So¹n ngµy : 28 / 07 / 2007 TiÕt 1 : ¤n tËp ®Çu n¨m Môc tiªu : Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ l¹i toµn bé kiÕn thøc ®· häc ë líp 8 vµ 9, cô thÓ : + Nguyªn tö vµ thµnh phÇn cña nguyªn tö + Nguyªn tè ho¸ häc + Ho¸ trÞ cña c¸c nguyªn tè + §Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng + Mol vµ tØ khèi cña chÊt khÝ RÌn kü n¨ng: X¸c ®Þnh ho¸ trÞ cña c¸c nguyªn tè ChuÈn bÞ: Hs: + Xem l¹i phÇn thµnh phÇn cÊu t¹o nguyªn tö + Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ho¸ trÞ cña c¸c nguyªn tè Ph¬ng ph¸p chñ ®¹o : §µm tho¹i «n tËp HÖ thèng c¸c ho¹t ®éng : Ho¹t ®éng 1: Nguyªn tö vµ thµnh phÇn cña nguyªn tö Gi¸o viªn GV1: C¸c em ®· ®îc nghiªn cøu vÒ nguyªn tö vµ ®· biÕt nh thÕ nµo lµ nguyªn tö, nã ®îc cÊu t¹o bëi nh÷ng thµnh phÇn nµo, vËy b©y giê c¸c em h·y nh¾c l¹i cho thÇy biÕt nh thÕ nµo lµ nguyªn tö ? - Cã h¹t nµo cßn nhá h¬n nguyªn tö hay kh«ng? -Nh÷ng h¹t nµy cã mèi quan hÖ g× víi nguyªn tö hay kh«ng ? - CÊu t¹o nªn nguyªn tö ? VËy nguyªn tö cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? GV2: C¸c thµnh phÇn nµy n»m bÊt kú ë ®©u trong nguyªn tö hay lµ chóng cã nh÷ng vÞ trÝ nhÊt ®Þnh trong nguyªn tö ? - Hai thµnh phÇn nµy cã mèi quan hÖ g× víi nhau hay kh«ng ? - Lùc hót nµy lµ nh nhau víi c¸c e hay lµ kh¸c nhau ? - T¹i sao h¹t nh©n l¹i cã ®iÖn tÝch d¬ng ? GV3: Khèi lîng cña nguyªn tö ®îc tÝnh nh thÕ nµo ? - §Ó ®¬n gi¶n ta tÝnh nh thÕ nµo ? Häc sinh I. Nguyªn tö: lµ nh÷ng h¹t v« cïng nhá bÐ, trung hoµ vÒ ®iÖn - Cã, ®ã lµ c¸c h¹t proton, electron vµ notron - C¸c h¹t nµy chÝnh lµ nh÷ng thµnh phÇn cÊu t¹o nªn nguyªn tö - Nguyªn tö bao gåm h¹t nh©n mang ®iÖn tÝch d¬ng vµ líp vá cã mét hay nhiÒu e mang ®iÖn tÝch ©m - Líp vá gåm c¸c e chuyÓn ®éng rÊt nhanh xung quanh h¹t nh©n vµ ®îc xÕp thµnh tõng líp, h¹t nh©n n»m ë t©m nguyªn tö - Cã, h¹t nh©n vµ e hót nhau mét lùc - Víi c¸c e trong cïng mét líp bÞ hót bëi mét lùc xÊp xØ nhau vµ nh÷ng e ë líp trong bÞ hót m¹nh h¬n c¸c e ë líp ngoµi - V× h¹t nh©n ®îc cÊu t¹o bëi hai lo¹i h¹t lµ proton vµ notron trong ®ã proton mang ®iÖn tÝch d¬ng cßn notron kh«ng mang ®iÖn - Khèi lîng cña nguyªn tö ®îc tÝnh b»ng c¸ch céng khèi lîng c¸c h¹t cÊu thµnh nªn nã - V× khèi lîng cña e rÊt nhá so víi khèi lîng cña proton vµ notron nªn khèi lîng cña nguyªn tö ®îc xem nh lµ khèi lîng cña h¹t nh©n cña nguyªn tö ®ã Ho¹t ®éng 2: Nguyªn tè ho¸ häc Gi¸o viªn GV4: Nguyªn tè ho¸ häc lµ g× ? - C¸c nguyªn tö cÊu thµnh nªn nguyªn tè cã ®Æc ®iÓm g× ? Häc sinh II. Nguyªn tè ho¸ häc - Lµ tËp hîp nh÷ng nguyªn tö cã cïng sè h¹t proton trong h¹t nh©n - Chóng ®Òu cã tÝnh chÊt ho¸ häc gièng nhau Ho¹t ®éng 3 : Ho¸ trÞ cña nguyªn tè Gi¸o viªn GV5: Em hiÓu g× vÒ ho¸ trÞ ? - Ho¸ trÞ cña c¸c nguyªn tè ®îc x¸c ®Þnh nh thÕ nµo ? - Em h·y lÊy vÝ dô minh ho¹ -ThÕ th× cacbon trong CO2 cã ho¸ trÞ mÊy ? -Nã cã liªn kÕt víi nguyªn tö hi®ro nµo ®©u mµ sao l¹i biÕt ? - LÊy vÝ dô vÒ c¸ch x¸c ®Þnh trªn GV6: ChØ sè cña c¸c nguyªn tè vµ ho¸ trÞ cña nã trong mét ph©n tö cã mét mèi quan hÖ víi nhau ®ã lµ g× ? - Quan hÖ nµy ®îc øng dông ®Ó lµm g× ? - X¸c ®Þnh ho¸ trÞ cña lu huúnh trong H2SO4 Häc sinh III. Ho¸ trÞ: - Lµ con sè biÓu thÞ kh¶ n¨ng liªn kÕt cña nguyªn tö nguyªn tè nµy víi nguyªn tö cña nguyªn tè kh¸c - X¸c ®Þnh th«ng qua nguyªn tè trung gian, quy íc hi®ro cã ho¸ trÞ I, mét nguyªn tö cña nguyªn tè kh¸c cã thÓ liªn kÕt víi bao nhiªu nguyªn tö hi®ro th× nã cã ho¸ trÞ bÊy nhiªu VD: HCl : Ta nãi Clo cã ho¸ trÞ I H2O : Ta nãi Oxi cã ho¸ trÞ II CO2 : Cã ho¸ trÞ IV - V× ngoµi c¸ch x¸c ®Þnh trªn th× ngêi ta cßn dùa vµo kh¶ n¨ng liªn kÕt cña nguyªn tö nguyªn tè kh¸c víi oxi biÕt oxi cã ho¸ trÞ II VD: Na2O : Ta nãi Natri cã ho¸ trÞ I CaO : Ta nãi Canxi cã ho¸ trÞ II - TÝch chØ sè vµ ho¸ trÞ cña nguyªn tè nµy b»ng tÝch cña chØ sè vµ ho¸ trÞ cña nguyªn tè kia - BiÕt hÇu hÕt gi¸ trÞ c¸c ®¹i lîng ta sÏ tÝnh ®îc gi¸ trÞ cña ®¹i lîng cßn l¹i - Gäi hãa trÞ cña S lµ a : 1 a 2 H2SO4 Þ 1*2 +a*1 = 2*4 Þ a = 6 VËy lu huúnh cã ho¸ trÞ VI trong H2SO4 Ho¹t ®éng 4: §Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng Gi¸o viªn GV7: §Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ®îc hai nhµ khoa häc Lomonoxop vµ Loavadie ph¸t biÓu, ®Þnh luËt ®ã ®îc ph¸t biÓu nh thÕ nµo ? - §Þnh luËt nµy ®îc øng dông ®Ó lµm g× ? Häc sinh IV. §Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng. - Trong mét ph¶n øng ho¸ häc, tæng khèi lîng cña c¸c chÊt s¶n phÈm b»ng tæng khèi lîng cña c¸c chÊt tham gia - Nã ®îc øng dông vµo rÊt nhiÒu viÖc trong ®ã lµ kh¶ n¨ng tÝnh khèi lîng mét chÊt bÊt k× khi biÕt khèi lîng cña c¸c chÊt cßn l¹i trong mét ph¶n øng ho¸ häc Ho¹t ®éng 5 : Mol Gi¸o viªn GV8: Mol lµ g× ? - Em h·y cho biÕt c¸c c«ng thøc m« t¶ sù chuyÓn ®æi gi÷a khèi lîng, thÓ tÝch ë ®ktc, sè ph©n tö vµ lîng chÊt Häc sinh V. Mol: - Lµ lîng chÊt cã chøa 6.1023 nguyªn tö hoÆc ph©n tö cña chÊt ®ã m = n . M V = 22,4 . n A = n . N Ho¹t ®éng 6 : TØ khèi cña chÊt khÝ Gi¸o viªn GV9: Cã hai viªn ®¸, ®Ó biÕt viªn ®¸ nµo nÆng h¬n ta ph¶i lµm g× ? - VËy hai chÊt khÝ muèn so s¸nh víi nhau th× ph¶i nh thÕ nµo ? - H·y cho biÕt c«ng thøc tÝnh tØ khèi h¬i Häc sinh VI. Ta ph¶i tiÕn hµnh ®em c©n nã lªn xem khèi lîng cña chóng lµ bao nhiªu th× sÏ biÕt viªn nµo nÆng h¬n - §Ó so s¸nh hai chÊt khÝ víi nhau th× ta ph¶i biÕt tØ khèi h¬i cña chóng víi nhau th× sÏ biÕt chÊt khÝ nµo nÆng hay nhÑ h¬n bao nhiªu lÇn Ho¹t ®éng 7 : Cñng cè Gi¸o viªn Bt1 : TÝnh ho¸ trÞ cña s¾t trong c¸c hîp chÊt sau : FeO Fe2O3 Bt2 : H·y tÝnh khèi lîng cña hçn hîp chÊt r¾n gåm 0,2 mol Fe vµ 0,5 mol Cu Bt3 : TÝnh tØ khèi h¬i cña NH3, SO2 so víi kh«ng khÝ Häc sinh a 2 FeO Þ 1 * a = 2 * 1 Þ a = 2 b 2 Fe2O3 Þ 2 * b = 3 * 2 Þ b = 3 = 0,2 * 56 = 11,2 g = 0,5 * 64 = 32 g Þ = + = 32 + 11,2 = 43,2 g Ho¹t ®éng 8 : Bµi tËp vÒ nhµ : Bt1 : TÝnh ho¸ trÞ cña c¸c nguyªn tè trong c¸c hîp chÊt sau : HClO4 , CO , CH4 , HNO3 , SO2 Bt2 : H·y gi¶i thÝch v× sao khi nung ®¸ v«i th× khèi lîng chÊt r¾n sau khi nung bÞ gi¶m cßn khi nung mét tÊm ®ång th× khèi lîng sau khi nung l¹i t¨ng VI. RUÙT KINH NGHIEÄM : ......... So¹n ngµy : 02 / 08 / 2007 TiÕt 2 : ¤n tËp ®Çu n¨m Môc tiªu: Gióp häc sinh tiÕp tôc hÖ thèng ho¸ l¹i toµn bé kiÕn thøc ®· häc ë líp 8 vµ 9, cô thÓ : + Dung dÞch vµ nång ®é dung dÞch + Sù ph©n lo¹i c¸c hîp chÊt v« c¬ theo tÝnh chÊt ho¸ häc + Kh¸i qu¸t b¶ng tuÇn hoµn ho¸ häc + Thµnh th¹o trong viÖc viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng + C¸ch thøc lµm mét sè bµi tËp tÝnh to¸n c¬ b¶n RÌn kü n¨ng : ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc ChuÈn bÞ : Gv : PhiÕu häc tËp Hs : Xem l¹i phÇn tÝnh ch©t ho¸ häc cña c¸c hîp chÊt v« c¬ Ph¬ng ph¸p chñ ®¹o: §µm tho¹i «n tËp HÖ thèng c¸c ho¹t ®éng : Ho¹t ®éng 1 : Dung dÞch Gi¸o viªn GV1: Dung dÞch lµ g× ? - Dung m«i mµ chóng ta thêng sö dông lµ g× ? - Kh¶ n¨ng tan cña chÊt tan ®îc ®Æc trng bëi gi¸ trÞ g× ? GV 2: §é tan cña c¸c chÊt cã nh nhau hay kh«ng ? - Khi thay ®æi nhiÖt ®é th× nh thÕ nµo ? - C¸c ®¹i lîng nh ¸p suÊt cã ¶nh hëng g× tíi ®é tan hay kh«ng ? GV 3: C¸c em ®· häc nh÷ng lo¹i nång ®é nµo ? - H·y cho biÕt c«ng thøc tÝnh hai lo¹i nång ®é nãi trªn GV 4: Trong 800 ml dung dÞch NaOH cã 8 g NaOH, h·y tÝnh nång ®é cña dung dÞch NaOH trªn Häc sinh I. Dung dÞch : 1. §N: Lµ hçn hîp gi÷a dung m«i vµ chÊt tan - Dung m«i: lµ níc - Kh¶ n¨ng tan cña chÊt tan ®îc ®Æc trng bëi ®é tan - Mçi chÊt cã 1 ®é tan ë 1nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh - NhiÖt ®é thay ®æi sÏ lµm thay ®æi ®é tan - ¸p suÊt chØ ¶nh hëng tíi ®é tan cña chÊt khÝ mµ th«i 2. Nång ®é % vµ nång ®é mol lit + Nång ®é % : C% = + Nång ®é mol lit : VÝ dô : Þ Ho¹t ®éng 2 : Ph©n lo¹i c¸c hîp chÊt v« c¬ theo tÝnh chÊt ho¸ häc Gi¸o viªn GV5: C¸c lo¹i hîp chÊt v« c¬ nµo c¸c em ®· häc ? Tæ 1 : Tr×nh bµy tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit vµ lÊy vÝ dô minh ho¹ Tæ 2 : Tr×nh bµy tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit vµ lÊy vÝ dô minh ho¹ Tæ 3 : Tr×nh bµy tÝnh chÊt ho¸ häc cña baz¬ vµ lÊy vÝ dô minh ho¹ Tæ 4 : Tr×nh bµy tÝnh chÊt ho¸ häc cña muèi vµ lÊy vÝ dô minh ho¹ ( Cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cña ®¹i diÖn 4 tæ råi gi¸o viªn kÕt luËn cuèi cïng ) Häc sinh II. C¸c lo¹i hîp chÊt v« c¬ - Oxit axit, oxit baz¬, axit, baz¬ vµ muèi - Oxit axit : + T¸c dông víi oxit baz¬ ® Muèi CaO + CO2 ® CaCO3 +T¸c dông víi baz¬® Muèi + H2O 2NaOH + SO2 ® Na2SO3 + H2O - Oxit baz¬ : +T¸c dông víi axit®Muèi + H2O 2HCl + Na2O ® 2NaCl + H2O + Lµm ®æi mµu chÊt chØ thÞ + T¸c dông víi kim lo¹i ® Muèi + H2 2HCl + Fe ® FeCl2 + H2 +T¸c dông víi oxit baz¬, baz¬®Muèi+H2O H2SO4 + BaO ® BaSO4¯ + H2O HCl + NaOH ® NaCl + H2O + T¸c dông víi muèi ® Muèi + axit 2HCl + Na2CO3 ® 2NaCl + CO2 + H2O + Lµm ®æi mµu chÊt chØ thÞ +T¸c dông víi oxit axit, axit ® Muèi + H2O Ca(OH)2 + CO2 ® CaCO3¯ + H2O NaOH + HCl ® NaCl + H2O + T¸c dông víi muèi ® Muèi + Baz¬ 2NaOH + FeCl2 ® 2NaCl + Fe(OH)2¯ + T¸c dông víi axit ® Muèi + Axit 2HCl + Na2SO3 ® 2NaCl + SO2 + H2O + T¸c dông víi baz¬ ® Muèi + Baz¬ Ba(OH)2 + FeSO4 ® BaSO4¯ + Fe(OH)2¯ + T¸c dông víi muèi ® 2 Muèi Na2SO4 + BaCl2 ® 2NaCl + BaSO4¯ Ho¹t ®éng 3 : B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè ho¸ häc Gi¸o viªn GV6: Em h·y cho biÕt cÊu tróc cña b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn - ¤ nguyªn tè cho biÕt c¸i g× ? - C¸c nguyªn tè trong mét chu k× cã ®Æc ®iÓm g× ? - §ång nghÜa víi sè e ngoµi cïng biÕn thiªn nh thÕ nµo ? - Sù biÕn thiªn nµy ¶nh hëng g× tíi tÝnh chÊt cña c¸c nguyªn tè ? - Nhãm bao gåm c¸c nguyªn tè nh thÕ nµo ? - Sè líp e cña c¸c nguyªn tè nµy nh thÕ nµo ? - Nã cã ¶nh hëng g× tíi tÝnh chÊt cña c¸c nguyªn tè hay kh«ng ? Häc sinh III. CÊu tróc cña b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn - Bao gåm c¸c hµng vµ c¸c cét, mçi hµng nh thÕ ®îc gäi lµ mét chu k× vµ muçi cét lµ mçi nhãm. Muçi nhãm vµ chu k× bao gåm nhiÒu « nguyªn tè - Cho biÕt sè hiÖu nguyªn tö, kÝ hiÖu ho¸ häc, tªn nguyªn tè, nguyªn tö khèi cña nguyªn tè - Cã cïng sè e vµ ®îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n - Sè e ë líp ngoµi cïng biÕn thiªn tõ 1 ®Õn 8 trõ chu k× 1 -TÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyªn tè gi¶m dÇn ®ång thêi tÝnh phi kim t¨ng dÇn - Gåm c¸c nguyªn tè cã sè e ë líp ngoµi cïng b»ng nhau vµ ®îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n - Sè líp e t¨ng dÇn - Cã, tÝnh kim lo¹i t¨ng dÇn ®ång thêi tÝnh phi kim gi¶m dÇn Ho¹t ®éng 4 : Bµi tËp vÒ nhµ : ViÕt ph¬ng tr×nh gi÷a c¸c chÊt sau: CaO , NaOH , SO2, Na2SO3, HCl, Na2O, NaCl, HCl , Fe, FeCl2, H2SO4, BaO, Na2CO3, Ca(OH)2, CO2 , FeCl2 , Fe(OH)2 VI. RUÙT KINH NGHIEÄM : ..... ................................... TiÕt 3 : So¹n ngµy : 08 / 08 / 2007 CHÖÔNG I: sù ®iÖn li MUÏC TIEÂU CUÛA CHÖÔNG : 1. Kieán thöùc : Cho hoïc sinh bieát caùc khaùi nieäm - Veà söï ñieän li, chaát ñieän li, chaát ñieän li maïnh, chaát ñieän li yeáu. - Veà axit, bazô theo Areâniut vaø Bronsted . - Söï ñieän li cuûa nöôùc. - Ñaùnh giaù ñoä axit, ñoä kieàm cuûa dd döïa vaøo noàng ñoä cuûa ion H+ vaø döïa vaøo pH cuûa dung dòch. - Ñieàu kieän xaûy ra phaûn öùng trao ñoåi trong dd caùc chaát ñieän li . 2. Kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng thöïc haønh: quan saùt nhaän xeùt vaø ñaùnh giaù . - Vieát ñuùng phöông trình ion vaø ion ruùt goïn cuûa caùc phaûn öùng xaûy ra trong dd . - Hoïc sinh tính toaùn ñuùng caùc pheùp tính coù lieân quan ñeán [H+], [OH-], pH, xaùc ñònh moâi tröôøng axit, bazô, trung tính cuûa dung dòch . 3. Giaùo duïc tình caûm, thaùi ñoä : - Tin töôûng vaøo phöông phaùp nghieân cöùu khoc hoïc baèng thöïc nghieäm . - Reøn luyeän ñöùc tính caån thaän, thaåm mó, tæ mó . - Coù ñöôïc hieåu bieát khoa hoïc ñuùng ñaén veà dd axit, bazô, muoái . Baøi 1: sù ®iÖn li I. MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : - Hoïc sinh coù khaùi nieäm veà söï ñieän li , chaát ñieän li . - Hs coù khaùi nieäm veà chaát ñòeân li maïnh vaø chaát ñieän li yeáu . 2. Kyõ naêng : Hs bieát quan saùt thí nghieäm do khaûn naêng daãn ñieän baèng duïng cuï ñôn giaûn ñeå xaùc ñònh chaát ñieän li, chaát ñieän li maïnh, chaát ñieän li yeáu . 3. Troïng taâm : - Söï ñieän li , chaát ñieän li laø gì ? - Bieát theá naøo laø chaát ñieän li maïnh , chaát ñieän li yeáu . II. PHÖÔNG PHAÙP : Tröïc quan sinh ñoäng , ñaøm thoaïi daãn daét . III. CHUAÅN BÒ : Duïng cuï thí nghieäm hình 1.1 IV. THIEÁT KEÁ CAÙC HOAÏT ÑOÄNG : 1. Kieåm tra : ViÕt ph¬ng tr×nh gi÷a c¸c chÊt sau: CaO , NaOH , SO2, Na2SO3, HCl , Fe, FeCl2, H2SO4, BaO, Na2CO3, Ca(OH)2, CO2 , Fe(OH)2 2. Baøi môùi : Hoaït ñoäng 1 : Caùc axit , bazô , muoái hoaø tan trong nöôùc xaûy ra nhöõng hieän töôïng gì ? Hoaït ñoäng 2 : Hieän töôïng ñieän li Gi¸o viªn GV1: - Gv laép heä thoáng thí nghieäm - Döïa vaøo söï höôùng daãn cuûa GV hoïc sinh laøm thí nghieäm . -Nhaän xeùt keát quaû thí nghieäm : Höôùng daãn hs laøm thí nghieäm ñeå phaùt hieän moät chaát coù daãn ñieän hay khoâng . - Laøm nhö söï höôùng daãn cuûa sgk NaCl khan , caùc dd röôïu etilic , ñöôøng , glyxerol . Häc sinh I. Hieän töôïng ñieän li : 1. Thí nghieäm : - Gv laép heä thoáng thí nghieäm : -Nhaän xeùt keát quaû thí nghieäm : dd NaCl : ñeøn saùng dd saccarozo, H2O caát : ñeøn o saùng * NaOH raén , NaCl raén , H2O caát ñeøn khoâng saùng * Dd HCl , dd NaOH. - Chaát daãn ñieän : caùc dd axit , bazô , muoái - Chaát khoâng daãn ñieän : H2O caát , NaOH khan , Hoaït ñoäng 3 : Nguyeân nhaân tính daãn ñieän . Gi¸o viªn GV2 - Ñaët vaán ñeà : taïi sao caùc dd axit , bazô , muoái daãn ñieän ñöôïc ? -Hs nghieân cöùu sgk ñeå giaûi quyeát vaán ñeà maø giaùo vieân ñöa ra . - Vaäy trong dd axit , bazô , muoái coù nhöõng haït mang ñieän tích naøo ? -Gv boå xung veà chaát ñieän li sö ñieän li . - Quaù trình phaân li caùc chaát trong nöôùc ra ion goïi laø söï ñieän li . - Nhöõng chaát tan trong nöôùc phaân li ra ion goïi laø chaát ñieän li - Söï ñieän li ñöôïc bieåu dieãn baèng pt ñieän li - Gv vieát phöông trình ñieän li: NaCl , HCl , NaOH - Gv ñöa ra moät soá ví duï :HNO3 , Ba(OH)2 , FeCl2 Häc sinh 2. Nguyeân nhaân tính daãn ñieän cuûa caùc dd axit , bazô vaø muoái trong nöôùc : Hs ruùt ra keát luaän veà nguyeân nhaân tính daãn ñieän . - Tính daãn ñieän cuûa caùc dd axit , bazô , muoái laø do trong dd cuûa chuùng coù caùc tieåu phaân mang ñieän tích ñöôïc goïi laø caùc ion . - Quaù trình phaân li caùc chaát trong nöôùc ra ion goïi laø söï ñieän li . - Nhöõng chaát tan trong nöôùc phaân li ra ion goïi laø chaát ñieän li - Söï ñieän li ñöôïc bieåu dieãn baèng phöông trình ñieän li Ví du1ï : NaCl ® Na+ + Cl- HCl ® H+ + Cl- NaOH ® Na+ + OH- Ví du2ï : -Hs leân baûng vieát phöông trình ñieän li : HNO3 ® H+ + NO3- Ba(OH)2 ® Ba2+ + 2OH- FeCl2 ® Fe2+ + 2Cl- Hoaït ñoäng 4 Gi¸o viªn GV3 Chöùng minh chaát ñieän li maïnh vaø chaát ñieän li yeáu . - Gv höôùng daãn hoïc sinh laøm thí nghieäm ñeå phaùt hieän moät dd daãn ñieän manh hay yeáu . Gv neâu vaán ñeà : Taïi sao coù dd daãn ñieän maïnh vaø dd daãn ñieän yeáu ? - Gv laáy 3 ví duï ñieån hình ( axit , bzô , muoái) : HNO3 , NaOH , NaCl - Vieát phöông trình ñieän li ? -Hs leân baûng vieát phöông trình ñieän li: HNO3, NaOH , NaCl - Theá naøo laø chaát ñieän li maïnh ? -Hs nghieân cöùu sgk vaø traû lôøi ® Nhaän xeùt phöông trình ñieän li? - Chaát ñieän li maïnh lµ nh÷ng chÊt nµo, biÓu diÔn nh thÕ nµo? GV: - Theá naøo laø chaát ñieän li yeáu ? - Cho moät soá ví duï veà chaát ñieän li yeáu ? Ví duï : H2S , Mg(OH)2 , CH3COOH - chaát ñieän li yeáu goàm nh÷ng chÊt nµo? - Trong phöông trình ñieän li duøng muõi teân g× ? - Vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc chaát ñoù ? CH3COOH, NH4OH - T¹i sao caân baèng ñieän li cuõng laø moät caân baèng ñoäng , tuaân theo nguyeân lí g×? - Gv boå xung : söï ñieän li cuûa chaát ñieän li yeáu cuõng laø moät quaù trình thuaän nghòch Häc sinh II. Phaân loaïi caùc chaát ñieän li : 1.Thí nghieäm : Gièng thÝ nghiÖm 1 -Hs laøm thí nghieäm roài nhaän xeùt keát quaû . *Dd HCl 1M : ñeøn saùng roõ *Dd CH3COOOH : ñeøn saùng yeáu hôn 2. Chaát ñieän li maïnh vaø chaát ñieän li yeáu : a. Chaát ñieän li maïnh : Ví duï : HNO3 ® H+ + NO3- NaOH ® Na+ + OH- NaCl ® Na+ + Cl- ® Nhaän xeùt : Laø chaát khi tan trong nöôùc caùc phaân töû hoaø tan ñeàu phaân li ra ion . - Goàm : axit manh , bazô maïnh , muoái tan . - Phöông trình ñieän li ñöôïc bieåu dieãn baèng muõi teân b. Chaát ñieän li yeáu : - Laø chaát khi tan trong nöôùc chæ coù moät phaàn soá phaân töû hoaø tan phaân li thaønh ion , phaàn coøn laïi vaãn toàn taïi döôùi daïng phaân töû trong dd . Ví duï : H2S , Mg(OH)2 , CH3COOH - Goàm : caùc axit yeáu , bazô yeáu , muoái ít tan - Trong phöông trình ñieän li duøng muõi teân D - Muõi teân D cho bieát ñoù laø quaù trình thuaän nghòch . Ví duï : CH3COOH D H+ + CH3COO- NH4OH D NH4+ + OH- - Caân baèng ñieän li cuõng laø moät caân baèng ñoäng , tuaân theo nguyeân lí chuyeån dòch LôSatôlieâ - Söï ñieän li cuûa chaát ñieän li yeáu cuõng laø moät quaù trình thuaän nghòch 3. Cuûng coá : - Taïi sao dd NaCl , dd HCl , dd NaOH laïi daãn ñieän ñöôïc ? - Taïi sao NaCl laø chaát ñieän li maïnh ? coøn CH3COOH laø chaát ñieän li yeáu ? 4. Baøi taäp veà nhaø : 1. Laøm heát baøi taäp trong sgk . 2. Tính [K+] , [SO42-] coù trong dd K2SO4 0,05M Tính V HCl 0,5M coù chöùa nH+ = soá mol H+ coù trong 0,3 lit dd H2SO4 0,2M . 3. Caàn laáy bao nhieâu ml dd HCl 2M troän vôùi 180ml dd H2SO4 3M ñeå ñöôïc dd coù [H+] = 4,5 ? VI. RUÙT KINH NGHIEÄM : .............................................................................. TiÕt 4: So¹n ngµy: 16 / 08 / 2007 Baøi 2: AXÝT – BAZê - Muèi I. MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : Cho hoïc sinh bieát - Theá naøo laø axit, bazô theo thuyeát Areâniut - Axit, bazô nhieàu naác, hiñroâxit löôõng tính, muoái trung hoaø, muoái axit . 2. Kyõ naêng : - Vaân duïng lyù thuyeát axit, bazô cuûa Areâniut vaø Bronsted ñeå phaân bieät ñöôïc axit, bazô, löôõng tính vaø trung tính. - Bieát vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc axit , bazô , hiñroâxit löôõng tính vaø muoái . 3. Thaùi ñoä : Coù ñöôïc hieåu bieát khoa hoïc ñuùng veà dd axit , bazô , muoái . 4. Troïng taâm : Phaân bieät ñöôïc axit , bazô , muoái II. PHÖÔNG PHAÙP : Neâu vaø giaûi quyeát vaán ñeà , ñaøm thoaïi gôïi môû . III. CHUAÅN BÒ : Thí nghieäm chöùng minh Zn(OH)2 coù tính löôõng tính . IV. THIEÁT KEÁ CAÙC HOAÏT ÑOÄNG : 1. Kieåm tra : * Trong soá caùc chaát sau : CaCO3 , Ba(HCO3)2 , H2SO4 , Mg(OH)2 , Ca(OH)2 , KCl , H2S , SO2 ? Chaát naøo laø chaát ñieän li ? vieát phöông trìng ñieän li ? * Theá naøo laø söï ñieän li ? chaát ñieän li maïnh ? chaát ñieän li yeáu ? cho ví duï ? Nguyeân nhaân tính daãn ñieän cuûa dd NaOH , NaCl ? 2. Baøi môùi : Hoaït ñoäng 1 : Vaøo baøi Gi¸o viªn - Ñònh nghóa axit ? bazô ? muoái laø gì ? cho ví duï . -Döïa vaøo thueát ñieän li thì axit , bazô , muoái laø gì? Ñeå bieát ñieàu ñoù ta vaøo baøi môùi. Häc sinh -Hs nhaéc laïi caùc khaùi nieäm veà axit , bazô muoái ñaõ hoïc ôû lôùp 8,9 Hoaït ñoäng 2 : AXIT Gi¸o viªn GV:- Axit, bazô coù phaûi laø chaát ñieän li khoâng ? - Vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc axit sau: HCl , HNO3 CH3COOH ? - Theo Areâniut axit laø chaát nh thÕ nµo? - Caùc Axit trong nöôùc coù moät soá tính chaát chung ñoù laø tính chaát cuûa ion H+ trong dd . ® Töø phöông trình ñieän li Gv höôùng daãn Hs ruùt ra ñònh nghóa môùi veà axit?. - Tính chaát chung cuûa axit , bazô laø do ion naøo quyeát ñònh? - So saùnh phöông trình ñieän li cuûa HCl vaø H2SO4? - Caùc axit HCl goïi laø axit moät naác -> axit moät naác lµ axit nh thÕ nµo? Ví duï : HCl , HNO3 , CH3COOH Caùc axit maø moät phaân töû phaân li nhieàu ion H+ goïi laø axit nh thÕ nµo? Ví duï : H3PO4 , H2CO3 - Gv höôùng daãn : H2SO4 ® H+ + HSO4- HSO4- D H+ + SO42- - Hs leân baûng vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc axit ñoù ® Ruùt ra nhaän xeùt . -Laáy theâm moät soá ví duï veà axit nhieàu naác : H3PO4 ® Söï ñieän li yeáu . Häc sinh I. AXIT 1. Ñònh nghóa : - Axit , bazô laø caùc chaát ñieän li . - Theo Areâniut axit laø chaát khi tan trong nöôùc phaân li ra cation H+ Ví duï : HCl ® H+ + Cl- HNO3 ® H+ + NO3- CH3COOH ® H++ CH3COO-
Tài liệu đính kèm: