Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 9 THCS năm học 2016 - 2017 môn: Hoá học - Trường THCS Hào Phú

PHÒNG GD&ĐT SƠN DƯƠNG
TRƯỜNG THCS HÀO PHÚ
 *****
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 THCS 
NĂM HỌC 2016 - 2017
ĐỀ THI MÔN: HOÁ HỌC
Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian phát đề)
(Đề thi có 01 trang)
 Câu 1: (3,75 điểm)
 	Cho sơ đồ biến hóa sau : 
 t0 A1	 A2 A3
 R R R R 
 B1 B2 B3
 - Tìm công thức của các chất A1, B1, A2, B2, A3, B3 ,R. Viết các phương trình phản ứng hóa học (ghi rõ điều kiện nếu có) thỏa mãn theo sơ đồ biến hóa trên. 
Câu 2: (3,75 điểm)
Hỗn hợp A gồm Al2O3, MgO, Fe3O4, CuO. Cho khí CO dư qua A nung nóng tới phản ứng hoàn toàn được chất rắn B. Hoà tan B vào dung dịch NaOH dư được dung dịch C và chất rắn D. Cho dung dịch HCl dư vào dung dịch C và hoà tan chất rắn D vào dung dịch H2SO4 đặc nóng. Hãy xác định các chất có trong B, C, D và viết các phương trình phản ứng xảy ra.
Câu 3: (4,5 điểm)
Cho các lọ chứa các dung dịch (riêng biệt): NH4Cl; Zn(NO3)2 ; (NH4)2SO4 ; NaCl; phenolphtalein; Na2SO4; HCl bị mất nhãn. Chỉ dùng thêm dung dịch Ba(OH)2 làm thuốc thử có thể nhận biết được bao nhiêu chất trong số các chất đó cho ? Viết các phương trình phản ứng hóa học minh họa.
Câu 4: (2 điểm)
Hòa tan hoàn toàn 10,2 gam một oxit kim loại hóa trị III cần 331,8 gam dung dịch H2SO4 vừa đủ.Dung dịch muối sau phản ứng có nồng độ 10%. Xác định công thức phân tử oxit kim loại?
Câu 5: (6 điểm)
 	 Trộn CuO với một oxit kim loại hóa trị II theo tỉ lệ mol 1: 2 được hỗn hợp A. Cho luồng H2 dư đi qua 2,4 gam A nung nóng thu được hợp B. Để hòa tan hết B cần 40 ml dung dịch HNO3 2,5M và thu được V lít NO duy nhất (đktc)
Xác định kim loại hóa trị II trên. Tính V?
Tính thành phần phần trăm khối lượng mỗi oxit trong hỗn hợp đầu. Biết hiệu xuất các phản ứng đạt 100%
Cho biết H = 1; O = 16; Cu = 64; S = 32; N = 14)
--------------------------------------------------------
PHÒNG GD&ĐT SƠN DƯƠNG
TRƯỜNG THCS HÀO PHÚ
 *****
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 THCS 
NĂM HỌC 2010 - 2011
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: HOÁ HỌC 9
Câu
ý
Đáp án 
Điểm
1
- Tìm công thức của các chất A1, B1, A2, B2, A3, B3 ,R chất thỏa mãn sơ đồ (1,75đ).Viết đúng mỗi PTPU 0,25đ)
(3,75đ)
 VD: 
CaCO3 CaO + CO2 
 (R) (A1) 
 CaO + H2O Ca(OH)2 
 (A2) 
Ca(OH)2 + 2HCl CaCl2 + 2H2O 
 (A3)
2CO2 + Ba(OH)2 Ba(HCO3 )2 
 (B1) (B2)
2NaOH +Ba(HCO3)BaCO3+ Na2CO3 +2H2O
 (B3)
CaO + CO2 CaCO3
Ca(OH)2 + Ba(HCO3)2 CaCO3 + BaCO3 + 2H2O 
CaCl2 + Na2CO3 CaCO3 + 2NaCl 
2
Xác định thành phần trong mỗi nhóm B,C,D (1,5đ). Viết đúng mỗi PTPU xảy ra 0,25 đ. Viết sai hoặc thừa mỗi PTPU bị trừ 0,25 đ
3,75đ
- Cho CO qua A nung nóng :
 Fe3O4 + 4CO 3Fe + 4CO2
 CuO + CO Cu + CO2 
Chất rắn B : Al2O3 , MgO , Fe , Cu
- Chất rắn B + dung dịch NaOH dư :
 Al2O3 + 2NaOH → 2NaAlO2 + H2O
dung dịch C: NaAlO2 , NaOH dư 
Chất rắn D: MgO , Fe , Cu
- Dung dịch C + dung dịch HCl dư :
 NaOH + HCl → NaCl + H2O 
 NaAlO2 + HCl + H2O→Al(OH)3 +NaCl
 Al(OH)3 + 3HCl → AlCl3 + 3H2O
 - Chất rắn D + dung dịch H2SO4 đặc :
 MgO + H2SO4 → MgSO4 + H2O
 2Fe + 6H2SO4 → Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
 Cu + 2H2SO4→ CuSO4 + SO2 + 2H2O
3
Chọn đúng mỗi thuốc thử cho 0,25 điểm. Nhận được mỗi chất 0,25 điểm, viết đúng mỗi ptpu cho 0,25 điểm.
4,5 đ
Dùng thuốc thử Ba(OH)2 cho đến dư: 
* Giai đoạn 1: nhận được 5 chất (nhóm I)
- Dung dịch có màu hồng phenolphtalein
- Chỉ có mùi khai NH4Cl
2NH4Cl + Ba(OH)2 2NH3 + BaCl2 + 2H2O
- Có mùi khai và trắng (NH4)2SO4
(NH4)2SO4 + Ba(OH)2 2NH3 + BaSO4 + 2H2O
- Chỉ có trắng Na2SO4
2Na2SO4 + Ba(OH)2 2NaOH + BaSO4
- Có, sau đó tan Zn(NO3)2 
Zn(NO3)2 + Ba(OH)2 Ba(NO3)2 + Zn(OH)2
Zn(OH)2+Ba(OH)2Ba[Zn(OH)4](hoặc BaZnO2 + H2O)
* Giai đoạn 2(nhận được 2 chất còn lại) dd HCl và NaCl ( nhóm II) Lấy một ít dd (Ba(OH)2 có chứa phênolphtalein có màu hồng cho vào 2 ống nghiệm. Cho từ từ lần lượt từng giọt mỗi chất ở nhóm II vào hai ống nghiệm:
- dd nào làm mất màu hồng trong ống nghiệm sau một thời gian ddHCl
HCl + Ba(OH)2 -> BaCl2 + H2O ( PU trung hòa)
- còn lại là dd NaCl
4
2
Gọi CTPT oxit R2O3 
Ta có PTPU: R2O3 + 3H2SO4 R2(SO4)3 + 3H2O
- Khối lượng muối trong dung dịch sau pư: 
 m R2(SO4)3 = = 34,2gam
- Lập phương trình toán học
= 
R = 27 (Al) CTPT oxit: Al2O3
0,5đ
0,5đ
0,5đ
0,5đ
5
6
a)
b)
Gọi oxit kim loại hóa trị II là MO
Gọi b và 2b lần lượt là số mol CuO và MO đã dùng. Vì H2 chỉ khử những kim loại đứng sau nhôm trong dãy điện hóa nên có 2 khả năng xảy ra:
* TH1: M đứng sau nhôm trong dãy điện hóa => MO phản ứng được với H2
* PTPU:
CuO + H2 Cu + H2O
b b
MO + H2 M + H2O
2b 2b
3Cu + 8HNO3 3Cu(NO3)2 + 2NO + H2O
b 8b/3
3M + 8HNO3 3M(NO3)2 + 2NO + H2O
2b 16b/3
Ta có hệ PT: 80b + (M + 16)2b = 2,4
 8b/3 + 16b/3 = 0,04.2,5 = 0,1
Giải PT ta được b = 0,0125 và M = 40 (Ca)
Nhưng Ca đứng trước Al tong dãy điện hóa (loại) => xảy ra trường hợp 2
* TH2: M đứng trước nhôm trong dãy điện hóa => MO không phản ứng được với H2
* PTPU:
CuO + H2 Cu + H2O
 b b
3Cu + 8HNO3 3Cu(NO3)2 + 2NO + H2O
b 8b/3 2b/3
MO + 2HNO3 M(NO3)2 + H2O
2b 4b
Ta có hệ PT: 80b + (M + 16)2b = 2,4
 8b/3 + 4b = 0,04.2,5 = 0,1
Giải PT ta được b = 0,015 và M = 24 (Mg)
* Tính V NO = 2b/3 x 22,4 = 0,224 (lit)
%CuO = = 50%
%MgO = 100 – 50 = 50%
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
1
0,25
0,25
0,5
1
0,25
0,5
0,25
Lưu ý: HS có cách giải khác đúng vẫn cho điểm tối đa
 Gáo viên ra đề
Nông Chí Hiếu