PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 8 TƯ NGHĨA NĂM HỌC 2016 – 2017 Môn thi : TOÁN Thời gian : 150 phút (không kể thời gian giao đề ) Ngày thi : 20 / 4 / 2017 Bài 1: (4,0 điểm) Cho biểu thức : 3 2 3 2 2x 7x 12x 45 A 3x 19x 33x 9 a) Rút gọn biểu thức A. b) Tìm giá trị của x để A > 0. c) Tìm giá trị nguyên của x để A nhận giá trị nguyên. Bài 2: (3,0 điểm) Phân tích các đa thức sau thành nhân tử: a) P = (x + 2)(x + 3)(x + 4)(x + 5) – 24 b) Q = 2017(x 4 + 6x 3 + 7x 2 – 6x + 1) Bài 3: (5,0 điểm) a) Giải phương trình: 2 2 2 1 1 1 1 x 7x 12 x 9x 20 x 11x 30 18 b) Tìm các số x, y, z biết: x2 + y2 + z2 = xy + yz + zx và x2017 + y2017 + z 2017 = 9 1009 c) Tìm giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn nhất của biểu thức: 2 2 x x 1 B x x 1 Bài 4: (6 điểm) Cho ABC vuông tại A. Lấy một điểm D bất kỳ trên cạnh AC. Từ C vẽ một đường thẳng vuông góc với tia BD tại E và cắt BA tại M. a) Chứng minh: MA.MB = ME.MC và MAE MCB b) Cho 0BDC 120 và SAME = 45 cm 2 . Tính SBMC c) Chứng minh 2017BD.BE + 2018CD.CA = 2017BC2+CD.CA Bài 5: (2 điểm) Cho biểu thức E = (x2017 + y2017 + x2017) – (x2013 + y2013 + z2013), với x, y, z là các số nguyên dương. Chứng minh rằng E chia hết cho 30. ======= Hết ======= (Giám thị coi thi không giải thích gì thêm) Họ và tên thí sinh: ................................................................Số báo danh: .................. BÀI GIẢI: Bài 1: a) Rút gọn biểu thức 3 2 3 2 2x 7x 12x 45 A 3x 19x 33x 9 Ta có: 2x 3 – 7x2 – 12x + 45 = 2x3 – 12x2 + 18x + 5x2 – 30x + 45 = 2x(x 2 – 6x + 9) + 5(x2 – 6x + 9) = (2x + 5)(x – 3)2 và: 3x 3 – 19x2 + 33x – 9 = 3x3 – 18x2 + 27x – x2 + 6x – 9 = 3x(x 2 – 6x + 9) – (x2 – 6x + 9) = (3x – 1)(x – 3)2 2 2 (2x 5)(x 3) 2x 5 A 3x 1(3x 1)(x 3) b) Tìm giá trị của x để A > 0: Để A > 0 2x 5 0 3x 1 . Lập bảng xét dấu: Dựa vào bảng xét dấu: A > 0 5 x 2 hoặc 1 x 3 c) Tìm giá trị nguyên của x để A nhận giá trị nguyên: A Z 3A Z 6x 15 2(3x 1) 17 17 3A 2 3x 1 3x 1 3x 1 Để 3A Z thì 17 3x 1 Z hay 3x – 1 là ước của 17 3x – 1 = { 1; 17} + Với 3x – 1 = – 1 3x = 0 x = 0 Z khi đó A = – 5 Z (thỏa) + Với 3x – 1 = 1 3x = 2 x = 2 3 Z (loại) + Với 3x – 1 = – 17 3x = – 16 x = 16 3 Z (loại) + Với 3x – 1 = 17 3x = 18 x = 6 Z khi đó A = 1 Z (thỏa) Vậy với x = 0 hoặc x = 6 thì A nhận giá trị nguyên. Bài 2: Phân tích đa thức thành nhân tử: a) P = (x + 2)(x + 3)(x + 4)(x + 5) – 24 = (x + 2)(x + 5)(x + 3)(x + 4) – 24 x 5 2 1 3 2x + 5 – || + || + 3x – 1 – 0 – || + = (x 2 + 7x + 10)(x 2 + 7x + 12) – 24. Đặt t = x2 + 7x + 11 Thì P = (t +1)(t – 1) – 24 = t2 – 1 – 24 = t2 – 25 = (t – 5)(t + 5) Do đó P = (x2 + 7x + 11 – 5)(x2 + 7x + 11 + 5) = (x2 + 7x + 6)(x2 + 7x + 16) Mặt khác x2 + 7x + 6 = x2 + x + 6x + 6 = x(x + 1) + 6(x + 1) = (x + 1)(x + 6) P = (x + 1)(x + 6)(x2 + 7x + 16) b) Q =2017( x 4 + 6x 3 + 7x 2 – 6x + 1) = 2017(x4 + 9x2 + 1 + 6x3 – 2x2 – 6x) = 2017[(x 2 ) 2 + (3x) 2 + 1 2 + 2.x 2 .3x – 2.x2.1 – 2.3x.1] =2017 (x2 + 3x – 1)2 Bài 3: a) Giải phương trình: 2 2 2 1 1 1 1 x 7x 12 x 9x 20 x 11x 30 18 (1) Ta có: x 2 + 7x + 12 = x 2 + 3x + 4x + 12 = x(x + 3) + 4(x + 3) = (x + 3)(x + 4) x 2 + 9x + 20 = x 2 + 4x + 5x + 20 = x(x + 4) + 5(x + 4) = (x + 4)(x + 5) x 2 + 11x + 30 = x 2 + 5x + 6x + 30 = x(x + 5) + 6(x + 5) = (x + 5)(x + 6) ĐKXĐ: x – 3; x – 4; x – 5; x – 6 (1) 1 1 1 1 (x 3)(x 4) (x 4)(x 5) (x 5)(x 6) 18 1 1 1 1 1 1 1 x 3 x 4 x 4 x 5 x 5 x 6 18 1 1 1 18(x 6) 18(x 3) (x 3)(x 6) x 3 x 6 18 18x + 108 – 18x – 54 = x2 + 9x + 18 x2 + 9x – 36 = 0 x2 + 12x – 3x – 36 = 0 x(x + 12) – 3(x + 12) = 0 (x + 12)(x – 3) = 0 x = 3 hoặc x = – 12 b) Tìm các số x, y, z biết: x2 + y2 + z2 = xy + yz + zx và x2017 + y2017 + z2017 = 91009 Ta có x 2 + y 2 + z 2 = xy + yz + zx 2x2 + 2y2 + 2z2 = 2xy + 2yz + 2zx (x – y)2 + (y – z)2 + (z – x)2 = 0 x = y = z x2017 + y2017 + z2017 = 91009 3.x2017 = (32)1009 3x2017 = 32018 x2017 = 32017 x = y = z = 3 c) Tìm giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn nhất của biểu thức: 2 2 x x 1 B x x 1 B = 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 x x 1 3(x x 1) 2x 4x 2 x x 1 2(x 2x 1) x x 1 x x 1 3(x x 1) 3(x x 1) 3(x x 1) 3(x x 1) = 2 2 2(x 1) 1 3(x x 1) 3 Vì (x – 1)2 0 với mọi x nên 2(x – 1)2 0 với mọi x Và x 2 + x + 1 = 2 2 1 1 3 1 3x 2x. x 2 4 4 2 4 . Vì 2 2 1 1 3 x 0 x 0 2 2 4 Do đó B 1 3 . Dấu “=” xảy ra khi x – 1 = 0 x = 1 Vậy minB = 1 3 khi x = 1. Mặt khác 2 2 x x 1 B x x 1 = 22 2 2 2 2 2 2 x 2x 13x 3x 3 2x 4x 2 3(x x 1) x x 1 x x 1 x x 1 = 3 2 2 2(x 1) x x 1 Vì 2(x + 1) 2 0 và x2 + x + 1 > 0 nên B 3, dấu “=” xảy ra khi x + 1 = 0 x = – 1 Vậy maxB = 3 khi x = – 1. Bài 4: a) Chứng minh: MA.MB = ME.MC và MAE MCB : AMC và EMB có 0A E 90 (gt) M chung AMC EMB (g – g) MA MC ME MB MA.MB = ME.MC BMC và AME có MA MC ME MB và M chung BMC AME (c – g – c) MAE MCB b) Cho 0BDC 120 và SAME = 45 cm 2 . Tính SBMC ADB và EMB có 0A E 90 ; B chung ADB EMB (g – g) AD ME BD MB Mặt khác: 0BDC 120 (gt) 0BDA 60 (kề bù) nên tam giác vuông ABD là nửa tam giác đều AD = 1 2 BD hay AD 1 BD 2 k = 1 2 Mà AME BMC (cmt) gọi k = ME MB là tỉ số đồng dạng của hai tam giác AD k BD (1) Nên 2 2AME BMC S 1 1 k S 2 4 SBMC = 4.SAME = 4.45 = 180 cm 2 c) Chứng minh BD.BE + CD.CA = BC2 Kẻ DH BC BHD và BEC có 0H E 90 ; B chung BHD và BEC (g – g) BD BH BD.BE BC.BH BC BE (1) H E M D CB A CHD và CAB có 0H A 90 ; C chung CHD và CAB (g – g) CD CH CD.CA BC.CH BC CA (2) Từ (1) và (2) suy ra BD.BE + CD.CA = BC.BH + BC.CH = BC(BH + CH) = BC.BC = BC 2 Nên lúc này có : 2017BD.BE + 2018CD.CA = 2017BC 2 +CD.CA Bài 5: Chứng minh E 30 E = (x 2017 + y 2017 + x 2017 ) – (x2013 + y2013 + z2013) = (x2017 – x2013) + (y2017 – y2013) + (z2017 – z 2013 ) = x 2013 (x 4 – 1) + y2013(y4 – 1) + z2013(z4 – 1). Xét tích x 2013 (x 4 – 1) = x2013(x2 – 1)(x2 + 1) = x2013(x – 1)(x + 1)(x2 + 1) = (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1)x2012 Chứng minh (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012 2 và 3 + Vì x – 1 và x là hai số tự nhiên liên tiếp nên (x – 1)x 2 Do dó (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012 2 + Vì (x – 1) x (x + 1) là ba số tự nhiên liên liếp nên (x – 1) x (x + 1) 3 Do đó (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012) 3 Chứng minh (x – 1) x (x + 1)x2012 5 + Trường hợp x 5 thì (x – 1) x (x + 1)x2012 5 + Trường hợp x 5 thì x có dạng 5q 1 hoặc 5q 2 o Nếu x = 5q – 1 thì x + 1 = 5q – 1 + 1 = 5q 5 nên (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012 5 o Nếu x = 5q + 1 thì x – 1 = 5q + 1 – 1 = 5q 5 nên (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012 5 o Nếu x = 5q 2 thì x2 + 1 = (5q 2)2 + 1 = 25q2 20q + 4 + 1 = 5(5q2 4q + 1) 5 Nên (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012 5 Với mọi trường hợp (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012 đều chia hết cho 5. Mà 2; 3; 5 nguyên tố cùng nhau nên (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012 2.3.5 Hay (x – 1) x (x + 1)(x2 + 1) x2012 30 CHUYÊN GIA VỀ TOÁN HÀNG ĐẦU TẠI QUẢNG NGÃI ,NHƯNG MÀ GIÁO DỤC XÃ HỘI KHÔNG CẦN TOÁN CAO CẤP ,TOÁN NÂNG CAO ,BỒI DƯỠNG HSG TỈNH HUYỆN ,CASIO SỐ MỘT TẢI QUẢNG NGÃI – VÙNG ĐẤT NGHÈO NHẤT VIỆT NAM Kính chào tạp chí toán tuổi thơ ! Ngày 15-11-2016 tạp chí toán tuổi thơ mời mình ra Hà Nội ,Lại một lần nữa mình không ra dược vì không có tiền mua vé tàu .Tại sao cuộc đời lại bất công với tôi như thế .Mình sống trên núi cao quá ,mọi thứ đều khó khăn Trên chuyến tàu của toán học luôn thiếu mình .Một lời giải mà mình giải không ra .Đó là Tiền ,tại sau toi lại bần cùng đến như vậy hả trời .Buồn cho xã hội không tận dụng nhân tài .Tuyển dụng công chức là để tìm người nhà và tiền .Kẻ như tôi thì không có : THÂN THẾ TIỀN và như thế bị vứt ra đường trong chuyến tàu tốc hành của giáo dục Việt Nam .Tại sao người ta có thể mua một kg nho Nhật Bản với giá 1,3 triệu -1,5 triệu để ăn mà mình lại mua một vé tàu đi về Quảng Ngãi –Hà Nội giá 700 trăm nghìn không được ,bài toán giải mãi mà chẳng xong .Người bần cùng ,kẻ thì mua kg nho Nhật Bản 2 triệu cho đứa con 4 tuổi để ăn ,mua hàng mà phải đặt tiền cọc trước .Nho này hiếm mà có kg nào nhập về là dân Việt Nam giới thượng lưu mua hết trong một giời đồng hồ .Thật sự sốc ,trái cây Việt Nam rẻ như bèo mà “cho không lấy ,thấy không xin nói gì tới việc mua bán nữa “ Kính chào tạp chí toán tuổi thơ ! Tôi tên là :Trương Quang An Vừa rồi ngày 4-1-2016 tôi có nhận được 1 giấy mời ra Hà Nội nhân diệp tạp chí toán tuổi thơ 15 năm tuổi .Bản thân tôi và gia đình rất vui và thấy đây là một vinh dự nhưng hoàn cảnh gia đình quá khó khăn .Tôi đi làm lương quá thấp ,dạy hợp đồng ,vợ tôi đi làm công nhân ở xa .sáng đi 5h sáng ,chiều 8h mới về nhà .Vợ tôi làm thì tháng nào có sản phẩm thì có lương ,không có sản phẩm làm thì tháng đó không có lương ,một tháng được 2 triệu /tháng .Hai vợ chồng làm không đủ trang trải cho cuộc sống hằng ngày .Tôi học toán-tin và chỉ dạy tin học .Thời gian làm thêm phụ gia đình nhiều để có tiền trang trải cuộc sống .Cha tôi ngày xưa làm phụ hồ ,làm thuê làm mướn cho người ta ,mẹ tôi đi rửa chén thuê cho các nhà quán ăn .Tôi đam mê toán học khi là học sinh cấp 1 .Tôi rất nghèo nhưng niềm đam mê toán học trong tôi rất lớn dù tôi có hoạt đông bên lĩnh vực khác .Tôi xin chân thành cảm ơn tạp chí đã có thư mời tôi ra Hà Nội nhé .Tiền tàu xe đi và về ,ăn ở bản thân tôi lo không nổi nên không thể ra dự với tạp chí .Năm ngoái tôi không ra Đà Nẵng dự hội thảo được ,năm nay lại thất hứa .Xin lỗi tạp chí TOÁN TUỔI THƠ ,tuy nhiên tôi xin chúc tạp chí luôn phát triển mạnh mẽ và có nhiều người đam mê toán học nhé .Tôi xin hứa là sẽ thường xuyên viết bài và gởi bài cho tạp chí toán tuổi thơ và tạp chí toán học& tuổi trẻ Tôi rất buồn .Xin chân thành ghi nhận tấm lòng của tạp chí Tên : Trương Quang An Ngày sinh :20-5-1987 Nơi công tác : KHÔNG CÓ Tốt nghiệp cao đẳng sư phạm toán quảng Ngãi năm 2009 Ra trường đi xin việc khắp mọi nơi vào cuối năm 2011 mới xin hợp đồng làm việc giảng dạy toán cho 1 trường cấp 2 Nhà hiện nay ở Thành Phố Quảng Ngãi Thành tích lúc đi học : Lớp 8 : Học sinh đạt giải nhì học sinh giỏi toán cấp thị xã Quảng Ngãi Lớp 9 : Học sinh đạt giải ba học sinh giỏi toán cấp thị xã Quảng Ngãi Lên cấp 3 học Trường Cấp 3 Chuyên Lê Khiết Năm 2005 thi đại học sư phạm Quy Nhơn đạt 28 điểm , tôi phải xa giảng đường đại học vì mẹ tôi đau quá nặng ,gánh nặng cơm áo gạo tiền mà tôi phai chia tay đại học .Sau đó tôi về quê nhà học cao đẳng sư phạm Quảng Ngãi 3 năm học tại đây tôi là sinh viên giỏi nhất khoa về Toán học .Các Thành tích : - Giải nhất toán lý sơ cấp 3 năm học 2006,2007,2008 -Ba năm giải nhất môn giải tích trong kỳ thi ÔLIMPIC TOÁN SINH VIÊN cấp trường Cao Đẳng Sư Phạm Quảng Ngãi năm học 2006 ,2007,2008 -Trong 3 lần đại diện cho trường thi ÔLIMPIC TOÁN SINH VIÊN Toàn quốc thì 1 lần đạt giải ba ,1 lần giải khuyến khích . -Ba năm liền đạt giải nhất trong kỳ thi sinh viên giải toán trên máy tính casio cấp trường . -Sinh viên đầu tiên của trường cao đẳng sư phạm được đăng đề trong mục đề ra kỳ này của tạp chí toán học tuổi trẻ -Sinh viên đầu tiên của trường cao đẳng sư phạm được đăng bài trong mục chuyên đề của đặc san tạp chí toán học tuổi trẻ -Giáo viên đầu tiên của tỉnh Quảng Ngãi được đăng bài trên đặc san tạp chí toán học và tuổi trẻ -Hiện nay sáng dạy ở trường vì đồng lương quá thấp nên đi dạy kém khắp nơi đề kiếm thêm tiền để trang trải cuộc sống hằng ngày và phụ giúp cha mẹ nghèo ở quê Quảng Ngãi -Bản thân là người rất đam mê môn toán từ khi tôi còn là học sinh lớp 7 , hiện nay tôi thường giải các bài tập khó và dạy kèm cho các học sinh có nhu cầu vào chuyên toán -Hiện nay bản thân muốn học lên đại học nhưng có lẻ ước mơ đó của tôi không thành hiện thức vì chuyện tiền bạc va gia đình hoàn cảnh -Những giáo viên yêu toán nếu có nhu cầu giải các bài toán khó và giao lưu học hỏi -Xóm tôi bình thường lắm ,bọn nhỏ ngây thơ ,ngộ nghĩnh đáng yêu .Hằng ngày bọn trẻ xóm tôi thường nhờ tôi giúp các bài toán khó .Tôi đến với tạp chí toán học tuổi trẻ khi tôi còn là một học sinh lớp 7 .Mười sáu năm qua tôi đã coi tạp chí như một người bạn quen thuộc mà tôi mong đợi vào ngày 15 hằng tháng .Ban đầu tôi thích thú tò mò tìm thêm tài liệu ,sau nay cố gắng giải các bài tập trong chuyên mục đề ra kỳ này .Trong 16 năm qua tạp chí đã cho tôi được tiếp xúc với các bài toán rất hay ,chuyên đề hay .Ba năm học cao đẳng là thời gian đẹp nhất cuộc đời tôi .Tôi bước vào sư phạm toán với nền tảng kiến thức vô cùng tốt .Ngay tôi được tạp chí đăng 1 bài trên chuyên mục đề ra kỳ này tôi rất vui sướng ,không tả nỗi .Đó là thời điểm năm 2008 ,khi đó tôi chỉ là 1 sinh viên nghèo của trường ,điều kiện học tập không có ,sinh viên cao đẳng như tôi viết bài cho 1 tạp chí toán học là điều viễn vông ,đó là sư thật .Nhưng tôi không nản lòng và cuối cùng tôi cũng đạt được ước mơ của tôi .Những ngày đó thật khó khăn ,tôi chỉ ghi bài giải trên giấy A4 rồi đem thư ra bưu điện gởi .Cách đây 1 năm thì có chị họ làm quán PHÔ T Ô COPPY bán lại một chiếc máy tính đề bàn cũ ,tôi mua với giá 500 ngàn ,vui lắm các bạn ,thế là từ nay có thể đánh vi tinh các bài toán mà minh suy nghĩ và sưu tầm ,sau khi hoàn thiện tôi chạy ra quán PHÔ T Ô COPPY để gởi vì nhà không có mạng INTERNET .Có lẽ tôi sẽ gục ngã trước cuộc sống nghèo khổ và thiếu tiền bạc nếu như tôi không có niềm đam mê toán học .Tôi nhớ mãi năm 2008khi cầm trên tay tờ báo có đăng bài của minh tôi đã vui run luôn ,tôi ra bưu điện mua báo toán ,trên kệ báo còn đúng 1 tờ ,đọc và thấy tên mình và tôi đã lên xe đạp cà tàng của sinh viên đạp nhanh nhanh về nhà ,thật nhanh ,tôi không biết tôi đã qua mấy ngã tư nữa ,chỉ biết đạp thật nhanh .Mấy tháng sau có thư nhận tiên nhuận bút 120.000 ,đối với 1 đứa sinh viên nghèo như tôi đó là số tiền 1 tháng đề ăn sáng đi học ,vui lắm các bạn ak .Sinh viên qua nhanh ,ra trương vì hoàn cảnh cha mẹ đau và không có tiền,không nơi nào nhận mình vào dạy học ,mình đã đi chạy bàn cà phê,chạy bàn đám cưới cho nhà hàng ,mình đi dạy kèm khắp nơi ,có khi phải đi chạy xe ôm nhưng khi rảnh mình thường lấy tạp chí toán học ra xem .Tạp chí như một phần trong cơ thể mình ,rồi sau 4 năm chạy việc khắp nơi tôi cũng xin được hợp đồng cho 1 trường cấp 2 để dạy toán . Nhà tôi hiện nay sách toán rất nhiều ,16 năm qua tôi đã có trong tay khoảng 451 số báo toán học ,mua có ,tôi mượn báo để phô tô cũng có .Hồi xưa khi tới ngày 15 hằng tháng tôi thường ra bưu điện đề mua ,từ nhà đạp xe đạp ra ,tới nơi mệt nhưng khi mua được báo là tôi vui lắm .Vào năm 2014 thì đi làm cuộc sống cũng đỡ khó khăn thì tôi mạnh dạn dành tiên lên bưu điện đặt báo để nhân viên giao tận nhà luôn .Qua thời gian tôi cung mua được chiếc xe máy cũ đề đi làm .Qua nhũng tâm sự này tôi muốn các bạn yêu toán mà có điều kiện hơn tôi hãy cố gắng lên nhé ,hãy đặt mua tạp chí toán học ,hãy viết bài cho tạp chí .Tiền trong cuộc sống không là gì ,nếu chúng ta cố gắng và có ý chí thì chúng ta sẽ thành công .Tôi hiện nay có 2 ước mơ ,thứ nhất được ra thăm toán chí toán học tuổi trẻ 1 lần cho biết ,năm ngoái được tạp chí toán học tuổi thơ mời ra dự buổi hội thảo toán học ở Đà Nẵng nhưng do công việc và cha mẹ đau nặng tôi đã không ra .Thứ 2 mong được học lên đại học hệ chính quy .Mặc dù ở quê tôi có dạy hệ tại chức ,nhưng tôi thích học chính quy hơn ,ước mơ đó có thể với mọi người rất đơn giản nhung với mình khó vì gia đình ,cha mẹ ,tiền bạc phải mưu sinh vì cuộc sống hằng ngày . Trên toàn quốc ,nếu trường nào cần giáo viên như tôi thì liên hệ số điện thoại 01208127776 .Không biết tạp chí toán học có tuyển một cộng tác viên trình độ cao đẳng như tôi không .Lương hợp đồng 15.000đ/tiết quá thấp ,tôi không sống được bằng nghề sư phạm , Một người đam mê Toán và tạp chí toán học và tuổi trẻ , tạp chí toán tuổi thơ Nghĩa Thắng ,Tư Nghĩa ,Quảng Ngãi Trương Quang An
Tài liệu đính kèm: