Đáp án đề thi chọn học sinh giỏi Giáo dục công dân lớp 12 - Năm học 2016-2017 - Sở GD & ĐT Bình Phước

ĐÁP ÁN ĐỀ THI CHÍNH THỨC
SỞ GD & ĐT BÌNH PHƯỚC KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 12
 NĂM HỌC 2016 -2017
HƯỚNG DẪN VÀ BIỂU ĐIỂM CHẤM
Môn thi : GIÁO DỤC CÔNG DÂN
( Hướng dẫn và biểu điểm chấm gồm 5 trang )
Câu 
Nội dung
Điểm
Câu 1
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê nin thế nào là vận động? Thế nào là phát triển? Có ý kiến cho rằng mọi sự vận động đều là sự phát triển. Theo em, ý kiến trên đúng hay sai? Vì sao?
b. Nếu như có người nói “ Con tàu thì vận động, nhưng đường tàu thì không”. Ý kiến của em như thế nào?
3,5
1.a
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê nin : Vận động là sự biến đổi ( biến hóa) nói chung của các sự vật và hiện tượng trong giới tự nhiên và đời sống xã hội.
0,5
Phát triển là khái niệm dung để khái quát những vận động theo chiều hướng tiến lên từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái lạc hậu.
0,5
Ý kiến mọi sự vận động đều là sự phát triển là sai
0,25
Vì : sự vận động và phát triển của SV-HT có mối quan hệ mật thiết với nhau
- Không có vận động thì sẽ không có sự phát triển nào cả.
- Song không phải bất kì sự vận động nào cũng là sự phát triển, chỉ có những vận động theo chiều hướng tiến lên từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái lạc hậu.
0,25
0,25
0,5
1.b
Quan điểm trên là sai
0,25
- Bất cứ sự vật nào cũng vận động. bằng vận động và thông qua vận động mà SV-HT tồn tại và thể hiện đặc tính của mình.
- Vận động là thuộc tính vốn có, là phương thức tồn tại của SV-HT
0,25
0,25
- Đường tàu đứng im nhưng chúng đang không ngừng vận động, biến đổi
- Đứng im là vận động trong trạng thái cân bằng, ổn định của SV.
0,25
0,25
Câu 2
a. Đạo đức có vai trò gì trong sự phát triển cá nhân, gia đình, xã hội? Có ý kiến cho rằng : “ Hiện nay, đạo đức một bộ phận thanh thiếu niên trong đó có học sinh ngày càng xuống cấp” Quan điểm của em như thế nào về ý kiến trên?
b. Quy tắc ứng xử của các thành viên trong gia đình hiện nay có gì khác so với gia đình chuyền thống trước đây?
4,0 
2.a 
Đối với cá nhân 
- Góp phần hoàn thiện nhân cách.
- có ý thức và năng lực sống thiện và sống có ích cho XH, giáo dục lòng nhân ái, vị tha
0,5
Đối với gia đình:
- Đạo đức là nền tảng của gia đình
- Tạo nên sự ổn định, phát triển vững chắc của gia đình.
0,5
Đối với xã hội 
- XH phát triển bền vững nếu xh đó thực hiện đúng chuẩn mực XH
0,5
Em đồng ý với quan điểm trên 
+ Thực trạng :
Đạo đức ngày càng xuống cấp trầm trọng biểu hiện như tình hình vi phạm pháp luật trong đó giới trẻ ngày càng gia tang, vi phạm các chuẩn mực đạo đức ngày càng nhiều ( đánh nhau, tiêm chích ma túy, bạo lực học đường )
+Nguyên nhân ;
- Bản thân không rèn luyện các chuẩn mực ĐĐ
- Gia đình không quan tâm và kiểm soát hoạt động của con cái( sử dụng điện thoại, internet)
- Xã hội thiếu bền vững đầy các cạm bẫy thế hệ trẻ dễ bị lôi kéo
+ Giải pháp 
- Phối kết hợp GD gia đình, nhà trường, XH
- Tham gia các hoạt đông xã hôi lành mạnh.
- Phối kết hợp các tổ chức bài trừ tệ nạn XH giáo dục cho thế hệ trẻ thấy giá trị bản thân 
0,5
0,5
0,5
2.b
Trước đây : Hệ thống quy tắc đạo đức chỉ đạo mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình truyền thống đã chịu ảnh hưởng rất sâu sắc của hệ tư tưởng phong kiến như : Kính trên nhường dưới, lợi ích cá nhân phục tùng lợi ích gia đình và dòng họ; lòng biết ơn cha mẹ, lấy chữ hiếu làm đầu; kính trọng ông bà, thờ phụng tổ tiên; sự đùm bọc lẫn nhau giữa anh em cùng gia đình, cùng dòng họ.
- Tư tưởng trọng nam, khinh nữ thống trị trong gia đình, đẩy người phụ nữ, người vợ, người con gái vào địa vị thấp hèn, bị phụ thuốc, chịu sự bất bình đẳng cả về mặt vật chất và tình thần. Gia đình đề cao đức chung thủy giữa vợ chồng nhưng lại chấp nhận chế độ đa thê. Đồng thời, tư tưởng gia trưởng đề cao vai trò người con trưởng cả về quyền lợi và trách nhiệm làm cho các con thứ phải chịu thiệt thòi
Hiện nay : Gia đình Việt Nam hiện nay vẫn coi trọng lòng chung thủy, đạo đức tình nghĩa vợ chồng, đề cao lòng hiếu thảo của con cái, sự kính trọng biết ơn của con cháu đối với ông bàn, tổ tiên. Giữa gìn và phát huy những giá trị đạo đức truyền thống nói trên được bổ sung kịp thời với tiếp thu những tư tưởng tiên tiến của nhân loại.
 Coi trọng quyền tự do dân chủ của con người bất cứ trai hay gái, già hay trẻ, tôn trọng sự bình đẳng giữa nam, nữ; tông trọng lợi ích cá nhân của mỗi thành viên không phân biệt thứ cấp, đẳng cấp. Các thành viên trong gia đình có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng chăm lo đờ sống cung của gia đình
0,25
0,25
0,25
0,25
Câu 3 
 Saigon online ngày 13/09/2016 trong bài “Bánh trung thu bẩn tung hoành” có đoạn viết : “ Qua kiểm tra của cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều cơ sở, cá nhân sản xuất, kinh doanh bánh trung thu vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm. Đáng lo ngại hơn khi trên thị trường đang tràn lan các loại bánh nướng, bánh dẻo và nguyên liệu hương liệu làm bánh không rõ nguồn gốc, gây nguy hại cho sức khỏe người tiêu dùng không chỉ ở Hà Nội mà nhiều địa phuông khác như TP.HCM, Nghệ An, Lạng Sơn, Quảng Ninh
 Vận dụng kiến thức kinh tế đã học em hãy lý giải hiện tượng trên?
4.0 điểm
Đây là hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh
0,5
Khái niệm cạnh tranh: là sự ganh đua, đấu tranh giữa các chủ thể kinh tế trong sản xuất, kinh doanh hàng hóa nhằm giành những điều kiện thuận đề thu được nhiều lợi nhuận.
0,5
Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh.
- Sự tồn tại của nhiều chủ sở hữu với tư cách là đơn vị kinh tế độc lập tự do sản xuất, kinh doanh.
- Điều kiện sản xuất và lợi ích khác nhau.
Là nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh.
0,5
Mặt hạn chế của cạnh tranh.
- Làm cho cạn kiện, suy thoái và mất cân bằng nghiêm trọng môi trường.
- Chạy theo lợi nhuận một cách thiếu ý thức ..
- Để giành giật khách hàng và lợi nhuận nhiều hơn, một số người đã không trừ sử dụng những thủ đoạn phi pháp, bất lương 
- Đầu cơ tích trữ gây rối loạn thị trường
1
Rút ra kết luận : Nhiều cơ sở, cá nhân sản xuất, kinh doanh bánh trung thu trên vì lợi ích cá nhân đã dùng mọi thủ đoạn đề thu lợi bất chính gây tổn hại đến người tiêu dùng 
0,5
Vai trò của nhà nước để hạn chế cạnh tranh không lành mạnh.:
Nhà nước điều tiết thông qua giáo dục, pháp luật và các chính kinh tế xã hội thích hợp 
0,5
Liên hệ với bản thân trước các hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh:
- Lên án các hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
- Tuyên truyền vận động các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp tuân thủ các quy định của pháp luật về sản xuất, kinh doanh.
- Tố cáo các cơ sở kinh doanh vì cạnh tranh không lành mạnh hủy hoại môi trường, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi ngưởi 
0,5
Câu 4
 Nêu mục tiêu phương hướng cơ bản nhằm sử dụng hợp lí tài nguyên và bảo vệ môi trường. Trách nhiêm của công dân với việc bảo vệ tài nguyên và môi trường. Liên hên bản thân.
4.0 điểm
Mục tiêu
- Sử dụng hợp lý tài nguyên
- Làm tốt công tác bảo vệ môi trường
- Bảo tồn đa dạng sinh học
- Từng bước nâng cao chất lượng môi trường
- góp phần phát triển kinh tế và xã hội,
- Nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.
1.0
Phương hướng
- Tăng cường công tác quản lí của nhà nước về bảo vệ môi trường từ trung ương đến địa phương .
- Thường xuyên giáo dục, tuyên truyền xây dựng ý thức bảo vệ tài nguyên, môi trường cho người dân.
- Coi trọng nghiên cứu KHCN, mở rộng hợp tác quốc tế, khu vực trong lĩnh bảo vệ môi trường.
- Chủ động phong ngừa, ngăn chặn ô nhiễm, cải thiện môi trường, bảo tồn thiên nhiên.
- Khai thác, sử dụng hợp lí, tiết kiệm tài nguyên nhiên nhiên.
- Áp dụng khoa học hiện đại vào khai thác tài nguyên và xử lí chất thải, rác, bụi, tiếng ồn .. nhất là các thành phố lớn.
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
Trách nhiệm của công dân đối với chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường.
- Chấp hành chính sách và pháp luật của Nhà nước về tài nguyên, môi trường.
- Tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ tài nguyên, môi trường ở địa phương và nơi mình học tập; tham gia trồng rừng, vệ sinh môi trường, thực hiện các quy định về vệ sinh công cộng 
- Vận động mọi người cùng tham gia vào các hoạt động bảo vệ tài nguyên, môi trường. đồng thời chống các hành vi vi phạm pháp luật về tài nguyên và bảo vệ môi trường. 
0,25
0,5
0,25
Câu 5
a. Thực hiện pháp luật là gì? Em hãy phân tích những điểm giống và khác nhau giữa các hình thức thực hiện pháp luật.
b. Tình huống : Cảnh sát giao thông phạt hai bố con bạn Lâm vì cả hai đều đi xe máy ngược đường một chiều. Bố bạn Lâm không chịu nộp tiền phạt vì lí do ông không nhận ra biển báo đường một chiều, bạn Lâm mới 16 tuổi, còn nhỏ, chỉ biết lái xe theo ông nên không đáng bị phạt.
Từ tình huống trên, em hãy phân tích các dấu hiệu vi phạm pháp luật của hai bố con bạn Lâm? Hành vi vi phạm của hai bố con bạn Lâm thuộc loại vi phạm pháp luật nào?
4,5 điểm
5.a
Sử dụng pháp luật
Thi hành pháp luật
Tuân thủ pháp luật
Áp dụng pháp luật
Chủ thể
Cá nhân, tổ chức
Cá nhân, tổ chức
Cá nhân, tổ chức
cơ quan, công chức nhà nước có thẩm quyền
Mức độ chủ động của chủ thể
Chủ động thực hiện quyền ( những việc được làm)
Chủ động thực hiện nghĩa vụ ( những việc phải làm)
Không làm những việc bị cấm
Cơ quan nhà nước chủ động ra quyết định hoặc trực hiện hành vi pháp luật theo đúng chức năng, thẩm quyền được trao
Cách thức thực hiện
Nếu pháp luật không quy định thì cá nhân, tổ chức có thẩm quyền lựa chọn, thỏa thuận 
Bắt buộc tuân theo các thủ tục, trình tự chặt chẽ do pháp luật quy định
0,5
0,5
0,5
5.b
Thứ nhất : là hành vi trái pháp luật
- Hành vi đó là hành động: Bạn Lâm chưa đến tuổi được phép tự điều khiển xe mô tô mà tự lái xe đi trên đường. Hai bố con bạn Lâm đều lái xe ngược chiều.
0,25
0,25
Thứ hai : do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện 
- Hai bố con bạn Lâm đều có năng lực trách nhiệm pháp lí.
- Bạn Lâm đủ 16 tuổi theo quy định pháp luật phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
- Hai bố con bạn Lâm đều có đủ khả năng nhận thức rằng đi xe máy ngược chiều quy định là hành vi trái pháp luật, có thể gây tai nạn nguy hiểm cho người khác  do đó họ tự chịu trách nhiệm về việc mình đã làm.
0,25
0,25
0,26
0,25
Thứ ba : người vi phạp pháp luật có lỗi
0,25
Trong trường hợp trên hai bố con bạn Lâm đều có lỗi
0,25
Hành vi vi phạp pháp luật của hai bố con bạn lâm thuộc loại vi phạm hành chính
0,5
----------------------- Hết ---------------------
Chú ý : Học sinh diễn đạt theo cách khác nếu đúng vẫn cho điểm tối đa.