Hướng dẫn chấm kiểm tra học kỳ 1 môn Ngữ văn 10

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC 
HƯỚNG DẪN CHẤM KIỂM TRA HỌC KỲ 1 
MÔN NGỮ VĂN 10 
(Hướng dẫn chấm gồm 02 trang) 
Phần Câu Nội dung Điểm 
I 1 Những phương thức biểu đạt: tự sự, thuyết minh, miêu tả, nghị 
luận. 
0,5 
 2 - Điểm giống nhau: cả hai biển hồ này đều được đón nhận 
nguồn nước từ sông Jordan. 
- Điểm khác nhau: 
+ Biển Chết đón nhận và giữ lại riêng cho mình mà không chia 
sẻ nên nước trong biển Chết trở nên mặn chát. 
+ Biển hồ Galilê cũng đón nhận nguồn nước từ sông Jordan rồi 
từ đó tràn qua các hồ nhỏ và sông lạch, nhờ vậy nước trong biển 
hồ này luôn sạch và mang lại sự sống cho cây cối, muông thú và 
con người. 
(Thí sinh có thể trả lời: không có một sự sống nào bên trong 
cũng như xung quanh biển hồ Chết. Ngược lại, biển hồ Galilê 
đem đến sự sống cho thiên nhiên, con người,...) 
0,5 
0,5 
3 Đặt lại nhan đề: Cho và nhận; Lối sống cao thượng; Bài học từ 
hai biển hồ,... 
0,5 
4 - Yêu cầu hình thức: Viết đúng hình thức đoạn văn, quy định về 
số câu, các câu văn liên kết chặt chẽ với nhau làm nổi bật chủ đề 
chung. 
- Yêu cầu nội dung: Đây là dạng đề mở, thí sinh có thể trình bày 
suy nghĩ riêng của mình về lối sống chỉ biết giữ cho riêng mình. 
Nhưng cách trình bày phải thuyết phục, tập trung làm rõ vấn đề, 
tránh lan man, không rõ trọng tâm. Giám khảo cần căn cứ vào 
thực tế bài làm của học sinh để cho điểm. Dưới đây là một vài 
gợi ý cơ bản: 
 + Lối sống chỉ biết giữ cho riêng mình là gì? 
+ Lối sống đó được biểu hiện như thế nào? 
+ Sống chỉ biết giữ cho riêng mình để lại hậu quả như thế nào? 
+ Nên phê phán hay ca ngợi lối sống? 
+ Bài học? 
* Lưu ý: Nếu không viết đúng hình thức đoạn văn chỉ cho 0,5 
điểm. 
1,0 
II 1 Trong truyện cổ tích Tấm Cám, nhân vật Tấm đã hóa thân 
mấy lần? Cho biết ý nghĩa của sự hóa thân? 
2,0 
 1.Trong truyện cổ tích Tấm Cám, nhân vật Tấm đã trải qua bốn 
lần hóa thân: chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi, quả thị. 
1,0 
 2.Ý nghĩa của sự hoá thân 
 - Thể hiện sức sống, sức trỗi dậy mãnh liệt của Tấm trước sự 
vùi dập của mẹ con Cám. 
0,5 
- Thể hiện mơ ước về sự công bằng, về sự chiến thắng của cái 
thiện và cái đẹp theo quan niệm dân gian. 
0,5 
2 Cảm nhận bài thơ Tỏ lòng (Thuật hoài ) của Phạm Ngũ Lão 5,0 
 1.Vài nét về tác giả, tác phẩm 
 - Phạm Ngũ Lão (1255 - 1320) là một danh tướng đời Trần. Ông 
có nhiều công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – 
Nguyên. Ông là người văn võ toàn tài. 
- Tỏ lòng là bài thơ tiêu biểu của Phạm Ngũ Lão, thể hiện hào 
khí của cả thời đại qua cái chí, cái tâm người anh hùng. 
0,5 
 2. Cảm nhận bài thơ 
 *Nội dung: 
- Vẻ đẹp trang nam nhi thời Trần hiện lên với tư thế hiên ngang, 
mang tầm vóc vũ trụ; hành động thật kì vĩ, phi thường: "cầm 
ngang ngọn giáo" trấn giữ đất nước. 
- Con người ấy luôn ở tư thế sẵn sàng tấn công kẻ thù, bất chấp 
cả thời gian trôi qua vẫn kiên trì, bền bỉ không hề biết mệt mỏi: 
"trải mấy thu". 
- "Ba quân" là chỉ đội quân nhà Trần nhưng đồng thời tượng 
trưng cho sức mạnh vật chất và tinh thần của cả dân tộc (Ba 
quân như hổ báo, khí thế hùng dũng nuốt trôi trâu). 
- Người trai thời Trần còn được khắc họa với một quan niệm 
nhân sinh tích cực: lập công (để lại sự nghiệp), lập danh (để lại 
tiếng thơm). 
- Phạm Ngũ Lão tự thấy mình chưa trả được nợ công danh nên 
khi so sánh với Gia Cát Lượng, nhà thơ cảm thấy thẹn. Nỗi thẹn 
ấy tôn lên cái tâm của một nhân cách lớn. 
- Cách nói đó còn khẳng định, đề cao ý thức trách nhiệm của 
Phạm Ngũ Lão với đất nước, nhân dân, thắp lên trong lòng 
người ngọn lửa của khát vọng vươn tới cái cao cả, lớn lao. 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
 *Nghệ thuật : 
 - Bài thơ ngắn gọn, ngôn ngữ cô đọng, hàm súc, có sự dồn nén 
cao độ về cảm xúc. 
- Hình ảnh thơ hoành tráng, kì vĩ; âm hưởng hào hùng, sảng 
khoái. 
0,5 
0,5 
 3.Đánh giá chung 
 - Bài thơ thể hiện lý tưởng cao cả của vị danh tướng Phạm Ngũ 
Lão, khắc ghi dấu ấn đáng tự hào về một thời kỳ oanh liệt, hào 
hùng của lịch sử dân tộc. 
- Vẻ đẹp của hào khí Đông A đã kết tinh ở cả phương diện nội 
dung và nghệ thuật trong bài thơ. 
0,5 
----Hết----