Tài liệu tập huấn Phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt động học theo nhóm và hướng dẫn học sinh tự học môn Giáo dục công dân

1 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
TÀI LIỆU TẬP HUẤN 
PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC 
THEO NHÓM VÀ HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC 
MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN 
(Dành cho cán bộ quản lí, giáo viên trung học phổ thông) 
Hà Nội, tháng 01 năm 2017 
2 
LỜI NÓI ĐẦU 
Việc đổi mới phương pháp, hình thức dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định 
hướng phát triển năng lực học sinh đã được triển khai từ hơn 30 năm qua. Hầu hết 
giáo viên hiện nay đã được trang bị lí luận về các phương pháp và kĩ thuật dạy học 
tích cực trong quá trình đào tạo tại các trường sư phạm cũng như quá trình bồi 
dưỡng, tập huấn hằng năm. Tuy nhiên, việc thực hiện các phương pháp dạy học tích 
cực trong thực tiễn còn chưa thường xuyên và chưa hiệu quả. Nguyên nhân là 
chương trình hiện hành được thiết kế theo kiểu "xoáy ốc" nhiều vòng nên trong nội bộ 
mỗi môn học, có những nội dung kiến thức được chia ra các mức độ khác nhau để 
học ở các cấp học khác nhau (nhưng không thực sự hợp lý và cần thiết); việc trình 
bày kiến thức trong sách giáo khoa theo định hướng nội dung, nặng vềlập luận, suy 
luận, diễn giảihình thành kiến thức; cùng một chủ đề/vấn đề nhưng kiến thức lại được 
chia ra thành nhiều bài/tiết để dạy học trong 45 phút không phù hợp với phương pháp 
dạy học tích cực; có những nội dung kiến thức được đưa vào nhiều môn học; hình 
thức dạy học chủ yếu trên lớp theo từng bài/tiết nhằm "truyền tải" hết những gì được 
viết trong sách giáo khoa, chủ yếu là "hình thành kiến thức", ít thực hành, vận dụng 
kiến thức. 
 Để khắc phục những hạn chế trên, Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn tài liệu tập 
huấn về "Phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt động học theo nhóm và hướng dẫn 
học sinh tự học" nhằm hướng dẫn giáo viên các môn học chủ động lựa chọn nội 
dung sách giáo khoa hiện hành để xây dựng các bài học theo chủ đề; thiết kế tiến 
trình dạy học theo các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực nhằm nâng cao chất 
lượng tổ chức hoạt động học theo nhóm và hướng dẫn học sinh tự học. Ngoài các 
vấn đề chung về đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức, kĩ thuật tổ chức dạy học và 
kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh, tài liệu tập trung vào 
việc xây dựng bài học theo chủ đề gồm 6 bước: 
 Bước 1: Xác định vấn đề cầngiải quyết trong dạy học chủ đề sẽ xây dựng 
 Bước 2: Lựa chọn nội dung từ các bài học trong sách giáo khoa hiện hành của 
một môn học hoặc các môn học có liên quan để xây dựng nội dung bài học 
 Bước 3: Xác định chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình hiện 
hành; dự kiến các hoạt động học sẽ tổ chức cho học sinhđể xác định các năng lực và 
phẩm chất chủ yếu có thể góp phần hình thành/phát triển trong bài học 
 Bước 4: Xác định và mô tả mức độ yêu cầu (nhận biết, thông hiểu, vận dụng, 
vận dụng cao) của mỗi loại câu hỏi/bài tập có thể sử dụng để kiểm tra, đánh giá 
năng lực và phẩm chất của học sinh trong dạy học 
3 
 Bước 5: Biên soạn các câu hỏi/bài tập cụ thể theo các mức độ yêu cầu đã mô 
tả ở Bước 4 để sử dụng trong quá trình tổ chức các hoạt động dạy học và kiểm tra, 
đánh giá, luyện tập theo chủ đề bài học 
 Bước 6: Thiết kế tiến trình dạy học bài học thành các hoạt động học theo tiến 
trình sư phạm của phương pháp dạy học tích cựcđể tổ chức cho học sinh thực hiện ở 
trên lớp và ở nhà. 
 Trong sinh hoạt chuyên môn dựa trên "Nghiên cứu bài học", các tổ/nhóm 
chuyên môn có thể vận dụng quy trình này để xây dựng và thực hiện "Bài học minh 
họa".Các bài học được xây dựng và trình bày trong tài liệu không phải là "mẫu" mà 
được xem là các "Bài học minh họa" để giáo viên trao đổi, thảo luận, điều chỉnh, bổ 
sung cho phù hợp với điều kiện thức tiễn của các địa phương, nhà trường.Việc phân 
tích, rút kinh nghiệm bài học được thực hiện theo các tiêu chí tại Công văn 
5555/BGDĐT-GDTrH ngày 08/10/2014. 
 Tuy đã hết sức cố gắng nhưng tài liệu không tránh khỏi những thiếu sót. Các 
tác giả mong nhận được ý kiến góp ý của các thầy giáo, cô giáo để tài liệu được 
hoàn thiện hơn, đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 
 Trân trọng cảm ơn./. 
 Nhóm biên soạn 
4 
PHẦN I 
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG 
VỀ ĐỔI MỚI NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC 
TỔ CHỨC DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ 
 I. Một số vấn đề chung về đổi mới dạy học và kiểm tra, đánh giá 
1. Đổi mới hình thức và phương pháp dạy học nhằm phát huy tính chủ 
động, tích cực, sáng tạo và rèn luyện phương pháp tự học; tăng cường kỹ năng 
thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn 
Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo 
dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan 
tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm được cái gì 
qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành công việc 
chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức sang dạy cách học, 
cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất; 
đồng thời phải chuyển cách đánh giá kết quả giáo dục từ nặng về kiểm tra trí nhớ 
sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề, chú trọng 
kiểm tra đánh giá trong quá trình dạy học để có thể tác động kịp thời nhằm nâng cao 
chất lượng của các hoạt động dạy học và giáo dục. 
- Báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI:“Đổi mới chương trình, 
nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; 
nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền 
thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, 
tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”. 
- Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện 
giáo dục và đào tạo: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng 
hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng 
của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập 
trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập 
nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp 
sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, 
nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong 
dạy và học”; “Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá 
kết quả giáo dục, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan. Việc thi, kiểm tra và 
đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo cần từng bước theo các tiêu chí tiên tiến được xã 
hội và cộng đồng giáo dục thế giới tin cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng kết quả 
đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học; đánh giá của người 
5 
dạy với tự đánh giá của người học; đánh giá của nhà trường với đánh giá của gia 
đình và của xã hội”. 
 - Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 – 2020 ban hành kèm theo Quyết 
định 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ: "Tiếp tục đổi mới 
phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính 
tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học"; "Đổi mới kỳ 
thi tốt nghiệp trung học phổ thông, kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng theo hướng đảm 
bảo thiết thực, hiệu quả, khách quan và công bằng; kết hợp kết quả kiểm tra đánh giá 
trong quá trình giáo dục với kết quả thi". 
- Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện 
giáo dục và đào tạo xác định “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản 
của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người 
học”; “Tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công 
dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. 
Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, 
đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến 
thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt 
đời”. Theo tinh thần đó, các yếu tố của quá trình giáo dục trong nhà trường trung học 
cần được tiếp cận theo hướng đổi mới. 
- Nghị quyết số 44/NQ-CP, ngày 09/6/2014 Ban hành Chương trình hành động 
của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 Hội 
nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện 
giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện 
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế: “Đổi mới hình 
thức, phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục theo hướng đánh giá 
năng lực của người học; kết hợp đánh giá cả quá trình với đánh giá cuối kỳ học, 
cuối năm học theo mô hình của các nước có nền giáo dục phát triển”... 
Thực hiện định hướng nêu trên việc đổi mới nội dung, phương pháp, hình 
thức tổ chức dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng năng lực người học 
trong giáo dục phổ thông cần được thực hiện một cách đồng bộ. Cụ thể như sau: 
 a) Về nội dung dạy học 
Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên áp dụng thường xuyên và hiệu quả 
các phương pháp dạy học tích cực, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các địa 
phương giao quyền tự chủ xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục, phát huy vai trò 
sáng tạo của nhà trường và giáo viên. Theo đó, các cơ sở giáo dục trung học, tổ 
chuyên môn và giáo viên được chủ động, linh hoạt trong việc xây dựng kế hoạch giáo 
dục định hướng phát triển năng lực học sinh phù hợp với điều kiện thực tế của nhà 
6 
trường, địa phương và khả năng của học sinh. Nhà trường tổ chức cho giáo viên rà 
soát nội dung chương trình, sách giáo khoa, điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng 
tinh giản; xây dựng các chủ đề tích hợp, liên môn nhằm khắc phục hạn chế về cấu trúc 
chương trình kiểu "xoáy ốc" dẫn đến một số kiến thức học sinh đã được học ở lớp dưới 
có thể lại được tác giả đưa vào sách giáo khoa lớp trên theo lôgic của vấn đề khiến học 
sinh phải học lại một cách chưa hợp lý, gây quá tải. 
Kế hoạch giáo dục của mỗi trường được xây dựng từ tổ bộ môn, được phòng, 
sở góp ý và phê duyệt để làm căn cứ tổ chức thực hiện và thanh tra, kiểm tra. Kế 
hoạch như vậy tạo điều kiện cho các trường được linh hoạt áp dụng các hình thức tổ 
chức giáo dục, các phương pháp dạy học tiên tiến mà không bị áp đặt từ cấp trên. 
 b) Về phương phápdạy học 
 Có nhiều năng lực cần hình thành và phát triển cho học sinh trong dạy học 
như: năng lực tự học; năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề; năng lực sáng tạo; 
năng lực giao tiếp và hợp tác; năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền 
thông... Trong số đó, phát triển năng lực sáng tạo, năng lực phát hiện và giải quyết 
vấn đề của học sinh là mục tiêu quan trọng, qua đó góp phần thúc đẩy sự hình thành 
và phát triển của các năng lực khác. Để có thể đạt được mục tiêu đó, phương pháp 
dạy học cần phải đổi mới sao cho phù hợp với tiến trình nhận thức khoa học để học 
sinh có thể tham gia vào hoạt động tìm tòi sáng tạo giải quyết vấn đề; góp phần đắc 
lực hình thành năng lực hành động, phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo của học 
sinh để từ đó bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, hình thành khả năng học 
tập suốt đời. Việc tập dượt cho học sinh biết phát hiện, đặt ra và giải quyết những 
vấn đề gặp phải trong học tập, trong cuộc sống của cá nhân, gia đình và cộng đồng 
phải được đặt như một mục tiêu của giáo dục và đào tạo. 
Từ năm học 2011 - 2012, Bộ GDĐT chỉ đạo triển khai áp dụng phương pháp 
"Bàn tay nặn bột" ở tiểu học và trung học cơ sở. Bản chất của phương pháp dạy học 
này là tổ chức hoạt động học dựa trên tìm tòi, nghiên cứu; học sinh chiếm lĩnh được 
kiến thức, kĩ năng dựa trên các hoạt động trải nghiệm và tư duy khoa học. Tăng 
cường chỉ đạo việc hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức liên môn vào giải quyết 
các vấn đề thực tiễn thông qua "Dạy học dựa trên dự án", tổ chức các "Hoạt động 
trải nghiệm sáng tạo"; tổ chức câu lạc bộ âm nhạc, mỹ thuật, thể thao có tác dụng 
huy động các bậc cha mẹ, các lực lượng xã hội tham gia giáo dục học sinh toàn 
diện. Các phương pháp dạy học tích cực như vậy đều là dạy học thông qua tổ chức 
hoạt động học. Trong quá trình dạy học, học sinh là chủ thể nhận thức, giáo viên có 
vai trò tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động học tập của học sinh theo một chiến 
lược hợp lý sao cho học sinh tự chủ chiếm lĩnh, xây dựng tri thức. Quá trình dạy học 
các tri thức thuộc một môn khoa học cụ thể được hiểu là quá trình hoạt động của 
7 
giáo viên và của học sinh trong sự tương tác thống nhất biện chứng của ba thành 
phần trong hệ dạy học bao gồm: Giáo viên, học sinh và tư liệu hoạt động dạy học. 
 Hoạt động học của học sinh bao gồm các hành động với tư liệu dạy học, sự 
trao đổi, tranh luận với nhau và sự trao đổi với giáo viên. Hành động học của học 
sinh với tư liệu hoạt động dạy học là sự thích ứng của học sinh với tình huống học 
tập đồng thời là hành động chiếm lĩnh, xây dựng tri thức cho bản thân mình. Sự trao 
đổi, tranh luận giữa học sinh với nhau và giữa học sinh với giáo viên nhằm tranh thủ 
sự hỗ trợ xã hội từ phía giáo viên và tập thể học sinh trong quá trình chiếm lĩnh tri 
thức. Thông qua các hoạt động của học sinh với tư liệu học tập và sự trao đổi đó mà 
giáo viên thu được những thông tin liên hệ ngược cần thiết cho sự định hướng của 
giáo viên đối với học sinh. 
 Hoạt động của giáo viên bao gồm hành động với tư liệu dạy học và sự trao 
đổi, định hướng trực tiếp với học sinh. Giáo viên là người tổ chức tư liệu hoạt động 
dạy học, cung cấp tư liệu nhằm tạo tình huống cho hoạt động của học sinh. Dựa trên 
tư liệu hoạt động dạy học, giáo viên có vai trò tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt 
động của học sinh với tư liệu học tập và định hướng sự trao đổi, tranh luận của học 
sinh với nhau. 
 Trong dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề, học sinh vừa nắm được tri thức 
mới, vừa nắm được phương pháp lĩnh hội tri thức đó, phát triển tư duy tích cực, 
sáng tạo, được chuẩn bị một năng lực thích ứng với đời sống xã hội, phát hiện kịp 
thời và giải quyết hợp lý các vấn đề nảy sinh. 
 Như vậy, phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích 
cực hóa hoạt động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phát huy tính 
tích cực của người học chứ không phải là tập trung vào phát huy tính tích cực của 
người dạy, tuy nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực thì giáo viên phải nỗ lực 
nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động. Phương pháp dạy học tích cực nhấn 
mạnh việc lấy hoạt động học làm trung tâm của quá trình dạy học, nghĩa là nhấn 
mạnh hoạt động học và vai trò của học sinh trong quá trình dạy học, khác với cách 
tiếp cận truyền thống lâu nay là nhấn mạnh hoạt động dạy và vai trò của giáo viên. 
Mặc dù có thể được thể hiện qua nhiều phương pháp khác nhau nhưng nhìn chung 
các phương pháp dạy học tích cực đều có những đặc trưng cơ bản sau: 
 - Dạy học là tổ chức các hoạt động học tập của học sinh: Trong phương pháp 
dạy học tích cực, học sinh được cuốn hút vào các hoạt động học tập do giáo viên tổ 
chức và chỉ đạo, thông qua đó tự lực khám phá những điều mình chưa rõ chứ không 
phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được giáo viên sắp đặt. Được đặt vào những 
tình huống của đời sống thực tế, học sinh trực tiếp quan sát, thảo luận, làm thí 
nghiệm, giải quyết vấn đề đặt ra theo cách suy nghĩ của mình, từ đó nắm được kiến 
8 
thức kĩ năng mới, vừa nắm được phương pháp chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng đó, 
không rập theo những khuôn mâu sẵn có, được bộc lộ và phát huy tiềm năng sáng 
tạo. Dạy theo cách này thì giáo viên không chỉ giản đơn truyền đạt tri thức mà còn 
hướng dẫn hành động. 
 - Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học: Các phương pháp dạy học 
tích cực coi việc rèn luyện phương pháp học tập cho học sinh không chỉ là một biện 
pháp nâng cao hiệu quả dạy học mà còn là một mục tiêu dạy học. Trong các phương 
pháp học thì cốt lõi là phương pháp tự học. Nếu rèn luyện cho người học có 
được phương pháp, kĩ năng, thói quen, ý chí tự học thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, 
khơi dậy nội lực vốn có trong mỗi con người, kết quả học tập sẽ được nhân lên gấp 
bội. Vì vậy, cần phải nhấn mạnh mặt hoạt động học trong quá trình dạy học, nỗ lực 
tạo ra sự chuyển biến từ học tập thụ động sang tự học chủ động, đặt vấn đề phát 
triển tự học ngay trong trường phổ thông, không chỉ tự học ở nhà sau bài lên lớp mà 
tự học cả trong tiết học có sự hướng dẫn của giáo viên. 
 - Dạy học tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác: Trong một 
lớp học mà trình độ kiến thức, tư duy của học sinh không thể đồng đều tuyệt đối thì 
khi áp dụng phương pháp tích cực phải có sự phân hóa về cường độ, tiến độ hoàn 
thành nhiệm vụ học tập, nhất là khi bài học được thiết kế thành một chuỗi hoạt động 
độc lập. Áp dụng phương pháp tích cực ở trình độ càng cao thì sự phân hóa này 
càng lớn. Tuy nhiên, trong học tập, không phải mọi tri thức, kĩ năng, thái độ đều 
được hình thành bằng những hoạt động độc lập cá nhân. Lớp học là môi trường giao 
tiếp giáo viên - học sinh và học sinh - học sinh, tạo nên mối quan hệ hợp tác giữa 
các cá nhân trên con đường chiếm lĩnh nội dung học tập. Thông qua thảo luận, tranh 
luận trong tập thể, ý kiến mỗi cá nhân được bộc lộ, khẳng định hay bác bỏ, qua đó 
người học nâng mình lên một trình độ mới. Được sử dụng phổ biến trong dạy học 
hiện nay là hoạt động hợp tác trong nhóm nhỏ. Học tập hợp tác làm tăng hiệu quả 
học tập, nhất là lúc phải giải quyết những vấn đề gay cấn, lúc xuất hiện thực sự nhu 
cầu phối hợp giữa các cá nhân để hoàn thành nhiệm vụ chung. 
 - Dạy học có sự kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò: Trong quá 
trình dạy học, việc đánh giá học sinh không chỉ nhằm mục đích nhận định thực trạng 
và điều chỉnh hoạt động học của trò mà còn đồng thời tạo điều kiện nhận định thực 
trạng và điều chỉnh hoạt động dạy của thầy. Trong phương pháp tích cực, giáo viên 
phải hướng dẫn học sinh phát triển kĩ năng tự đánh giá để tự điều chỉnh cách học. 
Liên quan với điều này, giáo viên cần tạo điều kiện thuận lợi để học sinh được tham 
gia đánh giá lẫn nhau. 
 Trong dạy học tích cực, giáo viên không còn đóng vai trò đơn thuần là người 
truyền đạt kiến thức, giáo viên trở thành người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn các hoạt 
động độc lập hoặc theo nhóm nhỏ để học sinh tự lực chiếm lĩnh nội dung học tập, 
9 
chủ động đạt các mục tiêu kiến thức, kĩ năng, thái độ theo yêu cầu của chương trình. 
Trên lớp, học sinh hoạt động là chính, giáo viên có vẻ "nhàn" hơn nhưng trước đó, 
khi soạn giáo án, giáo viên đã phải đầu tư công sức, thời gian rất nhiều so với kiểu 
dạy và học thụ động mới có thể thực hiện bài lên lớp với vai trò là người gợi mở, 
xúc tác, động viên, cố vấn, trọng tài trong các hoạt động tìm tòi hào hứng, tranh luận 
sôi nổi của học sinh. Giáo viên phải có trình độ chuyên môn sâu rộng, có trình độ sư 
phạm lành nghề mới có thể tổ chức, hướng dẫn các hoạt động của học sinh mà nhiều 
khi diễn biến ngoài tầm dự kiến của giáo viên. 
 c) Về kĩ thuật tổ chức hoạt động học của học sinh 
 Theo quan điểm dạy học định hướng phát triển năng lực học sinh, quá trình 
dạy - học bao gồm một hệ thống các hành động có mục đích của giáo viên tổ chức 
hoạt động trí óc và tay chân của học sinh, đảm bảo cho học sinh chiếm lĩnh được nội 
dung dạy học, đạt được mục tiêu xác định. Trong quá trình dạy học, giáo viên tổ 
chức định hướng hành động chiếm lĩnh tri thức của học sinh phỏng theo tiến trình 
của chu trình sáng tạo khoa học. Như vậy, chúng ta có thể hình dung diễn biến của 
hoạt động dạy học như sau: 
 - Giáo viên tổ chức tình huống, giao nhiệm vụ cho học sinh. Học sinh hăng 
hái đảm nhận nhiệm vụ, gặp khó khăn, nảy sinh vấn đề cần tìm tòi giải quyết. Dưới 
sự chỉ đạo của giáo viên, vấn đề được diễn đạt chính xác hóa, phù hợp với mục tiêu 
dạy học và c