PHÒNG GD&ĐT THANH OAI TRƯỜNG THCS KIM THU ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI HUYỆN NĂM HỌC 2014 – 2015 MÔN: LỊCH SỬ LỚP 9 (Thời gian làm bài: 150 phút) Câu 1 (7,0 điểm) Hãy nêu hoàn cảnh ra đời, mục tiêu, nguyên tắc hoạt động, quá trình phát triển của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN)? Thời cơ và thách thức của Việt Nam khi gia nhập ASEAN ? Câu 3(2,0 điểm) Theo em vì sao năm 1010 Lý Công Uẩn quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư về Đại La? Câu 2 (5,0 điểm): Em hãy trình bày khái quát về quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc ở các nước châu Á, châu Phi và khu vực Mĩ La Tinh từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay? Nêu những nét khác biệt cơ bản của phong trào giải phóng dân tộc giữa các nước châu Á , châu Phi và khu vực Mĩ La Tinh? Giải thích vì sao có sự khác biệt đó? Câu 3 (6,0 điểm) Sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay: a, Cu Ba được mệnh danh là “Hòn đảo anh hùng”.Em hãy làm sáng tỏ nhận định trên? b) Nêu một số hiểu biết của em về mối quan hệ giữa Việt Nam và Cu Ba? -------------------------------Hết---------------------------- Cán bộ coi thi không được giải thích gì thêm Đáp án và hướng dẫn chấm đề thi học sinh giỏi Môn lịch sử lớp 9 năm học 2014-2015 (gồm 04 trang) Câu 1 (7,0 điểm) Yêu cầu Điểm a. Hoàn cảnh ra đời, mục tiêu, nguyên tắc hoạt động, quá trình phát triển của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN)? 5,0 Hoàn cảnh ra đời: Sau khi giành được độc lập, đứng trước yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước các nước Đông Nam Á chủ trương thành lập một tổ chức liên minh khu vực để cùng nhau hợp tác phát triển... 0,5 - Ngày 8-8-1967, Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) đã được thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan) với sự tham gia của 5 nước: Inđônêxia, Malaixia, Philippin, Xingapo, Thái Lan. 0,5 Mục tiêu: Phát triển kinh tế và văn hoá thông qua hợp tác giữa các nước thành viên trên tinh thần duy trì hoà bình và ổn định khu vực. 0,5 - Nguyên tắc: + Tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. + Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình. + Hợp tác phát triển có kết quả... 0,5 0,5 0,5 Quá trình phát triển: - Ngày 7-1-1984, Brunây được kết nạp và trở thành thành viên thứ 6 của ASEAN. 0,25 - Tháng 7-1992, Việt Nam và Lào chính thức tham gia hiệp ước Ba-li (1976). Đây là cơ sở để Việt Nam hoà nhập vào các hoạt động của khu vực Đông Nam Á. 0,5 - Tháng 7-1995, Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN (là thành viên thứ 7). 0,25 Tháng 9-1997, Lào và Mianma gia nhập ASEAN. 0,25 - Tháng 4-1999, Cam-pu-chia gia nhập ASEAN (là thành viên thứ 10). 0,25 Lần đầu tiên trong lịch sử khu vực 10 nước cùng đứng trong một tỏ chức thống nhất như vậy một chương mới đã thật sự mở ra trong lịch sử khu vực này 0,5 b. Thời cơ và thách thức khi Việt Nam gia nhập ASEAN? 2,0 0,5 0,5 - Thời cơ: + Nền kinh tế Việt Nam hội nhập được vào nền kinh tế khu vực, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế, rút ngắn khoảng cách với các nước trong khu vực. + Hàng hoá Việt Nam có cơ hội xâm nhập thị trường các nước ĐNA và thị trường thế giới. - Thách thức: + Nếu Việt Nam không bắt kịp được với các nước trong khu vực sẽ có nguy cơ bị tụt hậu xa hơn về kinh tế + Việt Nam có xuất phát điểm thấp về kinh tế, trình độ dân trí và chất lượng nguồn nhân lực hạn chế, vấn đề sử dụng hiệu quả vốn vay... 0,5 0,5 Câu 2 2,0 điểm Yêu cầu Điểm Căn cứ vào “Chiếu dời đô” của Lý Công Uẩn năm 1010 nêu được các lý do sau đây 2,0 -Thành Đại La kinh đô cũ của Cao Vương ở vào nơi trung tâm trời đất ở vào thế rồng cuộn hổ ngồi .... 0,5 -Tiện hướng nhìn sông tựa núi. Địa thế rộng mà bằng phẳng đất đai cao mà thoáng.... 0,5 -Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt,muôn vật rất mực phong phú ... 0,5 -Xem khắp đất Việt ta chỉ nơi này là thắng địa .Thật là chốn hội tụ của bốn phương đất nước . Là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời. , 0,5 Câu 2 (5,0 điểm) Yêu cầu Điểm Khái quát về quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc ở các nước Á, Phi, Mĩ La-tinh từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay: 4,0 Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, một cao trào đấu tranh giải phóng dân tộc đã diễn ra sôi nổi ở châu Á, châu Phi và Mĩ La-tinh, làm cho hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa 0,5 *Giai đoạn từ 1945 đến giữa những năm 1960: 1,5 - Ở Đông Nam Á: Khi được tin phát xít Nhật đầu hàng nhân dân các nước Đông Nam Á đã nổi dậy như In-đô-nê-xi-a, Việt Nam, Lào 0,5 - Phong trào ở Bắc Á (Trung Quôc), Nam Á (Ấn Độ) 0,25 - Ở châu Phi: Ai Cập(1952), An giê ri(1954-1962). 0,25 - Ở Mĩ La- tinh: Cách mạng Cu Ba giành thắng lợi năm 1959 0,25 Như vậy: Đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX hệ thống thuộc địa của CN thực dân đã bị sụp đổ. 0,25 *Từ giữa những năm 60 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX 1,0 - Phong trào đấu tranh giành độc lập của các nước châu Phi: Ăng- gô-la,. 0,5 - Từ đầu những năm 70 nhân dân ba nước này đã đấu tranh vũ trang đến năm 1974 chính phủ mới ở Bồ Đào Nha đã trao trả độc lập cho các nước này 0,5 *Từ giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX 1,0 - Đến cuối những năm 70 chủ nghĩa thực dân chỉ còn tồn tại dưới hình thức phân biệt chủng tộc (A-Pác-thai) tập trung ở miền nam châu Phi 0,25 - Chính quyền của người da đen được thành lập ở Rô-đê-ri-a (1980), Tây Nam phi (1990) 0,25 - Năm 1993 chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi bị xóa bỏ sau hơn ba thế kỉ tồn tại. 0,25 - Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc đã bị sụp đổ hoàn toàn. 0,25 Nét khác biệt cơ bản giữa phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi với khu vực Mĩ La tinh: 0,5 - Châu Á, châu Phi đấu tranh chống bọn đế quốc, thực dân và tay sai để GPDT giành độc lập và chủ quyền. 0,25 - Khu vực Mĩ La- tinh đấu tranh chống các thế lực thân Mĩ để thành lập chính phủ dân tộc dân chủ qua đó giành lại chủ quyền dân tộc. 0,25 Sự khác biệt đó là do: 0,5 - Châu Á, châu Phi là thuộc địa, nửa thuộc đia, phụ thuộc vào CNTB... 0,25 - Khu vực Mĩ La-tinh vốn là những nước cộng hòa độc lập nhưng thực tế là thuộc địa kiểu mới của Mĩ... 0,25 Câu 3 (6,0 điểm) Yêu cầu Điểm a. Cu Ba hòn đảo anh hùng * Cu Ba anh hùng trong chiến đấu 3,0 - Tháng 3-1952 được sự hỗ trợ của Mỹ, Ba-ti-xta làm đảo chính, thiết lập chế độ độc tài quân sự ở Cu Ba. Dưới chế độ độc tài, mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân Cu Ba với chế độ độc tài Ba-ti-xta trở nên gay gắt. 0,5 - Ngày 26-7-1953, 135 thanh niên yêu nước, dưới sự chỉ huy của Phi-đen Ca-xtơ-rô tấn công pháo đài Môn-ca-đa. Mặc dù cuộc tấn công không thành, nhưng tiếng súng Môn-ca-đa đã mở đầu một giai đoạn mới của cách mạng Cu Ba – giai đoạn đấu tranh vũ trang. 0,5 - Bị chính quyền Ba ti xta trục xuất, năm 1955, Phi-đen Ca-xtô-rô cùng các đồng chí của mình sang Mê hi cô hoạt động. Tại đây ông tiếp tiếp tục tập hợp lực lượng, huấn luyện và mua sắm vũ khí chờ thời cơ trở về nước tiếp tục cuộc chiến đấu. 0,5 - Tháng 11-1956, Phi-đen cùng 81 chiến sĩ yêu nước trở về trên con tàu Gran-ma. Bị địch phát hiện, nhưng Phi đen cùng các đồng chí còn lại đã kiên cường chiến đấu 0,5 - Từ năm 1958, các lực lượng cách mạng phát triển một cách nhanh chóng và liên tiếp mở các cuộc tấn công vào quân đội của Ba ti xta 0,5 - Ngày 1/1/1959, lực lượng cách mạng mở cuộc tấn công đánh chiếm thủ đô La ha ba na. Chế độ độc tài Ba-ti-xta bị lật đổ. Cuộc cách mạng dân chủ nhân dân ở Cu Ba đã giành được thắng lợi. 0,5 * Cu Ba anh hùng trong xây dựng đất nước 1,25 - Sau khi giành được độc lập, nhân dân Cu Ba bắt tay vào công cuộc xây dựng chế độ mới XHCN. Cu Ba đã tiến hành cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa các nhà máy xí nghiệp hầm mỏ, tiến hành xây dựng nông thôn mới xã hội chủ nghĩa. 0,5 - Công cuộc xây dựng đất nước của nhân dân Cu Ba được tiến hành trong điều kiện cực khó khăn bởi cuộc bao vây cấm vận của Mỹ, sự phá hoại của các thế lực phản động, khó khăn càng tăng thêm khi Liên Xô và Đông Âu tan rã. Mặc dù vậy, Đảng, chính phủ và nhân dân Cu Ba vẫn anh dũng kiên định lập trường xây dựng CNXH. 0,75 b. Mối quan hệ Việt Nam - Cu Ba: 1,75 - Nêu được: Mối quan hệ Việt Nam-Cu Ba được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Phi đen-ca-xtơ-rô đã dày công xây đắp... 0,5 - Nêu được những biểu hiện về sự giúp đỡ lẫn nhau giữa hai dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động... 0,5 - Nêu được những biểu hiện giúp đỡ lẫn nhau trong công cuộc xây dựng đất nước. Cu Ba xây dựng bệnh viện tại Việt Nam; Việt Nam ủng hộ lương thực cho nhân dân Cu Ba 0,5 - Hiện nay: Việt Nam và Cu Ba đang làm hết sức mình để củng cố, mở rộng mối quan hệ đoàn kết anh em 0,25 ( Lưu ý: Trên đây là những nội dung cơ bản nhất mà khi làm bài học sinh phải đề cập tới. Bài viết đủ nội dung, chính xác, logic thì mới cho điểm tối đa.) ―Hết―
Tài liệu đính kèm: