Đề cương ôn tập học kỳ 1 môn: Vật lý 7 năm học: 2014-2015

Phịng giáo dục huyện Cam Lâm 
Trường THCS Nguyễn Trãi 
ĐỀ CƯƠNG ƠN TẬP HỌC KỲ 1
MƠN: VẬT LÝ 7
NĂM HỌC: 2014-2015
Chương 1.Quang học
Câu 1: Khi nào ta nhận biết được ánh sáng? Khi nào ta nhìn thấy một vật?
- Ta nhận biết được ánh sáng khi cĩ ánh sáng truyền vào mắt ta.
- Ta nhìn thấy một vật khi cĩ ánh sáng truyền từ vật đĩ vào mắt ta.
* Áp dụng: Giải thích tại sao khi đặt một cái hộp gỗ trong phịng cĩ ánh sáng thì ta nhìn thấy cái hộp đĩ, nhưng khi đặt nĩ trong bĩng đêm ta khơng thể thấy được nĩ?
- Vì trong phịng tối thì khơng cĩ ánh sáng từ cái hộp truyền vào mắt ta nên ta khơng thấy cái hộp.
* Lưu ý : Vật đen là vật khơng tự phát ra ánh sáng và cũng khơng hắt lại ánh sáng chiếu vào nĩ. Sở dĩ ta nhận ra vật đen vì nĩ được đặt bên cạnh những vật sáng khác..
Câu 2: Nguồn sáng là gì? Vật sáng là gì? Mặt Trăng cĩ phải là nguồn sáng khơng?
- Nguồn sáng là vật tự nĩ phát ra ánh sáng.
- Vật sáng gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nĩ.
- Mặt trăng khơng phải nguồn sáng, chỉ là vật hắt lại ánh sáng từ Mặt Trời
Câu 3:  Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng?
- Định luật truyền thẳng ánh sáng: Trong mơi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
* Áp dụng: Trong các phịng mổ ở bệnh viện, người ta thường dùng một hệ thống gồm nhiều đèn. Theo em mục đích chính của việc này là gì?
- Mục đích chính của việc này là dùng nhiều đèn để tránh hiện tượng che khuất ánh sáng do người và các dụng cụ khác trong phịng tạo nên vì ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
Câu 4: Tia sáng là gì?
- Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng cĩ mũi tên chỉ hướng gọi tia sáng.
* Áp dụng: Tại sao trong các lớp học, người ta thường gắn đèn ở các phía trái, phải và tập trung trên trần nhà mà khơng gắn tập trung về một phía?
- Vì để tránh hiện tượng xuất hiện các bĩng đen che khuất do ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
Câu 5: Chùm sáng là gì? Cĩ mấy loại chùm sáng?
Chùm sáng gồm nhiều tia sáng hợp thành. Cĩ 3 loại chùm sáng:
Chùm sáng song song: Gồm các tia sáng khơng giao nhau trên đường truyền của chúng.
Chùm sáng hội tụ: Gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.
Chùm sáng phân kỳ: Gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.
Lưu ý: Cách vẽ 
- Chùm sáng song song 
 -Chùm sáng hội tụ
 - Chùm sáng phân kỳ
Câu 6: Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng?
- Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới.
-Gĩc phản xạ bằng gĩc tới.
Câu 7: Tính chất ảnh của vật tạo bởi gương phẳng?
- Ảnh ảo tạo bởi gương phẳng lớn bằng vật.
- Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đĩ đến gương.
 Câu 8: Tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi?
- Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lồi nhỏ hơn vật.
- Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng cĩ cùng kích thước.
 * Áp dụng: Trên xe ơ tơ, xe máy người ta lắp một gương cầu lồi phía trước người lái xe để quan sát phía sau mà khơng lắp một gương phẳng. Làm như thế cĩ lợi gì?
- Vì vùng nhìn thấy của trong gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy trong gương phẳng cĩ cùng kích thước  giúp người lái xe nhìn được khoảng rộng hơn ở đằng sau.
 Câu : Tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm? Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm?
-Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy ảnh ảo lớn hơn vật.
-Chiếu một chùm tia tới song song vào gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương.
-Chiếu một chùm tia tới phân kỳ thích hợp vào gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ song song.
Chương 2. Âm học
Câu 1: Nguồn âm là gì? Các nguồn âm cĩ chung đặc điểm gì?
Những vật phát ra âm thanh gọi là nguồn âm.
Các vật phát ra âm (nguồn âm) đều dao động.
Câu 2: Tần số dao động là gì? Đơn vị tần số là gì? Khi nào vật phát ra âm phát ra cao (âm bổng)? khi nào vật phát ra âm thấp (âm trầm)?
Số dao động trong một giây gọi là tân số. Đơn vị tần số là héc, ký hiêu Hz.
Khi tần số dao động càng lớn thí âm phát ra càng cao.
Khi tần số dao động càng nhỏ thí âm phát ra càng thấp.
Lưu ý:
Thơng thường tai người cĩ thể nghe được âm cĩ tần số trong khoảng từ 20Hz đến 20000Hz.
Những âm cĩ tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm. Những âm cĩ tần số lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.
Con chĩ và một số động vật khác cĩ thể nghe được âm cĩ tần số thấp hơn 20Hz, cao hơn 20000Hz.
Câu 3: Biên độ dao động là gì? Khi nào âm phát ra to? Khi nào âm phát ra nhỏ? Độ to của âm được đo bằng đơn vị gì?
 - Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng gọi là biên độ dao động.
Biên độ dao động càng lớn thì âm phát ra càng to.
Biên độ dao động càng nhỏ thì âm phát ra càng nhỏ.
Độ to của âm được đo bằng đơn vị dêxiben (dB)
Câu 4: Âm thanh cĩ thể truyền được trong những mơi trường nào? Âm thanh khơng truyền được trong mơi trường nào?
Âm thanh cĩ thể truyền được trong mơi trường rắn, lỏng và khí.
Âm thanh khơng thể truyền được trong chân khơng.
Câu 5: Trong 3 mơi trường rắn, lỏng, khí,vận tốc truyền âm trong mơi trường nào lớn nhất, mơi trường nào nhỏ nhất?
 Nĩi chung, vậ tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
Câu 6: Các vật như thế nào thì phản xạ âm tốt? Các vật như thế nào thì phản xạ âm kém?
Những vật cĩ bề mặt cứng, nhẵn là những vật phản xạ âm tốt.( hấp thụ âm kém)
Những vật cĩ bề mặt mềm, gồ ghề là những vật phản xạ âm kém. ( hấp thụ âm tốt)
 Câu 7:Thế nào là âm phản xạ? Ta nghe được tiếng vang khi nào?
- Âm dội lại khi gặp mặt chắn gọi là âm phản xạ. 
- Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất 1/15 giây.
Câu 8: Thế nào là tiếng ồn bị ơ nhiễm? Các biện pháp chống ơ nhiễm tiếng ồn?
Tiếng ồn bị ơ nhiễm là tiếng ồn to và kéo dài, làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và hoạt động bình thường của con người.
Các biện pháp chống ơ nhiễm tiếng ồn:
 +Tác động vào nguồn âm: treo biển báo cấm bĩp cịi
 + Phân tán âm trên đường truyền: trồng nhiều cây xanh...
 +Ngăn khơng cho âm truyền tới tai: xây dựng tường bêtơng, làm tường nhà, trần nhà dày bằng xốp, làm tường phủ dạ, phủ nhung...
II. TỰ LUẬN :
Câu 1.So sánh ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng và gương cầu lồi.
* Trả lời:
Cả 2 gương đều cho ảnh ảo khơng hứng được trên màn chắn
 Gương phẳng cho ảnh ảo và lớn bằng vật , gương cầu lồi cho ảnh ảo và nhỏ hơn vật , 
Câu 2. Ta cĩ thể dùng một gương phẳng hướng ánh nắng chiếu qua cửa sổ làm sáng trong phịng. Gương cĩ phải là nguồn sáng khơng ? Tại Sao?
* Trả lời: Gương khơng phải là nguồn sáng .Vì gương khơng tự phát ra ánh sáng .
Câu 3.Tại sao khi nĩi chuyện với nhau ở gần mặt ao tiếng nĩi nghe rất rõ ?
* Trả lời: Vì bề mặt của ao phản xạ âm tốt nên âm phát ra sẽ được mặt nước phản xạ lại giúp tai ta nghe rõ hơn. 
 S
Câu 4.Chiếu một tia sáng SI (như hình vẽ). 
Vẽ vị trí đặt gương để thu được tia phản xạ theo 
phương nằm ngang, chiều từ trái sang phải. I
* Trả lời:
 N
 S 
 R
 I 
.
Câu 5.Tại sao khi áp tai vào tường , ta cĩ thể nghe được tiếng cười nĩi ở phịng bên cạnh , cịn khi khơng áp tai vào tường lại khơng nghe được ?
Trả lời: Tường là vật rắn truyền âm tốt hơn khơng khí , vì vậy âm thanh ở bên phịng bên cạnh phát ra sẽ đập vào tường và được truyền trong tường , đồng thời tường lại đĩng vai trị vật phản xạ âm nên ngăn cách khơng cho âm truyền sang phịng bên cạnh . Vì vậy khi áp tai vào tường , ta cĩ thể nghe được tiếng cười nĩi ở phịng bên cạnh , cịn khi khơng áp tai vào tường lại khơng nghe được .
Câu 6.Trong 3 phút vật thực hiện được 5400 dao động.
	a/Tính tần số dao động.
	b/Tai ta cĩ thể nghe âm thanh do vật này phát ra khơng? Vì sao?
* Trả lời: 	a/ Đổi đơn vị: 3 phút =3.60 giây = 180 giây	
Tần số là: (Hz)	
b/Tai ta cĩ thể nghe được âm nghe âm thanh do vật này phát ra, Vì tần số của vật là 30 Hz nằm trong khoảng 20 Hz đến 20 000 Hz	(0,5đ
I
R
Câu 7: Cho tia phản xạ như hình vẽ
450
	a/Tìm giá trị gĩc tới.
	b/Xác định tia tới.
I
R
S
N
450
* Trả lời: 
a/ i = i/ = 900 - 450 = 450
 	Vậy gĩc tới bằng 450	 
Câu 8. Chiếu một tia tới SI tới một gương phẳng hợp với gương một gĩc 300 . Vẽ hình xác định tia phản xạ và tính gĩc phản xạ bằng bao nhiêu ?(Nêu cách vẽ )
i
R
I
i’
300
600
S
N
G
Cách vẽ : 
Vẽ gương và tia tới.
Vẽ pháp tuyến IN.
Xác định gĩc tới i
Vẽ tia phản xạ IR sao cho i’ = i
Tính i’ :
GIN = GIS + SIN = 900
=> SIN = i = GIN – GIS = 900 - 300 = 600
Câu 9. Hãy tính độ sâu của đáy biển tại một nơi mà thời gian kể từ lúc tàu phát ra siêu âm đến khi nhận siêu âm phản xạ là 1,2 giây. Biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500 m/s.
Giải: 
Trong 1,2 giây, sĩng siêu âm đi được quãng đường:
 s = v.t = 1500.1,2 = 1800(m)
Độ sâu của đáy biển: 
 1800 : 2 = 900(m)
Câu 10.Tính khoảng ngắn gần nhất từ nơi em đứng đến vách núi, để khi em nĩi nghe được tiếng vang giọng nĩi của mình. Biết vận tốc truyền siêu âm trong khơng khí là 340 m/s.
 Giải:
 Để nghe được tiếng vang, âm phản xạ nhge được phỉa cách âm phát ra ít nhất 1/15 giây.
 Trong 1/15 giây, âm đi được quãng đường:
 s = v. t = 340.
Khoảng cách ngắn nhất đến vách núi:
 22,7:2 = 11,35(m)
Câu 11.Cho 3 cái kim. Hãy nêu rõ cách ngắm như thế nào để chúng thẳng hàng?Giải thích vì sao phải làm như thế?
Trả lời:Đặt mắt sao cho chỉ nhìn thấy kim gần mắt nhất mà khơng thấy các kim cịn lại.
*Giải thích :Kim 1 là vật chắn sáng của kim 2, kim 2 là vật chắn sáng của kim 3. Do ánh sáng truyền theo đường thẳng nên ánh sáng từ kim 2, 3 truyền tới mắt bị chắn.