Đề tài Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả hoạt động nhóm trong dạy học địa lí trung học cơ sở

ÑEÀ TAØI :
KINH NGHIEÄM NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG NHOÙM
TRONG DAÏY HOÏC ÑÒA LÍ TRUNG HOÏC CÔ SÔÛ
Phaàn A: ÑAËT VAÁN ÑEÀ 
I/ Lí luận chung:
 Hoïc theo nhoùm laø moät trong nhöõng phöông phaùp hoïc taäp coù hieäu quaû trong vieäc toå chöùc hoaït ñoäng nhaän thöùc cho hoïc sinh phoå thoâng.
 Khi hoïc theo nhoùm hoïc sinh seõ ñöôïc thaûo luaän theo töøng vaán ñeà cuûa baøi hoïc. Ñoù laø cô hoäi cho moïi hoïc sinh tham gia hoaït ñoäng hoïc taäp. Hoïc theo nhoùm cuõng laø cô hoäi cho hoïc sinh hoïc hoûi laãn nhau, hoå trôï laãn nhau veà caùch tìm kieám nhöõng giaûi phaùp ñeå giaûi quyeát nhöõng tình huoáng trong baøi hoïc. Khi hoïc theo nhoùm, hoïc sinh coù theå cuøng nhau ñaït ñöôïc nhöõng ñieàu maø caùc em khoâng laøm ñöôïc moät mình maø phaûi baèng caùch laø moïi ngöôøi trong nhoùm ñoùng goùp moät phaàn hieåu bieát cuûa mình roài caû nhoùm taäp hôïp thaønh moät caùch giaûi quyeát toát nhaát nhieäm vuï nhaän thöùc maø giaùo vieân giao cho. Qua ñoù tính tích cöïc, chuû ñoäng cuûa hoïc sinh ñöôïc phaùt huy ñeán cao ñoä.
 Tuy nhieân trong thöïc teá giaûng daïy hieän nay, phöông phaùp hoïc theo nhoùm vaãn coøn moät soá giaùo vieân chöa naém vöõng, ít khi thöïc hieän hoaëc coù thöïc hieän thì cuõng mang tính hình thöùc, chöa phaùt huy ñöôïc hieäu quaû tích cöïc cuûa noù. Vì vaäy nhieàu naêm qua baûn thaân chuùng toâi raát quan taâm nghieân cöùu, tìm hieåu thöïc traïng veà phöông phaùp hoïc nhoùm ñeå tìm nhöõng giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû cuûa phöông phaùp naøy, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng giaùo duïc ôû nhaø tröôøng phoå thoâng. Vôùi nhieäm vuï laø giaùo vieân giaûng daïy ñòa lyù caáp trung hoïc cô sôû, chuùng toâi ñaõ ñuùc keát nhöõng gì ñaõ tích luyõ ñöôïc thaønh ñeà taøi “kinh nghieäm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng nhoùm trong giaûng daïy ñòa lyù trung hoïc cô sôû”.
II/ Thöïc traïng hoaït ñoäng nhoùm thôøi gian qua:
 Töø naêm hoïc 2002 – 2003 khi baét ñaàu thöïc hieän ñoåi môùi chöông trình vaø phöông phaùp giaûng daïy, moãi giaùo vieân haøng naêm ñeàu ñöôïc taäp huaán veà ñoåi môùi phöông phaùp, trong ñoù môùi nhaát laø phöông phaùp toå chöùc cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm. Ñeán nay đã qua nhiều naêm thöïc hieän, nhöng qua caùc tieát döï giôø, tham khaûo giaùo aùn vaø trao ñoåi chuyeân moân vôùi ñoàng nghieäp gaàn ñaây, chuùng toâi thaáy vaãn coøn moät soá giaùo vieân hieåu chöa ñuùng, luùng tuùng trong thöïc hieän vaø thöïc hieän chöa coù hieäu quaû phöông phaùp thaûo luaän nhoùm. Nhöõng haïn cheá ñoù theå hieän nhö sau:
 - Phaàn lôùn caùc tieát coù toå chöùc thaûo luaän nhoùm ñeàu vöôït quaù thôøi gian moät tieát daïy (chaùy giaùo aùn), hoaëc ñeå ñaûm baûo thôøi gian thì giaùo vieân caét xeùn thôøi gian cuûa caùc phaàn, caùc khaâu khaùc daãn ñeán phaân phoái thôøi gian trong tieát daïy khoâng hôïp ly.ù
 - Thöïc hieän khoâng ñaày ñuû caùc böôùc cuûa quy trình thaûo luaän nhoùm nhö chæ neâu caâu hoûi cho hoïc sinh thaûo luaän roài cho caùc nhoùm baùo caùo, sau ñoù giaùo vieân nhaän xeùt ñuùng, sai, ñaày ñuû hay chöa ñaày ñuû noäi dung cuûa caùc nhoùm vaø chuaån xaùc kieán thöùc roài ghi baûng cho hoïc sinh ghi theo. Laøm nhö vaäy seõ thieáu moät böôùc quan troïng laø cho hoïc sinh trong nhoùm hoaëc caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung laøm roõ vaán ñeà. Vì theá moãi nhoùm chæ quan taâm ñeán caâu hoûi cuûa nhoùm mình maø khoâng caàn bieát ñeán caâu hoûi cuûa nhoùm khaùc daãn ñeán keát quaû laø hoïc sinh nhaän thöùc khoâng ñaày ñuû noäi dung baøi hoïc.
 - Moät soá giaùo vieân laïi coù quan nieäm laø toå chöùc bao nhieâu nhoùm thì phaûi ñöa ra baáy nhieâu caâu hoûi neân khi toå chöùc 6 nhoùm thì ñöa ra 6 caâu hoûi thaûo luaän. Khi caùc nhoùm thaûo luaän vaø laàn löôït baùo caùo xong 6 caâu traû lôøi, tieáp ñeán hoïc sinh caùc nhoùm nhaän xeùt, boå sung cheùo laãn nhau vaø cuoái cuøng giaùo vieân nhaän xeùt, chuaån saùt xong 6 ñôn vò kieán thöùc thì cuõng saép heát thôøi gian tieát hoïc. Phaàn thaûo luaän nhoùm keùo quaù daøi nhö vaäy seõ gaây neân taâm lí nhaøm chaùn trong hoïc sinh, laøm cho tieát hoïc leõ ra sinh ñoäng nhöng laïi trôû neân khoâng sinh ñoäng.
 - Coù giaùo vieân muoán ruùt ngaén thôøi gian thaûo luận nhoùm ñeå ñaûm baûo thôøi gian tieát daïy baèng caùch ñöa ra nhöõng caâu hoûi raát ñôn giaûn ôû daïng “caâu hoûi ñoùng” (daïng ñuùng, sai, coù, khoâng) hoaëc nhìn vaøo saùch giaùo khoa hay hình aûnh laø ñaõ bieát ñöôïc noäi dung traû lôøi, laøm cho cuoäc thaûo luaän trôû neân teû nhaït, mang tính hình thöùc. Hoïc sinh trong nhoùm khoâng caàn ñoùng goùp yù kieán, chæ caàn moät mình thö kyù hoaëc nhoùm tröôûng môû saùch giaùo khoa, ghi lại noäi dung traû lôøi laø xong, khoâng caàn phaûi xin yù kieán caùc baïn trong nhoùm. 
Ví duï : khi döï giôø moät ñoàng nghieäp daïy ñòa 6 (baøi Lôùp voû khí ) thay vì cho hoïc sinh quan saùt hình 46 ñeå thaûo luaän tìm ra vò trí, ñaëc ñieåm, vai troø cuûa moãi taàng cuûa lôùp voû khí (laø phaàn kieán thöùc troïng taâm phaûi khai thaùc trong keânh hình) thì laïi cho hoïc sinh thaûo luaän tìm nhöõng ñieåm khaùc nhau cuûa caùc khoái khí (noäi dung naøy ñaõ ñöôïc trình baøy raát roû raøng trong keânh chöõ neân hoïc sinh khoâng caàn phaûi thaûo luaän maø vaãn traû lôøi ñöôïc deã daøng) .
 - Chöa coù hình thöùc, bieän phaùp kích thích nhöõng hoïc sinh löôøi bieáng hoaëc hoïc sinh yeáu tham gia thaûo luaän. Vì vaäy trong nhoùm chæ coù moät soá ít hoïc sinh hoaït ñoäng.
 - Toå chöùc qui moâ nhoùm khoâng hôïp lyù: moät lôùp hoïc coù khoaûng 30 hoïc sinh maø chæ toå chöùc coù 2 nhoùm (ñoái vôùi phoøng hoïc coù 2 daõy baøn) hoaëc 4 nhoùm (ñoái vôùi phoøng hoïc coù 4 daõy baøn) thì raát khoù thaûo luaän, nhieàu hoïc sinh khoâng coù choå ngoài, phaûi ñöùng vaây quanh gaây maát traät töï vaø chæ mang tính hình thöùc 
 Toùm laïi vì nhaän thöùc coøn haïn cheá veà phöông phaùp thaûo luaän nhoùm nhö ñaõ neâu treân neân nhieàu giaùo vieân raát ít toå chöùc thaûo luaän nhoùm thöôøng xuyeân trong giaûng daïy maø chæ toå chöùc khi coù ngöôøi döï giôø, khi toå chöùc thì cuõng mang tính hình thöùc ñeå theå hieän laø coù ñoåi môùi phöông phaùp chöù ít khi mang laïi hieäu quaû. Baûn thaân toâi cuõng maéc phaûi moät soá haïn cheá khi thöïc hieän phöông phaùp thaûo luaän nhoùm trong naêm ñaàu thöïc hieän ñoåi môùi chöông trình vaø phöông phaùp giaûng daïy. Chuùng toâi ñaõ thoáng keâ laïi phaàn ruùt kinh nghieäm sau tieát daïy trong giaùo aùn ñòa lyù lôùp 6 vaø lôùp 8 naêm hoïc 2011 - 2012 vaø chaát löôïng boä moân ñòa 6, 8 ôû hai lôùp naøy nhö sau:
Khoái
Soá baøi daïy
Soá baøi coù toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm
Soá laàn hoaït ñoäng nhoùm
Soá laàn hoaït ñoäng nhoùm coù hieäu quaû
Chaát löôïng boä moân
6
27
10 (37 % )
12 (44%)
4 (33 % )
78.7 %
8
44
21 (48 % )
25 (57%)
21 (84 % )
79.2 %
 Töø nhöõng haïn cheá treân chuùng toâi ñaõ daàn tìm ra ñöôïc nhöõng giaûi phaùp phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá giaûng daïy ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng nhoùm, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng boä moân.
Phaàn B: GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ
I/ Caùc giaûi phaùp thöïc hieän:
 1/ Chuaån bò hoaït ñoäng nhoùm:
Tröôùc khi ñöa hoaït ñoäng nhoùm vaøo moät baøi daïy giaùo vieân caàn phaûi traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi sau:
- Muïc tieâu cuûa hoaït nhoùm trong baøi naøy laø gì? Lieäu noù coù phuø hôïp vôùi caùc muïc tieâu toång theå cuûa baøi giaûng khoâng?
- Hoaït ñoäng naøy caàn bao nhieâu thôøi gian? Thôøi gian coøn laïi coù ñuû ñeå hoaøn thaønh baøi daïy khoâng?
- Hoaït ñoäng naøy yeâu caàu giaùo vieân vaø hoïc sinh caàn chuaån bò nhöõng phöông tieän, thieát bò gì? hoïc sinh caàn phaûi tham khaûo tröôùc caùc taøi lieäu naøo? Lieäu nhöõng yeâu caàu ñoù thaày vaø troø coù ñaùp öùng ñöôïc khoâng?
2/ Choïn caâu hoûi (neâu vaán ñeà) cho hoïc sinh thaûo luaän:
- Vieäc chuaån bò caâu hoûi cho caùc nhoùm thaûo luaän laø moät khaâu quan troïng. Nhöõng caâu hoûi quaù ñôn giaûn seõ laøm cho thôøi gian thaûo luaän buoàn teû vaø raát deã ñi ñeán tình traïng thôø ô cuûa nhieàu hoïc sinh. Do ñoù neân chuaån bò nhöõng “caâu hoûi môû” töùc laø caâu hoûi coù nhieàu höôùng phaùt trieån, nhieàu caùch lí giaûi, ñoøi hoûi hoïc sinh phaûi tö duy vaø trình baøy nhieàu yù kieán, thaäm chí coù phaàn tranh luaän ñeå tìm ra keát quaû ñuùng nhaát thì môùi loâi cuoán ñöôïc nhieàu hoïc sinh tham gia. 
- Maët khaùc khi choïn vaán ñeà thaûo luaän caàn löu yù laø phaûi xem xeùt, nghieân cöùu xem hoïc sinh ñaõ bieát gì, caûm thaáy gì, suy nghó gì veà vaán ñeà giaùo vieân ñöa ra ñeå traùnh tröôøng hôïp quaù söùc hoïc sinh thì buoåi thaûo luaän cuõng seõ maát ñi yù nghóa.
- Noäi dung thaûo luaän coù theå laáy töø caùc caâu hoûi khoù trong saùch giaùo khoa hoaëc khi khai thaùc tình huoáng maâu thuaån trong luùc giaûng baøi ñeå cho hoïc sinh thaûo luaän tìm phöông aùn giaûi quyeát. 
 Ví duï : Khi giaûng veà soâng ngoøi khu vöïc Ñoâng AÙ, giaùo vieân coù theå khai thaùc tình huoáng coù vaán ñeà cho hoïc sinh thaûo luaän nhö: “ Taïi sao thuyû cheá cuûa hai soâng Hoaøng Haø vaø Tröôøng Giang hoaøn toaøn traùi ngöôïc nhau?”
- Caùc caâu hoûi thaûo luaän neân caân nhaéc kyõ vaø chuaån bò tröôùc trong phieáu hoïc taäp (in vi tính ), hoaëc tieän nhaát laø vieát saún trong baûng phuï (loaïi baûng xeáp, thaûo luaän ñeán caâu naøo thì môû ra ñeán caâu ñoù). Nhöõng caâu hoûi caàn phaûi tham khaûo nhieàu taøi lieäu môùi traû lôøi ñöôïc thì giaùo vieân neân phoå bieán ôû cuoái tieát tröôùc (trong phaàn daën doø) vaø giôùi thieäu cuï theå teân taøi lieäu tham khaûo. Caàn löu yù laø möùc ñoä vaø dung löôïng kieán thöùc trong moãi caâu hoûi phaûi töông ñoái ñoàng ñeàu nhau, traùnh tröôøng hôïp giao cho nhoùm naøy caâu hoûi quaù deã coøn nhoùm kia thì quaù khoù.
3/ Caùch xeáp nhoùm : 
 Vaán ñeà ñaët ra laø xeáp bao nhieâu hoïc sinh vaøo moät nhoùm laø vöøa?
- Caàn phaûi suy nghó caån thaän khi chia hoïc sinh thaønh nhoùm. Neáu chia nhoùm khoâng hôïp lí thì hoaït ñoäng nhoùm seõ thaát baïi ngay töø ñaàu vì giaùo vieân bò maát khaû naêng kieåm soaùt lôùp.
- Kinh nghieäm thöïc tieãn cho thaáy xeáp töø 4 ñeán 8 hoïc sinh vaøo moät nhoùm laø hoaït ñoäng coù hieäu quaû nhaát vaø nhanh nhaát vì khi giaùo vieân yeâu caàu thaûo luaän nhoùm thì töøng caëp baøn (loaïi 4 choå ngoài = nhoùm 8 HS ; loaïi 2 choå ngoài = nhoùm 4 HS) quay laïi vôùi nhau laø xong, ít toán thôøi gian di chuyeån vaø khoâng gaây maát traät töï. Maët khaùc nhoùm coù ít hoïc sinh thì caøng coù ít hoïc sinh “aên theo” neân moãi hoïc sinh ñeàu phaûi hoaït ñoäng, khoâng coù hoïc sinh ñöùng xôù rôù beân ngoaøi vaø coù ít hoïc sinh thì söï thoáng nhaát yù kieán caøng nhanh, ñôõ toán thôøi gian.
- Soá löôïng nhoùm ít nhaát phaûi gaáp ñoâi soá löôïng caâu hoûi thaûo luaän. Nghóa laø moät caâu hoûi thì ít nhaát phaûi coù hai nhoùm cuøng thaûo luaän caâu hoûi ñoù thì môùi thöïc hieän ñöôïc khaâu quan troïng tieáp theo laø nhaän xeùt ñaùnh giaù laãn nhau giöõa caùc nhoùm. Nhoùm naøy coù yù kieán thaûo luaän khaùc vôùi nhoùm baïn, hoaëc ñeà xuaát keát quaû hôïp lyù hôn nhoùm baïn thì cuoäc thaûo luaän môùi soâi noåi.
4/ Ñeå hoaït ñoäng thaûo luaän nhoùm ñaït hieäu quaû, giaùo vieân phaûi thöïc hieän ñaày ñuû caùc böôùc sau:
- Cöû tröôûng nhoùm ñieàu khieån thaûo luaän vaø thö kyù ghi nhöõng yù kieán cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm.
- Phoå bieán roõ caùc caâu hoûi thaûo luaän cho töøng nhoùm (ñaõ chuaån bò saün trong baûng xeáp, hoaïêc phieáu hoïc taäp), giaûi thích roõ yeâu caàu thöïc hieän cho töøng caâu hoûi ñeå hoïc sinh ñi ñuùng höôùng vaø qui ñònh thôøi gian thaûo luaän sao cho hôïp lí. Tuyeät ñoái khoâng phaùt tröôùc caùc duïng cuï trình baøy (phim trong, giaáy khoå to, baûng phuï, vieát) tröôùc khi höôùng daãn thaûo luaän vì neáu phaùt tröôùc hoïc sinh seõ tieán haønh hoaït ñoäng chöù khoâng nghe höôùng daãn.
- Trong thôøi gian caùc nhoùm thaûo luaän, giaùo vieân nhaát thieát khoâng ñöôïc laøm vieäc khaùc maø phaûi thöôøng xuyeân ñi kieåm tra hoaït ñoäng cuûa töøng nhoùm để naém ñöôïc em naøo hoaït ñoäng, em naøo khoâng, em naøo giaønh noùi suoát vaø laéng nghe caùc em trao ñoåi coù ñuùng höôùng khoâng. Neáu phaùt hieän coù thaønh vieân trong nhoùm khoâng tham gia hoaït ñoäng, giaùo vieân coù theå tröïc tieáp yeâu caàu hoïc sinh ñoù tham gia phaùt bieåu. 
Ví duï : “ em A, em haõy neâu yù kieán cuûa em cho caû nhoùm nghe veà vaán ñeà maø nhoùm em ñang thaûo luaän” .
- Neáu thaáy nhoùm naøo gaëp khoù khaên giaùo vieân khoâng giaûi ñaùp thaéc maéc ngay, maø chæ giuùp hoïc sinh höôùng tö duy hoaëc cung caáp caùc nguoàn döõ lieäu, tö lieäu caàn thieát cho vieäc laøm saùng toû vaán ñeà. 
Ví duï: Ñeå giuùp hoïc sinh giaûi thích taïi sao thuyû cheá soâng Hoaøng Haø vaøTröôøng Giang hoaøn toaøn khaùc nhau, giaùo vieân gôïi yù cho hoïc sinh nhôù laïi nhöõng yeáu toá töï nhieân naøo quyeát ñònh cheá ñoä nöôùc cuûa moät con soâng? Neáu hoïc sinh chöa tieáp caän ñöôïc vaán ñeà, giaùo veân coù theå ñöa ra moät vaøi gôïi yù tieáp theo. Giaùo vieân neân daønh söï giuùp ñôõ cho caùc nhoùm nhö nhau, khoâng daønh thôøi gian quaù nhieàu cho moät nhoùm hay moät caù nhaân naøo.
- Giaùo vieân neân coù lôøi caûnh baùo tröôùc khi heát thôøi gian thaûo luaän . 
 Ví duï : “chuùng ta chæ coøn 2 phuùt, caùc em thoáng nhaát yù kieán ñi” 
- Khi heát thôøi gian thaûo luaän, giaùo vieân yeâu caàu moät em thay maët nhoùm trình baøy keát quaû thaûo luaän. Tuyø noäi dung caâïu hoûi, tuyø ñieàu kieän töøng tröôøng, hoïc sinh coù theå trình baøy baèng nhieàu caùch khaùc nhau (duøng ñeøn chieáu, baûng phuï, giaáy khoå to). Khi hoïc sinh caùc nhoùm leân trình baøy, giaùo vieân khoâng neân ñöa ra caùc caâu hoûi chaát vaán laøm hoïc sinh luùng tuùng hoaëc ñöa ra caâu traû lôøi ñuùng, sai laäp töùc maø phaûi ñeå ngoû cho caû lôùp thaûo luaän.
- Ñeå tieát kieäm thôøi gian, moãi caâu hoûi giaùo vieân coù theå chæ yeâu caàu moät vaøi nhoùm trình baøy keát quaû (neáu caùc nhoùm cuøng thaûo luaän moät caâu hoûi), caùc nhoùm khoâng ñöôïc yeâu caàu trình baøy keát quaû thì coù nhieäm vuï nhaän xeùt, boå sung phaàn trình baøy cuûa nhoùm baïn nhaèm ñaûm baûo taát caû ñeàu coù cô hoäi ñoùng goùp yù kieán, qua ñoù giaùo vieân cuõng ñaùnh giaù ñöôïc keát quaû thaûo luaän cuûa caùc nhoùm naøy. Khi hoïc sinh caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung, giaùo vieân phaûi laéng nghe caån thaän vaø ghi toùm taét leân baûng nhöõng ñieåm cô baûn cuûa moãi yù kieán phaùt bieåu ñeå phaùt hieän nhöõng maâu thuaån giöõa caùc yù kieán, neáu coù yù kieán khaùc nhau thì kòp thôøi neâu vaán ñeà cho hoïc sinh tieáp tuïc giaûi quyeát, tuy nhieân khoâng neân ñeå cuoäc thaûo luaän cheäch höôùng hoaëc keùo daøi vì moät vaán ñeà nhoû.
- Khi caùc nhoùm khoâng coøn yù kieán boå sung, giaùo vieân phaûi daønh ñuû moät khoaûng thôøi gian thích ñaùng trong giôø giaûng ñeå nhaän xeùt caùc yù kieán cuûa hoïc sinh vaø thöïc hieïân moät quaù trình phaûn hoài ñaày ñuû vaø hoaøn chænh caùc thoâng tin hoïc sinh caàn ghi nhôù maø giaùo vieân ñaõ chuaån bò tröôùc trong baûng phuï hay phim trong Sau ñoù giaùo vieân ñaët caâu hoûi kieåm tra moät soá em xem caùc em ñaõ naém ñöôïc vaán ñeà chöa. Cuoái cuøng giaùo vieân cuõng neân khuyeán khích, ñoäng vieân hoïc sinh tieáp tuïc tham gia phaùt bieåu trong nhöõng laàn sau baèng caùch toû thaùi ñoä haøi loøng, thích thuù, khen ngôïi kòp thôøi nhöõng caâu traû lôøi cuûa hoïc sinh, hoaëc cho ñieåm nhöõng hoïc sinh xuaát saéc.
5/ Bieän phaùp khuyeán khích moïi thaønh vieân trong nhoùm tham gia thaûo luaän:
- Trong caùc taøi lieäu höôùng daãn yeâu caàu giaùo vieân cho moãi nhoùm töï baàu nhoùm tröôûng, thö kyù. Tuy nhieân qua thöïc teá aùp duïng chuùng toâi thaáy khoâng hieäu quaû baèng vieäc giaùo vieân chæ ñònh vaø boài döôõng laàn löôït töøng hoïc sinh trong nhoùm luaân phieân theo thöù töï laøm nhoùm tröôûng hoaëc thö kyù. Laøm nhö vaäy ñeå moãi hoïc sinh ñeàu coù khaû naêng höôùng daãn thaûo luaän trong nhoùm mình. Kinh nghieäm naøy theo chuùng toâi laø coù theå chaáp nhaän ñöôïc vì noù giuùp cho moïi hoïc sinh coù ñieàu kieän ñeå boài döôõng cho mình naêng löïc toå chöùc, ñieàu khieån hoaït ñoäng hoïc taäp vaø naâng cao höùng thuù tìm toøi, nghieân cöùu, traùnh ñöôïc thoùi quen caû nhoùm chæ troâng chôø, yû laïi vaøo moät vaøi thaønh vieân noåi troäi trong nhoùm mình.
- Ñoái vôùi nhöõng lôùp chöa coù phong traøo vaø thoùi quen hoïc taäp toát, giaùo vieân cuõng khoâng neân ñeå cho nhoùm töï cöû ñaïi dieän baùo caùo keát quaû thaûo luaän maø giaùo vieân chæ ñònh baát kì moät thaønh vieân trong nhoùm (chuù yù nhöõng hoïc sinh coù thaùi ñoä lô laø) ñöùng leân baùo caùo keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm vaø giaùo vieân coù theå ñaët theâm moät soá caâu hoûi phuï yeâu caàu hoïc sinh ñoù lí giaûi nhöõng noäi dung vöøa trình baøy ñeå kieåm tra xem hoïc sinh ñoù coù tham gia thaûo luaän khoâng, coù hieåu vaán ñeà khoâng, qua ñoù giaùo vieân coù theå cho ñieåm tuyø theo möùc ñoä. Coù nhö vaäy thì moïi thaønh vieân trong nhoùm môùi taäp trung tham gia thaûo luaän, khaéc phuïc ñöôïc tình traïng chæ coù nhoùm tröôûng vaø thö kí laøm vieäc, coøn caùc hoïc sinh khaùc (ña soá laø nhöõng hoïc sinh yeáu hoaëc löôøi bieáng) cöù ngoài laøm vieäc rieâng hoaëc coù thaùi ñoä yû laïi, baát hôïp taùc, chôø ñeán khi naøo giaùo vieân ñöa keát quaû chuaån xaùc roài ghi vaøo vôõ maø khoâng hieåu gì caû.
- Ñeå phaàn naøo laøm roõ hôn phaàn trình baøy ôû treân, chuùng toâi xin neâu moät vaøi ví duï cuï theå nhö sau :
* Ví duï 1 :
 Baøi 10 (Ñòa 8): Ñieàu Kieän Töï Nhieân Cuûa Khu Vöïc Nam Aù 
 Sau khi nghieân cöùu muïc tieâu baøi hoïc chuùng toâi thaáy moät trong caùc kieán thöùc vaø kó naêng maø hoïc sinh caàn ñaït ñöïôc laø phaûi bieát söû duïng, phaân tích löôïc ñoà phaân boá möa ñeå thaáy ñöôïc söï aûnh höôûng cuûa ñòa hình ñoái vôùi söï phaân boá löôïng möa trong khu vöïc. Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñoù ôû phaàn 2 (khí haäu) chuùng toâi choïn phöông phaùp cô baûn laø thaûo luaän nhoùm. 
ÔÛ böôùc chuaån bò : 
+ Chuùng toâi choïn caâu hoûi môû ñaàu la ø“Baèng kieán thöùc ñaõ hoïc ôû baøi 2 haõy nhaéc laïi khu vöïc Nam AÙ chuû yeáu naèm trong ñôùi khí haäu naøo? Coù löôïng möa ra sao?”
+ Choïn caâu hoûi thaûo luaän laø “Döïa vaøo löôïc ñoà hình 10.2 haõy nhaän xeùt vaø giaûi thích löôïng möa ôû 3 ñòa ñieåm : Se-ra-pun-ñi, Mum-bai, Mun-tan?
+ Döï kieán thôøi gian cho hoaït ñoäng naøy laø 5 phuùt
+ Phöông tieän thöïc hieän laø baûng xeáp (daønh cho giaùo vieân) vaø phieáu hoïc taäp in saün (daønh cho hoïc sinh) coù noäi dung nhö sau:
PHIEÁU HOÏC TAÄP
Nhoùm :
- Ñòa ñieåm: .
- Löôïng möa: .
- Giaûi thích: .....
+Toå chöùc nhoùm : Do phoøng hoïc chuùng toâi ñang daïy coù 2 daõy baøn, moãi daõy 6 baøn neân chuùng toâi döï kieán chia laøm 4 nhoùm, moãi nhoùm 2 baøn (khoaûng 6 HS/nhoùm)
- Tieán haønh hoaït ñoäng :
+ Giaùo vieân môû trang ñaàu baûng phuï coù ghi saün noäi dung caâu hoûi môû ñaàu, goïi moät hoïc sinh traû lôøi, sau ñoù giaùo vieân ñaët vaán ñeà ñeå gaây söï chuù yù cho hoïc sinh.
+ Giaùo vieân môû trang 2 cuûa baûng xeáp coù ghi saün noäi dung thaûo luaän.
+ Giaùo vieân phaân nhoùm theo döï kieán, cöû nhoùm tröôûng, thö kí.
+ Giaùo vieân treo löïôc ñoà hình 10.2 phoùng to.
+ Giaùo vieân döïa vaøo löôïc ñoà giao nhieäm vuï cuï theå cho töøng nhoùm (Moät ñòa ñieåm coù 2 nhoùm nhaän xeùt vaø giaûi thích).
+ Yeâu caàu caùc nhoùm ngoài vaøo vò trí (töøng caëp baøn quay laïi vôùi nhau)
+ Phaùt phieáu hoïc taäp vaø coâng boá thôøi gian thaûo luaän.
+ Giaùo vieân ñi quan saùt töøng nhoùm, nhaéc nhôõ hoïc sinh trong nhoùm taäp trung thaûo luaän, neáu nhoùm naøo khoâng bieát giaûi thích giaùo vieân gôïi yù töøng böôùc nhö “ caùc em haõy quan saùt xem ñòa ñieåm naøy chòu aûnh höôûng cuûa höôùng gioù naøo, noù töø ñaâu thoåi ñeán, coù tính chaát ra sao? so vôùi höôùng cuûa ñòa hình thì nhö theá naøo?...”, tuyø tình hình maø giaùo vieân coù gôïi yù giuùp hoïc sinh tö duy.
+ Coøn khoaûng 2 phuùt giaùo vieân nhaéc hoïc sinh thoáng nhaát yù kieán vaø ghi vaøo phieáu hoïc taäp
-Keát thuùc hoaït ñoäng :
 + Yeâu caàu hoïc sinh quay laïi vò trí ban ñaàu.
 + Giaùo vieân goïi hoïc sinh nhoùm 1 baùo caùo keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm mình ôû ñòa ñieåm thöù nhaát vaø goïi nhoùm 2 cuøng thaûo luaän ôû ñòa ñieåm thöù nhaát coù yù kieán nhaän xeùt boå sung (hoaëc ngöôïc laïi), giaùo vieân yeâu caàu ca