Đề thi chọn học sinh giỏi Ngữ văn lớp 6 - Năm học 2015-2016 - Phạm Nguyễn Kim Ngân

PHÒNG GD&ĐT QUẬN 10
TRƯỜNG THCS 
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 6 (2015-2016)
Môn thi: Ngữ Văn
Thời gian làm bài :120 phút
( Không kể thời gian giao đề)
Câu 1 :( 4 điểm )
Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ sau: 
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
(Trích Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ, Ngữ văn 6 tập II)
Câu 2:( 4 điểm): Hãy viết một đoạn văn ngắn khoảng 10 dòng giấy thi nêu suy nghĩ của em về ý nghĩa giáo dục của câu chuyện sau
 Chuyện kể, một danh tướng có lần đi ngang qua trường học cũ của mình, liền ghé vào thăm. Ông gặp lại người thầy từng dạy mình hồi nhỏ và kính cẩn thưa:
Thưa thầy, thầy còn nhớ con không? Con là
Người thầy giáo già hoảng hốt:
Thưa ngài, ngài là...
Thưa thầy, với thầy, con vẫn là đứa học trò cũ. Con có được những thành công hôm nay là nhờ sự giáo dục của thầy ngày nào...
Câu 3:( 12 điểm)
 Cho hai nhân vật là một giọt nước mưa còn đọng trên lá non và một vũng nước đục ngầu trong vườn. Hãy hình dung cuộc trò chuyện lí thú giữa hai nhân vật và kể lại bằng một bài văn ngắn không quá một trang giấy thi.
- Hết –
 *Chú ý: GV coi thi không giải thích gì thêm.
HƯỚNG DẪN CHẤM
Câu 1 :( 4 điểm )
Yêu cầu:
1, Kĩ năng: ( 0,5 điểm)
 - Trình bày suy nghĩ thành một đoạn văn hoặc bài văn ngắn.
 - Diễn đạt lưu loát.
2, Nội dung: (3,5 điểm)
 Xác định được biện pháp tu từ so sánh 
- So sánh ngang bằng: Như nằm trong giấc mộng : ( 0,5 điểm)
+ Tác dụng: Góp phần diễn tả trạng thái của anh đội viên trong đêm. Đó là trạng thái nửa tỉnh nửa mơ, chập chờn. Nhờ phép so sánh đó hình ảnh Bác trong tâm trạng mơ màng của anh đội viên giống như hình ảnh thiêng liêng, thần tiên.(1 điểm )
- So sánh không ngang bằng : Ấm hơn ngọn lửa hồng : ( 0,5 điểm )
Hình ảnh ngọn lửa mang hai ý nghĩa : nói về ngọn lửa thực và nói đến trái tim yêu thương của Bác. : ( 0,5 điểm)
+ Tác dụng : Gợi lên hình ảnh Bác lớn lao và vĩ đại . Người đọc cảm nhận được tình yêu thương của Bác dành cho người chiến sĩ, những người công dân thật ấm áp, vĩ đại biết nhường nào. Tình cảm bao la ấy như bao trùm lên, động viên nhân dân trong những ngày kháng chiến vất vả.( 1điểm )
Câu 2:( 4điểm)
*Yêu cầu về kĩ năng:(1 điểm)
- Bài viết có bố cục và cách trình bày hợp lí. 
- Hệ thống ý (luận điểm) rõ ràng và được triển khai tốt.
- Diễn đạt tốt không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ và ngữ pháp.
*Yêu cầu về nội dung: (3 điểm)
- Tóm tắt mẩu chuyện: (1 điểm)
 + Câu chuyện kể về cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa người học trò cũ và người thầy giáo già.
 + Câu chuyện đã thể hiện thái độ kính trọng thầy giáo cũ của một danh tướng.
Ý nghĩa câu chuyện: (1 điểm)
+ Câu chuyện có ý nghĩa ca ngợi lòng biết ơn vô hạn của danh tướng với thầy giáo cũ. Mặc dù giờ đây, vị danh tướng đó có địa vị, tiền tài cao hơn thầy rất nhiều nhưng trước thầy giáo cũ ông vẫn xưng hô rất khiêm nhường và cho rằng: “Con có được những thành công hôm nay là nhờ sự giáo dục của thầy ngày nào”.
+ Câu chuyện có giá trị tôn vinh nghề dạy học, một công việc đã đem đến cho đất nước những con người tài ba, góp phần không nhỏ vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
+ Câu chuyện còn là lời nhắc nhở thấm thía với những kẻ vong ơn bội nghĩa “khỏi rên quên thầy” hay “Khỏi vòng cong đuôi” trong xã hội.
Bài học rút ra cho bản thân: (1 điểm)
+ Cần biết ơn và kính trọng thầy cô trong bất cứ hoàn cảnh nào. Dù sau này trở thành người tài giỏi, địa vị cao sang cũng luôn luôn nhớ ơn và kính trọng thầy cô giáo, những người đã từng dạy dỗ dìu dắt em trong suốt cuộc đời.
+ Biết ơn thầy cô, không phải ta cứ đem quà tặng vật chất hay tiền bạc đến tặng thầy cô mà chỉ cần có những cử chỉ, lời nói lễ phép, kính trộng đối với thầy cô là đủ. Đó là món quà quí giá nhất tặng thầy cô. 
Câu 3:( 12 điểm) 
·         Yêu cầu chung: (2 điểm)
-          Yêu cầu về hình thức:
Nên dùng ngôi kể thứ ba và chỉ cần hai nhân vật mà đề đã nêu. Mỗi nhân vật cần thể hiện được một nét đặc điểm hình dáng, tính cách, một quan điểm sống (tức là đã được nhân hoá). Giọt nước mưa trên lá non thì xinh đẹp nhưng kiêu ngạo và không tự biết mình; vũng nước đục ngầu trong vườn thì điềm đạm, hiểu rõ công việc mình đang làm, không quan tâm đén hình thức... Gọi là cuộc trò chuyện nên rất cần các cuộc đối thoại. Lời hội thoại cần phải ngắn gọn mà sâu sắc, thể hiện được tính cách của từng nhân vật.
Bố cục rõ ràng mạch lạc ( Khuyến khích bài làm có cách mở bài và kết thúc độc đáo).
-          Yêu cầu về nội dung:
Bài văn phải ghi lại cuộc trò chuyện lí thú giữa hai nhân vật: Giọt nước mưa đọng trên lá non và vũng nước đục ngầu trong vườn. Qua cuộc trò chuyện lí thú này, người kể phải gửi gắm trong đó một nội dung giáo dục cụ thể. Đây là một câu chuyện tưởng tượng hoàn toàn
·         Yêu cầu cụ thể:
+ Mở bài: (2,0 điểm)
Giới thiệu hoàn cảnh và nhân  vật.
+ Thân bài: (8,0 điểm)
Diễn biến  cuộc trò chuyện lí thú của hai nhân vật.
            Giọt Nước Mưa xinh đẹp nhưng kiêu ngạo, không tự biết mình.
            Vũng Nước điềm đạm, hiểu rõ công việc mình đang làm, không quan tâm đến hình thức.
+ Kết bài: (2,0 điểm)
Kết thúc câu chuyện. Ý nghĩa giáo dục trong thực tiễn cuộc sống.
GV RA ĐỀ : PHẠM NGUYỄN KIM NGÂN