Đề thi chọn học sinh giỏi Địa lí lớp 9 - Năm học 2008-2009 - Phòng GD & ĐT Hà Trung

Phòng Giáo dục và Đàotạo Kỳ thi chọn học sinh giỏi lớp 9 THCS 
 Hà Trung năm học 2008-2009
 Môn thi: Địa lý – lớp 9
Đề chính thức
 (Thời gian làm bài : 150 phút – Không kể thời gian giao đề)
 Họ và tên thí sinh :..SBD:
Câu 1: (3,0 điểm)
	Vùng kinh tế trọng điểm là gì ? Kể tên các vùng kinh tế trọng điểm của nước ta? Vai trò của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ?
Câu 2: (3,0 điểm)
	Nêu đặc điểm chung của sinh vật Việt Nam? Chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ tài nguyên sinh vật của nước ta?
Câu 3: (4,0 điểm)
Cho bảng số liệu sau:
	Khối lượng hàng hóa vận chuyển phân theo ngành vận tải của nước ta.(đơn vị: nghìn tấn)
Năm
Đường sắt
Đường bộ
Đường sông
Đường biển
1990
2341
54 640
27 071
4359
1998
4978
123 911
38 034
11793
2000
6258
141139
43 015
15 553 
2003
8385
172 799
 55 259
27 449
2005
8838
212 263
62 984
33 118
a) Tính tốc độ tăng trưởng khối lượng hàng hóa vận chuyển của từng ngành vận tải nước ta trong giai đoạn 1990-2005?
b) Nhận xét và giải thích sự tăng trưởng đó?
Câu 4: (5,0 điểm)
Cho biết đặc điểm phát triển và sự phân bố ngành dịch vụ nước ta? Giải thích tại sao Hà Nội là trung tâm dịch vụ lớn nhất và đa dạng nhất nước ta?
Câu 5: (5 điểm)
	Cho bảng số liệu sau:
Năng suất lúa của đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và cả nước (tạ/ha)
Năm
Vùng
1995
2000
2002
Đồng bằng sông Hông
44,4
55,2
56,4
Đồng bằng sông Cửu Long
40,2
42,3
46,2
Cả nước
36,9
42,4
45,9
a) Dựa vào bảng số liệu hãy vẽ biểu đồ thể hiện năng suất lúa của Đồng Bằng Sông Hồng so với Đồng Bằng Sông Cửu Long và cả nước?
b) Qua bảng số liệu và biểu đồ đã vẽ kết hợp với kiến thức đã học hãy rút ra đặc điểm về tình hình sản xuất lương thực ở Đồng bằng Sông Hồng?
c) Giải thích vì sao sản xuất nông nghiệp ở Đồng Bằng Sông Hồng phát triển chủ yếu bằng thâm canh tăng vụ?
	 Hết
Phòng Giáo dục và Đàotạo Kỳ thi chọn học sinh giỏi lớp 9 THCS 
 Hà Trung năm học 2008-2009
 Môn thi: Địa lý – lớp 9
Đề chính thức
 (Thời gian làm bài : 150 phút – Không kể thời gian giao đề)
 Họ và tên thí sinh :..SBD:
Câu 1: (3,0 điểm)
	Vùng kinh tế trọng điểm là gì ? Kể tên các vùng kinh tế trọng điểm của nước ta? Vai trò của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ?
Câu 2: (3,0 điểm)
	Nêu đặc điểm chung của sinh vật Việt Nam? Chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ tài nguyên sinh vật của nước ta?
Câu 3: (4,0 điểm)
Cho bảng số liệu sau:
	Khối lượng hàng hóa vận chuyển phân theo ngành vận tải của nước ta.(đơn vị: nghìn tấn)
Năm
Đường sắt
Đường bộ
Đường sông
Đường biển
1990
2341
54 640
27 071
4359
1998
4978
123 911
38 034
11793
2000
6258
141139
43 015
15 553 
2003
8385
172 799
 55 259
27 449
2005
8838
212 263
62 984
33 118
a) Tính tốc độ tăng trưởng khối lượng hàng hóa vận chuyển của từng ngành vận tải nước ta trong giai đoạn 1990-2005?
b) Nhận xét và giải thích sự tăng trưởng đó?
Câu 4: (5,0 điểm)
Cho biết đặc điểm phát triển và sự phân bố ngành dịch vụ nước ta? Giải thích tại sao Hà Nội là trung tâm dịch vụ lớn nhất và đa dạng nhất nước ta?
Câu 5: (5 điểm)
	Cho bảng số liệu sau:
Năng suất lúa của đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và cả nước (tạ/ha)
Năm
Vùng
1995
2000
2002
Đồng bằng sông Hông
44,4
55,2
56,4
Đồng bằng sông Cửu Long
40,2
42,3
46,2
Cả nước
36,9
42,4
45,9
a) Dựa vào bảng số liệu hãy vẽ biểu đồ thể hiện năng suất lúa của Đồng Bằng Sông Hồng so với Đồng Bằng Sông Cửu Long và cả nước?
b) Qua bảng số liệu và biểu đồ đã vẽ kết hợp với kiến thức đã học hãy rút ra đặc điểm về tình hình sản xuất lương thực ở Đồng bằng Sông Hồng?
c) Giải thích vì sao sản xuất nông nghiệp ở Đồng Bằng Sông Hồng phát triển chủ yếu bằng thâm canh tăng vụ?
	 Hết
 Phòng GD và ĐT Kỳ thi chọn học sinh giỏi lớp 9 THCS 
 Hà Trung năm học 2008-2009
Hướng dẫn chấm đề thi học sinh giỏi môn địa lý - lớp 9
Câu 1: (3,0 điểm)
	Vùng kinh tế trọng điểm là vùng tập trung lớn về công nghiệp và thương mại, dịch vụ, nhằm thu hút nhiều nguồn đầu tư trong và ngoài nước, kinh tế phát triển với tốc độ nhanh, đặc biệt là công nghiệp. (1,0 điểm)
	- Nước ta có 3 vùng kinh tế trọng điểm là: Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.(1,0 điểm)
	- Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ tạo cơ hội cho sự chuyển dịch cơ cấu theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, nguồn lao động của cả hai vùng đồng bằng sông Hông, trung du và miền núi Bắc Bộ. (1,0 điểm)
Câu 2: (3,0 điểm) 
	- Đặc điểm chung của sinh vật Việt Nam. (2,0 điểm)
	+ Sinh vật Việt Nam rất phong phú và đa dạng: Đó là sự đa dạng về thành phần loài về gen di truyền, sự đa dạng về kiểu hệ sinh thái, sự đa dạng về công dụng của các sản phẩm sinh học. (1 điểm)
	+ Điều kiện tự nhiên thuận lợi đã tạo nên trên đất liền một đới rừng nhiệt đới gió mùa và trên biển Đông khu hệ sinh vật biển nhiệt đới vô cùng giàu có, (0,5 điểm)
	+ Do tác động của con người, nhiều hệ sinh thái tự nhiên bị tàn phá, biến đổi và suy giảm về chất lượng và số lượng. (0,5 điểm)
	- Biện pháp bảo vệ tài nguyên sinh vật. (1,0 điểm)
 Mỗi chúng ta cần phải nhận thức được sự cần thiết phải bảo vệ tài nguyên sinh vật:
	+ Có ý thức bảo vệ các loài động, thực vật. Tìm hiểu và chấp hành các chính sách, pháp luật của nhà nước về bảo vệ động, thực vật. (0,5 điểm)
	+ Không đồng tình, không tham gia các hoạt động phá hoại cây cối, săn bắt chim thú(0,5 điểm)
Câu 3: (4,0 điểm)
a)Tính được tốc độ tăng trưởng: Lấy năm gốc 1990=100%, tính đúng theo kết quả sau được 1,0 điểm:
Năm
Đường sắt
Đường bộ
 Đường sông
Đường biển
1990
100
100
100
100
1998
212,6
266,8
140,5
270,5
2000
267,3
258,3
158,9
356,8
2003
385,1
316,3
204,1
629,7
2005
377,5
388,5
232,7
759,8
b) Nhận xét và giải thích: (3,0 điểm)
* Nhận xét (1,5 điểm)
- Tốc độ tăng trưởng khối lượng hàng hóa vận chuyển của 4 ngành vận tải trong giai đoạn 1990-2005 đều tăng (0,5 điểm)
- Tuy nhiên tốc độ tăng trưởng có sự khác nhau giữa các ngành vận tải: đứng đầu là vận tải đường biển (759,8% năm 2005 so với năm 1990 ). Tiếp đến là vận tải đường bộ (388,5%), vận tải đường sắt (377,5%) và vận tải đường sông (232,7%) (1,0 điểm)
* Giải thích (1,5 điểm)
- Công cuộc đổi mới có tác động mạnh mẽ đến toàn bộ nền kinh tế, làm tăng nhu cầu đối với các ngành vận tải (0,75 điểm)
- Tốc độ tăng trưởng phụ thuộc vào đặc điểm kinh tế- kĩ thuật và yêu cầu vận tải của từng ngành. HS có thể tự lấy ví dụ về từng ngành vận tải (0,75 điểm)
Câu 4: (5,0 điểm)
a) Đặc điểm phát triển (2,0 điểm)
- Khu dịch vụ nước ta mới chỉ chiếm 25% lao động nhưng lại chiếm 38,5% trong cơ cấu GDP (2002). So với nhiều nước trên thế giới, ngành dịch vụ nước ta còn kém phát triển. (0,5 điểm)
- Tuy nhiên trong điều kiện mở cửa nền kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ngành dịch vụ nước ta phát triển khá nhanh và ngày càng có nhiều cơ hội đê vươn lên ngang tầm khu vực và Quốc tế. (0.5 điểm)
- Việt Nam đang trở thành thị trường thu hút nhiều công ty nước ngoài mở các hoạt động dịch vụ nhất là lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm y tế, du lịch..Điều đó cho thấy rõ khả năng thu lợi nhuận cao của các ngành dịch vụ (0,5 điểm)
- Vấn đề nâng cao chất lượng dịch vụ và đa dạng hóa dịch vụ đang là thách thức lớn ở nước ta hiện nạy (0,5 điểm)
b) Đặc điểm phân bố (2.0 điểm)
- Sự phân bố các hoạt động dịch vụ phụ thuộc chặt chẽ vào phân bố các đối tượng đòi hỏi dịch vụ, trước hết là sự phân bố dân cư. (0,5 điểm)
- Các thành phố, thị xã , các vùng đồng bằng là nơi tập trung đông dân cư và nhiều ngành sản xuất cũng là nơi tập trung nhiều hoạt động dịch vụ.(0,5 điểm)
- ở miền núi, dân cư thưa thớt, kinh tế nặng tính tự cấp tự túc thì hoạt động dịch vụ còn nghèo nàn ( 0,5 điểm)
	- Hà Nội và Thành Phố Hồ Chí Minh là nơi tập trung đông dân cư và các hoạt động kinh tế nên đó cũng là nơi tập trung các hoạt động dịch vụ (0,5 điểm)
c) Giải thích vì sao Hà Nội là trung tâm dịch vụ lớn nhất, đa dạng nhất ở nước ta (1,0 điểm)
	- Đây là đầu mối giao thông vận tải , viễn thông lớn nhất nước. (0,25 điểm)
	- ở đây tập trung nhiều trường đại học lớn, các viện nghiên cứu, các bệnh viện chuyên khoa hàng đầu. (0,25 điểm)
	- Là trung tâm, thương mại, tài chính, ngân hàng lớn nhất nước (0,25 điểm)
	- Với các hoạt động dịch vụ khác như quảng cáo, bảo hiểm, tư vấn văn hóa nghệ thuật, ăn uống cũng luôn dẫn đầu (0,25 điểm)
Câu 5: (5,0 điểm)
a) Vẽ biểu đồ: Yêu cầu vẽ biểu đồ cột nhóm, đẹp, chính xác, có tên biểu đồ, có bảng chú giải (2,0 điểm). Nếu vẽ sai không cho điểm, thiếu tên biểu đồ, bảng chú giải, điền sai số liệu trừ 1.0 điểm)
b) Nhận xét: (2,0 điểm)
	- Về diện tích và sản lượng lương thực đồng bằng Sông Hồng chỉ đứng sau đồng bằng Sông Cửu Long. (0,5 điểm)
	- Năng xuất lúa cao nhất cả nước: đạt 56,4 tạ / ha (năm 2002) (0,5 điểm)
- Tổng sản lượng và năng suất cao như vậy là do Đồng bằng Sông Hồng có trình độ thâm canh tăng vụ (0,5 điểm)
	- Vụ đông đã trở thành vụ sản xuất chính ở Đồng Bằng Sông Hồng (0,5 điểm)
c) Giải thích (1,0 điểm)
	- Đất bình quân nông nghiệp ở đồng bằng Sông Hồng thấp vì vậy phải thâm canh tăng vụ để sử dụng hết khả năng của đất trồng. (0,5 điểm)
	- Dân số đông, thâm canh tăng vụ để giải quyết số lao động nhàn rỗi sau vụ mùa. (0,25 điểm)
- Thời tiết hay thất thường nhưng lại có gió mùa đông lạnh có thể phát triển các loại cây, quả ôn đới, vụ đông lại đem lại hiệu quả kinh tế lớn. (0,25 điểm)