Đề thi khảo sát chất lượng đầu năm năm học 2014 – 2015 môn: lịch sử. lớp 10. khối c. thời gian làm bài: 90 phút

ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG ĐẦU NĂM
NĂM HỌC 2014 – 2015
Môn: Lịch sử. Lớp 10. Khối C.
Thời gian làm bài: 90 phút
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ HỒNG PHONG
BỘ MÔN: LỊCH SỬ
(Đề thi gồm 01 trang)
	 VŨ ĐỨC THỌ
Đề chính thức
Câu 1 (3 điểm)
Trình bày vai trò của quần chúng nhân dân và cá nhân trong lịch sử theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử. Lấy một ví dụ về vai trò của cá nhân trong lịch sử.
Câu 2 (3 điểm)
Trong lịch sử loài người, công cụ bằng kim loại đã xuất hiện như thế nào? Phân tích tác động của công cụ bằng kim loại đến kinh tế, xã hội của người nguyên thuỷ.
Câu 3 (4 điểm)
Trình bày vai trò, thân phận của các giai cấp, tầng lớp trong xã hội cổ đại phương Đông. Quan hệ bóc lột chủ yếu trong xã hội cổ đại phương Đông là gì? Vì sao?
----------------- Hết -----------------
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI KHẢO SÁT 
CHẤT LƯỢNG ĐẦU NĂM
NĂM HỌC 2014 – 2015
Môn: Lịch sử. Lớp 10. Khối C.
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ HỒNG PHONG
BỘ MÔN: LỊCH SỬ
(Hướng dẫn chấm gồm 03 trang)
Câu 1 (3 điểm)
	Trình bày vai trò của quần chúng nhân dân và cá nhân trong lịch sử theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử. Lấy một ví dụ về vai trò của cá nhân trong lịch sử.
* Vai trò của quần chúng nhân dân (1,0đ)
- Quần chúng là người tạo ra mọi của cải vật chất, đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. 0,25
	- Quần chúng nhân dân là nguồn duy nhất và vô tận làm ra mọi của cải về tinh thần. 0,25
	- Quần chúng nhân dân là động lực cơ bản của các cuộc cách mạng xã hội.
Khẳng định: Quần chúng nhân dân là người quyết định lịch sử.
* Vai trò của cá nhân: (1,0đ)
- Cá nhân là vĩ nhân là người “mở đường” bởi họ biết nhìn xa trông rộng và có ý chí mãnh liệt hơn người khác, họ là người trí thông minh, có tính kiên định, lòng dũng cảmHọ nắm bắt được xu thế vận động của dân tộc, của thời đại, có khả năng tập hợp quần chúng nhân dân, phát huy sức mạnh của nhân dân. 0,25
- Cá nhân có vai trò nhất định trong lịch sử, có thể quyết định bộ mặt cục bộ của các biến cố lịch sử. 0,25
- Nếu cá nhân nào nhận thức và hành động phù hợp với xu thế và yêu cầu khách quan của xã hội và đáp ứng yêu cầu, lợi ích của quảng đại quần chúng thì cá nhân đó góp phần tích cực đối với sự phát tiến lên của lịch sử và ngược lại0,25
Khẳng định: Quần chúng nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử nhưng các cá nhân anh hùng cũng có vai trò quan trọng đối với lịch sử. 0,25
Ví dụ (có phân tích): (1,0đ)
(Nếu chỉ nêu sự kiện mà không phân tích thì chỉ được 0,25 điểm)
Câu 2 (3 điểm)
	Trong lịch sử loài người, công cụ bằng kim loại đã xuất hiện như thế nào? Phân tích tác động của công cụ bằng kim loại đến kinh tế, xã hội của người nguyên thuỷ.
* Sự xuất hiện của công cụ bằng kim loại: (0,5đ)
- Thời gian: cách đây 5500 đồng đỏ đã xuất hiện, sớm nhất ở khu vực Tây Á và Ai Cập. Đến khoảng 4000 năm cách đây, đã xuất hiện đồng thau, và 3000 năm cách đây, dân Tây Á và Nam Âu đã biết dùng đồ sắt
* Tác động về kinh tế: (1,25đ)
- Công cụ bằng kim loại đã mở ra một thời đại mới mà tác dụng và năng suất lao động của nó đã vượt xa thời đại đồ đá. Đặc biệt với công cụ đồ sắt, không một công cụ nào có thể sánh nổi. Nhờ có công cụ bằng kim loại, đặc biệt đồ sắt, con người có thể khai phá những vùng đất mà trước kia chưa khai phá được, có thể xẻ gỗ đóng thuyền đi biển, xẻ đá làm lâu đài. 0,75
- Với năng suất cao, lần đầu tiên trong cuộc sống của mình, con người đã thường xuyên làm ra một lượng sản phẩm dư thừa.Vì thế đây thực sự là một cuộc cách mạng trong sản xuất. 0,5
* Tác động về xã hội: (1,25đ)
- Của cải dư thừa sẽ dẫn đến có người chiếm đoạt của thừa làm của riêng (tư hữu), tạo nên phân hóa giàu nghèo, xã hội xuất hiện giai cấp. 0,5
- Khi có công cụ bằng kim loại, người đàn ông khẳng định được vai trò trong lao động; khả năng lao động của các gia đình cũng khác nhau à xuất hiện gia đình phụ hệ. 0,5
- Công xã thị tộc tan vỡ, nhà nước đầu tiên xuất hiện: Nhà nước cổ đại. Con người cũng bước vào nền văn minh đầu tiên của mình: văn minh cổ đại. 0,25
Câu 3 (4 điểm)
Trình bày vai trò, thân phận của các giai cấp, tầng lớp trong xã hội cổ đại phương Đông. Quan hệ bóc lột chủ yếu trong xã hội cổ đại phương Đông là gì? Vì sao?
* Các giai cấp, tầng lớp trong xã hội cổ đại phương Đông: (3,0đ)
	- Quý tộc: (1,0đ)
	+ Là những người đầu công xã, là những ông vua chuyên chế và đội ngũ đông đảo quý tộc0,5
	+ Đó là tầng lớp có nhiều của cải, quyền thế, giữ chức vụ tôn giáo Họ sống giàu sang0,5
	- Nông dân công xã (1,0đ)
	+ Do nhu cầu trị thủynhững người nông dân gắn bó, ràng buộc với nhau trong khuân khổ của công xã nông thôn. Các thành viên cảu công xã được gọi là nông dân công xã. 0,5
	+ Là bộ phận đông đảo nhất, có vai trò to lớn trong sản xuất. bị vua và quý tộc bóc lột bằng tô thuế và lao dịch. 0,5
	- Nô lệ: (1,0đ)
	+ Là tầng lớp thấp nhất trong xã hội. Ho có nguồn gốc là tù binh bị bắt trong chiến tranh hay những nông dân nghèo không trả được nợ 0,5
	+ Họ chuyên làm những việc nặng nhọc và hầu hạ tầng lớp quý tộc 0,5
* Quan hệ bóc lột chủ yếu trong xã hội cổ đại phương Đông là quan hệ bóc lột giữa quý tộc và nông dân công xã. 0,5
* Giải thích: Do đặc thù kinh tế nông nghiệp là chủ yếu, nông dân công xã là đối tượng bị bóc lột trong xã hội. Họ là lực lượng sản xuất chính trong sản xuất nông nghiệp. Do đó họ cũng quyết định sự thịnh suy của nhà nước. 0,5