Giáo án Ngữ văn lớp 7 - Học kì I - Năm học 2009-2010

TuÇn 1	 Ngµy so¹n : 13 th¸ng 08 n¨m 2009
 TiÕt 1	 Ngµy d¹y: 17 th¸ng 08 n¨m 2009
 	V¨n b¶n: cæng tr­êng më ra
	 	 (LÝ Lan)
 I. Môc tiªu cÇn ®¹t: 
 Qua bµi häc gióp häc sinh n¾m ®­îc.
 1. KiÕn thøc: 
 - C¶m nhËn vµ thÊm thÝa t×nh c¶m thiªng liªng vµ s©u nÆng cña cha mÑ ®èi víi con c¸i, thÊy ®­îc ý nghÜa lín lao cña nhµ tr­êng ®èi víi cuéc ®êi mçi con ng­êi. 
 - NghÖ thuËt viÕt v¨n tinh tÕ, giµu gi¸ trÞ biÓu c¶m.
 2. Th¸i ®é: Gi¸o dôc t×nh th­¬ng ®èi víi cha mÑ, yªu quý m¸i tr­êng cña m×nh.
 3. KÜ n¨ng: §äc diÔn c¶m v¨n biÓu c¶m, nhËn diÖn v¨n b¶n nhËt dông.
 II. ChuÈn BÞ. 
 - GV: Bµi so¹n, sgk, sgv, b¶ng phô.
 - HS : So¹n bµi theo yªu cÇu cña SGK vµ nh÷ng huíng dÉn cña GV.
III. TiÕn tr×nh L£N LíP.
 	1. æn ®Þnh tæ chøc 
 	2. KiÓm tra bµi cò.
 	ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông ? KÓ tªn nh÷ng v¨n b¶n nhËt dông ®· häc trong ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 6? C¸c v¨n b¶n Êy ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò nµo trong ®êi sèng ?
 	3. Bµi míi
 * Giíi thiÖu bµi míi : Tõ néi dung c©u tr¶ lêi cña häc sinh trong phÇn kiÓm tra bµi cò , gv giíi thiÖu néi dung bµi míi .
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - häc sinh
Néi dung ghi b¶ng
H§1: H­íng dÉn HS t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n. 
GV: H­íng dÉn ®äc: Giäng chËm r·i; t×nh c¶m...; ®äc diÔn c¶m mét sè ®o¹n Ên t­îng biÓu c¶m: Khi thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña ng­êi mÑ víi ®øa con ®ang ngñ, giäng th× thÇm, dÞu dµng; khi håi tuæng giäng chËm r·i, trÇm.
GV: §äc mÉu 1 ®o¹n.
HS : §äc, nhËn xÐt.
HS ®äc phÇn chó thÝch trong SGK.
? H·y tr×nh bµy nh÷ng nÐt s¬ l­îc vÒ t¸c gi¶ vµ xuÊt xø cña t¸c phÈm ?
HS: Tr¶ lêi theo néi dung SGK.
? Cã thÓ xÕp “ cæng tr­êng më ra ”lµ v¨n b¶n nhËt dông .V× sao? 
HS: Tr¶ lêi c©u hái dùa vµo kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông ®· häc ë ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 6.
GV gîi ý: V¨n b¶n ®Ò cËp ®Õn vai trß cña nhµ tr­êng ®èi víi gi¸o dôc con ng­êi, VÊn ®Ò gi¸o dôc lµ vÊn ®Ò ®­îc §¶ng vµ nhµ n­íc quan t©m, coi “Gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu”.
? V¨n b¶n ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i g×?
I -§äc - t×m hiÓu chung. 
1. T¸c gi¶ : LÝ Lan 
2. T¸c phÈm : 
 - XuÊt xø : §­îc ®¨ng trªn b¸o "Yªu trÎ"-TP HCM.
 - TÝnh chÊt : Lµ v¨n b¶n nhËt dông
 - ThÓ lo¹i : kÝ ( bót kÝ).
? Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña v¨n b¶n nµy lµ tù sù, miªu t¶ hay biÓu c¶m ? 
HS : BiÓu c¶m, 
? Bµi v¨n biÓu lé c¶m xóc cña ai ? §ã lµ nh÷ng c¶m xóc nh­ thÕ nµo ?
HS: Bµi v¨n viÕt vÒ t©m tr¹ng cña ng­êi mÑ trong ®ªm tr­íc ngµy khai tr­êng cña con.
 - Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t : BiÓu c¶m 
H§2: H­íng dÉn HS ®äc - hiÓu v¨n b¶n.
? Tr­íc ngµy khai tr­êng ®Çu tiªn, ng­êi mÑ vµ ng­êi con ®· chuÈn bÞ nh÷ng g× cho n¨m häc míi ? 
HS: - QuÇn ¸o ,s¸ch vë ...®· s½n sµng .
 - Ng­êi mÑ cßn chuÈn bÞ vÒ t©m lÝ cho con:KhÝch lÖ con ...
 - Ng­êi con còng ®· s½n sµng cho n¨m häc míi : Tá ra ng­ßi lín h¬n khi thu dän ®å ch¬i .
? Víi sù chuÈn bÞ chu ®¸o nh­ thÕ , t¹i sao ®ªm tr­íc ngµy khai tr­êng cña con, ng­êi mÑ vÉn kh«ng ngñ ®­îc ? 
 HS: MÑ lo con lµ ®øa trÎ nh¹y c¶m sÏ h¸o høc v× ngµy khai tr­êng mµ kh«ng ngñ ®­îc .
? MÑ kh«ng ngñ , bµ ®· cã nh÷ng viÖc lµm vµ suy nghÜ g× ? 
GV : ThÕ nh­ng nçi lo Êy ®· ®­îc gi¶i to¶ : “ GiÊc ngñ ®Õn víi con nhÑ nhµng nh­ uèng mét ly s÷a, ¨n mét c¸i kÑo”.
? §· tin t­ëng nh­ thÕ, ®É kh¼ng ®Þnh “ cßn ®iÒu g× ®Ó lo l¾ng qu¸ ®©u” nh­ng ng­êi mÑ vÉn kh«ng ngñ ®­îc. ? V× sao vËy? 
HS: V× ng­¬× mÑ n«n nao nghÜ vÒ ngµy khai tr­êng n¨m x­a cña m×nh . Khi Êy mÑ cã t©m tr¹ng n«n nao, håi hép trªn ®­êng tíi tr­êng vµ ch¬i v¬i hèt ho¶ng khi cæng tr­êng khÐp l¹i.
? Chi tieát naøo chöùng toû ngaøy khai tröôøng ñaõ ñeå laïi daáu aán thaät saâu ñaäm trong taâm hoàn ngöôøi meï?
HS: Nhaém maét laïi daøi vaø heïp (ba doøng cuoái ñoaïn thöù hai trang 7)
? Ng­êi mÑ mong muèn ë con ®iÒu g×? 
? Taâm traïng cuûa ngöôøi meï vaø con coù gì khaùc nhau khoâng?Û Taùc giaû söû duïng bieän phaùp ngheä thuaät gì ?
HS: Meï: thao thöùc khoâng nguû, suy nghæ trieàn mieân.Con: thanh thaûn, nheï nhaøng,”voâ tö”’.
- Con: thanh thaûn, nheï nhaøng,”voâ tö”’.
à Ngheä thuaät: töông phaûn
GV: Bao n«n nao, bao ©u lo, bao mong muèn cø ®an xen miªn man trong t©m tr¹ng mÑ ®ªm nay. Nh­ng lÝ do chÝnh khiÕn mÑ kh«ng ngñ ®­îc lµ kØ niÖm vÒ buæi khai tr­êng ®Çu tiªn ®i häc sèng dËy trong lßng mÑ. Ên t­îng s©u ®Ëm vÒ c¸i ngµy ®Çu tiªn Êy mÑ muèn kh¾c s©u vµo lßng ®Ó mai nµy mçi khi nhí vÒ, con l¹i thÊy xao xuyÕn, b©ng khu©ng. Cã thÓ nãi LÝ Lan ®· rÊt "sèng" víi kØ niÖm tuæi th¬, víi ngµy khai tr­êng vµo líp Mét. Nhí bµ ngo¹i, t×nh th­¬ng con, nçi niÒm vÒ thêi th¬ Êu... nh÷ng kØ niÖm, c¶m xóc Êy m·nh liÖt tha thiÕt Êy cø r¹o rùc, b©ng khu©ng, xao xuyÕn m·i trong lßng ng­êi mÑ. T©m tr¹ng ®Ñp ®Ï Êy ®­îc t¸c gi¶ diÔn t¶ mét c¸ch nhÑ nhµng, tinh tÕ mµ thÊm thÝa.
II - T×m hiÓu v¨n b¶n.
1. T©m tr¹ng cña mÑ vµ con trong ®ªm tr­íc ngµy khai tr­êng.
- MÑ lo cho con
 + MÑ ng¾m ®øa con m×nh ®ang ngñ ngon lµnh .
 + MÑ ®¾p mÒn , bu«ng mïng ...råi “kh«ng biÕt lµm g× n÷a ”.
 + MÑ kh«ng tËp trung lµm ®­îc viÖc g× c¶ , xem l¹i nh÷ng thø ®É chuÈn bÞ cho con
 + MÑ lªn gi­êng vµ tr»n träc .
 + MÑ tin lµ con kh«ng bì ngì trong ngµy ®Çu n¨m häc .
- Nhí l¹i ngµy khai tr­êng cña m×nh, nhí sù n«n nao, håi hép, ch¬i v¬i hèt ho¶ng.
- Mong con cã nh÷ng Ên t­îng kh«ng phai vÒ ngµy khai tr­êng ®Çu tiªn.
-> Thao thøc, phÊp pháng, håi hép, xao xuyÕn, kh«ng ngñ ®­îc.
? Qua ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ ng­êi mÑ? 
Þ Cã tÊm lßng yªu th­¬ng con , ch¨m sãc con ©n t×nh, chu ®¸o, mét t©m hån tinh tÕ vµ nh¹y c¶m.
? Cã ph¶i ng­êi mÑ ®ang nãi trùc tiÕp víi con m×nh kh«ng? Theo em c¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g×?
HS: Ng­êi mÑ ®ang t©m sù víi con vµ còng chÝnh lµ ®ang nãi víi lßng m×nh.
Þ Gióp t¸c gi¶ ®i s©u vµo thÕ giíi t©m hån, miªu t¶ ®­îc mét c¸ch tinh tÕ t©m tr¹ng håi hép, b©ng khu©ng. còng nh­ nh÷ng t×nh c¶m tha thiÕt mµ mÑ dµnh cho con. §ã lµ nh÷ng ®iÒu s©u th¼m khã nãi b»ng lêi.
? Trong m¹ch t©m tr¹ng cña mÑ cã ®o¹n suy t­ vÒ ngµy khai tr­êng ë NhËt B¶n. §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×?
2. Vai trß cña nhµ tr­êng ®èi víi gi¸o dôc.
HS: Ngµy khai tr­êng ë NhËt B¶n rÊt quan träng. Tõ ®ã ta cã thÓ nhËn thÊy gi¸o dôc cã mét vai trß quan träng nh­ thÕ nµo ®èi víi cuéc sèng mçi ng­êi vµ toµn x· héi.Nhan ®Ò còng cã ý nghÜa t­îng tr­ng nh­ vËy.
GV: Kh«ng chØ ë NB, ë n­íc ta ngµy nay, ngµy khai tr­êng còng lµ ngµy lÔ cña toµn x· héi. Ngµy khai tr­êng hµng n¨m ®Òu ®­îc nhµ n­íc quan t©m göi th­ chóc mõng, ®¹i biÓu ®Õn dù. Nh÷ng suy nghÜ cña ng­êi mÑ vÒ nÒn gi¸o dôc NhËt B¶n Êy Èn chøa nh÷ng ­íc m¬, mong muèn cho con m×nh ®­îc h­ëng mét nÒn gi¸o dôc tiÕn bé nhÊt, mäi trÎ em ®­îc ch¨m sãc gi¸o dôc víi tÊt c¶ sù quan t©m cña x· héi.
- Kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña nhµ tr­êng, cña gi¸o dôc ®èi víi cuéc sèng mçi con ng­êi vµ toµn x· héi. 
? KÕt bµi ng­êi mÑ nãi "b­íc qua c¸nh cæng tr­êng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra". Em thö h×nh dung l¹i xem thÕ giíi k× diÖu ®ã lµ g×? 
HS th¶o luËn nhanh.
 GV gîi ý: gi¶i nghÜa tõ “k×” ( l¹), “diÖu”( ®Ñp) 
? VËy thÕ giíi k× diÖu ®ã lµ g×? 
HS: - ThÕ giíi cña ®iÒu hay lÏ ph¶i, cña t×nh th­¬ng vµ ®¹o lÝ lµm ng­êi...
- ThÕ giíi cña ¸nh s¸ng tri thøc, cña nh÷ng hiÓu biÕt lÝ thó vµ k× diÖu mµ nh©n lo¹i hµng v¹n n¨m ®· tÝch lòy ®­îc.
- ThÕ giíi cña t×nh thÇy trß cao ®Ñp, t×nh b¹n thiªng liªng, cña nh÷ng ­íc m¬ vµ kh¸t väng bay bæng, cña niÒm vui niÒm hi väng...
GV: Liªn hÖ gi¸o dôc hoc sinh 
? Qua ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt, giäng v¨n cña t¸c gi¶?
 GV: Gîi ý: C¸ch viÕt gièng nhËt kÝ, dÔ béc lé c¶m xóc. Lêi v¨n gi¶n dÞ, nhÑ nhµng giµu c¶m xóc, t×nh c¶m tù nhiªn ch©n thµnh.
? Qua t©m tr¹ng cña mÑ trong 1®ªm kh«ng ngñ tr­íc ngµy khai tr­êng cña con, em hiÓu t¸c gi¶ muèn nãi ®iÒu g× ?
GV: Chèt l¹i vµ cho häc sinh ®äc ghi nhë trong sgk. 
HS ®äc ghi nhí SGK/
H§4: H­íng dÉn HS luyÖn tËp. 
 HS: §äc bµi tËp 1,2 vµ th¶o luËn nhanh.
? T¹i sao ngµy khai tr­êng líp 1 l¹i ®Ó l¹i Ên t­îng s©u ®Ëm trong mçi ng­êi?
HS: Tù do tr¶ lêi theo suy nghÜ cña m×nh.
- Tr­êng häc lµ thÕ giíi k× diÖu cña tuæi th¬.
* Ghi nhí: sgk/3
III - LuyÖn tËp.
 Bµi tËp 1
Ên t­îng s©u ®Ëm nhÊt v× lµ buæi khai tr­êng ®Çu tiªn, ®¸nh dÊu b­íc ngoÆt lín...
 §­îc thÊy nh÷ng ®iÒu míi l¹, cã nh÷ng c¶m xóc bì ngì, lo sî, vui s­íng...
 4. Cñng cè. 
? Sau khi häc xong v¨n b¶n em sÏ lµm g× ®Ó ®Òn ®¸p l¹i t×nh c¶m cña mÑ dµnh cho em? Häc sinh ®äc thªm ®o¹n v¨n : Tr­êng häc SGK/9
 5. DÆn dß. - Häc bµi, lµm bµi tËp trong phÇn luyÖn tËp.
 - So¹n bµi: MÑ t«i.
 TuÇn 1	 Ngµy so¹n : 15 th¸ng 08 n¨m 2009
 TiÕt 2	 Ngµy d¹y: 19 th¸ng 08 n¨m 2009
 V¨n b¶n : MÑ t«i
 (Et-m«n- ®« đơ Amixi) 
 I. Môc tiªu cÇn ®¹t. 
Qua bµi häc gióp häc sinh n¾m ®­îc.
 1. KiÕn thøc:
- HiÓu vµ c¶m nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng vµ s©u nÆng cña cha mÑ ®èi víi con c¸i vµ thÊy ®­îc tr¸ch nhiÖm cña con c¸i ®èi víi cha mÑ. NghÖ thuËt biÓu hiÖn th¸i ®é, t×nh c¶m vµ t©m tr¹ng gi¸n tiÕp qua mét bøc th­.
 2. KÜ n¨ng: rÌn kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m vb biÓu c¶m, ph©n tÝch
 3. Th¸i ®é: gi¸o dôc HS truyÒn thèng hiÕu th¶o, kÝnh träng cha mÑ, gióp b¹n nhËn ra lçi lÇm 
II. ChuÈn BÞ. 
 - GV: Bµi so¹n, sgk, sgv, b¶ng phô.
 - HS : So¹n bµi theo yªu cÇu cña SGK vµ nh÷ng huíng dÉn cña GV.
III. TiÕn tr×nh lªn líp.
 1. æn ®Þnh líp.
 2. KiÓm tra bµi cò: 
 ? Qua bµi v¨n "Cæng tr­êng më ra" em hiÓu ®­îc ®iÒu g× vÒ ý nghÜa cña viÖc häc tËp trong cuéc ®êi mçi ng­êi? Em c¶m nhËn ®­îc g× vÒ t©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña ng­êi mÑ dµnh cho ®øa con yªu? 
 3. Bµi míi
 * Giíi thiÖu bµi míi 
 Trong cuéc ®êi cña mçi con ng­êi, ng­êi mÑ ®ãng vai trß hÕt søc thiªng liªng, cao c¶ nh­ng kh«ng ph¶i lóc nµo chóng ta còng ý thøc hÕt ®­îc ®iÒu ®ã. Th­êng khi m¾c lçi lÇm ta míi nhËn ra ®iÒ ®ã
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - häc sinh
Néi dung ghi b¶ng
H§1: 
HS: §äc chó thÝch trong sgk.
? Nªu vµi nÐt kh¸I qu¸t vÒ t¸c gi¶ ? 
HS: Tr¶ lêi 
GV: ¤ng lµ tiÓu thuyÕt gia, nhµ th¬, ng­êi viÕt truyÖn ng¾n vµ lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn truyÖn thiÕu nhi vµ truyÖn phiªu l­u næi tiÕng . Nh÷ng kØ niÖm thêi häc trß vµ nh÷ng kØ niÖm thêi lµ sinh viªn häc viÖn qu©n sù M«- ®ª- na lµ c¬ së ®Ó t¸c gi¶ h­ cÊu nªn nh÷ng ¸ng v¨n nhÑ nhµng dung dÞ , ®Çy nh©n ¸i mª hoÆc tr¸i tim cña hµng triÖu ®éc gi¶ trªn kh¾p toµn cÇu .
? Nªu xuÊt xø cña t¸c phÈm?
? V¨n b¶n ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo?
 HS: ViÕt th­
GV: Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh lµ g×?
GV: H­íng dÉn häc sinh gi¶I nghÜa mét sè tõ khã. ? ? Nh©n vËt chÝnh trong bøc th­ lµ ai? V× sao em biÕt? 
HS: Ng­êi cha. V× phÇn lín lêi lµ cña ng­êi cha
? T¹i sao më ®Çu v¨n b¶n l¹i cã nh©n vËt x­ng t«i? Nh©n vËt ®ã lµ ai?
HS: C©u chuyÖn ®­îc t¸i hiÖn qua dßng nhËt kÝ cña ng­êi con vÒ bøc th­ cña ng­êi bè viÕt cho m×nh.
GV: Nh­ vËy ng«i kÓ ë ®©y lµ g×? ( Thø nhÊt)
H§2. Tæ chøc cho HS ®äc hiÓu v¨n b¶n
GV h­íng dÉn ®äc: §äc giäng râ rµng, døt kho¸t, nh­ng t×nh c¶m
HS: §äc v¨n b¶n sau ®ã häc sinh kh¸c nhËn xÐt.
GV: NhËn xÐt c¸ch ®äc.
? Theo em bµi v¨n kÓ l¹i c©u chuyÖn g×? kÓ vÒ ai?
HS: T©m tr¹ng ng­êi cha. (GV ghi ®Ò môc cña bµi häc)
? V× sao bè viÕt th­ cho Enric«? 
? Khi viÕt th­ cho con ng­êi cha cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo?
HS: + V× Enric« ph¹m lçi "tr­íc mÆt c« gi¸o ®· nãi lêi thiÕu lÔ ®é víi mÑ.
 ? Qua tõ ng÷ , chi tiÕt nµo em nhËn thÊy t©m tr¹ng nµy?
? V× sao ng­êi cha l¹i thÊy sù thiÕu lÔ ®é cña con ®èi víi ng­êi mÑ nh­ nh¸t dao ®©m vµo tim bè?
 V× cha rÊt yªu con, rÊt t«n träng mÑ vµ thÊt väng v× con h­. §ã lµ nçi ®au thùc sù cña bao bËc cha mÑ khi con h­. 
 Chóng ta nh÷ng ®øa con ph¶i lu«n ngoan ngo·n, lÔ phÐp, kh«ng lµm bè mÑ buån lßng...
? Tr­íc th¸i ®é Êy ng­êi bè ®· khuyªn nhñ con nh÷ng g× ?
? T×m chi tiÕt thÓ hiÖn ®iÒu ®ã ?
HS : Th¶o luËn nhanh sau ®ã tr×nh bµy.
? Em hiÓu ®­îc ®iÒu g× qua lêi khuyªn nhñ cña bè?
 HS: §èi víi mÑ chóng ta ph¶i cè g¾ng ®õng bao giê lµm ®iÒu g× sai tr¸i khiÕn mÑ ph¶i ®au lßng. Vµ khi lì cã ph¹m sai lÇm, chóng ta ph¶i thµnh khÈn xin lçi mÑ bëi mÑ lµ ng­êi rÊt ®é l­îng, bao dung.
? Trong bøc th­ ng­êi cha nh¾c tªn con rÊt nhiÒu lÇn "Enric« ¹", µ". Em thö h×nh dung trong nh÷ng lêi gäi Êy Èn chøa t×nh c¶m g×?
HS : §ã lµ t×nh c¶m ch©n t×nh tha thiÕt.
? V× sao khi nãi vÒ lçi lÇm cña con, ng­êi cha l¹i nh¾c ®Õn c«ng lao cña ng­êi mÑ vµ ®Æc biÖt lµ nãi tíi "ngµy buån th¶m nhÊt lµ ngµy con mÊt mÑ"?
 + Con hçn víi mÑ >< mÑ ch¨m lo cho con.
 + Nh¾c ®Õn c«ng lao cña mÑ, con sÏ tù nhËn thÊy lçi lÇm cña m×nh, thÊm thÝa vÒ th¸i ®é kh«ng ph¶i, ®au ®ín day døt vÒ viÖc lµm sai. Nh­ thÕ gi¸n tiÕp ng­êi cha ®· nãi víi con biÕt bao ®iÒu vÒ ®¹o lÝ, vÒ c¸ch c­ xö trong cuéc sèng.
? T¹i sao nh÷ng ®iÒu nh­ thÕ ng­êi cha kh«ng nãi víi con trùc tiÕp mµ l¹i viÕt th­?
 §©y lµ mét bøc th­ mang tÝnh tÕ nhÞ . Ng­êi bè kh«ng trùc tiÕp phª ph¸n lçi cña con tr­íc mÆt mäi ng­êi , «ng còng kh«ng muèn nãi chuyÖn trùc tiÕp víi con v× «ng rÊt hiÓu t©m lÝ trÎ con. Chóng dÔ bÞ tù ¸i khi bÞ phª b×nh trùc tiÕp . Chän gi¶i ph¸p viÕt th­ , ng­êi bè tr¸nh cho con sù xÊu hæ mµ tõ ®ã cã thÓ dÉn ®Õn tù ¸i råi ­¬ng ng¹nh lµm tr¸i ý ng­êi lín . §©y lµ c¸ch suy nghÜ thÊu ®¸o vµ gi¸o dôc cã hiÖu qu¶ .Khi ®äc bøc th­ ng­êi con sÏ ®èi diÖn víi chÝnh m×nh ®Ó suy nghÜ vµ söa ®æi.
? Qua ®ã em thÊy bè cña En- ri- c« lµ ng­êi nh­ thÕ nµo ?
? Trong truyÖn cã nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiªt nµo nãi vÒ ng­êi mÑ ?
? Qua ®ã em hiÓu mÑ cña En- ri- c« lµ ng­êi nh­ thÕ nµo ?
? Em rót ra bµi häc g× cho b¶n th©n tõ v¨n b¶n nµy?
? V¨n b¶n lµ mét bøc th­ bè göi cho con, t¹i sao l¹i lÊy nhan ®Ò lµ "MÑ t«i"?
HS: tr¶ lêi theo suy nghÜ c¸ nh©n
 Enric« ®· chÐp bøc th­ cña ng­êi bè göi cho m×nh. LÊy nhan ®Ò "MÑ t«i" v× c©u chuyÖn x¶y ra liªn quan ®Õn ng­êi mÑ, nh÷ng lêi cha nghiªm kh¾c, ch©n t×nh còng xoay quanh h×nh ¶nh ng­êi mÑ. Nhan ®Ò Êy nh­ mét sù hèi hËn, chuéc lçi cña Enric« víi mÑ vµ ®Æc biÖt gîi h×nh ¶nh ng­êi mÑ ®Çy cao ®Ñp, ®¸ng tr©n träng. Chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu. 
T¸c gi¶ tËp trung kh¾c ho¹ ng­ßi mÑ ë khÝa c¹nh t×nh mÉu tö . §©y lµ t×nh c¶m thiªng liªng nhÊt mµ nh÷ng ng­êi phô n÷ ch©n chÝnh lu«n mang bªn m×nh . Con c¸i ®èi víi hä lµ tÊt c¶ . H¹nh phóc cña con lµ h¹nh phóc cña mÑ. Nçi ®au cña con còng chÝnh lµ nçi ®au cña mÑ
HS: th¶o luËn tr¶ lêi.
 Tõ h×nh ¶nh ng­êi mÑ cña E, em c¶m nhËn g× vÒ tÊm lßng cña c¸c bµ mÑ nãi chung?
 Th­¬ng con v« bê bÕn
 §iÓm tù v÷ng vµng
? Theo em v× sao En –ri – c« xóc ®éng v« cïng khi ®äc th­ bè ? 
Hs : (Th¶o luËn nhãm ®Ó tr¶ lêi)
-Th­ cña bè gîi nhí ng­êi mÑ hiÒn 
-Th¸i ®é ch©n thµnh vµ quyÕt liÖt cña bè khi b¶o vÖ t×nh c¶m gia ®×nh thiªng liªng .
? VËy qua bøc th­, cha cña En-ric-« muèn kh¾c ghi cho con m×nh bµi häc g×? C©u v¨n nµo thÓ hiÖn ®iÒu ®ã?
GV: Chèt l¹i ghi nhí trong sgk trang 12.
H§3:Tæ chøc cho HS luyÖn tËp 
? Tõ tr­íc ®Õn nay em ®· lµm g× cã lçi víi mÑ ch­a? KÓ l¹i 1 lçi lÇm mµ em ®· ph¹m ph¶i. Em ®· lµm g× ®Ó söa ch÷a lçi lÇm ®ã? 
GV: Gäi mét sè häc sinh tr¶ lêi.
I. T×m hiÓu chung.
1. T¸c gi¶ : Ðt-m«n-®« ®¬ Amixi (1846 - 1908), lµ nhµ v¨n ý.
2. T¸c phÈm: 
- XuÊt xø : "MÑ t«i" trÝch tõ t¸c phÈm "Nh÷ng tÊm lßng cao c¶" (1886).
- ThÓ lo¹i : ViÕt th­.
- Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh : BiÓu c¶m
II. §äc vµ ph©n tÝch v¨n b¶n.
1. Nguyªn nh©n bè viÕt th­ vµ th¸i ®é cña bè víi En-ri-c«.
- Khi nãi víi mÑ, t«i nhì thèt ra mét lêi thiÕu lÔ ®é.
- Ng­êi bè rÊt buån vµ xÊu hæ.
 + nh¸t dao ®©m vµo tim,
 + kh«ng thÓ nÐn c¬n tøc giËn
- >Buån b·, tøc giËn, xÊu hæ 
- Bè khuyªn con:
 + Kh«ng bao giê ®­îc t¸i ph¹m.
 + Ph¶i xin lçi mÑ, cÇu xin mÑ h«n con...
 + Thµ r»ng bè kh«ng cã con cßn h¬n thÊy con béi b¹c.
 + Th«i con ®õng h«n bè n÷a...
-> Kiªn quyÕt nghiªm kh¾c khuyªn nhñ con.
 -> Mong con hiÓu ®­îc c«ng lao, sù hi sinh v« bê bÕn cña mÑ.
=> Th­¬ng yªu, gÇn gòi con nh­ng còng rÊt nghiªm kh¾c.
2. H×nh ¶nh ng­êi mÑ.
- MÑ ®· thøc suèt ®ªm, cói m×nh.., khãc nøc në khi nghÜ cã thÓ mÊt con.
 - S½n sµn bá c¶ n¨m h¹nh phóc, cã thÓ hi sinh tÝnh m¹ng 
=> Lµ ng­êi rÊt yªu th­¬ng con, s½n sµng hi sinh mäi thø v× con. DÞu dµng, hiÒn hËu, vÞ tha.
 T×nh yªu th­¬ng, kÝnh träng cha mÑ lµ t×nh c¶m thiªng liªng h¬n c¶. ® Bµi häc vÒ t×nh c¶m yªu th­¬ng kÝnh träng cha mÑ
* Ghi nhí: sgk trang 12.
III. LuyÖn tËp.
 Bµi 1: HS tù lôa chän
 Bµi 2: H·y kÓ mét sù viÖc em lì g©khiÕn bè mÑ phiÒn lßng.
 4 . Cñng cè: 
 ? Qua bøc th­ ng­êi cha viÕt cho E, em rót ra bµi häc g×?
 HS ®äc thªm : Th­ göi mÑ.
 5. DÆn dß: 
 - Häc thuéc ®o¹n: "Khi ®· kh«n lín... th­¬ng yªu ®ã".
	- T×m ®äc nh÷ng c©u th¬, v¨n, ca dao nãi vÒ mÑ
 "DÉu con ®i suèt cuéc ®êi
	Còng kh«ng ®i hÕt nh÷ng lêi mÑ ru"
	(Xu©n Quúnh)
	"ChØ mÑ lµ nguån vui ¸nh s¸ng diÖu k×
	ChØ m×nh mÑ gióp ®êi con v÷ng b­íc"
	(Th­ göi mÑ - Exª-nin) 
 - So¹n bµi: Tõ ghÐp. 
 TuÇn 1 	 Ngµy so¹n : 18 th¸ng 08 n¨m 2009
 TiÕt 3	 Ngµy d¹y: 21 th¸ng 08 n¨m 2009
 Bµi: Tõ ghÐp
 	 	 I. Môc tiªu cÇn ®¹t
 Qua bµi häc gióp häc sinh n¾m ®­îc.
 1. KiÕn thøc:
- N¾m ®­îc cÊu t¹o cña hai lo¹i tõ ghÐp: Tõ ghÐp chÝnh phô, tõ ghÐp ®¼ng lËp.
- HiÓu ®­îc c¬ chÕ t¹o nghÜa cña tõ ghÐp tiÕng ViÖt.
- BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¬ chÕ t¹o nghÜa vµ viÖc t×m hiÓu nghÜa cña hÖ thèng tõ ghÐp tiÕng ViÖt.
 2. KÜ n¨ng: NhËn diÖn, thèng kª vµ ph©n lo¹i. vËn dông tõ ghep trong nãi vµ viÕt.
 3. Th¸i ®é: Ph¸t triÓn vèn tõ TV.
II.ChuÈn BÞ. 
 - GV: Bµi so¹n, sgk, sgv, b¶ng phô.
 - HS : So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong sgk.
III. TiÕn tr×nh lªn líp.
 1.æn ®Þnh líp. 
 2. KiÓm tra bµi cò.
 ? Nh¾c l¹i viÖc ph©n lo¹i tõ theo cÊu t¹o ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp? Tõ ghÐp kh¸c tõ ®¬n ë ®iªm nµo?
 3. Bµi míi :
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
Néi dung ghi b¶ng
H§1: T×m hiÓu vÒ c¸c lo¹i tõ ghÐp 
GV: cho HS ®äc bµi tËp 1 trong sgk trang 13 chó ý tõ in ®Ëm. 
? Trong c¸c tõ ghÐp: bµ ngo¹i, th¬m phøc tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh, tiÕng nµo lµ tiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh?
HS: Tieáng ñöôïc boå sung nghóa goïi laø “tieáng chính”:” baø”, “thôm”, tieáng boå sung nghóa goïi laø tieáng phu: ngo¹i, phøc
GV: tiÕng "ngo¹i" bæ sung ý nghÜa cho tiÕng "bµ"
TiÕng “phøc” bæ sung ý nghÜa cho tiÕng “th¬m”.
GV: Þ Bµ ngo¹i, thơm phức lµ tõ ghÐp chÝnh phô.
? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp chÝnh phô.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô trong tõ ghÐp chÝnh phô?
BT nhanh.
? Em h·y t×m mét sè tõ ghÐp chÝnh phô?
	VD: xe ®¹p, xe m¸y, xe «t«...
? C¸c tiÕng trong tõ ghÐp "quÇn ¸o", "trÇm bæng" cã x¸c ®Þnh ®­îc tiÕng chÝnh, tiÕng phô kh«ng? V× sao?
HS: Kh«ng v× c¸c tiÕng nµy ®Òu cã vai trß ngang nhau vÒ ng÷ ph¸p.
GV: ® §­îc gäi lµ tõ ghÐp ®¼ng lËp. ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp ®¼ng lËp?
? Em tìm moät soá töø gheùp ñaúng laäp?
? Haõy so saùnh nghóa cuûa “baø” vôùi “baø ngoaïi”, khaùc nhau nhö theá naøo?
+ Baø: Ngöôøi ñaøn baø sinh ra meï hoaëc cha
+ Baø ngoaïi: Ngöôøi ñaøn baø sinh ra meï
+ Thôm : Chæ muøi vò, höông vò thôm chung cuûa caùc loïai söï vaät. 
 + Thôm phöùc : Chæ muøi thôm löøng, thôm nöùc.
 Töø ñoù, em coù nhaän xeùt gì veà nghóa cuûa töø gheùp “baø ngoaïi”, “thôm phöùc” so vôùi nghóa cuûa töø ñôn “thôm”, “baø”?
I - C¸c lo¹i tõ ghÐp.
* XÐt vÝ dô. 
 1. Ví dụ1:( Sgk/13).
Bà ngoại Thơm phức
Chính Phụ Chính Phụ
-> Từ ghÐp chÝnh phô: Cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô. TiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh.
- TiÕng chÝnh ®øng tr­íc, tiÕng phô sau.
2. VÝ dô2 :( Sgk/14).
 QuÇn ¸o, trÇm bæng
-> C¸c tiÕng b×nh ®¼ng vÒ ng÷ ph¸p.
II. NghÜa cña tõ ghÐp.
* XÐt vÝ dô( Sgk/13).
->Nghóa cuûa töø “ baø ngoaïi” , “Th¬m phøc” hÑp hôn nghóa cuûa“baø”, “th¬m”.
? Qua vd, em haõy ruùt ra keát luaän veà nghóa cuûa töø gheùp chính – phuï so vôùi nghóa cuûa tieáng chính?
 Nghóa cuûa töø gheùp chính phuï heïp hôn, cuï theå hôn nghóa cuûa tieáng chính. 
Giaùo vieân löu yù : caùc töø gheùp: döa haáu, caù trích, oác böôu, coù moät soá tieáng “haáu”,”trích”,”böôu” trong töø gheùp ñaõ maát nghóa, môø nghóa nhöng ngöôøi ta vaãn xaùc ñònh ñoù laø töø gheùp chính phuï vì nghóa cuûa caùc töø naøy heïp hôn nghóa cuûa caùc tieáng chính (döa,haáu,oác)
=> NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô hÑp h¬n nghÜa tiÕng chÝnh.
? So s¸nh nghÜa cña tõ "quÇn ¸o" so víi nghÜa cña mçi tiÕng quÇn, ¸o, hoÆc "trÇm bæng" víi trÇm, bæng?
+TrÇm: ©m thanh thÊp, giäng Êm.
+Bæng: ©m thanh cao, giäng thanh, trong.
- TrÇm bæng: ©m thanh lóc cao lóc thÊp -> NghÜa kh¸i qu¸t h¬n mçi tiÕng t¹o nªn chóng.
- trÇm, bæng -> NghÜa hÑp h¬n 
- QuÇn ¸o : ChØ trang phôc nãi chung (NghÜa kh¸i qu¸t ) 
- QuÇn : Trang phôc che phÇn d­íi c¬ thÓ. 
- ¸o : Trang phôc che phÇn trªn c¬ thÓ