Đề thi học sinh giỏi lớp 9 năm học 2015 -2016 môn: địa lý thời gian 150 phút

phßng gD & ĐT thanh Oai §Ò thi häc sinh giái líp 9
 TRƯỜNG THCS Dân Hòa N¨m häc 2015 -2016
 Môn: Địa Lý
 (Thời gian: 150 phút không kể thời gian giao đề)
C âu 1( 3 điểm)
 Trình bày sự chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất và nêu khái quát các hệ quả của chuyển xung quanh Mặt Trời của Trái Đất.
Câu 2(3đ): 
 Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam chứng minh rằng khí hậu nước ta rất đa dạng và thất thường.
Câu 3 (4 điểm): Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam và kiến thức đã học
Trình bày đặc điểm phân bố dân cư nước ta ? Giải thích nguyên nhân làm cho đồng bằng sông Hồng có mật dân số cao nhất cả nước?
Vì sao phải phân bố lại dân cư trong cả nước.
Câu 4 (5,0 điểm): 
1. Về kinh tế, vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ có những thế mạnh nào? Tại sao nói việc phát huy các thế mạnh của vùng này có ý nghĩa kinh tế, chính trị – xã hội sâu sắc?
2. Kể tên các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Vùng kinh tế trọng điểm này có những thế mạnh gì?
C©u 5 (5®iÓm) Cho b¶ng sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt lóa ë ®ång b»ng s«ng Hång:
N¨m
1985
1995
1997
2000
DiÖn tÝch lóa (ngh×n ha )
1.185,0
1.193,0
1.197,0
1.212,4
S¶n l­îng lóa ( ngh×n tÊn )
3.787,0
5.090,4
5.638,1
6594,8
VÏ biÓu ®å kÕt hîp gi÷a cét vµ ®­êng biÓu hiÖn diÖn tÝch vµ s¶n l­îng lóa ë §ång b»ng s«ng Hång.
Dùa vµo b¶ng sè liÖu, tÝnh n¨ng suÊt lóa ë §ång b»ng s«ng Hång.
NhËn xÐt t×nh h×nh s¶n xó©t lóa ë §ång b»ng s«ng Hång trong giai ®o¹n trªn.
——————————————– Hết ——————————————–
Người ra đề Người duyệt đề
Nguyễn Thị Hường Nguyễn Thị Hà
phßng gD ĐT thanh Oai HƯỚNG DẪN CHẤM
 TRƯỜNG THCS Dân Hòa MÔN ĐỊA LÝ 9 - Năm học 2015 – 2016
Câu1 (3điểm)
*Chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất
 - Trái Đất chuyển động xung quanh Mặt Trời theo hướng từ tây sang đông,trên một quỹ đạo hình elip gần tròn. à ( 0,5 điểm)
 - Thời gian chuyển động một vòng trên quỹ đạo hết 365 ngày 6 giờ. à(0,5 điểm)
 - Trong khi Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời , trục luôn nghiêng một góc 66033’ và hướng nghiêng không đổi .Chuyển động đó gọi là chuyển động tịnh tiến.
 à(0,5 điểm)
* Hệ quả chuyển động quay quanh Mặt Trời của Trái Đất.
- Sinh ra hiện tượng các mùa trong năm à (0,5 điểm)
- Hiện tượng ngày đêm dài ,ngắn khác nhau theo vĩ độ. à (0,5 điểm)
- Hiện tượng chuyển động biểu kiến hàng năm của của Mặt Trời. à (0,5 điểm)
Câu 2(3 điểm)
- Mạng lưới sông ngòi phản ánh cấu trúc địa hình:
+ Địa hình ¾ diện tích là đồi núi nên sông ngòi nước ta mang đặc điểm của sông ngòi miền núi: ngắn, dốc, nhiều thác ghềnh, lòng sông hẹp nước chảy xiết. Ở đồng bằng lòng sông mở rộng nước chảy êm đềm. à 	(0,5 điểm)
+ Hướng nghiêng địa hình cao ở Tây Bắc thấp dần về Đông Nam nên sông ngòi nước ta chủ yếu chảy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam: sông Đà, sông Hồng, sông Mã, sông Tiền, sông Hậu... Ngoài ra địa hình nước ta có hướng vòng cung nên sông ngòi nước ta còn chảy theo hướng vòng cung: sông Lô, sông Gâm, sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam... à	 (0,5 điểm)
+ Ở miền Trung do địa hình cao ở phía Tây thấp dần về phía Tây nên sông ngòi chảy theo hướng Tây- Đông: sông Bến Hải, sông Thu Bồn... à	(0,25 điểm)
+ Địa hình nước ta bị chia cắt phức tạp, độ dốc lớn vì vậy tốc độ bào mòn nhanh làm cho sông ngòi nước ta bị chia cắt phức tạp, hàm lượng phù sa lớn. à
(0,25 điểm)
- Mạng lưới sông ngòi phản ánh nhịp điệu mùa của khí hậu:
+ Do mưa nhiều, mưa rào tập trung vào một thời gian ngắn làm xói mòn địa hình, tạo ra nhiều sông ngòi. à 	(0,25 điểm)
+ Khí hậu chia làm hai mùa: mùa mưa và mùa khô, tuy mùa mưa dài ngắn khác nhau, có sự chênh lệch giữa miền này và miền khác, song mọi nơi đều có mùa lũ và mùa cạn tương phản rõ rệt. Mùa mưa nước sông lớn chiếm 78à80% lượng nước cả năm, mùa khô nước cạn chiếm 20à22% lượng nước cả năm. à	 (0,25 điểm)
+ Thời gian mùa mưa giữa các miền trong cả nước có sự khác nhau, vì vậy mùa lũa trên các sông cũng có sự khác biệt. Ở miền Bắc lũ tới sớm từ tháng 6,7,8; miền Trung mưa vào cuối thu đầu đông nên mùa lũ đến muộn tháng 10,11,12; miền Nam lũ vào tháng 9, 10. à 	(0,5 điểm)
+ Ở miền Bắc chế độ mưa thất thường, mùa hè mưa nhiều, mùa đông mưa ít nên chế độ nước sông thất thường. Ở miền Nam khí hậu cận xích đạo nên chế độ nước sông khá điều hòa. à 	(0,5 điểm)
Câu 3 : (4 điểm)
đặc điểm phân bố dân cư ở nước ta 
 * Dân cư nước ta phân bố không đồng đều (1,5đ)
 + Dân cư tập trung đông đúc ở các vùng đồng bằng, ven biển và các đô thị. Dân cư thưa thớt ở các vùng núi và cao nguyên (có dẫn chứng cụ thể)
 + Phân bố dân cư không đều giữa thành thị và nông thôn: dân cư tập chung chủ yếu ở nông thôn:74%, thành thị:26% (2003)
 + Không đều ngay trong một vùng (dẫn chứng)
* Nguyên nhân làm cho đồng bằng sông Hồng có mật độ dân đông: (1,5đ)
 + Ngành nông nghiệp thâm canh lúa nước cần nhiều lao động
 + Có nhiều trung tâm công nghiệp
 + tập trung nhiều trung tâm khoa học kĩ thuật, các trường đại học các trung tâm văn hóa
 + Có lịch sử khai thác lâu đời
 + Điều kiện tự nhiên thuận lợi kinh tế phát triển
Phải phân bố lại dân cư trên cả nước vì: (1đ)
Dân cư phân bố không đồng đều dẫn đến ở đồng bằng đất chật, người đông, thừa lao động, thiếu việc làm gây sức ép cho xã hội
Trong khi ở miền núi và cao nguyên lại thiếu lao động. Do đó phải phân bố lại dân cư
Câu 4.(5,0 điểm)
1. Thế mạnh: (1,5 điểm)
- Công nghiệp:
+ Khai thác khoáng sản: chứng minh.
+ Phát triển thủy điện: chứng minh.
- Nông nghiệp: cây công nghiệp, cây đặc sản, chăn nuôi gia súc.
- Lâm nghiệp: chứng minh.
(Thưởng 0,5 điểm cho thí sinh trình bày được 01 trong 2 thế mạnh sau: du lịch, phát triển kinh tế biển, nhưng tổng điểm của câu không vượt quá 3,0 điểm).
 Việc phát huy các thế mạnh của vùng này có ý nghĩa kinh tế, chính trị – xã hội sâu sắc, Vì : (1,5 điểm)
- Trung du và miền núi Bắc Bộ có nhiều dân tộc ít người, việc phát huy các thế mạnh kinh tế sẽ dần xoá bỏ sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa miền ngược và miền xuôi.
- Nâng cao mức sống dân cư.
- Góp phần phân bố lại dân cư và lao động, giải quyết việc làm.
- Đảm bảo an ninh quốc phòng.
(Thí sinh có cách trả lời khác, nhưng đúng và đầy đủ vẫn cho điểm tối đa).
2. Các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ: (0,75 điểm)
Gồm 7 tỉnh và thành phố: Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh.
(Thí sinh kể được từ 1 – 2 tỉnh và thành phố cho 0,25 điểm; kể từ 3 – 4 cho 0,5 điểm; kể từ 5 – 6 cho 0,75 điểm).
* Những thế mạnh của vùng: (1,25 điểm)
- Khái quát thế mạnh về vị trí địa lí, tự nhiên.
- Khái quát thế mạnh về kinh tế – xã hội.
C©u 5. ( 5 ®iÓm )
VÏ chÝnh x¸c, ®Ñp. ( 2 ®iÓm ) 
VÏ hÖ trôc to¹ ®é.
+ Chung 1 trôc thêi gian: C¸c mèc thêi gian x¸c ®Þnh theo kho¶ng c¸ch tØ lÖ.
+ 2 trôc ®¬n vÞ ( ngh×n ha, ngh×n tÊn )
Cét biÓu hiÖn diÖn tÝch, ®­êng biÓu hiÖn s¶n l­îng.
Ghi ®Çy ®ñ: tªn biÓu ®å, sè liÖu ghi chó,
L­u ý: thiÕu mçi yÕu tè trõ 0,25 ®iÓm, sai thêi gian trõ 0,5 ®iÓm.
b) TÝnh n¨ng suÊt lóa ë §ång b»ng s«ng Hång. ( 1 ®iÓm )
N¨m
1985
1995
1997
2000
N¨ng suÊt ( tÊn/ ha )
3,2
4,3
4,7
5,4
 c) NhËn xÐt vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt lóa ë §ång b»ng s«ng Hång. ( 2 ®iÓm )
 - DiÖn tÝch trång lóa t¨ng liªn tôc, nh­ng rÊt chËm; sau 15 n¨m chØ t¨ng ®­îc 27,4 ngh×n ha. ( 0,5 ®iÓm )
 - N¨ng suÊt lóa t¨ng nhanh, sau 15 n¨m n¨ng suÊt lóa t¨ng 2,2 tÊn/ ha, cµng v về sau năng suất lúa tăng càng nhanh ( 0,5 ®iÓm )
 - S¶n l­îng lóa t¨ng nhanh: 
	+ Sau 15 n¨m s¶n l­îng t¨ng 1,7 lÇn ( 2.807,8 ngh×n tÊn) ( 0,5 ®iÓm )
	+ S¶n l­îng t¨ng nhanh theo thêi gian. ( 0,5 ®iÓm )
 Hết