Giáo án Vật lý Lớp 7 - Chương trình cả năm

Ph©n phèi ch­¬ng tr×nh VËt lÝ 7
TiÕt
Bµi
Tªn bµi
1
NhËn biÕt ¸nh s¸ng. Nguån s¸ng vËt s¸ng
2
Sù truyÒn ¸nh s¸ng
3
øng dông cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng
4
§Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng
5
¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng
6
Thùc hµnh: Quan s¸t vµ vÏ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng
7
G­¬ng cÇu låi
8
G­¬ng cÇu lâm
9
Tæng kÕt ch­¬ng I: Quang häc
KiÓm tra 1 tiÕt
10
Nguån ©m
11
§é cao cña ©m
12
§é to cña ©m
13
M«i tr­êng truyÒn ©m
14
Ph¶n x¹ ©m. TiÕng vang
15
Chèng « nhiÔm tiÕng ån
16
Tæng kÕt ch­¬ng II: ¢m häc
KiÓm tra häc k× I
17
Sù nhiÔm ®iÖn do cä x¸t
18
Hai lo¹i ®iÖn tÝch
19
Dßng ®iÖn. Nguån ®iÖn
20
ChÊt dÉn ®iÖn vµ chÊt c¸ch ®iÖn. Dßng ®iÖn trong kim lo¹i
21
S¬ ®å m¹ch ®iÖn. ChiÒu dßng ®iÖn 
22
T¸c dông nhiÖt vµ t¸c dông ph¸t s¸ng cña dßng ®iÖn
23
T¸c dông tõ, t¸c dông ho¸ häc, t¸c dông sinh lÝ cña dßng ®iÖn
«n tËp 
KiÓm tra 1 tiÕt
24
C­êng ®é dßng ®iÖn
25
HiÖu ®iÖn thÕ
26
HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu dông cô dïng ®iÖn
27
Thùc hµnh: §o c­êng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ ®èi víi ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp
28
Thùc hµnh: §o c­êng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ ®èi víi ®o¹n m¹ch m¾c song song
29
An toµn khi sö dông ®iÖn 
30
Tæng kÕt ch­¬ng 3: §iÖn häc
KiÓm tra häc k× II
TUAÀN: 1 TIEÁT: 1
BAØI 1 : NHAÄN BIEÁT AÙNH SAÙNG – NGUOÀN SAÙNG VAØ VAÄT SAÙNG
MUÏC TIEÂU:
Khaúng ñònh ñöôïc raèng ta nhaän bieát ñöôïc aùnh saùng khi coù aùnh saùng truyeàn vaøo maét ta vaø ta nhìn thaáy caùc vaät khi coù aùnh saùng töø caùc vaät ñoù truyeàn vaøo maét ta.
Phaân bieät ñöôïc nguoàn saùng vaø vaät saùng.
CHUAÅN BÒ:
Ñoái vôùi moãi nhoùm hoïc sinh: Moät hoäp kín trong ñoù coù daùn saün moät maûnh giaáy traéng; boùng ñeøn pin ñöôïc gaén trong hoäp nhö hình 1.2a SGK; pin; daây noái; coâng taéc. Nhoùm tröôûng nhaän duïng cuï vaø giao laïi cho giaùo vieân cuoái tieát hoïc.
HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:
OÅn ñònh lôùp( 1’): Lôùp tröôûng baùo caùo só soá.
Kieåm tra baøi cuõ: ( Khoâng )
Giaûng baøi môùi:
Giaùo vieân toå chöùc caùc hoaït ñoäng
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Ghi baûng
HÑ1: (3’) Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp.
ÔÛ hình 1.1 baïn hoïc sinh coù nhìn thaáy aùnh saùng tröïc tieáp töø boùng ñeøn pin phaùt ra khoâng ?
Coù khi naøo môû maét maø ta khoâng nhìn thaáy vaät ñeå tröôùc maét khoâng ?
Khi naøo ta môùi nhìn thaáy moät vaät ?
Ñeå coù caâu traû lôøi ñuùng, chuùng ta cuøng nghieân cöùu noäi dung baøi hoïc 1. Giaùo vieân ghi baûng.
HÑ2: (3’) Khi naøo ta nhaän bieát ñöôïc aùnh saùng ?
Giaùo vieân baät ñeøn pin vaø ñeå ôû 2 vò trí: ñeå ngang tröôùc maët giaùo vieân vaø ñeå chieáu veà phía hoïc sinh.
HÑ3: ( 10’) Khi naøo maét ta nhaän bieát ñöôïc aùnh saùng ?
Trong caùc caâu hoûi sau ñaây, tröôøng hôïp naøo maét ta nhaän bieát coù aùnh saùng ?
Ban ñeâm ñöùng trong phoøng coù cöûa soå ñoùng kín,khoâng baät ñeøn, môû maét.
Ban ñeâm ñöùng trong phoøng coù cöûa soå ñoùng kín, baät ñeøn, môû maét.
Ban ngaøy, ñöùng ngoaøi trôøi, môû maét.
Ban ngaøy,ñöùng ngoaøi trôøi, môû maét, laáy tay che kín maét.
C1. Trong nhöõng tröôøng hôïp maét ta nhaän bieát ñöôïc aùnh saùng , coù ñieàu kieän gì gioáng nhau ?
Vaäy khi naøo ta nhìn thaáy moät vaät ?
Giaùo vieân ghi baûng.
HÑ4: ( 10’) Ñieàu kieän naøo ta nhìn thaáy moät vaät ?
Cho hoïc sinh ñoïc muïc II, laøm thí nghieäm, thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi C2. Sau ñoù thaûo luaän chung ñeå ruùt ra keát luaän.
C2: Cho hoïc sinh thí nghieäm nhö hình 1.2a; 1.2b.
a. Ñeøn saùng.
b. Ñeøn taét.
Giaùo vieân cho hoïc sinh nhaän xeùt: Vì sao laïi nhìn thaáy maûnh giaáy trong hoäp khi baät ñeøn ?
Cho hoïc sinh neâu keát luaän vaø giaùo vieân ghi baûng.
Chuùng ta nghieân cöùu tieáp noäi dung III
HÑ5: (15’) Phaân bieät nguoàn saùng vaø vaät saùng.
 Yeâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt söï khaùc nhau giöõa daây toùc boùng ñeøn ñang saùng vaø maûnh giaáy traéng.
Thoâng baùo töø môùi: Nguoàn saùng, vaät saùng.
C3: ÔÛ thí nghieäm hình 1.2a; 1.2b vaät naøo töï phaùt ra aùnh saùng, vaät naøo haét laïi aùnh saùng do vaät khaùc chieáu tôùi ?
HÑ6: (2’) Vaän duïng.
C4: Tranh luaän phaàn môû baøi, baïn naøo ñuùng? Vì sao ?
C5:Trong thí nghieäm ôû hình 1.1, neáu ta thaép moät naém höông ñeå cho khoùi bay leân ôû phía tröôùc ñeøn pin, ta seõ nhìn thaáy moät veät saùng töø ñeøn phaùt ra xuyeân qua khoùi. Giaûi thích vì sao ? Bieát raèng khoùi goàm caùc haït nhoû li ti bay lô löûng.
Tuøy caâu traû lôøi cuûa hoïc sinh. 
Hoïc sinh nhaän xeùt vaø traû lôøi.
( Thí nghieäm cho thaáy: Keå caû khi ñeøn pin baät saùng coù khi ta cuõng khoâng nhìn thaáy ñöôïc aùnh saùng töø boùng ñeøn pin phaùt ra )
( Khoâng coù aùnh saùng truyeàn vaøo maét )
(Coù aùnh saùng truyeàn vaøo maét )
//
( Khoâng coù aùnh saùng truyeàn vaøo maét )
C1: Hoïc sinh töï ñoïc SGK, thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caâu hoûi C1. Caû lôùp thaûo luaän chung vaø ruùt ra keát luaän.
(H 1.2a)
(H 1.2b)
C3: Daây toùc boùng ñeøn töï noù phaùt ra aùnh saùng goïi laø nguoàn saùng.
 Maûnh giaáy traéng haét laïi aùnh saùng töø ñeøn chieáu vaøo noù goïi laø vaät saùng.
C4: Baïn Thanh ñuùng. Vì tuy ñeøn coù baät saùng nhöng khoâng chieáu thaúng vaøo maét ta, khoâng coù aùnh saùng töø ñeøn truyeàn vaøo maét ta neân ta khoâng nhìn thaáy aùnh saùng tröïc tieáp töø ñeøn.
C5: Khoùi goàm nhieàu haït nhoû li ti . Caùc haït khoùi ñöôïc ñeøn chieáu saùng trôû thaønh caùc vaät saùng. Caùc vaät saùng nhoû li ti xeáp gaàn nhau taïo thaønh moät veät saùng maø ta nhìn thaáy ñöôïc.
Baøi 1: Nhaän bieát aùnh saùng – Nguoàn saùng vaø vaät saùng.
I.Nhaän bieát aùnh saùng.
Maét ta nhaän bieát ñöôïc aùnh saùng khi coù aùnh saùng truyeàn vaøo maét ta.
II.Nhìn thaáy moät vaät.
Ta nhìn thaáy moät vaät khi coù aùnh saùng truyeàn töø vaät ñoù ñeán maét ta.
III.Nguoàn saùng vaø vaät saùng.
Nguoàn saùng laø vaät töï noù phaùt ra aùnh saùng.
Vaät saùng goàm nguoàn saùng vaø nhöõng vaät haét laïi aùnh saùng chieáu vaøo noù.
4.Cuûng coá: Cho hoïc sinh nhaéc laïi noäi dung ghi nhôù.
5.Daën doø: Hoïc thuoäc loøng noäi dung ghi nhôù. Laøm caùc baøi taäp ôû nhaø: 1.1; 1.2; 1.3; trang 3 saùch baøi taäp Vaät lyù 7. Xem tröôùc noäi dung baøi hoïc 2 chuaån bò cho tieát hoïc sau.
TUAÀN: 2 TIEÁT: 2
BAØI 2 : SÖÏ TRUYEÀN AÙNH SAÙNG
I.MUÏC TIEÂU:
1.Bieát thöïc hieän moät thí nghieäm ñôn giaûn ñeå xaùc ñònh ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng.
 2.Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät veà söï truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng.
 3.Bieát vaän duïng ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng ñeå ngaém caùc vaät thaúng haøng.
 4.Nhaän bieát ñöôïc ba loaïi chuøm saùng (song song, hoäi tuï, phaân kì).
II.CHUAÅN BÒ:
Ñoái vôùi moãi nhoùm hoïc sinh: 1 ñeøn pin, 1 oáng truï thaúng, 1 oáng truï cong khoâng trong suoát, 3 maøn chaén coù ñuïc loã, 3 caùi ñinh ghim ( hoaëc kim khaâu ).
III.HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:
1.OÅn ñònh lôùp( 1’): Lôùp tröôûng baùo caùo só soá.
2.Kieåm tra baøi cuõ: Caâu hoûi: Khi naøo ta nhaän bieát ñöôïc aùnh saùng ?
 Khi naøo ta nhìn thaáy moät vaät ?
 Nguoàn saùng laø gì ? Vaät saùng laø gì ?
3.Giaûng baøi môùi:
Giaùo vieân toå chöùc caùc hoaït ñoäng
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Ghi baûng
HÑ1: (3’) Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp.
ÔÛ baøi tröôùc ta ñaõ bieát ta chæ nhìn thaáy moät vaät khi coù aùnh saùng truyeàn töø vaät ñoù ñeán maét ta ( loït qua loã con ngöôi vaøo maét ).
Cho hoïc sinh veõ treân giaáy nhöõng con ñöôøng aùnh saùng coù theå truyeàn ñeán maét ( keå caû ñöôøng thaúng, ñöôøng cong vaø caùc ñöôøng ngoaèn ngoeøo ).
Coù bao nhieâu ñöôøng coù theå ñi ñeán maét ? 
Vaäy aùnh saùng ñi theo ñöôøng naøo trong nhöõng con ñöôøng ñoù ñeå truyeàn ñeán maét ?
Cho hoïc sinh sô boä trao ñoåi veà thaéc maéc cuûa Haûi neâu ra ôû ñaàu baøi. 
HÑ2: Nghieân cöùu tìm qui luaät veà ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng (muïc 1).
Cho hoïc sinh döï ñoaùn xem aùnh saùng ñi theo ñöôøng naøo ? Ñöôøng thaúng, ñöôøng cong hay ñöôøng gaáp khuùc ?
Giôùi thieäu thí nghieäm ôû hình 2.1. Cho hoïc sinh tieán haønh thí nghieäm sau ñoù cho nhaän xeùt.
Yeâu caàu hoïc sinh nghó ra 1 thí nghieäm khaùc ñeå kieåm tra laïi keát quaû treân.
Cho hoïc sinh ñieàn vaøo choã troáng trong phaàn keát luaän vaø ñoïc leân cho caû lôùp nghe vaø nhaän xeùt.
HÑ3: Khaùi quaùt hoùa keát quaû nghieân cöùu, phaùt bieåu ñònh luaät.
Giôùi thieäu theâm cho hoïc sinh khoâng khí laø moâi tröôøng trong suoát, ñoàng tính. Nghieân cöùu söï truyeàn aùnh saùng trong caùc moâi tröôøng trong suoát ñoàng tính khaùc cuõng thu ñöôïc keát quaû töông töï, cho neân coù theå xem keát luaän treân nhö laø moät ñònh luaät goïi laø ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng.
HÑ4: Giaùo vieân thoâng baùo töø ngöõ môùi: tia saùng vaø chuøm saùng 
Qui öôùc bieåu dieãn ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng baèng moät ñöôøng thaúng goïi laø tia saùng.
Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 2.3 vaø cho bieát ñaâu laø tia saùng.
HHÑ5: Giaùo vieân laøm thí nghieäm cho hoïc sinh quan saùt, nhaän bieát ba daïng chuøm tia saùng : song song, hoäi tuï, phaân kì.
Cho hoïc sinh moâ taû theá naøo laø chuøm saùng song song, hoäi tuï , phaân kì ?
HÑ6: Vaän duïng.
Höôùng daãn hoïc sinh thaûo luaän caùc caâu hoûi C4, C5.
Cho hoïc sinh ñoïc phaàn ghi nhôù vaø cheùp phaàn ghi nhôù vaøo taäp.
Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc phaàn coù theå em chöa bieát cho caû lôùp nghe.
Coù voâ soá ñöôøng.
Hoïc sinh trao ñoåi.
Tuøy caâu traû lôøi cuûa hoïc sinh.
Hoïc sinh tieán haønh thí nghieäm vaø ruùt ra nhaän xeùt.
Tuyø caâu traû lôøi cuûa hoïc sinh.
Hoïc sinh ñieàn vaøo choã troáng vaø ñoïc cho caû lôùp nghe.
Lôùp nhaän xeùt.
Hoïc sinh traû lôøi.
Hoïc sinh moâ taû.
Hoïc sinh thaûo luaän caùc caâu hoûi vaø traû lôøi.
Hoïc sinh ñoïc phaàn ghi nhôù vaø cheùp vaøo taäp.
Baøi 2: Söï truyeàn aùnh saùng .
I.Ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng.
Ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng trong khoâng khí laø ñöôøng thaúng.
II.Tia saùng vaø chuøm saùng.
Chuøm saùng song song goàm caùc tia saùng khoâng giao nhau treân ñöôøng truyeàn cuûa chuùng.
Chuøm saùng hoäi tuï goàm caùc tia saùng giao nhau treân ñöôøng truyeàn cuûa chuùng.
Chuøm saùng phaân kì goàm caùc tia saùng loe roäng ra treân ñöôøng truyeàn cuûa chuùng.
III.Ghi nhôù.
Ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng: Trong moâi tröôøng trong suoát vaø ñoàng tính, aùnh saùng truyeàn ñi theo ñöôøng thaúng.
Ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng ñöôïc bieåu dieãn baèng moät ñöôøng thaúng coù höôùng goïi laø tia saùng.
4.Cuûng coá: Cho hoïc sinh nhaéc laïi noäi dung ghi nhôù.
5.Daën doø: Veà hoïc noäi dung ghi nhôù. Laøm caùc baøi taäp ôû nhaø: 2.1; 2.2; 2.4; trang 4 saùch baøi taäp Vaät lyù 7. Xem tröôùc noäi dung baøi hoïc keá chuaån bò cho tieát hoïc sau.
TUAÀN: 3 TIEÁT: 3
BAØI 3 : ÖÙNG DUÏNG ÑÒNH LUAÄT TRUYEÀN THAÚNG CUÛA AÙNH SAÙNG
I.MUÏC TIEÂU:
1.Nhaän bieát ñöôïc boùng toái, boùng nöûa toái vaø giaûi thích.
 2.Giaûi thích ñöôïc vì sao coù nhaät thöïc, nguyeät thöïc.
II.CHUAÅN BÒ:
Ñoái vôùi moãi nhoùm hoïc sinh: 1 ñeøn pin, 1 boùng ñeøn ñieän daây toùc loaïi 220V – 40W, 1 vaät caûn baèng bìa, 1 maøn chaén saùng, 1 hình veõ nhaät thöïc vaø nguyeät thöïc lôùn.
III.HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:
1.OÅn ñònh lôùp( 1’): Lôùp tröôûng baùo caùo só soá.
2.Kieåm tra baøi cuõ: Ñoïc noäi dung ghi nhôù. Giaûi baøi taäp 2.1
3.Giaûng baøi môùi:
Giaùo vieân toå chöùc caùc hoaït ñoäng
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Ghi baûng
HÑ1: Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp.
Neâu hieän töôïng ôû phaàn môû ñaàu baøi hoïc. 
HÑ2: Toå chöùc cho hoïc sinh laøm thí nghieäm, quan saùt vaø hình thaønh khaùi nieäm boùng toái.
C1: Haõy chæ ra treân maøn chaén vuøng saùng, vuøng toái. Giaûi thích vì sao caùc vuøng ñoù laïi toái hoaëc saùng ?
HÑ3: Quan saùt vaø hình thaønh khaùi nieäm boùng nöûa toái.
C2: Haõy chæ ra treân maøn chaén vuøng naøo laø boùng toái, vuøng naøo ñöôïc chieáu saùng ñaày ñuû ? Nhaän xeùt ñoä saùng cuûa vuøng coøn laïi so vôùi hai vuøng treân vaø giaûi thích vì sao coù söï khaùc nhau ñoù ? 
HÑ4: Hình thaønh khaùi nieäm nhaät thöïc.
Cho hoïc sinh ñoïc thoâng baùo ôû muïc II.
C3: Giaûi thích vì sao ñöùng ôû nôi coù nhaät thöïc toaøn phaàn laïi khoâng nhìn thaáy maët trôøi vaø trôøi toái laïi ?
HÑ5: Hình thaønh khaùi nieäm nguyeät thöïc.
C4: Haõy chæ ra treân hình 3.4, Maët Traêng ôû vò trí naøo thì ngöôøi ñöùng ôû ñieåm A treân Traùi Ñaát thaáy traêng saùng, thaáy coù nguyeät thöïc ?
HÑ6: Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp vaø vaän duïng C5, C6.
C5: Laøm laïi thí nghieäm ôû hình 3.2. Di chuyeån mieáng bìa töø töø laïi maøn chaén. Quan saùt boùng toái vaø boùng nöûa toái treân maøn, xem chuùng thay ñoåi nhö theá naøo ?
C6: Ban ñeâm, duøng moät quyeån vôû che kín boùng ñeøn daây toùc ñang saùng, treân baøn seõ toái, coù khi khoâng theå ñoïc saùch ñöôïc. Nhöng neáu duøng quyeån vôû che ñeøn oáng thì ta vaãn ñoïc saùch ñöôïc. Giaûi thích vì sao laïi coù söï khaùc nhau ñoù ?
C1: Phaàn maøu ñen hoaøn toaøn khoâng nhaän ñöôïc aùnh saùng töø nguoàn saùng tôùi vì aùnh saùng truyeàn theo ñöôøng thaúng, bò vaät chaén caûn laïi goïi laø boùng toái.
C2: Treân maøn chaén ôû sau vaät caûn : vuøng 1 laø boùng toái, vuøng 2 chæ nhaän ñöôïc aùnh saùng töø moät phaàn cuûa nguoàn saùng neân khoâng saùng baèn vuøng 3 laø vuøng ñöôïc chieáu saùng ñaày ñuû.
Ñoïc muïc II vaø nghieân cöùu caâu C3 vaø chæ ra treân hình 3.3, vuøng naøo treân maët ñaát coù nhaät thöïc toaøn phaàn vaø vuøng naøo coù nhaät thöïc moät phaàn. 
C3: Nôi coù nhaät thöïc toaøn phaàn naèm trong vuøng boùng toái cuûa Maët Traêng, bò Maët Traêng che khuaát khoâng cho aùnh saùng Maët Trôøi chieáu ñeán, vì theá ñöùng ôû ñoù, ta khoâng nhìn thaáy Maët Trôøi vaø trôøi toái laïi.
C4: 
Vò trí 1: coù nguyeät thöïc.
Vò trí 2 vaø 3 : traêng saùng.
C5: Khi mieáng bìa laïi gaàn maøn chaén hôn thì boùng toái vaø boùng nöûa toái ñeàu thu heïp laïi hôn. Khi mieáng bìa gaàn saùt maøn chaén thì haàu nhö khoâng coøn boùng nöûa toái nöõa, chæ coøn boùng toái roõ neùt.
C6: Khi duøng quyeån vôû che kín boùng ñeøn daây toùc ñang saùng, baøn naèm trong vuøng boùng toái sau quyeån vôû, khoâng nhaän ñöôïc aùnh saùng töø ñeøn truyeàn tôùi neân ta khoâng theå ñoïc ñöôïc saùch.
Khi duøng quyeån vôû che kín boùng ñeøn oáng, baøn naèm trong vuøng boùng nöûa toái sau quyeån vôû, nhaän ñöôïc moät phaàn aùnh saùng cuûa ñeøn truyeàn tôùi neân vaãn ñoïc saùch ñöôïc.
Baøi 3: ÖÙng duïng ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng .
I.Boùng toái – boùng nöûa toái.
 Boùng toái naèm ôû phía sau vaät caûn, khoâng nhaän ñöôïc aùnh saùng töø nguoàn saùng truyeàn tôùi.
Boùng nöûa toái naèm phía sau vaät caûn, nhaän ñöôïc aùnh saùng töø moät phaàn cuûa nguoàn saùng truyeàn tôùi.
II.Nhaät thöïc – Nguyeät thöïc.
Nhaät thöïc toaøn phaàn (hay moät phaàn) quan saùt ñöôïc ôû choã coù boùng toái ( hay boùng nöûa toái ) cuûa Maët Traêng treân Traùi Ñaát.
Nguyeät thöïc xaûy ra khi Maët Traêng bò Traùi Ñaát che khuaát khoâng ñöôïc Maët Trôøi chieáu saùng.
Traùi Ñaát
Maët Traêng
1
2
3
Maët Trôøi
 4.Cuûng coá: Cho hoïc sinh nhaéc laïi noäi dung ghi nhôù.
 5.Daën doø: Hoïc thuoäc loøng noäi dung ghi nhôù. Laøm caùc baøi taäp ôû nhaø : 3.1, 3.2, 3.3 trang 5 saùch baøi taäp Vaät lyù 7. Xem tröôùc noäi dung baøi hoïc 4 chuaån bò cho tieát hoïc sau.
TUAÀN: 4 TIEÁT: 4
BAØI 4 : ÑÒNH LUAÄT PHAÛN XAÏ AÙNH SAÙNG
I.MUÏC TIEÂU:
1.Bieát tieán haønh thí nghieäm ñeå nghieân cöùu ñöôøng ñi cuûa tia saùng phaûn xaï treân göông phaúng.
 2.Bieát xaùc ñònh tia tôùi, tia phaûn xaï, phaùp tuyeán, goùc tôùi, goùc phaûn xaï trong moãi thí nghieäm.
 3.Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng.
 4.Bieát öùng duïng ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng ñeå thay ñoåi höôùng ñi cuûa tia saùng theo yù muoán.
 II.CHUAÅN BÒ:
Ñoái vôùi moãi nhoùm hoïc sinh: Moät göông phaúng coù giaù ñôõ thaúng ñöùng, 1 ñeøn pin coù maøn chaén ñuïc loã ñeå taïo ra tia saùng (chuøm saùng heïp song song ), 1 tôø giaáy daùn treân maët taám goã phaúng naèm ngang, thöôùc ño goùc moûng.
III.HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:
1.OÅn ñònh lôùp( 1’): Lôùp tröôûng baùo caùo só soá.
2.Kieåm tra baøi cuõ: Ñoïc noäi dung ghi nhôù cuûa baøi hoïc tröôùc. Giaûi baøi taäp 3.1 (B), 3.2 (B), 3.3
Vì ñeâm raèm, Maët Trôøi, Traùi Ñaát, Maët Traêng môùi coù khaû naêng naèm treân cuøng moät ñöôøng thaúng. Traùi Ñaát môùi coù theå chaën aùnh saùng Maët Trôøi khoâng cho chieáu saùng Maët Traêng.
3.Giaûng baøi môùi:
Giaùo vieân toå chöùc caùc hoaït ñoäng
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Ghi baûng
HÑ1: Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp.
Laøm thí nghieäm ôû phaàn môû ñaàu baøi SGK. Phaûi ñaët ñeøn pin theá naøo ñeå thu ñöôïc tia saùng haét laïi treân göông chieáu saùng ñuùng ñieåm A treân maøn ? Ñieàu naøy coù lieân quan ñeán ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng.
HÑ2: Sô boä ñöa ra khaùi nieäm göông phaúng.
Yeâu caàu hoïc sinh caàm göông leân soi vaø noùi xem caùc em nhìn thaáy gì trong göông ?
Hình cuûa moät vaät maø ta nhìn thaáy trong göông goïi laø aûnh cuûa vaät ñoù taïo bôûi göông.
Maët göông coù ñaëc ñieåm gì ?
Göông soi coù maët göông laø moät maët phaúng vaø nhaün boùng neân goïi laø göông phaúng.
C1: Em haõy chæ ra moät soá vaät coù beà maët phaúng, nhaün boùng coù theå duøng ñeå soi aûnh cuûa mình nhö moät göông phaúng.
HÑ3: Sô boä hình thaønh bieåu töôïng veà söï phaûn xaï aùnh saùng.
Giôùi thieäu caùc duïng cuï thí nghieäm ôû hình 4.2. Toå chöùc cho hoïc sinh laøm thí nghieäm.
Thoâng baùo: Hieän töôïng tia saùng sau khi tôùi maët göông phaúng bò haét laïi theo moät höôùng xaùc ñònh goïi laø söï phaûn xaï aùnh saùng, tia saùng bò haét laïi goïi laø tia phaûn xaï.
HÑ4: Tìm quy luaät veà söï ñoåi höôùng cuûa tia saùng khi gaëp göông phaúng.
Höôùng daãn hoïc sinh caùch taïo tia saùng vaø theo doõi ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng.
Chieáu moät tia saùng tôùi göông phaúng sao cho tia saùng ñi laø laø treân maët tôø giaáy ñaët treân baøn, taïo ra moät veät saùng heïp treân maët tôø giaáy. Goïi tia ñoù laø tia tôùi SI.
Khi tia tôùi gaëp göông phaúng thì ñoåi höôùng cho tia phaûn xaï. Thay ñoåi höôùng ñi cuûa tia tôùi xem höôùng cuûa tia phaûn xaï phuï thuoäc vaøo höôùng cuûa tia tôùi vaø göông nhö theá naøo ? Giôùi thieäu phaùp tuyeán IN, tia phaûn xaï IR.
Tia phaûn xaï naèm trong maët phaúng naøo ?
Tia phaûn xaï naèm trong cuøng moät maët phaúng vôùi tia tôùi vaø phaùp tuyeán.
Cho hoïc sinh ñieàn töø vaøo caâu keát luaän.
Tìm phöông cuûa tia phaûn xaï.
Giôùi thieäu goùc tôùi = i
Giôùi thieäu goùc phaûn xaï = i’
Cho hoïc sinh döï ñoaùn xem goùc phaûn xaï quan heä vôùi goùc tôùi nhö theá naøo ? Thí nghieäm kieåm chöùng.
Cho hoïc sinh ñieàn töø vaøo caâu keát luaän.
HÑ5: Phaùt bieåu ñònh luaät.
Ngöôøi ta ñaõ laøm thí nghieäm vôùi caùc moâi tröôøng trong suoát vaø ñoàng tính khaùc cuõng ñöa ñeán keát luaän nhö trong khoâng khí. Do ñoù keát luaän treân coù yù nghóa khaùi quaùt coù theå coi nhö laø moät ñònh luaät goïi laø ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng.
HÑ6: Qui öôùc caùch veõ göông vaø tia saùng.
S
N
R
I
HÑ7: Vaän duïng.
C3: Veõ tia phaûn xaï IR.
C4: Caùch ñaët vò trí göông ? ( hình 4.4 ).
Traùi Ñaát
Maët Traêng
1
2
3
Maët Trôøi
A
Hoïc sinh töï traû lôøi.
Hoïc sinh thaûo luaän ñeå ñi ñeán keát luaän.
C1: Hoïc sinh töï traû lôøi.
Hoïc sinh laøm thí nghieäm theo nhoùm.
Hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm.
Keát luaän:
Tia phaûn xaï naèm trong cuøng maët phaúng vôùi tia tôùi vaø ñöôøng phaùp tuyeán.
Hoïc sinh tieán haønh thí nghieäm nhieàu laàn vôùi caùc goùc tôùi khaùc nhau, ño caùc goùc phaûn xaï töông öùng vaø ghi soá lieäu vaøo baûng. Caùc nhoùm ruùt ra keát luaän chung veà moái quan heä giöõa goùc tôùi vaø goùc phaûn xaï.
Keát luaän: Goùc phaûn xaï luoân luoân baèng goùc tôùi.
S
N
R
I
Baøi 4: Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng.
I.Göông phaúng.
 Göông soi coù maët göông laø moät maët phaúng nhaün boùng neân goïi laø göông phaúng.
II.Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng.
Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng.
Tia phaûn xaï naèm trong maët phaúng chöùa tia tôùi vaø ñöôøng phaùp tuyeán cuûa göông ôû ñieåm tôùi.
Goùc phaûn xaï baèng goùc tôùi.
 4.Cuûng coá: Cho hoïc sinh nhaéc laïi noäi dung ghi nhôù.
 5.Daën doø: Hoïc thuoäc loøng noäi dung ghi nhôù. Laøm caùc baøi taäp ôû nhaø : 4.1, 4.2 baøi taäp Vaät lyù 7. Xem tröôùc noäi dung baøi hoïc 5 chuaån bò cho tieát hoïc sau.
TUAÀN: 5 TIEÁT: 5
BAØI