Tài liệu luyện thi THPT Quốc gia môn Vật lý - Chủ đề 1: Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định

pdf 11 trang Người đăng duyenlinhkn2 Ngày đăng 22/10/2025 Lượt xem 28Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Tài liệu luyện thi THPT Quốc gia môn Vật lý - Chủ đề 1: Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu luyện thi THPT Quốc gia môn Vật lý - Chủ đề 1: Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
1 
CHỦ ĐỀ 1.CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN 
QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH 
I. KIẾN THỨC 
1. Toạ độ góc 
 Khi vật rắn quay quanh một trục cố định (hình 1) thì : 
 - Mỗi điểm trên vật vạch một đường tròn nằm trong mặt phẳng vuông góc với trục quay, 
có bán kính r bằng khoảng cách từ điểm đó đến trục quay, có tâm O ở trên trục quay. 
 - Mọi điểm của vật đều quay được cùng một góc trong cùng một khoảng thời gian. 
 Trên hình 1, vị trí của vật tại mỗi thời điểm được xác định bằng góc φ giữa một mặt 
phẳng động P gắn với vật và một mặt phẳng cố định P0 (hai mặt phẳng này đều chứa trục 
quay Az). Góc φ được gọi là toạ độ góc của vật. Góc φ được đo bằng rađian, kí hiệu là rad. 
 Khi vật rắn quay, sự biến thiên của φ theo thời gian t thể hiện quy luật chuyển động quay 
của vật. 
2. Tốc độ góc 
 Tốc độ góc là đại lượng đặc trưng cho mức độ nhanh chậm của chuyển động quay của vật 
rắn. 
 Ở thời điểm t, toạ độ góc của vật là φ. Ở thời điểm t + Δt, toạ độ góc của vật là φ + Δφ. 
Như vậy, trong khoảng thời gian Δt, góc quay của vật là Δφ. 
 Tốc độ góc trung bình ωtb của vật rắn trong khoảng thời gian Δt là : 
ttb ∆
∆
=
ϕ
ω (1.1) 
 Tốc độ góc tức thời ω ở thời điểm t (gọi tắt là tốc độ góc) được xác định bằng giới hạn 
của tỉ số 
t∆
∆ϕ
 khi cho Δt dần tới 0. Như vậy : 
tt ∆
∆
=
→∆
ϕ
ω
0
lim hay )(' tϕω = (1.2) 
 Đơn vị của tốc độ góc là rad/s. 
3. Gia tốc góc 
 Tại thời điểm t, vật có tốc độ góc là ω. Tại thời điểm t + Δt, vật có tốc độ góc là ω + Δω. 
Như vậy, trong khoảng thời gian Δt, tốc độ góc của vật biến thiên một lượng là Δω. 
 Gia tốc góc trung bình γtb của vật rắn trong khoảng thời gian Δt là : 
ttb ∆
∆
=
ωγ (1.3) 
 Gia tốc góc tức thời γ ở thời điểm t (gọi tắt là gia tốc góc) được xác định bằng giới hạn 
của tỉ số 
t∆
∆ω
 khi cho Δt dần tới 0. Như vậy : 
tt ∆
∆
=
→∆
ωγ
0
lim hay )(' tωγ = (1.4) 
 Đơn vị của gia tốc góc là rad/s2. 
4. Các phương trình động học của chuyển động quay 
 a) Trường hợp tốc độ góc của vật rắn không đổi theo thời gian (ω = hằng số, γ = 0) thì 
chuyển động quay của vật rắn là chuyển động quay đều. 
 Chọn gốc thời gian t = 0 lúc mặt phẳng P lệch với mặt phẳng P0 một góc φ0, từ (1) ta có : 
 φ = φ0 + ωt (1.5) 
 b) Trường hợp gia tốc góc của vật rắn không đổi theo thời gian (γ = hằng số) thì chuyển 
động quay của vật rắn là chuyển động quay biến đổi đều. 
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
2 
 Các phương trình của chuyển động quay biến đổi đều của vật rắn quanh một trục cố định 
: 
 tγωω += 0 (1.6) 
2
00 2
1
tt γωϕϕ ++= (1.7) 
 )(2 0202 ϕϕγωω −=− (1.8) 
 trong đó φ0 là toạ độ góc tại thời điểm ban đầu t = 0. 
 ω0 là tốc độ góc tại thời điểm ban đầu t = 0. 
 φ là toạ độ góc tại thời điểm t. 
 ω là tốc độ góc tại thời điểm t. 
 γ là gia tốc góc (γ = hằng số). 
 Nếu vật rắn chỉ quay theo một chiều nhất định và tốc độ góc tăng dần theo thời gian thì 
chuyển động quay là nhanh dần. 
 Nếu vật rắn chỉ quay theo một chiều nhất định và tốc độ góc giảm dần theo thời gian thì 
chuyển động quay là chậm dần. 
5. Vận tốc và gia tốc của các điểm trên vật quay 
 Tốc độ dài v của một điểm trên vật rắn liên hệ với tốc độ góc ω của vật rắn và bán kính 
quỹ đạo r của điểm đó theo công thức : 
 rv ω= (1.9) 
 Nếu vật rắn quay đều thì mỗi điểm của vật chuyển động tròn đều. Khi đó vectơ vận tốc v 
của mỗi điểm chỉ thay đổi về hướng mà không thay đổi về độ lớn, do đó mỗi điểm của vật có 
gia tốc hướng tâm na

 với độ lớn xác định bởi công thức : 
 r
r
v
an
2
2
ω== (1.10) 
 Nếu vật rắn quay không đều thì mỗi điểm của vật chuyển động tròn không đều. Khi đó 
vectơ vận tốc v của mỗi điểm thay đổi cả về hướng và độ lớn, do đó mỗi điểm của vật có gia 
tốc a (hình 2) gồm hai thành phần : 
 + Thành phần na

 vuông góc với v , đặc trưng cho sự thay đổi về hướng của v , thành phần 
này chính là gia tốc hướng tâm, có độ lớn xác định bởi công thức : 
 r
r
v
an
2
2
ω== (1.11) 
 + Thành phần ta

 có phương của v , đặc trưng cho sự thay đổi về độ lớn của v , thành phần 
này được gọi là gia tốc tiếp tuyến, có độ lớn xác định bởi công thức : 
γr
t
v
at =∆
∆
=
 (1.12) 
 Vectơ gia tốc a của điểm chuyển động tròn không đều trên vật là : 
 tn aaa

+=
 (1.13) 
 Về độ lớn : 22 tn aaa += (1.14) 
 Vectơ gia tốc a của một điểm trên vật rắn hợp với bán kính OM của 
nó một góc α, với : 
 2tan ω
γ
α ==
n
t
a
a
 (1.15) 
 (1.15) 
v

ta

na

a

r
 O
M
α
Hình 2 
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
3 
II.CÁC DẠNG BÀI TẬP. 
BÀI TOÁN 1: VẬT RẮN QUAY ĐỀU QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH 
Tốc độ góc: constω = Gia tốc góc: 0γ = Tọa độ góc: 0 tϕ ϕ ω= + 
Góc quay: .tϕ ω= 
Công thức liên hệ: rv ω= 22 f
T
pi
ω pi= =
2
2
.n
v
a r
r
ω= =
BÀI TOÁN 2: VẬT RẮN QUAY BIẾN ĐỔI ĐỀU QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH 
Gia tốc góc: γ = const Tốc độ góc: 0ω ω γ= + t Tọa độ góc: 20 0 12ϕ ϕ ω γ= + +t t Tốc độ góc tb: 
tb t
ϕ
ω
∆
=
∆
Phương trình độc lập với thời gian: 2 20 02 ( )ω ω γ ϕ ϕ− = − 
Góc quay: 20
1
2
t tϕ ω γ= +
 Số vòng quay: 
2
n
ϕ
pi
=
2
n
ϕ
pi
=
Gia tốc pháp tuyến: r
dt
d
r
dt
dv
att .. γ
ω
===
 Gia tốc hướng tâm: 
2
2
.n
v
a r
r
ω= =
Gia tốc: 2 2 4 2.t na a a r ω γ= + = + 
VÍ DỤ MINH HỌA 
VD1. Phương trình chuyển động quay biến đổi đều của một vật rắn quanh một trục có dạng 
ϕ = 4 + 2t + 2t2 (rad). Tính tốc độ góc của vật tại thời điểm t = 2 s. 
HD: So với phương trình: ϕ = ϕ0 + ω0t + 12 γt
2
 thì ϕ0 = 4 rad; ω0 = 2 rad/s; γ = 4 rad/s2. Thay 
t = 2 s vào phương trình ω = ω0 + γt, ta có: ω = 10 rad/s. 
VD2. Một chiếc quạt điện đang quay với tốc độ góc 1200 vòng/phút thì bị mất điện, sau 8 
giây kể từ lúc mất điện, quạt dừng lại hẵn. Coi chuyển động quay của quạt sau khi mất điện 
là chậm dần đều. Tính gia tốc góc và số vòng quạt quay được sau khi mất điện. 
HD. Ta có: γ = 0 0 20.2
8t
ω ω pi− −
= = - 5pi (rad/s2); ϕ = 
2 2
0
2
ω ω
γ
−
= 160pi rad = 80 vòng. 
VD3. Một vật rắn bắt đầu quay nhanh dần đều quanh một trục cố định. Sau 5 giây kể từ lúc 
bắt đầu quay, nó quay được một góc 25 rad. Tính vận tốc góc mà vật rắn đạt được sau 15 s 
kể từ lúc bắt đầu quay. 
HD. Ta có: ϕ = 1
2
γt2 (vì ω0 = 0)  γ = 22t
ϕ
 = 2 rad/s2; ω = ω0 + γt = 30 rad/s. 
VD4. Vật rắn quay nhanh dần đều từ trạng thái nghĩ. Trong giây thứ 2 vật quay được 3 vòng. 
Hỏi trong 5 giây đầu tiên vật quay được một góc là bao nhiêu? 
HD.Vì ϕ0 = 0; ω0 = 0 nên: ∆ϕ = 12 γ.2
2
 - 
1
2
γ.12 = 3.2pi rad  γ = 4pi rad/s2  ϕ5 = 12 γ.5
2
 = 
50pi rad = 25 vòng. 
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
4 
VD5. Từ trạng thái nghỉ, một đĩa bắt đầu quay quanh một trục cố định với gia tốc không đổi. 
Sau 10 s, đĩa quay được một góc 50 rad. Tìm góc mà đĩa quay được trong 10 s tiếp theo. 
HD.Vì ϕ0 = 0 và ω0 = 0 nên: ϕ10 = 12 γ.10
2
 = 50 rad  γ = 2 rad/s2. Góc quay được trong 10 
giây tiếp theo (từ cuối giây thứ 10 đến cuối giây thứ 20) là: ∆ϕ = 1
2
γ.202 - 1
2
γ.102 = 150 rad. 
VD6. Một vật rắn quay nhanh dần đều quanh một trục cố định, trong 3,14 s tốc độ góc của 
nó tăng từ 120 vòng/phút đến 300 vòng/phút. Lấy 3,14pi = . Tính độ lớn gia tốc góc của vật 
rắn. 
HD. Ta có: γ = 0
t
ω ω−
 = 
3.2 2.2
3,14
pi pi−
 = 2 rad/s2. 
VD7. Một bánh xe đang quay quanh một trục cố định với tốc độ góc 10 rad/s thì bị hãm. 
Bánh xe quay chậm dần đều, sau 5 s kể từ lúc hãm thì dừng hẳn. Tính độ lớn gia tốc góc của 
bánh xe. 
HD. Ta có: |γ| = | 0
t
ω ω− | = | 0 10
5
− | = 2 rad/s2. 
VD8. Một vật rắn quay chậm dần đều quanh một trục quay cố định. Lúc t = t1 vật có vận tốc 
góc ω1 = 10pi rad/s. Sau khi quay được 10 vòng thì vật có vận tốc góc ω2 = 2pi rad/s. Tính gia 
tốc góc của chuyển động quay. 
HD. Ta có: γ = 
2 2
2 1
2
ω ω
ϕ
−
∆
 = 
2 2 2 22 10
2.10.2
pi pi
pi
−
= - 2,4pi rad/s2. 
VD9. Vật rắn quay chậm dần đều với vận tốc góc ban đầu ω0; quay được 20 vòng thì dừng 
hẵn. Biết trong giây cuối cùng trước khi dừng, vật quay được một vòng. Tính vận tốc góc 
ban đầu ω0. 
HD. Gọi t là thời gian quay ωt-1 là vận tốc đầu trong giây cuối thì ta có: ωt = 0 = ωt-1 + γ.1  
ωt-1 = - γ. Góc quay được trong giây cuối cùng: ∆ϕ = 2pi = 
2 2 2
1 0 ( )
2 2
t tω ω γ
γ γ
−
− − −
= 
 γ = - 4pi rad/s2. => ω0 = 2 2.( 4 ).20.2γϕ pi pi− = − − = 8pi 5 (rad/s). 
VD10. Một chất điểm bắt đầu chuyển động nhanh dần trên một đường tròn bán kính 20 cm 
với gia tốc tiếp tuyến 5 cm/s2. Hỏi sau bao lâu kể từ lúc bắt đầu chuyển động, gia tốc tiếp 
tuyến bằng gia tốc pháp tuyến. 
HD. Ta có: at = rγ  γ = ta
r
 = 0,25 rad/s2. Khi at = rγ = an = ω2r thì ω = γ = 0,5 rad/s  t = 
0ω ω
γ
−
 = 2 s. 
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
5 
III.ĐỀ TRẮC NGHIỆM LÝ THUYẾT TỔNG HỢP. 
1. Trong chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định, mọi điểm của vật có 
A. quĩ đạo chuyển động giống nhau. B. cùng tọa độ góc. 
C. tốc độ góc quay bằng nhau. D. tốc độ dài bằng nhau. 
2. Một vật rắn quay đều xung quanh một trục. Một điểm của vật cách trục quay một khoảng 
là R thì có: 
A. tốc độ góc càng lớn nếu R càng lớn. 
B. tốc độ góc càng lớn nếu R càng nhỏ. 
C. tốc độ dài càng lớn nếu R càng lớn. 
D. tốc độ dài càng lớn nếu R càng nhỏ. 
3. Một điểm trên trục rắn cách trục quay một khoảng R. Khi vật rắn quay đều quanh trục, 
điểm đó có tốc độ dài là v. Tốc độ góc của vật rắn là: 
A. ω = 
R
v
 B. ω = 
R
v2
 C. ω = vR D. ω = 
v
R
4. Khi một vật rắn quay đều xung quanh một trục cố định đi qua vật thì một điểm của vật 
cách trục quay một khoảng là R ≠ 0 có: 
A. véc tơ vận tốc dài không đổi. B. độ lớn vận tốc góc biến đổi. 
C. độ lớn vận tốc dài biến đổi. D. véc tơ vận tốc dài biến đổi. 
5. Khi một vật rắn đang quay xung quanh một trục cố định đi qua vật, một điểm của vật cách 
trục quay một khoảng là R ≠ 0 có độ lớn của gia tốc tiếp tuyến luôn bằng không. Tính chất 
chuyển động của vật rắn đó là: 
A. quay chậm dần. B. quay đều. 
C. quay biến đổi đều. D. quay nhanh dần đều. 
6. Một đĩa phẳng đang quay quanh trục cố định đi qua tâm và vuông góc với mặt phẳng đĩa 
với tốc độ góc không đổi. Một điểm bất kì nằm ở mép đĩa 
A. không có cả gia tốc hướng tâm và gia tốc tiếp tuyến. 
B. chỉ có gia tốc hướng tâm mà không có gia tốc tiếp tuyến. 
C. chỉ có gia tốc tiếp tuyến mà không có gia tốc hướng tâm. 
D. có cả gia tốc hướng tâm và gia tốc tiếp tuyến. 
7. Khi một vật rắn quay xung quanh một trục cố định xuyên qua vật, các điểm trên vật rắn 
(không thuộc trục quay): 
E. có gia tốc góc tức thời khác nhau. 
F. quay được những góc quay không bằng nhau trong cùng một khoảng thời gian. 
G. có tốc độ góc tức thời bằng nhau. 
H. có cùng tốc độ dài tức thời. 
8. Chọn câu sai. 
 A. Vận tốc góc và gia tốc góc là các đại lượng đặc trưng cho chuyển động quay của 
vật rắn. 
 B. Độ lớn của vận tốc góc gọi là tốc độ góc. 
 C. Nếu vật rắn quay đều thì gia tốc góc không đổi. 
 D. Nếu vật rắn quay không đều thì vận tốc góc thay đổi theo thời gian. 
9. Khi một vật rắn đang quay xung quanh một trục cố định đi qua vật, một điểm của vật cách 
trục quay một khoảng là R ≠ 0 có độ lớn vận tốc dài phụ thuộc vào thời gian t theo biểu thức 
v = 5t (m/s). Tính chất chuyển động của vật rắn đó là: 
A. quay chậm dần. B. quay đều. 
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
6 
C. quay biến đổi đều. D. quay nhanh dần đều. 
10. Chọn câu trả lời đúng: 
Một vật chuyển động tròn trên đường tròn bán kính R với tốc độ góc ω, véc tơ vận 
tốc dài: 
I. có phương vuông góc với bán kính quĩ đạo R. 
J. có phương tiếp tuyến với quĩ đạo. 
K. có độ lớn v = Rω. 
L. Cả A, B, C đều đúng. 
11. Vectơ gia tốc tiếp tuyến của một chất điểm chuyển động tròn chậm dần đều: 
 A. có phương vuông góc với vectơ vận tốc. 
 B. cùng phương, cùng chiều với vectơ vận tốc. 
 C. cùng phương với vectơ vận tốc. 
 D. cùng phương, ngược chiều với vectơ vận tốc. 
12. Vectơ gia tốc pháp tuyến của một chất điểm chuyển động tròn đều: 
 A. bằng 0. 
 B. có phương vuông góc với vectơ vận tốc. 
 C. cùng phương với vectơ vận tốc. 
 D. cùng phương, cùng chiều với vectơ vận tốc. 
13. Khi một vật rắn đang quay chậm dần đều xung quanh một trục cố định xuyên qua vật thì: 
A. gia tốc góc luôn có giá trị âm. 
B. tích tốc độ góc và gia tốc góc là số dương. 
C. tích tốc độ góc và gia tốc góc là số âm. 
D. tốc độ góc luôn có giá trị âm. 
14. Gia tốc hướng tâm của một vật rắn (được coi như một chất điểm) chuyển động tròn 
không đều: 
A. nhỏ hơn gia tốc tiếp tuyến của nó. 
B. bằng gia tốc tiếp tuyến của nó. 
C. lớn hơn gia tốc tiếp tuyến của nó. 
D. có thể lớn hơn, nhỏ hơn hay bằng gia tốc tiếp tuyến của nó. 
15. Gia tốc toàn phần của một vật rắn (được coi như một chất điểm) chuyển động tròn không 
đều: 
 A. nhỏ hơn gia tốc tiếp tuyến của nó. B. bằng gia tốc tiếp tuyến của nó. 
 C. lớn hơn gia tốc tiếp tuyến của nó. D. có thể lớn hơn, nhỏ hơn hay bằng gia tốc 
tiếp tuyến của nó. 
16. Phương trình nào sau đây biểu diễn mối quan hệ giữa tốc độ góc ω và thời gian t trong 
chuyển động quay nhanh dần đều của vật rắn quay quanh một trục cố định? 
A. ω = -5 + 4t (rad/s) B. ω = 5 - 4t (rad/s) 
C. ω = 5 + 4t2 (rad/s) D. ω = - 5 - 4t (rad/s) 
17. Một vật rắn chuyển động đều vạch nên quĩ đạo tròn, khi đó gia tốc: 
A. a = at B. a = an 
C. a
= 0 D. Cả A, B, C đều sai. 
trong đó: a = gia tốc toàn phần; at = gia tốc tiếp tuyến; an = gia tốc pháp tuyến (gia tốc hướng 
tâm). 
18. Trong chuyển động quay biến đổi đều một điểm trên vật rắn, vectơ gia tốc toàn phần 
(tổng vectơ gia tốc tiếp tuyến và vectơ gia tốc hướng tâm) của điểm ấy 
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
7 
 A. có độ lớn không đổi. B. Có hướng không đổi. 
C. có hướng và độ lớn không đổi. D. Luôn luôn thay đổi. 
19. Một vật rắn quay nhanh dần đều xung quanh một trục cố định. Sau thời gian t kể từ lúc 
vật bắt đầu quay thì góc mà vật quay được 
 A. tỉ lệ thuận với t. B. tỉ lệ thuận với t2. 
C. tỉ lệ thuận với t . D. tỉ lệ nghịch với t . 
20. Trong chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định, mọi điểm của vật 
A. đều quay được cùng một góc trong cùng một khoảng thời gian. 
B. quay được các góc khác nhau trong cùng khoảng thời gian. 
C. có cùng tọa độ góc. D. có quỹ đạo tròn với bán kính bằng nhau. 
21. Một vật rắn đang quay quanh một trục cố định đi qua vật , một điểm xác định trên vật rắn 
ở cách trục quay khỏang r≠0 có độ lớn vận tốc dài là một hằng số . Tính chất chuyển động 
của vật rắn đó là 
 A. quay chậm dần B. quay đều C. quay biến đổi đều D. quay nhanh 
dần 
22. Một vật rắn quay biến đổi đều quanh một trục cố định đi qua vật. Một điểm xác định trên 
vật rắn cách trục quay khoảng r≠0 có 
A. tốc độ góc không biến đổi theo thời gian. B. gia tốc góc biến đổi theo thời 
gian 
C. độ lớn gia tốc tiếp tuyến biến đổi theo thời gian D. tốc độ góc biến đổi theo thời 
gian 
23. Một vật rắn quay biến đổi đều quanh một trục cố định đi qua vật. Một điểm xác định trên 
vật rắn và không nằm trên trục quay có: 
A. độ lớn của gia tốc tiếp tuyến thay đổi. B. gia tốc góc luôn biến thiên theo thời 
gian. 
C. gia tốc hướng tâm luôn hướng vào tâm quỹ đạo tròn của điểm đó. 
D. tốc độ dài biến thiên theo hàm số bậc hai của thời gian. 
24. Chọn câu Sai. Trong chuyển động của vật rắn quanh một trục cố định thì mọi điểm của 
vật rắn: 
 A. có cùng góc quay. B. có cùng chiều quay. 
C. đều chuyển động trên các quỹ đạo tròn. D. đều chuyển động trong cùng 
một mặt phẳng. 
25. Một vật rắn quay đều xung quanh một trục, một điểm M trên vật rắn cách trục quay một 
khoảng R thì có 
A. tốc độ góc ω tỉ lệ thuận với R; B. tốc độ góc ω tỉ lệ nghịch với R 
C. tốc độ dài v tỉ lệ thuận với R; D. tốc độ dài v tỉ lệ nghịch với R 
26. Phát biểu nào sau đây là không đúng đối với chuyển động quay đều của vật rắn quanh 
một trục ? 
A. Tốc độ góc là một hàm bậc nhất của thời gian. B. Gia tốc góc của vật bằng 
0. 
C. Trong những khoảng thời gian bằng nhau, vật quay được những góc bằng nhau. 
D. Phương trình chuyển động (pt toạ độ góc) là một hàm bậc nhất của thời gian. 
27. Một vật rắn quay quanh trục cố định đi qua vật. Một điểm cố định trên vật rắn nằm ngoài 
trục quay có tốc độ góc không đổi. Chuyển động quay của vật rắn đó là quay 
A.đều. B.nhanh dần đều. C.biến đổi đều. D.chậm dần đều. 
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
8 
28 Khi vật rắn quay đều quanh trục cố định với tốc độ góc ω thì một điểm trên vật rắn cách 
trục quay một khoảng r có gia tốc hướng tâm có độ lớn bằng: 
A. ω2r. B. ω2/r. C.0. D. ωr2. 
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM PHẦN LÝ THUYẾT 
1C 2C 3A 4D 5B 6B 7G 8C 9D 10L 
11 D 12B 13C 14D 15C 16D 17B 18D 19B 20A 
21 B 22D 23C 24D 25C 26A 27A 28A 
TRẮC NGHIỆM BÀI TẬP TỔNG HỢP: 
1. Một đĩa đặc đồng chất có dạng hình tròn bánh kính R đang quay tròn đều quanh trục của 
nó. Tỉ số gia tốc hướng tâm của điểm N trên vành đĩa với điểm M cách trục quay một 
khoảng cách bằng nửa bán kính của đĩa bằng: 
A. 1
2
 B. 1 C. 2 D. 4 
2. Một xe đạp có bánh xe đường kính 700 mm, chuyển động đều với tốc độ 12,6 km/h. Tốc 
độ góc của đầu van xe đạp là: 
A. 5 rad/s B. 10 rad/s C. 20 rad/s D. Một giá trị khác. 
3. Một vật hình cầu bán kính R = 25 m, chuyển động quay đều quanh một trục ∆ thẳng đứng 
đi qua tâm của nó. Khi đó một điểm A trên vật, nằm xa trục quay ∆ nhất chuyển động với tốc 
độ 36 km/h. Gia tốc hướng tâm của A bằng: 
A. 0,4 m/s2 B. 4 m/s2 C. 2,5 m/s2 D. Một giá trị khác. 
4. Một đĩa đặc đồng chất có dạng hình tròn bánh kính R = 30 cm đang quay tròn đều quanh 
trục của nó, thời gian quay hết 1 vòng là 2 s. Biết rằng điểm A nằm trung điểm giữa tâm O 
của vòng tròn với vành đĩa. Tốc độ dài của điểm A là: 
A. 47 cm/s B. 4,7 cm/s C. 94 cm/s D. 9,4 cm/s 
5. Một đĩa đặc đồng chất có dạng hình tròn bánh kính R đang quay tròn đều quanh trục của 
nó. Hai điểm A, B nằm trên cùng một đường kính của đĩa. Điểm A nằm trên vành đĩa, điểm 
B nằm trung điểm giữa tâm O của vòng tròn với vành đĩa. Tỉ số tốc độ góc của hai điểm A 
và B là: 
A. A
B
1
4
ω
=
ω
 B. A
B
1
2
ω
=
ω
 C. A
B
2
ω
=
ω
 D. A
B
1
ω
=
ω
6. Kim giờ của một chiếc đồng hồ có chiều dài bằng 3/4 chiều dài kim phút. Coi như các kim 
quay đều. Tỉ số tốc độ góc của đầu kim phút và đầu kim giờ là 
A. 12; B. 1/12; C. 24; D. 1/24 
7. Kim giờ của một chiếc đồng hồ có chiều dài bằng 3/4 chiều dài kim phút. Coi như các kim 
quay đều. Tỉ số giữa vận tốc dài của đầu kim phút và đầu kim giờ là 
A. 1/16; B. 16; C. 1/9; D. 9 
8. Kim giờ của một chiếc đồng hồ có chiều dài bằng 3/4 chiều dài kim phút. Coi như các kim 
quay đều. Tỉ số gia tốc hớng tâm của đầu kim phút và đầu kim giờ là 
A. 92; B. 108; C. 192; D. 204 
9. Một bánh xe quay đều xung quanh một trục cố định với tần số 3600 vòng/min. Tốc độ góc 
của bánh xe này là: 
A. 120π rad/s; B. 160π rad/s; C. 180π rad/s; D. 240π rad/s 
10. Một bánh xe quay đều xung quanh một trục cố định với tần số 3600 vòng/min. Trong 
thời gian 1,5s bánh xe quay được một góc bằng: 
 - ĐT: 01689.996.187 Diễn đàn:  - vuhoangbg@gmail.com 
BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC – ÔN, LUYỆN THI ĐẠI HỌC VẬT LÝ - CƠ HỌC VẬT RẮN 
9 
A. 90π rad; B. 120π rad; C. 150π rad; D. 180π rad 
11. Kim giờ của một đồng hồ có chiều dài 8 cm. Tốc độ dài của đầu kim là 
A.1,16.10-5 m/s. B.1,16.10-4 m/s. C.1,16.10-3 m/s. D.5,81.10-4 m/s. 
12. Một vật rắn chuyển động quay quanh một trục với tọa độ góc là một hàm t

Tài liệu đính kèm:

  • pdftai_lieu_luyen_thi_thpt_quoc_gia_mon_vat_ly_chu_de_1_chuyen.pdf