Giáo án Khoa học Lớp 5 - Bài: Dung dịch

Khoa học
Dung dịch
I. Mục tiêu: Hs cần:
 - Nêu được một số ví dụ về dung dịch.
 - Biết tách các chất ra khỏi một số dung dịch bằng cách chưng cất.
* GDKNS: Kĩ năng tìm giải pháp để giải quyết vấn đề; kĩ năng lựa chọn phương án thích hợp.
II. Đồ dùng dạy học:
 - Một ít đường (hoặc muối), nước sôi để nguội, nước nóng, đĩa con, một cốc thuỷ tinh, thìa nhỏ có cán dài.
III. Hoạt động dạy học:
A.Bài cũ
- Hỗn hợp là gì?- Nêu cách tạo ra một hỗn hợp?
- Nêu cách tách hỗn hợp gạo và sạn ?
B.Bài mới
 1. Giới thiệu bài 
GV nêu nhiệm vụ học tập.
 2.Tìm hiếu thế nào là dung dịch
Bước 1: Tình huống xuất phát và câu hỏi nêu vấn đề
 GV cho HS quan sát một chai nước cam:
- Nước ngọt này được làm từ những chất liệu gì ? (cam, nước, đường,...) 
GV: Nước này người ta gọi là một dung dịch.
Em biết gì về dung dịch ? 
lBước 2: Bộc lộ biểu tượng ban đầu của học sinh
Mời HS ghi vào vở ghi chép của cá nhân và thống nhất ghi vào phiếu học nhóm những hiểu biết ban đầu của nhóm mình 
Đại diện các nhóm lên gắn phiếu và trình bày
Bước 3: Đề xuất câu hỏi và giải pháp tìm tòi nghiên cứu
- Từ những hiểu biết ban đầu này các em hãy nêu những băn khoăn, thắc mắc hay có đề xuất gì về dung dịch, hãy phát biểu ý kiến của mình ?
HS nêu, GV chốt lại ghi bảng:
 + Dung dịch là gì ?
 + Làm thế nào để tạo ra một dung dịch?
 GV tổ chức cho HS tìm ra phương án gải quyết và thống nhất làm thí nghiệm
Bước 4: Tiến hành thực hiện giải pháp tìm tòi – nghiên cứu
HS thực hành tạo ra một dung dịch: +Tạo ra một dung dịch đường (hoặc dung dịch muối), .... tỉ lệ nước và đường do từng nhóm quyết định và ghi vào bảng sau:
Tên và đặc điểm của từng chất tạo ra dung dịch
Tên dung dịch và đặc điểm của dung dịch
HS trình bày
Bước 5: Kết luận kiến thức
 GV tổ chức cho cỏc nhúm trỡnh bày kết quả:
+ Để tạo ra dung dịch cần có những điều kiện gì?(Để tạo ra một dung dịch cần ít nhất phải có hai chất trở lên, trong đó phải có một chất ở thể lỏng và chất kia phải hoà tan được vào trong chất lỏng đó.)
 + Dung dịch là gì?
GV ghi kết luận tương ứng kết quả cỏc nhúm rỳt ra: 
 - Muốn tạo ra một dung dịch ít nhất phải có hai chất trở lên, trong đó phải có một chất ở thể lỏng và chất kia phải hoà tan được vào trong chất lỏng đó.
 - Hỗn hợp chất lỏng với chất rắn bị hoà tan và phân bố đều hoặc hỗn hợp chất lỏng với chất lỏng hoà tan vào nhau được gọi là dung dịch.
 + Kể tên một số dung dịch mà bạn biết.(Dung dịch nước xà phòng,dung dịch giấm và đường, dung dịch nước mắm với mì chính.)
 Cho HS đối chiếu với dự đoỏn ban đầu
3. Tách các chất ra khỏi dung dịch
 GV: Từ những dung dịch các nhóm vừa tạo được hãy tìm cách và tách các chất ra khỏi dung dịch.
HS tiến hành thí nghiệm, trình bày và nêu kết luận:
 + Qua thí nghiệm trên, theo các em, ta có thể làm thế nào để tách các chất trong dung dịch?
HS nêu kết luận, GVchốt ý đúng, ghi bảng:
 - Ta có thể tách các chất trong dung dịch bằng cách chưng cất.
 - Trong thực tế, người ta sử dụng phương pháp chưng cất để tạo ra nước cất dùng cho ngành y tế và một số ngành khác cần nước thật tinh khiết.
 5. Củng cố, dặn dò 
 - GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Đố bạn theo yêu cầu trang 77 SGK.
 - HS tiến hành chơi.
 - GV nhận xét tiết học.
 - Về nhà ôn bài và chuẩn bị bài Sự biến đổi hoá học
Khoa học
 Lắp mạch điện đơn giản (Tiết 1)
I. Mục tiêu 
 - Lắp được mạch điện thắp sáng đơn giản bằng pin, bóng đèn, dây dẫn.
II. Đồ dùng dạy học:
 - Pin, dây điện, bóng đèn
 - Hình trong SGK trang 94, 95, 97 – SGK phóng to
III. Hoạt động dạy học:
Kiểm tra bài cũ
+ Nêu tác dụng của năng lượng điện?
+ Kể tên một số phương tiện, máy móc, hoạt động bằng năng lượng điện?
 GV nhận xét ghi điểm 
 B. Bài mới 
 1. Giới thiệu bài
GV đưa pin, dây điện, bóng đèn, hỏi:
Trên tay cố có những vật liệu gì ?
GV: Từ những vật liệu này làm sao có thể tạo ra một mạch điện ? Mời cả lớp cùng tìm hiểu tiết 1 bài Lắp mạch điện đơn giản.
 2. Các hoạt động
 Hoạt động 1: Thực hành lắp mạch điện
Bước 1: Tình huống xuất phát và câu hỏi nêu vấn đề
GV giới thiệu ghi bảng 1. Thực hành lắp mạch điện
- Dự đoán về cách lắp một mạch điện để bóng đèn sáng ? (mời cả lớp viết hoặc vẽ cách lắp vào vở Khoa học, sau đó thống nhất ý kiến ghi bảng nhóm bằng các ý ngắn gọn hoặc vẽ sơ đồ)
Bước 2: Bộc lộ biểu tượng ban đầu của học sinh
VD:.
+ Mạch điện gồm có nguồn điện, pin và bóng đèn nối lại với nhau
...............
Bước 3: Đề xuất câu hỏi và giải pháp tìm tòi nghiên cứu
Với những hiểu biết ban đầu trên, các con có những câu hỏi đề xuất gì hãy phát biểu ý kiến trước cả lớp?
HS nêu: VD: - Có phải mạch điện gồm có nguồn điện, bóng điện và dây dẫn không ?
Làm sao để bóng đèn sáng ?
Dòng điện chạy theo chiều nào ?
 Liệu cách lắp như nhóm bạn bóng đèn có sáng không ?.....
GV chốt lại câu hỏi ghi bảng:
 -Từ pin, dây điện và bóng đèn, lắp mạch điện như thế nào để bóng đèn sáng ?
Lúc này chung ta cần chọn phương án nào để giải đáp thắc mắc trên ? ( Thực hành thí nghiệm) 
Bước 4: Tiến hành thực hiện giải pháp tìm tòi – nghiên cứu. 
4 nhóm tiến hành lắp mạch điện 
Bước 5: Kết luận kiến thức
Từng nhóm giới thiệu kết quả thực hành
Nhóm 1: - Để lắp được mạch điện nhóm con cần những vật liệu gì ?
- Theo nhóm em, pin có tác dụng gì ? (HS nêu, GV chốt ý, ghibangr, HS nhắc lại: Pin là nguồn cung cấp năng lượng điện làm sáng đèn)
 GV chỉ vào pin nói và ghi bảng: Mỗi pin có 2 cực, một cực dương (+) và một cực âm (-)
 Nhóm 2: - Bóng đen có cấu tạo thế nào ?
Bên trong bóng đèn có gì ? 
HS nêu, GV chốt ý, ghi bảng: Bên trong bóng đèn là dây tóc, hai đầu dây tóc được nối ra bên ngoài 
GV cho HS quan sát bóng đen tròn 220 V, giới thiệu dây tóc, hai đầu dây tóc nối ra bên ngoài bởi núm thiếc và lớp vỏ xoắn bên ngoài. Đây là bóng đen sáng được nếu được cung cấp năng lượng điện lớn như mạng điện lưới .
Nhóm 3: - Vì sao khi nhóm con lắp mạch điện thế này thì bóng đèn lại sáng ?
HS nêu, GV chốt ý ghi bảng: Dòng điện chạy qua dây tóc của bóng đèn làm cho dây tóc nóng tới mức phát ra ánh sáng.
Nhóm 4: Sau khi lắp mạch điện làm cho đèn sáng, nhóm con có kết luận gì ?
HS nêu: Lắp đúng cách 
GV đưa ra một mạch điện hoàn chỉnh, nhấc các đầu dây, hỏi:
- Vì sao lúc này đèn không sáng ? (Hở mạch)
GV chỉ và nói: Đèn sáng nếu có dòng điện chạy qua một mạch kín từ cực dương của pin , qua bóng dèn đến cực âm của pin. 
 HS đọc lại kết luận cho HS đối chiếu với những hiểu biết ban đầu của mình về mạch điện.
GV chuyển ý sang hoạt động 2: Có phải chỉ cần bóng đen nối với pin bằng đay điện thì bóng đèn sẽ sáng không , mới các con chuyển sang hoạt động 2.
Hoạt động 2: Quan sát- dự đoán và kiểm tra
GV gắn hình lên bảng
Yêu cầu các nhóm quan sát , dự đoán và ghi vào bảng nhóm những hình nào bóng đèn có thể sáng 
Các nhóm thảo luận, ghi vào bảng nhóm , gắn lên bảng
- Để chứng kiểm tra dự đoán của mình có đúng hay không các con cần làm gì ?
HS tiến hành lắp mạch điện để kiểm tra
Lần lượt các nhóm lên trình bày, kết luận
Kết quả: GV gắn bảng thể hiện kết quả HS thực hành được: Hình a, d
- Qua hoạt động này hãy cho biết điều kiện nào để mạch thắp sáng đèn ? 
HS nêu, GV chốt ý: Lắp đúng cách sao cho dòng điện chạy qua một mạch kín từ cực dương của nguồn điện qua bóng đèn đến cực âm của nguồn điện.
3. Củng cố, dặn dò:
 - Qua tiết học hôm nay các em cần lưu ý đảm bảo an toàn khi sử dụng điện. Vừa rồi các con được thực hành trên nguồn điện là pin có năng lượng điện bé nên ta có thể chậm vào phần lõi của dây điện mà không gây nguy hiểm tuy nhiên chúng ta tuyệt đối không tùy tiện thực hành với mạng điện lười hay với ắc quy, máy nổ,...vì đó là nguồn năng lượng cao, gây chết người 
GV nhận xét tiết học .
Dặn chuẩn bị cho bài sau.
Khoa học
Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa
I. Mục tiêu: Giúp HS hiểu:
 - Nhận biết hoa là cơ quan sinh sản của những loài thực vật có hoa. 
 - Chỉ và nói tên các bộ phận của hoa như nhị và nhuỵ trên tranh vẽ hoặc hoa thật.
II. Đồ dùng dạy học
HS chuẩn bị hoa 
III. Hoạt động dạy học:
 A. Kiểm tra bài cũ
 Thế nào là sự biến đổi hóa học? Em hãy nêu tính chất của đồng và nhôm? 
 Gọi 2 HS trả lời – GV nhận xét, ghi điểm
 B. Bài mới: 
1.Giới thiệu bài: 
- Cây con được sinh ra như thế nào ? Cho ví dụ.(từ hạt, thân, rễ, ...của cây mẹ)
- Muốn có một cây hoa phương con để trồng ta phải làm thế nào ? (Gieo hạt)
- Hạt hoa phượng được sinh ra nhờ bộ phận nào ? Chúng ta tìm hiểu qua bài học “Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa.
GV giới thiệu ghi tên bài.
2. Tìm hiểu về cơ quan sinh sản của thực vật có hoa
Bước 1: Tình huống xuất phát và câu hỏi nêu vấn đề
- Em biết gì về cơ quan sinh sản của thực vật có hoa? (mời cả lớp viết vào vở Khoa học những hiểu biết của mình, sau đó thống nhất ý kiến ghi bảng nhóm bằng các ý ngắn gọn)
Bước 2: Bộc lộ biểu tượng ban đầu của học sinh
VD:.
+ Hoa là cơ quan sinh sản của thực vật có hoa
+ Hoa có nhiều màu sắc
+ Có hoa đực, hoa cái
+ Hoa có nhị, nhụy........
Bước 3: Đề xuất câu hỏi và giải pháp tìm tòi nghiên cứu
Với những hiểu biết ban đầu trên, các con có những câu hỏi đề xuất gì hãy phát biểu ý kiến trước cả lớp?
HS nêu: VD: - Có phải hoa là cơ quan sinh sản của thực vật có hoa không ?
Bạn có chắc là có hoa đực và hoa cái không ?
 Đâu là nhị hoa, đâu là nhụy hoa ?
 Có phải hoa có nhiều màu không ?.....
GV chốt lại câu hỏi ghi bảng:
 + Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa là gì ?
 + Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa gồm những bộ phận nào ?
- Lúc này chúng ta cần chọn phương án nào để giải đáp thắc mắc trên ? ( Quan sát) 
Bước 4: Tiến hành thực hiện giải pháp tìm tòi – nghiên cứu. 
Các nhóm tiến hành quan sát, chỉ từng bộ phân của cơ quan sinh sản của thực vật có hoa
Bước 5: Kết luận kiến thức
 Từng nhóm giới thiệu kết quả thực hành
Nhóm 1: - Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa là gì?
- Nhóm em đã sưu tầm được những loại hoa nào ?
(HS nêu, GV chốt ý, ghi bảng, HS nhắc lại:Hoa là cơ quan sinh sản của những loài thực vật có hoa)
Nhóm 2: - Nhóm em đã sưu tầm được những loài hoa gì
- Các loài hoa đó có những cơ quan nào ?
GV: Hoa có cơ quan sinh dục đực gọi là nhị, cơ quan sinh dục cái gọi là nhụy
- Hãy chỉ đâu là nhị, đâu là nhụy ?
HS nêu lại các bộ phận của hoa, GV ghi bảng: Cơ quan sinh dục đực gọi là nhị, cơ quan sinh dục cái gọi là nhụy 
Nhóm 3: - Hoa nào có cả nhị và nhụy, hoa nào chỉ có nhị hoặc nhụy ?
- Hoa nào là hoa đực, hoa nào là hoa cái ?
- Qua đây nhóm con có kết luận gì ?
HS nêu, GVchốt lại ý ghi bảng: Một số cây có hoa đực riêng, hoa cái riêngnhưng đa số cây có hoa, trên cùng 1 bông hoa có cả nhị và nhụy 
1 HS đọc lại nội dung kết luận, GV yêu cầu HS đối chiếu với cảm nhận ban đầu của học sinh
GV: Màu sắc của mỗi loài hoa có tác dụng gì chúng ta sẽ được tìm hiểu ở bài sau.
3. Tìm hiểu về hoa lưỡng tính
GV yêu cầu HS quan sát hình 6 SGKtrang 105 và nói tên các bộ phận của nhị và nhuỵ. 
Gọi một số HS lên trình bày và chỉ trên tranh. HS khác nhận xét bổ sung.
GV nhận xét khen những HS hiểu bài.
4. Củng cố, dặn dò:
- Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa là gì? Một bông hoa lưỡng tính gồm những bộ phận nào?
GV nhận xét tiết học.
Khoa học
 Cây con có thể mọc lên từ một số bộ phận của cây mẹ
I. Mục tiêu: 
- Quan sát tìm vị trí chồi ở một số cây khác nhau.
- Kể được tên một số cây có thể mọc ra từ thân , cành, lá, rễ của cây mẹ.
II. Đồ dùng dạy học:
- GV dặn học sinh chuẩn bị theo nhóm: ngọn mía, củ khoai tây,
- Hình trang 110, 111 SGK.
III. Hoạt động dạy học:
A. Kiểm tra bài cũ: 
- Nói về sự phát triển của hạt mướp từ khi được gieo xuống đất đến khi mọc thành cây, ra hoa, kết ?
B. Bài mới:
1. Giới thiệu bài
GV nêu nhiệm vụ học tập.
2. Tìm hiểu cây con mọc lên từ một số bộ phận của cây mẹ
Bước 1: Tình huống xuất phát và câu hỏi nêu vấn đề
- Em hãy dự đoán xem cây con mọc lên từ những bộ phận nào của cây mẹ ? (mời cả lớp viết vào vở Khoa học những hiểu biết của mình, sau đó thống nhất ý kiến ghi bảng nhóm bằng các ý ngắn gọn)
Bước 2: Bộc lộ biểu tượng ban đầu của học sinh
VD:.
+ Mọc lên từ thân
+ mọc lên từ rễ, 
+ Mọc lên từ lá.....
Bước 3: Đề xuất câu hỏi và giải pháp tìm tòi nghiên cứu
Với những hiểu biết ban đầu trên, các con có những câu hỏi đề xuất gì hãy phát biểu ý kiến trước cả lớp?
HS nêu: VD: - Có phải cây con mọc lên từ rễ không ?
Bạn có chắc cây con mọc lên từ lá không ?
 ..........
GV chốt lại câu hỏi ghi bảng:
 N1: - Có phải cây con mọc lên từ rễ không ?
 N2: - Bạn có chắc cây con mọc lên từ lá không ?
 N3: - Bạn có chắc cây con mọc lên từ thân cây mẹ không ?
- Lúc này chúng ta cần chọn phương án nào để giải đáp thắc mắc trên ? ( Quan sát) 
Bước 4: Tiến hành thực hiện giải pháp tìm tòi – nghiên cứu. 
Các nhóm tiến hành quan sát, chỉ từng bộ phân của cây mẹ sinh ra cây con
Bước5: Kết luận kiến thức
 TỔ CHỨC CHO hs TRèNH BÀY KẾT QUẢ QUAN SÁT
Các nhóm rút ra kết luận GV ghi bảng: Trong tự nhiên cũng như trong trồng trọt không phải cây nào cũng mọc lên từ hạt mà một số cây có thể mọc lên từ thân hoặc từ rễ hoặc từ lá
1 HS đọc lại nội dung kết luận, GV yêu cầu HS đối chiếu với cảm nhận ban đầu của học sinh
 Yêu cầu HS kể tên các loài cây mọc lên từ thân, rễ, lá.
3. Củng cố- dặn dò
 Nhận xét giờ học, khen những nhóm có ý thức thực hành tốt, chuẩn bị tốt cho giờ học.
 Dặn HS xem trước và chuẩn bị cho bài sau.