Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao khả năng giao tiếp của học sinh trong tiết dạy SPEAK Tiếng Anh Lớp 8

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HẢI PHÒNG
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN TIÊN LÃNG
 ˜ & ™
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Nâng cao khả năng giao tiếp của học sinh trong tiết dạy SPEAK Tiếng Anh lớp 8
Giáo viên: Phạm Thị Phương Thủy
Môn : Tiếng Anh
Trường: THCS Vinh Quang- Tiên Lãng –Hải Phòng
MỤC LỤC
TT
Nội dung
Trang
1.
A. Thực trạng
3
2.
B. Giải pháp
5
3.
I. Giáo dục tư tưởng
5
4. 
II. Sử dụng linh hoạt các kỹ thuật trong tiết dạy
6
5. 
III. Phát triển kỹ năng nói Tiếng Anh qua tình huống thực tế
7
6.
IV. Ví dụ minh họa
7
7. 
C. Kết luận
12
A. THỰC TRẠNG
Chương trình Tiếng Anh mới bậc THCS đã được triển khai thực hiện trên toàn quốc. Nét đổi mới nổi bật của nội dung chương trình này là tạo cơ hội tối đa cho học sinh luyện tập 4 kĩ năng nghe, nói, đọc và viết trên những chủ đề và tình huống hay nội dung giao tiếp có liên quan đến môi trường sống trong và ngoài nước. Sự thay đổi trên tạo điều kiện cho việc dạy và học tiếng Anh trong nhà trường phổ thông trở thành việc dạy sinh ngữ thay vì là dạy từ ngữ như nhiều năm trước đây. 
	Hơn nữa, việc dạy học ngoại ngữ thực chất là hoạt động rèn luyện năng lực giao tiếp dưới các dạng nghe, nói, đọc, viết. Muốn rèn luyện được năng lực giao tiếp cần có môi trường với những tình huống đa dạng của cuộc sống. Môi trường này chủ yếu do giáo viên tạo ra dưới dạng những tình huống giao tiếp và học sinh phải tìm cách ứng xử bằng ngoại ngữ cho phù hợp với tình huống giao tiếp cụ thể.
	Mục đích dạy học ngoại ngữ không nhằm hướng học sinh vào nghiên cứu hệ thống ngôn ngữ mà nhằm giúp người học sử dụng hệ thống ngôn ngữ đó như một công cụ giao tiếp, nghĩa là nhằm rèn cho học sinh năng lực giao tiếp. Năng lực giao tiếp này được thể hiện bằng khả năng sử dụng sáng tạo những quy tắc ngôn ngữ để thực hiện giao tiếp theo tình huống. Như vậy, nắm chắc hệ thống ngôn ngữ không phải là đích cuối mà chỉ là phương tiện để đạt được các mục đích giao tiếp.
Qua thực tế ở các trường THCS trong huyện Tiên Lãng nói chung và trường THCS Vinh Quang nói riêng, khi bắt đầu học môn ngoại ngữ phần lớn học sinh thích học, nhưng dần dần học sinh lại chán học. Hầu hết các em rất yếu về kỹ năng nói. Thậm chí có rất nhiều học sinh khi học xong chương trình tiếng Anh bậc THCS lại không nói được những câu nói tiếng Anh đơn giản nhất, xử lý tình huống trong giao tiếp tiếng Anh rất chậm chạp, rất ngại nói tiếng Anh với người nước ngoài. Từ đó cho thấy việc giao tiếp bằng tiếng Anh của học sinh rất hạn chế. 
Trước tình hình đó, là một giáo viên trực tiếp dạy tiếng Anh khối 8, đối tượng đã được tiếp xúc với ngôn ngữ tiếng Anh qua 2 năm lớp 6 và lớp 7, bản thân tôi trăn trở thật nhiều làm sao để học sinh có thể nắm vững, thoải mái trong giao tiếp bằng tiếng Anh. Trong quá trình vừa dạy vừa tìm hiểu quan sát học sinh, tôi phát hiện việc rèn luyện kĩ năng nói cho học sinh có rất nhiều vấn đề. 
Phần lớn học sinh chưa biết cách học nói, học sinh thường thấy luyện nói là khó nhất. Vì bản thân học sinh có vốn từ vựng rất ít, kiến thức ngữ pháp lại hạn chế, từ đó để diễn đạt một câu tiếng Anh là điều hết sức khó khăn. Làm thế nào để giúp học sinh có thể vận dụng được vốn từ vựng và cấu trúc ngữ pháp của mình để nói tiếng Anh có hiệu quả? Do vậy trong quá trình dạy học, tôi tự tìm kiếm một số phương pháp tích cực, đơn giản, dễ hiểu thiết thực đảm bảo tính khoa học, nhằm phát triển khả năng tư duy; sự suy đoán và tính sáng tạo của học sinh. Để tháo gỡ những khó khăn trên, trong quá trình dạy tiếng Anh lớp 8 trong các năm qua cũng như trong năm học này tôi đã nghiên cứu kỹ chương trình sách giáo khoa , sách hướng dẫn giảng dạy và nhiều tài liệu liên quan, thảo luận với đồng nghiệp giàu kinh nghiệm trong các cuộc họp chuyên môn, tập huấn hè để tìm ra hướng khắc phục khó khăn, nhằm giúp các em học tốt hơn, vận dụng được kiến thức đã học để làm được các bài tập theo yêu cầu.Trên cơ sở đúc kết kinh nghiệm của bản thân và các kiến thức có được qua tài liệu tham khảo, tôi viết đề tài nhỏ này nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của bộ môn, đổi mới phương pháp dạy và học.Với phạm vi sáng kiến nhỏ này tôi mạnh dạn đi sâu vào một vấn đề “Nâng cao khả năng giao tiếp của học sinh trong tiết dạy Speak Tiếng Anh lớp 8”.
Bước vào đầu năm học để nắm rõ tình hình, sức học, kĩ năng nói của học sinh khối 8. Đối tượng đã qua thực nghiệm học tiếng Anh ở lớp 6, 7. Tôi làm một bước khảo sát đầu năm với các tình huống giao tiếp gợi ý như sau:
* Giới thiệu, làm quen bạn mới.
* Hỏi về nơi bạn sống
* Giới thiệu những người trong gia đình.
* Hỏi về trường lớp, thầy cô, bạn bè.
* Hỏi về sở thích, thời gian, công việc hàng ngày.
* Hỏi về thời tiết, các mùa,
KẾT QUẢ
Khối
Sĩ số
Giỏi
Khá
TB
Yếu
Kém
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
8
108
11
10,2
21
19,4
22
20,4
46
42,6
8
7,4
 Qua kết quả trên tôi nhận thấy kĩ năng nói của các em còn nhiều hạn chế. Các em chưa hiểu được bài, chưa vận dụng được kiến thức mình đã học. Từ thực tế đó, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tiếng Anh tôi rất băn khoăn trăn trở, không biết làm thế nào để giúp học sinh luyện nói tốt tiếng Anh, giúp các em ham học. Với kinh nghiệm nhiều năm trực tiếp giảng dạy môn tiếng Anh, bước đầu rèn luyện kĩ cho học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết, tôi đưa ra một số kinh nghiệm sau trong quá trình dạy nói .
B. GIẢI PHÁP
I. GIÁO DỤC TƯ TƯỞNG
	Khi thực dạy môn tiếng Anh lớp 8 ở trường THCS Vinh Quang tôi luôn quan tâm đến việc tăng cường phát triển kĩ năng Nói cho học sinh, làm tiền đề cho các em rèn luyện kĩ năng Nghe, Đọc và Viết có thế các em mới thích thú môn học. Ngoài ra, tôi còn giáo dục cho các em hiểu rằng vì sao Bộ Giáo Dục lại đưa bộ môn tiếng Anh vào trường phổ thông. Chính vì môn tiếng Anh ở trường phổ thông cung cấp cho học sinh một công cụ giao tiếp mới để tiếp thu những tri thức khoa học kĩ thuật tiên tiến, tìm hiểu các nền văn hoá đa dạng và phong phú trên thế giới, dễ dàng hội nhập với cộng đồng quốc tế. Học xong THCS, học sinh cần nắm được kiến thức cơ bản, tối thiểu và tương đối hệ thống về tiếng Anh thực hành hiện đại. Có sự hiểu biết tương đối khái quát về đất nước con người và nền văn hoá của một số nước sử dụng tiếng Anh. Có khả năng sử dụng tiếng Anh như một công cụ giao tiếp ở mức độ đơn giản, cơ bản, phổ thông dưới dạng Nghe, Nói, Đọc, Viết.
II. SỬ DỤNG LINH HOẠT CÁC KỸ THUẬT TRONG TIẾT DẠY 
Nhận thấy việc giảng dạy tiết ghép 2 kỹ năng Speak và Listen vào trong 1 tiết dạy 45 phút và lớp học quá đông là không thể tiến hành đủ các bước luyện tập. Việc luyện tập chỉ hời hợt, quá trình tái tạo (reproduction) của học sinh chỉ thực hiện được với các học sinh khá giỏi, còn lại hầu hết các em không thể làm được bởi chỉ có một thời lượng vô cùng ít ỏi cho việc rèn luyện kỹ năng nói. Nhiều bài luyện speak có yêu cầu quá mở (open/ free), gợi ý mẫu câu quá ôm đồm làm học sinh rối trí, giới thiệu mẫu câu không ăn nhập với thông tin gợi ý. Học sinh yếu không biết nói gì; giáo viên thì không thể kiểm soát hết việc thực hành nói của học sinh để kịp thời giúp đỡ. Một số bài luyện nói: tranh vẽ không rõ, yêu cầu không cụ thể, mẫu câu không sát. Để khắc phục vấn đề này đòi hỏi giáo viên phải thiết kế lại bài giảng cho phù hợp với đồi tượng học sinh của mình, hợp lý với thời gian trên lớp. 
Giáo viên cần phát hiện ra những thiếu sót cơ bản của học sinh để có hướng khắc phục.
Quan tâm nhiều đến học sinh yếu kém giúp chúng quen dần với ngôn ngữ này và sử dụng trong cuộc sống. 
Giáo viên cần biết lựa chọn các thủ thuật phù hợp với từng đối tượng học sinh. Tạo mọi điều kiện gây hứng thú cho học sinh học bộ môn này nói chung rèn luyện kĩ năng nói cho học sinh nói riêng.
Trong các tiết dạy giáo viên cần tận dụng thời gian hướng dẫn cụ thể để học sinh hoạt động.
Cần nghiên cứu các hạn chế trong việc giảng dạy: thời gian, sĩ số lớp, đồ dùng dạy học các yếu tố vật chất như diện tích lớp học, giáo cụ trực quan. Vận dụng những phương tiện giảng hiện đại như máy tính, máy chiếu,..
Kết hợp linh hoạt giữa phương pháp truyền thống và phương pháp hiện đại.
Giáo viên cần khuyến khích động viên các em luyện tập thêm nhiều kĩ năng nói. Đặc biệt là giao tiếp với người nước ngoài. 
III. PHÁT TRIỂN KĨ NĂNG NÓI TIẾNG ANH QUA TÌNH HUỐNG THỰC TẾ 
	Để tạo thêm nhiều hứng thú cho học sinh tham gia vào các hoạt động thực hành, để giúp học sinh củng cố kiến thức, rèn luyện và phát triển các khả năng ngôn ngữ. Bên cạnh đó còn tạo điều kiện môi trường tiếng Anh cho học sinh được thực hành và áp dụng những kiến thức ngôn ngữ cũng như các mẫu lời nói được đưa vào thực tế giao tiếp.
- Nhằm mở rộng, bổ sung một số ngữ liệu mới nhất định, khắc sâu kiến thức cho học sinh, tạo điều kiện cho học sinh thực hành tốt các kiến thức đã học.
- Gây hứng thú học tiếng Anh, đẩy mạnh phong trào học tiếng Anh trong toàn trường, bồi dưỡng học sinh có năng khiếu.
- Giáo dục ý thức, tinh thần học tập cho học sinh, bồi dưỡng thế giới quan và nhân sinh quan cho học sinh.
- Giúp cho học sinh trong toàn trường có cơ hội giao tiếp với nhau bằng tiếng Anh, hiểu nhau hơn, tạo được sự thân thiện với nhau, nhằm thực hiện tốt cuộc vận động: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”của Bộ trưởng BGD & ĐT.
	Nội dung hình thức các hoạt động phải có sự thay đổi hoặc làm mới liên tục để ngày càng được phong phú hơn như:
Đóng kịch 
Nói chuyện theo chủ đề 
Thảo luận 
.
IV. VÍ DỤ MINH HỌA
 Period: 33 
UNIT 6: THE YOUNG PIONEERS CLUB
 Lesson 2: Speak 
Planning date:24/10/2013 
Teaching date:Class 8 A,B,C-30/10/2013 
I. Objectives:
- By the end of the lesson, Ss will be able to ask for favors and respond to favors, offer assistance and respond assistance.
1. Knowledge:
- Vocab: favor, flat tire.
- Language: Modals: can, could, may 
2. Skill: Speaking
3. Attitude: 
- Ss will be more self- confident when asking for favors and responding assistance.
II. Preparation.
- Teacher: board, pictures,poster, cassette ... 
- Students: books, notebooks
III. Anticipated problems.
- Mistake between asking for favor and offerring assistance
- Weak ss have difficulty in speaking
IV.PROCEDURE:
Teacher’s and Students’ activities
Contents and Board display
I. Warm up ( GW - 6’) 
- Greeting
-Ask Ss to do Ex in groups.
- Check groups’ work.
- Give feedback
1. Nam’s mother asked him to go to the market for her.
2.The tourist asked Hoa to show him the way to the police station.
3. The tourist asked the receptionist to show him the way to the nearest bank.
4.Mai asked Nam to carry her bags.
Present the new lesson: Use 4 pictures in Ex
II. NEW LESSON (34’)
1. Pre- speaking (10’) 
* Presentation:
- Present the two dialogues
Dialogue a
“Mrs. Ngoc is carrying a heavy bag, but she’s hurt her arm so she needs some help”
-T asks Ss: What do you say to ask for a favor?
- Ss answer: Can / Could you help me?
- T asks Ss: When do you ask for a favor?
- Ss answer : Need some help
- T asks Ss: How do you say to respond to favor?
-Ss answer : Certainly / Of course / Sure / No problem
- T asks Ss to copy down the following phrases
- Ss write in their notebooks
- T moves around and checks Ss write or not
- T asks Ss to work in pairs
B/ Dialogue b,
- T asks Ss to listen to the dialogue between a receptionist and a tourist
- Ss listen
- T asks some questions to checks Ss understanding
- Ss answer
Ÿ What does the receptionist say?
What’s for?
Ÿ Another way to offer assistance?
Ÿ How do you say to respond to assistance?
- T asks Ss to copy down the following phrases
- Ss write
- T asks Ss to repeat chorally and then individually all the phrases in the chart
- Ss repeat (chorus, individually)
- T asks Ss to work in pairs
2. While – speaking (14’)
- T gives the situation
- Ss work in pairs
- T gives another situations: 
- Ss work in pairs to make a similar dialogue then practice with their partners
- T moves around the class and helps Ss if necessary
- Ss practice the dialogue in front of the class
- Others notice and listen
- T gives marks
- T gives another situation
- Ss continue practicing
- T corrects the mistakes
- T gives new-words, writes on the board, guides Ss to read, asks the meaning
Suggested answer
3.Your friend: . , please?
You: . ?
Your friend : My bike has a flat tire. help me fix it?
You:	  .I’ll help you .
Your friend : .. 
You: You’re welcome
4. You: .?
Your aunt: Yes. I’m busy cooking meals now. go to the market and buy some vegetables for me?
You:	  . I’ll help you.
Your aunt: : . . 
* Post – speaking (10’)
Play - roles:
- T asks ss to play roles in pairs.
- Check pairs.
- Give feedback
Homework(5’)
- Assign homework.
- Instruct SS to do it at home
Ex: Complete these sentences to report what was said. 
1. “Can you go to the market for me?”
-> Nam’s mother asked him 
2. “Could you show me the way to the police station, please?”
-> The tourist asked Hoa 
3. “Can you show me the way to the nearest bank?”
-> The tourist asked the receptionist 
4. “Could you carry my bags, please?”
-> Mai asked Nam  
UNIT 6: THE YOUNG PIONEERS CLUB
 Lesson 2: Speak 
1. Dialogue 
a)
Mrs. Ngoc: Could you do me a favor, please?
Hoang: 	 Sure. What can I do for you?
Mrs.Ngoc : Can you help me carry my bag? I’ve hurt my arm.
Hoang:	 Certainly. I’ll help you.
Mrs. Ngoc: Thank you very much. That’s very kind of you.
Asking for favors
Responding to favors
- Can/ Could you help me, please?
- Could you do me a favor?
- I need a favor
- Can you ?
- Could you?
- Certainly / Of course Sure / No problem
- What can I do for you?
- How can I help you?
- I’m sorry. I’m really busy
b)
Receptionist: 	May I help you?
Tourist:	Yes. Can you show me the way to the nearest bank?
Receptionist: Sure. Turn right when you get out of the hotel. Turn left at the first corner. It’s on your right. 
Tourist:	Thank you very much.
Offering assistance
Responding assistance
- May I help you?
- Do you need any help?
- Let me help you
- Yes. That’s very kind of you
- No, thank you
- I’m fine
- I can manage
2. Practice
Now use the appropriate phrases in the box to make similar dialogues about some of the following situations with a partners:
1.“You want to help a tourist who needs to find the nearest police station because he has lost money”
Tourist:  me a favor, please?
You: . What can I do for you?
Tourist : I lost my money. .the way to the nearest police station?
You:	  . Go straight ahead. Turn right at the first corner. It’s on your left.
Tourist : Thank you very much. 
You: 
2. “Your neighbor needs help tidying his yard because he had broken his leg”
You:  help you?
Neighbor: Yes. I have a broken leg. ...tidy the yard, please?
You : . . Now let me help you.
Neighbor :  That’s very kind of you.
3.“Your friend needs help fixing her bike because she has a flat tire”
4.“Your aunt needs to buy some vegetables because she is busy cooking meal”
* Post – speaking : 
Play - roles:
Homework
- Learn by heart vocabulary.
- Do exercise: 1 page 38, 39 (Workbook)
Trong quá trình giảng dạy tôi luôn tạo cơ hội để giúp các em luyện nói và yêu cầu các em cần tăng cường nghe tiếng Anh nhiều qua TV, đài, băng đặc biệt là giao tiếp với người bản xứ nói để khắc phục được cách phát âm sai và quen đuợc giọng nói của họ .
 Qua thực tế các tiết dạy thăm dò ý kiến của học sinh và so sánh chất lượng của lớp. Trong quá trình dạy tôi nhận thấy các em không còn phải lo sợ khi đến tiết học nói, các em hứng thú hăng say luyện tập và kết quả tiếp thu bài của học sinh tốt hơn. So với kết quả khảo sát đầu năm tôi thấy : Chất lượng giỏi, khá tăng lên, số học sinh yếu kém giảm. 
 Kết quả đạt được qua một năm học.
Lớp
Sĩ số
Giỏi
Khá
TB
Yếu
Kém
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
8
108
23
21,3
39
36,1
43
39,8
3
2.8
0
0
C. KẾT LUẬN
Học là một công việc lâu dài vất vả, khó nhọc đối với học sinh. Do vậy giáo viên ngoài nhiệm vụ truyền đạt kiến thức còn phải tìm cách làm cho giờ học có hiệu quả, thu hút sự tập trung của các em. Hướng dẫn cho các em phương pháp học tập là rất quan trọng, đặc biệt cần khuyến khích các em sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống. Vì vậy tôi đưa ra một số ý kiến nhỏ trên nhằm giúp bản thân tìm ra được một phương pháp phát triển kĩ năng nói cho học sinh THCS nói chung và học sinh lớp 8 nói riêng đạt hiệu quả, giúp học sinh học tập đạt chất lượng cao.
Tuy nỗ lực rất nhiều, nhưng chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Tác giả xin đón nhận và đánh giá cao sự góp ý quý báu của đồng nghiệp để phương pháp này có thể hoàn thiện hơn nữa.
Trong quá trình thực hiện bản thân tôi không tránh khỏi những vướng mắc, đề nghị lãnh đạo các cấp quan tâm hơn đó là:
 	- Cung cấp trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học bộ môn tiếng Anh ở các trường THCS.
 	- Tạo nguồn kinh phí để mua sắm các loại băng hình, tranh ảnh có nội dung phong phú về tập tục văn hóa, danh nhân, lễ hội, của các nước Anh, Mỹ.
 	- Tạo điều kiện thuận lợi nhất để cho giáo viên tiếp cận với công nghệ thông tin và áp dụng, phục vụ tốt cho việc giảng dạy bộ môn tiếng Anh. 
Trên đây là những suy nghĩ và việc làm thiết thực của bản thân tôi trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn tiếng Anh ở trường THCS Vinh Quang. Thiếu sót là điều không thể tránh khỏi, tôi rất mong được sự góp ý của các bạn đồng nghiệp trong nhà trường, trong huyện, thành phố để bản sáng kiến này được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
 Vinh Quang, ngày 20 tháng 10 năm 2014
 Người thực hiện
 Phạm Thị Phương Thủy