Bài giảng Bài 42: Hiện tượng tán sắc ánh sáng

Bài 42 HIỆN TƯỢNGTÁN SẮC ÁNH SÁNGI./Thí nghiệm về sự tán sắc ánh sáng1>Thí nghiệmThí nghiệm do Newton thực hiện năm 1672Bố trí dụng cụ thí nghiệm như hình vẽ:(M1)A(P)(M2)Chiếu 1 chùm ánh sáng trắng có dạng dải hẹp qua lăng kính2.>KẾT QUẢ:Trên màn M có 1 dải màu cầu vồng từ đỏ đến tím .Các tia màu đỏ bị lệch ít nhất ;tia màu tím bị lệch nhiều nhất3.>Kết luậnKhi đi qua lăng kính ,chùm sáng trắng không những bị khúc xạ về phía đáy mà còn bị tách ra thành nhiều chùm sáng có nhiều màu sắc khác nhau .Hiện tượng này gọi là hiện tượng tán sắc ánh sángDải có màu như cầu vồng gọi là quang phồ của ánh sáng trắngII./Thí nghiệm về ánh sáng đơn sắc1>Thí nghiệmThí nghiệm này cũng do Newton thực hiệnThí nghiệm được bố trí như hình vẽ:(M1)A(M2)BMàn (M2) cĩ khoét một khe hẹp B song song khe hẹp A và đặt sau cho khe hẹp B nằm đúng vị trí màu nào đĩ trên quang phổ ( VD : Màu đỏ) Sau màn (M2) đặt thêm màn M3 song song M2 và trên màn M3 cĩ khe C song song khe B nằm đúng vị trí màu đỏ.(M1)A(M2)B(M3)CLúc này chùm tia sáng ló ra khỏi khe C coi như hòan tòan màu đỏ Cho chùm tia sáng này qua lăng kính thứ hai rồi chắn chùm tia ló bằng màn E(M1)A(M2)B(M3)E2C(M2)(M3)E12BC(M1)A2.>Kết quả:Trên màn E cĩ một vạch màu đỏ  Chùm sáng màu đỏ qua lăng kính vẫn là một chùm sáng màu đỏ. E3.> Kết luận :Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng khơng bị tán sắc khi đi qua lăng kính. Mỗi ánh sáng đơn sắc cĩ một màu nhất định gọi là màu đơn sắc. III.>Tổng hợp ánh sáng trắng1>Thí nghiệmNewton đã thực hiện thí nghiệm sau đây:Bố trí dụng cụ như hình vẽL2L1ABEChiếu một chùm ánh sáng trắng đi qua lỗ tròn nhỏ nằm trên trục chính của một thấu kính hội tụ L sao cho có 1 ảnh thật màu trắng.Dùng lăng kính chắn chùm sáng này trước điểm hội tụ .Chùm sáng sẽ bị tán sắc và cho 1 daỉ màu liên tục .Đặt 1 thấu kính ngay sau dải má naỳ và dùng màn E hứng ảnh ta được 1 ảnh sáng trắng .Hiện tượng này gọi là hiện tương tổng hợp ánh sáng trắng.L2L1ABES2.>Kết luận :Vậy ánh sáng trắng là tập hợp của vô số các ánh sáng đơn sắc khác nhau có màu biến thiên liên tục từ đỏ dến tímIV.>Sự phụ thuộc cuả chiết suất của một môi trường trong suốt vào màu sắc ánh sáng.Chiết suất của chất làm lăng kính đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau thì khác nhau.Chiết suất đối với ánh sáng đỏ nhỏ nhất và đối với ánh sáng tím lớn nhất.V. ỨNG DỤNGGiải thích một số hiện tượng quang học như cầu vồng, quầng sáng  ; Sử dụng trong máy quang phổ.  CỦNG CỐ1) Thế nào là hiện tượng tán sắc ánh sáng ? 2) Định nghĩa ánh sáng trắng ? 3) Định nghĩa ánh sáng đơn sắc ? TRÌNH BÀY : ĐỖ HIẾU THẢO