Giáo án Đại số 8 tiết 65: Phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối

 Tuaàn :31 Ngaøy soaïn :22/03/2010 Ngày dạy:29/03/2010
Tieát : 64	§5 PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA DAÁU GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI
I. MUÏC TIEÂU : 
Kieán thöùc : HS naém caùc giaûi phöông trình chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái. 
Kó naêng : HS bieát boû daáu giaù tò tuyeät ñoái ôû bieåu thöùc daïng ïaxï vaø daïng ïx + bï . bieát giaûi moät soá phöông trình chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái daïng ïaxï = cx + d vaø daïng ïx + aï = cx + d.
Thaùi ñoä : Reøn tính caån thaän, Chính xaùc, suy luaän cuûa HS 
II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH :
Chuaån bò cuûa GV : Baûng phuï ghi baøi taäp vaø baøi taäp maãu.
Chuaån bò cuûa HS : OÂn taäp ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái cuûa soá a. baûng nhoùm, buùt daï.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :
Toå chöùc lôùp : 
Kieåm tra baøi cuõ : 5’
ÑT
Caâu hoûi
Ñaùp aùn
Ñieåm
Kh
- Phaùt bieåu ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái cuûa soá a ?
- Tính :ï2ï = ? ; ïï = ? ; ï0ï = ?
Ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái cuûa soá a :
 ïaï = 
Tính : :ï2ï = 2 ; ïï = ; ï0ï = 0
5
5
3)Baøi môùi :
Giôùi thieäu baøi : (Ñaëc vaán ñeà) : Caùc em ñaõ ñöôïc hoïc veà moät soá phöông trình vaø caùch giaûi : phöôg trình baäc nhaát moät aån, phöông trình tích, phöông trình ñöa ñöôïc veà daïng phöông trình moät aån, phöông trình chöùa aån ôû maãu. Hoâm nay caùc em seû ñöôïc hoïc theâm moät daïng phöông trình nöõa ñoù laø phöông trình chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái.
Tieán trình baøi daïy :
TL
Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Noäi dung
15’
23’
Hoaït ñoäng 1: Nhaéc laïi veà giaù trò tuyeät ñoái.
GV nhö vaäy : theo ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái ta coù theå boû daáu giaù trò tuyeät ñoái tuyø theo giaù trò cuûa bieåu thöùc trong daáu giaù trò tuuyeät ñoái aâm hay khoâng aâm.
Ta xeùt moät soá ví duï sau ?
GV ñöa ví duï 1 SGK leân baûng :
Boû daáu giaù trò tuyeät ñoái vaø ruùt goïn bieåu thöùc :
A = ïx – 3ï + x – 2 khi x ³ 3
GV haõy boû daáu giaù trò tuyeät ñoái ?
x – 3 aâm hay khoâng aâm vì sao ? döïa vaøo ñaâu ?
Khi ñoù ïx – 3ï = ?
- Thay vaøo bieåu thöùc vaø ruùt goïn ?
Töông töï haõy thöïc hieän caâu b.
B = 4x + 5 + ï-2xï khi x > 0
Goïi moät HS traû lôøi
Ñöa ? 1 SGK leân baûng, yeâu caàu HS hoaït ñoäng nhoùm. 
Sau ñoù goïi moät hai HS ñaïi dieän cuûa hai nhoùm leân baûng trình baøy.
GV choát laïi caùc böôùc laøm .
Hoaït ñoäng 2: Giaûi moät soá phöông trình chöùa daàu giaù trò tuyeät ñoái
GV ñöa ví duï 2 SGK leân baûng
Giaûi phöông trình 
ï3xï = x + 4 
Ñeå boû daáu giaù trò tuyeät ñoái ta xeùt hai tröôøng hôïp. Bieåu thöùc trong daáu giaù trò tuyeät ñoái aâm, khoâng aâm.
a) Neáu 3x ³ 0 haõy tìm x ?
Khi ñoù : ï3xï = ?
Ta coù phöông trình naøo ?
Giaûi phöông trình ñoù. Ñoái chieáu vôùi ñieàu kieän cuûa phöông trình ?
b) Neáu 3x < 0 tìm x ?
khi ñoù : ï3xï = ?
Ta coù phöông trình naøo ?
Giaûi phöông trình naøy, ñoái chieáu vôùi ÑK cuûa PT naøy
Vaäy phöông trình ñaõ cho coù bao nhieâu nghieäm ? vieát taäp nghieäm ?
GV ñöa ví duï 3 SGK leân baûng
Giaûi phöông trình :
ïx – 3ï = 9 – 2x 
GV ñeå boû daáu giaù trò tuyeät ñoái ta caàn xeùt nhöõng tröôøng hôïp naøo ?
Haõy thöïc hieän trong töøng tröôøng hôïp ñoù ?
Goïi moät HS leân baûng giaûi.
GV cho HS nhaän xeùt roài söõa chöõa.
GV choát laïi caùc böôùc giaûi.
GV ñöa ? 2 SGK leân baûng vaø yeâu caàu HS thöïc hieän
Goïi hai HS leân baûng laøm.
GV cho HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa hai baïn treân baûng
GV nhaän xeùt vaø coù theå cho ñieåm.
GV löu yù : Khi giaûi töøng phöông trình trong töøng tröôøng hôïp phaûi ñoái chieáu giaù trò tìm ñöôïc vôùi ÑK cuûa phöông trình ñoù hay khoâng. 
Neáu thoaû maûn thì giaù trò ñoù laø nghieäm cuûa phöông trình, neáu khoâng thoaû thì giaù trò ñoù khoâng laø nghieäm cuûa phöông trình.
HS traû lôøi mieäng
Ta coù x ³ 3 Û x – 3 ³ 0
Khi ñoù ïx – 3ï = x – 3 
Vaäy A = x – 3 + x – 2
A = 2x – 5 
Moät Hs khaùc ñöùng taïi choå trình baøy
Ta coù : x > 0 Û -2x < 0
Khi ñoù : 
ï-2xï = -(-2x) = 2x 
Vaäy B = 4x + 5 + 2x
= 6x + 5 
 HS caû lôùp nhaän xeùt.
HS thaûo luaän nhoùm, hai HS ñaïi dieän leân baûng trình baøy.
HS caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt.
HS chuù yù
HS1 traû lôøi mieäng
Caùc HS khaùc nhaän xeùt.
HS2 traû lôøi. HS caû lôùp nhaän xeùt.
HS phöông trình ñaõ cho coù hai nghieäm.
HS : Ñeå boû daáu giaù trò tuyeät ñoái ta caàn xeùt nhöõng tröôøng hôïp : 
x – 3 ³ 0 vaø x – 3 < 0
HS toaøn lôùp thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV. Moät HS leân baûng trình baøy baøi.
Hoïc sinh toaøn lôùp laøm vaøo vôû
Hs1 laøm caâu a.
HS 2 laøm caâu b
HS nhaän xeùt.
1/ Nhaéc laïi veà giaù trò tuyeät ñoái.
÷ a÷ = a neáu a ≥ 0
÷ a÷ = –a neáu a ≥ 0
? 1 Ruùt goïn bieåu thöùc :
C = ï-3xï + 7x – 4 khi x £ 0 
Giaûi :
Ta coù : x £ 0 Û -3x ³ 0
Neân ï-3xï = -3x 
Vaäy C = -3x + 7x – 4 = 4x – 4
 D = 5 – 4x + ïx – 6ï khi x < 6 
Giaûi : 
Ta coù : x < 6 Û x – 6 < 0 
Neân ïx – 6ï = -(x – 6)
Vaäy D = 5 – 4x - x + 6
= -5x + 11 
2/ Giaûi moät soá phöông trình chöùa daàu giaù trò tuyeät ñoái.
Ví duï 2 : Giaûi phöông trình 
 ï3xï = x + 4 
Giaûi :
a) Neáu 3x ³ 0 Û x ³ 0
Khi ñoù : ï3xï = 3x 
Ta coù phöông trình 
3x = x + 4 
Û 3x – x = 4 
Û 2x = 4 
Û x = 2 (TMÑK x ³ 0)
b) Neáu 3x < 0 Û x < 0
khi ñoù : ï3xï = -3x
Ta coù phöông trình
-3x = x + 4 
Û -3x – x = 4 
Û -4x = 4 
Û x = -1 (TMÑK x < 0)
Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình S = {2; -1}
Ví duï 3 : Giaûi phöông trình :
ïx – 3ï = 9 – 2x 
Giaûi :
a) Neáu x – 3 ³ 0 Û x ³ 3
neân ïx – 3ï = x – 3 
Ta coù phöông trình :
x – 3 = 9 – 2x
Û x + 2x = 9 + 3 
Û 3x = 12
Û x = 4 (TMÑK x ³ 3)
b) Neáu x – 3 < 0 Û x < 3
neân ïx – 3ï = -(x – 3) = -x + 3 
Ta coù phöông trình
-x + 3 = 9 – 2x 
Û -x + 2x = 9 – 3
Û x = 6 (Khoâng thoaû maûn ÑK x < 3 neân loaïi)
Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình S = {4}
? 2 Giaûi caùc phöông trình :
a) ïx + 5ï = 3x + 1
Neáu x + 5 ³ 0 Û x ³ -5 thì 
 ïx + 5ï = x + 5 
Ta coù phöông trình :
x + 5 = 3x + 1
Û x – 3x = 1 – 5 
Û -2x = -4
Û x = 2 (thoaû maûn ÑK x ³ -5)
Neáu x + 5 < 0 Û x < -5 thì 
 ïx + 5ï = -x - 5 
Ta coù phöông trình :
-x – 5 = 3x + 1
Û -x – 3x = 1 + 5 
Û -4x = 6
Û x = (khoâng thoaû maûn ÑK x < -5)
Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình laø S = {}
b) ï-5xï = 2x + 21 
Neáu -5x ³ 0 Û x £ 0 thì 
 ï-5xï= -5x 
Ta coù phöông trình :
-5x = 2x + 21 
Û -5x – 2x = 21 
Û -7x = 21
Û x = -3 (thoaû maûn ÑK x £ 0)
Neáu -5x 0 thì 
 ï-5xï= 5x 
Ta coù phöông trình :
5x = 2x + 21 
Û 5x – 2x = 21 
Û 3x = 21
Û x = 7 (thoaû maûn ÑK x > 0)
Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình S = {7}
4)Hướng dẫn vè nhà :2’
Baøi taäp veà nhaø 35, 36, 37 tr51 SGK
Tieát sau oân taäp chöông IV
+ Laøm caùc caâu hoûi oân taäp chöông
+ Phaùt bieåu thaønh lôøi caùc tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vaø pheùp coäng vaø pheùp nhaân.
Baøi taäp soá 38, 39, 40, 41 tr53 SGK
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM - BOÅ SUNG :