Đề thi học sinh giỏi cấp trường Lịch sử lớp 10 - Năm học 2015-2016 - Trường THPT Lê Quý Đôn

TRƯỜNG THPT LÊ QUÝ ĐÔN – ĐỐNG ĐA 
KỲ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG 
MÔN LỊCH SỬ – LỚP 10
Năm học: 2015 – 2016
Thời gian làm bài: 90 phút
Câu 1: ( 4 điểm)
Nêu đặc điểm điều kiện tự nhiên của các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây. Phân tích sự ảnh hưởng của điều kiện tự đến thời gian hình thành, ngành kinh tế chính và thể chế chính trị của các quốc gia này.
Câu 2: ( 3 điểm)
“Hơn 30 000 người là công dân Aten, có tư cách và có quyền công dân. Khoảng 15 000 kiều dân (dân nơi khác đến ngụ cư) được tự do sinh sống, buôn bán, làm ăn nhưng không có quyền công dân. Chừng hơn 300 000 nô lệ lao động, phục dịch và không có quyền gì cả, là tài sản riêng của mỗi chủ nô.”
 (Trích sgk Lịch sử 10 Cơ bản, trang 22)
Qua đoạn trích trên em hãy cho biết: 
Đoạn trích phản ánh cơ cấu xã hội của quốc gia nào? 
Vẽ sơ đồ và nhận xét về cấu xã hội xã hội đó.
Câu 3: ( 6 điểm)
 	Lập bảng so sánh các thành tựu văn hóa của các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây theo mẫu sau:
Lĩnh vực
Phương Đông
Phương Tây
Lịch pháp và thiên văn học
Chữ viết
Khoa học
Nghệ thuật
Kiến trúc
Điêu khắc
Tại sao nói các hiểu biết khoa học đã có từ lâu mà đễn thời Hy Lạp và Rôma mới trở thành khoa học?
Câu 4: ( 7 điểm)
Chính sách đối ngoại của các triều đại phong kiến Trung Quốc, cho ví dụ minh họa. Hiện nay, nếu được gửi một thông điệp tới các nhà lãnh đạo Trung Quốc trao đổi về chính sách đối ngoại với Việt Nam em có đề nghị gì?
----------------------Hết----------------------
ĐÁP ÁN MÔN LỊCH SỬ
Câu
Đáp án
Điểm
Câu 1:
4.0
điểm
Nêu đặc điểm điều kiện tự nhiên của các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây. Phân tích sự ảnh hưởng của điều kiện tự đến thời gian hình thành, ngành kinh tế chính và thể chế chính trị của các quốc gia này.(hs có thể làm gộp 2 y theo tưng khu vực).
* Đặc điểm ĐKTN:
- Phương Đông: hình thành ven dòng sông lớn, đồng bằng rộng, đất mềm xốp, lượng mưa đều, khí hậu ấm nóng
- Phương Tây: hình thành ven bờ Bắc biển ĐTH, phong cảnh đẹp, khí hậu ấm áp, thuận lợi cho giao thông hàng hải, ngư nghiệp và thương nghiệp biển. Đất canh tác ít, khô và rắn 
0,5
0,5
* Ảnh hưởng:
- Phương Đông: 
+ Hình thành sớm khoảng thiên niên kỉ IV – III TCN.
+ Kinh tế chính là nông nghiệp trồng lúa, kết hợp với TCN, thương nghiệp.
+ Thể chế chính trị: do yêu cầu trị thủy à chuyên chế cổ đại.
- Phương Tây:
+ Hình thành muộn: thiên niên kỉ I TCN.
+ Kinh tế: thủ công nghiệp và thương nghiệp là chủ yếu. Nông nghiệp chủ yếu trồng cây lưu niên, phải mua lương thực từ bên ngoài
+ Chính trị: địa hình bị chia cắt, dân cư sông phân tán à Thị quốc và nền dân chủ chủ nô
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
Câu 2:
3.0
điểm
“Hơn 30 000 người là công dân Aten, có tư cách và có quyền công dân. Khoảng 15 000 kiều dân (dân nơi khác đến ngụ cư) được tự do sinh sống, buôn bán, làm ăn nhưng không có quyền công dân. Chừng hơn 
300 000 nô lệ lao động, phục dịch và không có quyền gì cả, là tài sản riêng của mỗi chủ nô.”
 (Trích sgk Lịch sử 10 Cơ bản, trang 22)
Qua đoạn trích trên em hãy cho biết: 
Đoạn trích phản ánh cơ cấu xã hội của quốc gia nào? 
Vẽ sơ đồ và nhận xét về cấu xã hội xã hội đó.
Phản ánh cơ cấu xã hội ở các Thị quốc Địa Trung Hải của các quốc gia cổ đại phương Tây.
0,5
- Sơ đồ: Chủ nô à Công dân, kiều dân à Nô lệ.
- Nhận xét: 
+ Người được hưởng quyền công dân chiếm số ít trong xã hội (Nam, 20 tuổi trở lên, có bố mẹ là người Aten).
+ Nô lệ là lực lượng sản xuất chính nuôi sống xã hội, nhưng không có quyền gì, bị bóc lột nặng nề, là tài sản của chủ nô à nền dân chủ chủ nô.
0,5
1,0
1,0
Câu 3:
6.0
điểm
Lập bảng so sánh các thành tựu văn hóa của các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây theo mẫu sau:
Lĩnh vực
Phương Đông
Phương Tây
Lịch pháp và 
thiên văn học
Chữ viết
Khoa học
Nghệ thuật
Kiến trúc
Điêu khắc
Tại sao nói các hiểu biết khoa học đã có từ lâu mà đễn thời Hy Lạp và Rô ma mới trở thành khoa học?
- Thành tựu:
Lĩnh vực
Phương Đông
Phương Tây
Lịch pháp
và
thiên văn học
- Biết đến sự chuyển động của Mặt Trời, Mặt Trăng.
- Một năm có 365 ngày, chia thành 12 tháng. Một ngày có 24 giờ.
- Trái Đất hình cầu tròn, Mặt Trời quay quanh Trái Đất
- 1 năm có 365 ngày và ¼: 1 tháng có 30, 31 ngày, tháng Hai 28 ngày. 
Chữ viết
 Kiểu chữ: tượng hình, tượng ý.
- Hệ chữ cái A, Bgồm 26 chữ.
- Hệ chữ số La Mã 
Khoa học
- Ai Cập: giỏi hình học, tính được số pi = 3,16.
- Lưỡng Hà: giỏi số học
- Ấn Độ: phát minh ra số 0.
- Toán học: Định lí Talet, Định lí Pitago, Ơ clit
- Vật lý: Ác-si-mét
Nghệ thuật
Kiến trúc
- Ai Cập: Kim Tự Tháp.
- Lưỡng Hà: vườn treo Babilon và cổng I-sơ-ta thành Babilon.
- Hy Lạp: đền Pác-tê-nông
- Đấu trường ở Rô ma 
Điêu khắc
Tượng Nhân sư
Tượng Nữ thần A-tê-na, Lực sĩ ném đĩa
- Vì những kiến thức KH thời Hy Lạp – Rô ma đã vượt lên trên việc ghi chép và giải các bài toán riêng biệt. Những nhà toán học mà tên tuổi vẫn còn đến nay, để lại những định lí, định đề có giá trị khái quát hóa cao.
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0
Câu 3:
7.0
điểm
Chính sách đối ngoại của các triều đại phong kiến Trung Quốc, cho ví dụ minh họa. Hiện nay, nếu được gửi một thông điệp tới các nhà lãnh đạo Trung Quốc trao đổi về chính sách đối ngoại với Việt Nam em có đề nghị gì?
- Chính sách đối ngoại: xâm lược mở rộng lãnh thổ
- VD: 
+ Xâm lược Nội Mông, Tây Vực, Triều Tiên
+ Nhà Tần xâm lược đất đai của người Việt cổ
+ Nhà Triệu xâm lược à nước ta bị 1000 năm Bắc thuộc
+ Nhà Tống xâm lược dưới triều Lý
+ Nhà Mông – Nguyên: xâm lược dưới thời Trần
+ Nhà Minh: xâm lược và đô hộ nước ta 20 năm
+ Nhà Thanh xâm lược vào thế kỷ XVIII
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
- Ý kiến: (đáp án mang tính định hướng, GV chấm có thể linh hoạt khi đánh giá)
+ Trong lịch sử TQ đã nhiêu lần xâm lược VN nhưng đều bị đánh bại vì nhân dân VN có truyền thống yêu nước, đoàn kết chống giặc ngoại xâm.
+ Ngày nay hai nước nên hợp tác cũng phát triển trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau
+ Phản đối TQ xâm phạm chủ quyền trên biển, VN sẽ quyết tâm giữ vững toàn vẹn lãnh thổ mà cha ông để lại
1,0
1,0
1,0
HẾT