 2 2 4) D = 3 3log 53 3 2 2 log 52log 3 3 359 3 3 5 5) E 2 3 4 1 1 log 27 log 81 2 81 11 125 22 9 1 log 3 log 3log log 1 2log 3 log 35 51 35 3 3 5 52 9 5 5 3 3 25 5 5 5 5.5 5.9 45 www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 6 6) F = 33log 3 log 2log 2log 2 log 27 log 33 3239 8 2 2 23 3 2 2 3 2 2 3 2 2 log 27 2 log 3 2 log 3 2 3 32log 2 log 33 2 2 13 2 2 3 2 2 3 2 2 log 3 2 log 2 3 log 3 2 2 1 7) G = 2 2log 6 log 8log 6 log 8 log 6 log 85 7ln3 2 25 7 5 7lg 25 49 lg 5 7 3 lg 5 7 3e 2 2 2lg 6 8 3 lg10 3 2 3 1 8) H = 2 2 1 1 2 2log 6 log 8log 3 log 2 log 6 log 83 2log99 2 26 8 3 29 4 10 3 2 99 3 2 99 6 8 99 1 9) I = 2 2log 71log 5 log 6log 5 log 36 2log 71 23 24 33 9 9 33lg 81 27 3 lg 3 3 3 4 3log 5 log 6 log 71 4 33 3 3lg 3 3 3 lg 5 6 71 lg 29 71 lg100 2 10) J 77 2 144 log 2 0,25 .log1 2loglog 2 0,25 0,5log1 2log 6 22 426 92 2 3 774 36 81 2 6 3 2 7 log6 4 log 74log 32 42 3 4 36 4 3 7 732 11) K = 33 2 3 2 3log (log 8) log log 2 log 3 1 12) L = 8 32013 4 2 0,25 9 4 2013 4 2 0,25 9 4log log (log 256) log log (log 64) log log (log 2 ) log log (log 4 ) 2 232013 4 0,25 9 2013 2013 20132 1 2 1 3 1log log 8 log log 3 log log 2 log log log 1 0 2 2 2 13) M 3 4 5 6 7 8 8 7 6 5 4 3 8 1log 2.log 3.log 4.log 5.log 6.log 7 log 7.log 6.log 5.log 4.log 3.log 2 log 2 3 14) N 0 0 0 0lg(tan1 ) lg(tan 2 ) ... lg(tan 88 ) lg(tan 89 ) 0 0 0 0 0 0 0lg(tan1 ) lg(tan 89 ) lg(tan 2 ) lg(tan 88 ) ... lg(tan 44 ) lg(tan 46 ) lg(tan 45 ) 0 0 0 0 0 0 0lg tan1 .tan 89 lg tan 2 .tan 88 ... lg tan 44 .tan 46 lg tan 45 0 0 0 0 0 0 0lg tan1 .cot1 lg tan 2 .cot 2 ... lg tan 44 .cot 44 lg tan 45 lg1 lg1 ... lg1 lg1 0 0 ... 0 0 0 Ví dụ 2: Đơn giản các biểu thức sau (giả sử các biểu thức đều có nghĩa): 1) A = 2 34 5loga a a a 2) B = log log 2 log log log 1a b a ab bb a b b a 3) C = 3 5 1lg log a a a 4) D = 2 2 4 2 2 2 3 2 2 2log log 1 1log 2 log log 2 log . 3log 1 1 a aa a a a a a www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 7 Giải: 1) A = 1 1 16 4 14442 3 2 3 2 24 5 5 5 5 5 14log log . . log . log . log 5a a a a a a a a a a a a a a a a 2) B 1log log 2 log log log 1 log 2 log .log log .log 1 loga b a ab b a a b ab ba b a b b a b b a b a b 22 log 1log 2 log 1 11 log 1 . 1 1 log log log aa a ab a a a bb b a b b ab 2 2log 1 log 1 log1. 1 1 . 1 log 1 1 log log 1 log log 1 log a a a a a a a a a b b b b b b b b b 3) C = 1 55 2 1 33 5 102 1 1 1 3 3 3 3 1 1lg log lg log . lg log lg log lg lg 1 10 10a a a a a a a a a a 4) D = 2 2 4 22 2 2 2 2 2 2 3 2 2 2 2 log log 12 1log 2 log log 1 2log log . log 1 8log2 log . 3log 1 1 3log . 3log 1 1 aaa a a a a a a a a a a a 2 2 2 2 2 2 9 log 3log 1 1 9 log 3log 1 a a a a Ví dụ 3: Cho log 3a b ; log 2a c . Tính loga x biết: 1) 3 2x a b c 2) 4 3 3 a bx c 3) 2 3 33 loga a bcx a cb Giải: Cho log 3a b ; log 2a c 1) Với 3 2x a b c 1 3 2 3 2 2 1 1log log log log log 3 2log log 3 2.3 . 2 8 2 2a a a a a a a x a b c a b c b c 2) Với 4 3 3 a bx c 14 3 4 33 3 1 1log log log log log 4 log 3log 4 .3 3. 2 1 3 3a a a a a a a a bx a b c b c c 3) Với 2 3 33 loga a bcx a cb 1 5 5 5 8 32 23 3 3 6 3 3 2 1 1 833 33 6 3 log log log log log log loga a a a a a a a bc a b c a cx a b c a cb a b c b 5 8 5 5 8 5log log .3 2 8 3 3 6 3 3 6a a b c www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 8 Ví dụ 4: Hãy biểu diễn theo a ( hoặc cả b hoặc c) các biểu thức sau: 1) A = 20log 0,16 biết 2log 5 a 2) B = 25log 15 biết 15log 3 a 3) C = log 40 biết 2 3 1log 5 a 4) D = 6log (21,6) biết 2log 3 a và 2log 5 b 5) E = 35log 28 biết 14log 7 a và 14log 5 b 6) F = 25log 24 biết 6log 15 a và 12log 18 b 7) G = 125log 30 biết lg3 a và lg 2 b . 8) H = 3 5 49log 8 biết 25log 7 a và 2log 5 b . 9) I = 140log 63 biết 2log 3 a ; 3log 5 b ; 2log 7 c 10) J = 6log 35 biết 27log 5 a ; 8log 7 b ; 2log 3 c Giải: 1) A = 20log 0,16 biết 2log 5 a . Ta có: A = 20log 0,04 2 3 2 20 3 2 2 2 2log 1 3log 52 1 35log 5 log (2 .5) 2 log 5 2 a a 2) B = 25log 15 biết 15log 3 a . Ta có: 15 33 3 1 1 1 1log 3 log 5 1 log 3.5 1 log 5 aa a a B = 3 3 3 25 2 3 3 3 11log 15 log (3.5) 1 log 5 1log 15 1log 25 log 5 2log 5 2 12. a a a a a 3) C = log 40 biết 2 3 1log 5 a . Ta có: 1 3 2 22 3 1 22 1 2 3log log 5 log 5 log 5 3 25 aa C = 3 2 2 2 2 2 2 33log 40 log (2 .5) 3 log 5 6 32log 40 3log 10 log (2.5) 1 log 5 2 31 2 a a a a 4) D = 6log (21,6) biết 2log 3 a và 2log 5 b Ta có: D = 2 3 2 2 2 2 6 2 2 2 2 .3loglog 21,6 2 3log 3 log 5 2 35log (21,6) log 6 log 2.3 1 log 3 1 a b a 5) E = 35log 28 biết 14log 7 a và 14log 5 b Ta có: 14 7 7 1 1log 7 log 2.7 1 log 2 a 7 1 1log 2 1 a a a 7 7 14 7 7 7 7 log 5 log 5 1log 5 log 5 (1 log 2) . 1 log 7.2 1 log 2 a bb b b a a E = 2 7 7 7 35 7 7 7 11 2.log 28 log (7.2 ) 1 2 log 2 2log 28 log 35 log (7.5) 1 log 5 1 a aa b a b a www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 9 6) F = 25log 24 biết 6log 15 a và 12log 18 b Ta có: 2 2 26 2 2 log 15 log 3 log 5log 15 log 6 1 log 3 a (1) 2 22 2 12 2 2 22 log 2.3log 18 1 2log 3log 18 log 12 2 log 3log 2 .3 b (2) Từ (2) 2 2 2 2 1 2(2 log 3) 1 2 log 3 ( 2) log 3 1 2 log 3 2 bb b b b Từ (1) 2 2 2 2 1 2 2 1log 5 1 log 3 log 3 1 log 3 1 2 2 b b a aba a a a a b b F = 322 2 25 2 2 2 2 1 23log 2 .3log 24 3 log 3 52log 24 2 1log 25 log 5 2log 5 4 2 2 22. 2 b bb b a ab b a ab b 7) G = 125log 30 biết lg3 a và lg 2 b . Ta có: 10lg 2 lg 1 lg5 lg5 1 5 b b G = 125 3 lg 3.10lg30 1 lg 3 1log 30 lg125 3lg5 3 1lg 5 a b 8) H = 3 5 49log 8 biết 25log 7 a và 2log 5 b . Ta có: 2 2 225 2 2 2 log 7 log 7 log 7log 7 log 7 2 log 25 2 log 5 2 a ab b H = 3 2 2 2 3 2 15 3 2 3 22 49 7log log 2 log 7 349 2.2 3 12 98 2log 1 18 log 5 log 5log 5 3 3 ab ab bb 9) I = 140log 63 biết 2log 3 a ; 3log 5 b ; 2log 7 c Ta có : 2 2 3log 5 log 3.log 5 ab I = 2 22 2 2 140 2 2 2 22 log 3 .7log 63 2 log 3 log 7 2log 63 log 140 2 log 5 log 7 2log 2 .5.7 a c ab c 10) J = 6log 35 biết 27log 5 a ; 8log 7 b ; 2log 3 c 2 2 2 27 2 2 2 2 2 8 2 2 log 5 log 5 log 5log 5 log 5 3 log 27 3log 3 3 log 7 log 7log 7 log 7 3 log 8 3 a ac c b b J = 2 2 26 2 2 log 35 log 5 log 7 3 3log 35 log 6 1 log 3 1 ac b c Ví dụ 5: Tính giá trị của biểu thức: 1) A = 3 log b a b a biết log 3a b . 2) B = 1 9 1 3 4 4 2 2 1 5 1 1 4 4 2 2 a a b b a a b b biết 2013 2a ; 2 2012b www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 10 Giải: 1) A = 3 log b a b a biết log 3a b . A = 1 13 3 2 1 1 1 1log log log 1 13 log 2 log 13log 2 log 2 2 b b b a a a b ab a b b a a b b a b a a 2log 2 log 31 1 1 2 3 3 3 log 2 3 log 2 log 2 3 log 2 31 1 3 3 23 2 log a a a a a a a b b b b b b b 2) B = 1 9 1 3 4 4 2 2 1 5 1 1 4 4 2 2 a a b b a a b b biết 2013 2a ; 2 2012b B = 1 11 9 1 3 2 24 24 4 2 2 1 5 1 1 1 1 4 4 2 2 4 2 1 1 1 1 2013 2 2 2012 1 1 1 a a b ba a b b a b a b a a b b a a b b Ví dụ 6: Chứng minh rằng (với giả thiết các biểu thức đều có nghĩa): 1) log loglog ( ) 1 log a a ac a b cbc c 2) log logc ab ba c 3) Nếu 2 24 9 4a b ab thì 2 3 lg lglg 4 2 a b a b 4) Nếu 2 24 12a b ab thì 2013 2013 2013 2013 1log ( 2 ) 2log 2 (log log ) 2 a b a b 5) Nếu 1 1 lg10 ba ; 1 1 lg10 cb thì 1 1 lg10 ac 6) Nếu 12log 18a ; 24log 54b thì: 5( ) 1ab a b 7) 2 2log loga a b c c b 8) Trong 3 số: 2 2log ; loga b b c c a b c và 2log c a b a luôn có ít nhất một số lớn hơn 1. Giải: 1) log loglog ( ) 1 log a a ac a b cbc c . Ta có: loglog log log log ( ) 1 log log log log aa a a ac a a a a bcb c bc bc c a c ac (đpcm) 2) log logc ab ba c . Đặt logbca t log log log log log log tb b b tt t tb b b c c a a a a a a a c c b c b b a (đpcm) 3) Nếu 2 24 9 4a b ab thì 2 3 lg lglg 4 2 a b a b Ta có: 2 22 2 2 2 2 34 9 4 4 12 9 16 2 3 16 4 a ba b ab a ab b ab a b ab ab 22 3 2 3 2 3 lg lglg lg 2 lg lg lg lg 4 4 4 2 a b a b a b a bab a b (đpcm) www.MATHVN.com www.DeThiThuDaiHoc.com GV: THANH TÙNG 0947141139 – 0925509968 Trang 11 4) Nếu 2 24 12a b ab thì 2013 2013 2013 2013 1log ( 2 ) 2 log 2 (log log ) 2 a b a b Ta có: 2 22 2 2 2 24 12 4 4 16 2 16 4 a ba b ab a ab b ab a b ab ab 2 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2log log 2 log 2 2log 2 log log 4 a b ab a b a b 2013 2013 2013 2013 1log ( 2 ) 2 log 2 (log log ) 2 a b a b (đpcm) 5) Nếu 1 1 lg10 ba ; 1 1 lg10 cb thì 1 1 lg10 ac Ta có: 1 1 1 lg 1 lg 1 1 lg 110 lg lg10 lg 1 1 lg lg lg b b aa a b b a a (1) 1 1 1 lg 1 lg 110 lg lg10 1 lg c cb b c (2) Từ (1) và (2) 1 1 lg 1 lg 1 lglg 1 1 lg 1lg 1 10 10 10 lg 1 lg lg 1 1 lg c a aa ac c a c a a (đpcm). 6) Nếu 12log 18a ; 24log 54b thì: 5( ) 1ab a b Ta có: 2 22 2 12 2 2 22 2 22 log 2.3log 18 1 2log 3 1 2log 18 2 log 3 1 2log 3 log 3 log 12 2 log 3 2log 2 .3 aa a a (1) 3 22 2 24 2 2 23 2 22 log 2.3log 54 1 3log 3 1 3log 54 3 log 3 1 3log 3 log 3 log 24 3 log 3 3log 2 .3 bb b b (2) Từ (1) và (2) 1 2 1 3 1 2 3 1 3 2 5( ) 1 2 3 a b a b b a ab a b a b (đpcm) 7) 2 2log loga a b c c b Ta có : 22 1 2 2 2 2log log log log log loga a a a a a b b c c c c c c b b b b
Tài liệu đính kèm: