Đề thi học sinh giỏi cấp tỉnh Vật lí lớp 12 - Năm học 2010-2011 - Sở GD & ĐT Bà Rịa

SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LỚP 12 THPT, NĂM HỌC 2010 – 2011
MÔN THI: VẬT LÝ
Thời gian làm bài thi: 180 phút
Ngày thi: 02/11/2010
(Đề thi có 02 trang)
Hình 1
R
A
Hình 2
A
B
Câu 1 (2,5 điểm): Một vật nhỏ A bắt đầu trượt từ đỉnh của một bán cầu cố định, bán kính R = 90cm, xuống dưới (Hình 1). Tìm vị trí vật bắt đầu tách khỏi mặt cầu và vận tốc của vật tại vị trí đó. Cho gia tốc trọng trường g = 10m/s2. Bỏ qua ma sát giữa vật và bán cầu.
Câu 2 (2,5 điểm): : Hai bình cầu A, B có thể tích là 400cm3 và 200cm3 được nối với nhau bằng ống dài l = 30cm nằm ngang, tiết diện S = 0,2cm2. Ở 00C giọt thủy ngân nằm giữa ống. Hỏi nếu nhiệt độ bình A là t1 = 10C và bình B là t2 = -30C thì giọt thủy ngân dịch chuyển đi bao nhiêu ? Cho rằng với độ biến thiên nhiệt độ nhỏ, thể tích bình và ống coi như không đổi, bỏ qua thể tích giọt thủy ngân. 
m1
m2
Hình 3
Câu 3 (2,5 điểm): Hai vật có khối lượng m1 và m2 được nối với nhau bằng một sợi dây nhẹ, không dãn vắt qua một ròng rọc có trục quay nằm ngang và cố định gắn vào mép bàn (hình 3). Ròng rọc có momen quán tính I và bán kính R. Coi rằng dây không trượt trên ròng rọc khi quay. Biết hệ số ma sát giữa vật m2 và mặt bàn là m, bỏ qua ma sát trục quay.
a. Xác định gia tốc của m1 và m2.
b. Tìm điều kiện giữa khối lượng m1, m2 và hệ số ma sát mặt bàn m để hệ thống nằm cân bằng.
 E, r
R2
V
R4
R1
R3
R5
Rx
C
Hình 4
M
N
Câu 4 (2,5 điểm): Cho mạch điện như hình 4. Các điện trở có giá trị 
R1 = R2 = R3 = R4 = R5 = 3; Rx là một biến trở; nguồn điện có suất điện động E = 5,4V; tụ điện có điện dung C = 0,01 Vôn kế V có điện trở rất lớn, các dây nối có điện trở không đáng kể.
1. Ban đầu cho Rx = 1thì vôn kế chỉ 3,6V. 
a, Tính điện trở trong của nguồn điện.
b, Tính điện tích của bản tụ nối với M.
2. Tìm Rx để công suất tiêu thụ trên Rx cực đại. Tính công suất đó. 
Câu 5 (2,5 điểm): Hai nguồn sóng trên mặt nước S1, S2 cách nhau 
30 cm có biểu thức Biết vận tốc truyền sóng 
v = 40 cm/s. Chỉ xét các điểm trên mặt nước.
1. Tại điểm M cách hai nguồn S1, S2 lần lượt là 10cm và 20cm ở đó biên độ bằng bao nhiêu? Trên đoạn MS2 có bao nhiêu điểm có biên độ cực đại, và bao nhiêu điểm đứng yên?
2. Gọi I là trung điểm của S1S2. Tìm khoảng cách tới I của tất cả các điểm nằm trên đường trung trực của S1S2 có cùng pha với hai nguồn. 
3. Tìm các điểm dao động cùng pha với I.
A
Hình 5
Câu 6 (2,5 điểm): Một con lắc đơn, gồm vật nặng m = 0,2kg, dây treo nhẹ, không dãn có chiều dài l = 1m được treo ở A cách mặt đất là H = 4,9m. Truyền cho m một vận tốc theo phương ngang để nó có động năng Wđ. Con lắc chuyển động đến vị trí dây treo lệch góc so với phương thẳng đứng thì dây treo bị đứt, khi đó vật m có vận tốc v0 = 4 m/s. Bỏ qua mọi lực cản và ma sát. Lấy g = 10m/s2. 
1. Xác định động năng Wđ.
2. Bao lâu sau khi dây treo đứt, vật m sẽ rơi đến mặt đất.
3. Nếu từ vị trí của vật khi dây treo bị đứt có căng một sợi dây khác nghiêng với mặt đất một góc trong mặt phẳng quỹ đạo của vật m (Hình 5), thì vật m chạm vào dây tại điểm cách mặt đất bao nhiêu. 
S
L
O
G
h
Câu 7 (2,5 điểm): Một cái chậu có đáy là gương phẳng G nằm ngang (Hình 6). Đặt thấu kính L nhỏ, mỏng, dạng phẳng lồi, tiêu cự là 10 cm, sao cho mặt lồi ở trên còn mặt phẳng thì nằm trên mặt phẳng ngang qua đỉnh của chậu. Vật sáng S nằm trên trục chính của thấu kính, ở trong khoảng giữa gương và thấu kính và cho hai ảnh thật, cách nhau cm. Cho nước vào đầy chậu thì hai ảnh thật lúc này cách nhau 15cm. Biết chiết suất của nước là n = , Tìm độ cao h của chậu và khoảng cách từ vật S tới thấu kính. 	
	Hình 6
Câu 8 (2,5 điểm): Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện gồm một cuộn dây có độ tự cảm L và một bộ tụ điện gồm một tụ không đổi C0 mắc song song với tụ xoay Cx. Tụ xoay có điện dung là hàm bậc nhất của góc xoay và biến thiên từ C1=10pF đến C2 = 250pF khi góc xoay biến thiên từ 00 đến 1200. Mạch có thể thu được các sóng điện từ từ l1=10m đến l2 =30m.
1. Tính L và C0.
2. Tính góc xoay của tụ để tụ thu được sóng có bước sóng 20m 
-------------------------------------------------------------HẾT---------------------------------------------------
Họ và tên thí sinh:. Chữ ký giám thị số 1:
Số báo danh:. 
SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LỚP 12 THPT, NĂM HỌC 2020 – 2011
HƯỚNG DẪN CHẤM
MÔN THI: VẬT LÝ
(Hướng dẫn chấm có 4 trang)
Câu
Nội dung
Điểm
1
(2,5đ)
Hình 1
O
A
H
M
Áp dụng định lí động năngà Vận tốc tại M: 
(1)
chiếu lên phương OM được:
Từ (1) và (2) được: N = mg(3cos-2)
Vật bắt đầu tách khỏi mặt cầu khi N = 0 à cos=2/3, hay bởi độ
Cao OH = Rcos=60cm. Vận tốc v của vật tại vị trí đó:
0,5
0,25
0,5
0,5
0,5
HV:0,25
2
(2,5)
Thể tích ống nối: Sxl =6 (cm3)
V1 = 403cm3, V2 = 203cm3
Quá trình biến đổi (1):
Quá trình biến đổi (2):
(1) và (2) à 
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
3
(2,5đ)
a/ Xác định gia tốc của m1 và m2.
+ Biểu diễn các lực trên hình
+ Xét vật m1: m1g – T1 = m1a Þ T1 = m1(g –a) (3.1)
+ Xét vật m2 : T2 – Fms = m2a Þ T2 = m2(mg + a) (3.2) 
+ Xét ròng rọc : (T1 – T2)R = Ig Þ (3.3) 
Từ (4.1), (4.2), (4.3) Þ (3.4)
b/ Tìm điều kiện giữa khối lượng m1, m2 và hệ số ma sát mặt bàn m để hệ thống nằm cân bằng.
Để hệ thống nằm cân bằng P1 = Fmsn ≤ (Fmsn)max, Þ m2µ ≥ m1 
0,5
0,25
0,25
0,5
0,5
0,5
4
(2,5)
 E, r
R2
V
R4
R1
R3
R5
Rx
C
Hình 4
M
N
A
D
B
C
1, (((R2 nt R4)//R5) nt Rx)//(R1 nt R3) 
(R24 = 6W; R245 = 2W; R245x = 3W; R13 = 6W)
Rtd = 2W
Do R1 = R3 và mắc nối tiếp nên U1 = U3 = U/2= 1,8V
Dòng điện Ix qua Rx: 
Tính được điện trở trong r = 1 W
U5 = U- RxIx = 2,4V
Do R2 = R4 và mắc nối tiếp nên U2 = U4 = U5/2= 1,2V
UNM = UNA + UAM =-U2 + U1 = 0,6V >0
Vậy VN > UM do đó bản N là bản tích điện dương.
Q = CUNM = 6nC
2, : => 
I13(R1 + R3) = Ix(Rx + R245) à 6I13 = Ix(Rx + 2)
Vậy =>Px lớn nhất thì 
0,25
0,25
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
5
(2,5)
S1
S2
M
1, 
 có tổng 7 cực đại, 8 cực tiểu trên vùng giao thoa.
S1
S2
d
N
I
x
M nằm giữa cực đại bậc 1 và cực tiểu thứ 2 nên trên đoạn MS2 có 05 cực đại, 05 cực tiểu.
2, Các điểm nằm trên trung trực của S1S2 nên d1=d2 =d.
Các điểm nằm trên trung trực của S1S2 có cùng pha với nguồn thì: 
Đặt x = IN=>x2 = d2 - =>
Điều kiện: .Vậy (k2)
3, Pha ban đầu của I: 
Pha ban đầu của P: 
P và I dao động cùng pha khi 
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
6
(2,5)
A
C
O
v0
1, Chọn gốc thế năng tại C, áp dụng định luật bảo toàn cơ năng:
O
y
x
M
M
h?
2, Chọn hqc xOy như hình vẽ. Chuyển động của vật theo hai trục là
x = (v0cosa)t (1)
y = (2)
(2)à (3)
Khi chạm đất y = 4,4m =>t = 1,34s.
3, (1) à => (4)
Mặt khác dây là một đoạn thẳng có PT: y = (tanb)x à 
. =>y =16/15 m và điểm đó cách mặt đất 3,33m
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25X2
7
(2,5)
d d’
L
S
S’
S
L
O
G
h
Gọi d = OS
Sơ	đồ tạo ảnh:
d1 d1’
G
S
S1
d2 d2’
S2
L
Ta có d’ = 
d1= h - d => d2 = 2h - d => d2’ = 	
d d’
LCP
S
S’
 d’’
L
S’’
d’ - d2’ = 2/3 => 2d2 - 4dh +100h - 60d - 200 = 0	(1)
Khi có nước:
d1 d1’
G
S
S1
d2 d2’
S2
d3 d3’
L
S3
LCP
Ta có d’ = => d’’= 	
	d1= h-d => d2= 2h-d => d3= => d3’= 	
=> d’’- d3’ = 15	=> 0,5625d2 - 1,125dh +25h - 10d - 100 = 0 (2)	
Từ (1) và (2) => d = 11,765 cm (loại)
	d = 20 cm (nhận)	
	=> h = 30 cm	
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
8
(2,5)
1, => =>
2, 
Gọi PT của Cx là Cx = aj + b (*)
Khi j1=00 thì Cx1=10 à b =10
Khi j2=1200 thì Cx2=250 à 250 = 10 + a120 à a=2
Vậy PT sự phụ thuộc của Cx theo góc quay là : Cx = 2j + 10
Với C3 = 100pF thì j = 450
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
-------------------------------------------------------HẾT--------------------------------------------------------------