Giáo án Đại số 8 tiết 62: Bất phương trình bậc nhất một ẩn (t1)

 Tuaàn : 30 Ngaøy soaïn : 22/03/07 Ngaøy daïy :22/03/2010
Tieát : 61 §§4 BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN (t1)
I. MUÏC TIEÂU : 
Kieán thöùc : HS nhaän bieát ñöôïc baát phöông trình baäc nhaát moät aån. 
Kó naêng : Bieát aùp duïng töøng qui taéc bieán ñoåi baát phöông trình ñeå giaûi baát phöông trình ñôn giaûn. Söû duïng caùc qui taéc bieán ñoåi baác phöông trình ñeå giaûi thích söï töông ñöông cuûa baát phöông trình.
Thaùi ñoä : Reøn tính caån thaän, Chính xaùc, suy luaän cuûa HS 
II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH :
Chuaån bò cuûa GV : Baûng phuï ghi hai qui taéc bieán ñoåi baát phöông trình. Thöôùc thaúng coù chia khoaûn, phaán maøu, buùt daï. 
Chuaån bò cuûa HS : OÂn taäp caùc tính chaát cuûa baát ñaúng thöùc, hai qui taéc bieán ñoåi phöông trình. Thöôùc keû, baûng nhoùm, buùt daï.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :
Toå chöùc lôùp :(1’) 
Kieåm tra baøi cuõ : 5’
ÑT
Caâu hoûi
Ñaùp aùn
Ñieåm
TB
Chöõa baøi taäp 16 (a,d) tr43 SGK
a) Taäp nghieäm {xç x < 4}
 ÷ )/////////////////
 0 4
b) Taäp nghieäm {xçx ³ 1}
 /////////////////÷////////[
 0 1
5
5
3)Baøi môùi :
* Giôùi thieäu baøi :(1’) (Ñaëc vaán ñeà) : Chuùng ta ñaõ bieát ñònh nghóa phöông trình baäc nhaát moät aån, caùc qui taéc bieán ñoåi phöông trình. Hoâm nay chuùng ta seû nghieân cöùu veà baát phöông trình baäc nhaát moät aån : ñònh nghóa, caùc qui taéc bieán ñoåi baát phöông trình.
* Tieán trình baøi daïy :
TL
Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Nội dung
7’
28’
1’
Hoaït ñoäng 1:Ñònh nghóa
Haõy nhaéc laïi ñònh nghóa phöông trình baäc nhaát moät aån ?
GV töông töï, em haõy thöû ñònh nghóa baác phöông trình baäc nhaát moät aån ?
GV yeâu caàu HS ñoïc ñònh nghóa SGK tr43
 Nhaán maïnh : aån x coù baäc laø baäc nhaát, heä soá a phaûi khaùc 0.
GV yeâu caàu HS laøm ? 1
(Ñöa ñeà baøi leân baûng phuï)
Vaø yeâu caàu HS giaûi thích.
Hoaït ñoäng 2: Hai qui taéc bieán ñoåi baát phöông trình.
Ñeå giaûi phöông trình ta thöïc hieän hai qui taéc naøo ? haõy nhaéc laïi caùc qui taéc ñoù ?
Ñeå giaûi baát phöông trình ta cuõng coù hai qui taéc 
Qui taéc chuyeån veá
Qui taéc nhaân
Sau ñaây chuùng ta xeùt töøng qui taéc.
a) Qui taéc chuyeån veá.
GV yeâu caàu HS ñoïc qui taéc phaàn ñoùng khung SGK.
Em coù nhaän xeùt gì veà qui taéc naøy so vôùi qui taéc chuyeån veá trong bieán ñoåi phöông trình ?
GV giôùi thieäu vùi duï 1
Giaûi baát phöông trình
x – 5 < 18
GV ñeå giaûi baát phöông trình naøy ta laøm nhö theá naøo ?
GV ñöa ví duï 2 leân baûng
Giaûi baát phöông trình
3x > 2x + 5 vaø bieåu dieån taäp nghieäm treân truïc soá.
GV goïi moït HS leân baûng thöïc hieän.
GV cho HS laøm ? 2 SGK
Goïi hai HS leân baûng laøm
GV cho HS nhaän xeùt baøi trình baøy cuûa baïn.
b) Qui taéc nhaân.
GV haõy phaùt bieåu tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vôùi pheùp nhaân.
GV giôùi thieäu : töø tính chaát lieân heä giöõa thöù töï vôùi pheùp nhaân ta coù qui taéc nhaân vôùi moät soá ñeå bieán ñoåi baát phöông trình.
GV yeâu caàu HS ñoïc qui taéc nhaân tr44 SGK
GV giôùi thieäu ví duï 3 tr 45 SGK
GV ñöa ví duï 4 SGK leân baûng.
Caàn nhaân hai veá cuûa baát phöông trình vôùi bao nhieâu ñeå coù veá traùi laø x ?
GV yeâu caàu HS leân baûng giaûi baát phöông trình vaø bieåu dieån taäp nghieäm treân truïc soá.
GV : Khi aùp duïng qui taéc nhaân trong baát phöông trình ta caàn löu yù ñieàu gì ?
GV ñöa ? 3 SGK leân baûng
Goïi hai HS leân baûng laøm.
GV cho HS nhaän xeùt, roài löu yù Ta coù theå thay vieäc nhaân hai veá cuûa baát phöông trình vôùi baèng vieäc chia hai veá cuûa baát phöông trình cho 2.
GV höôùng daån HS laøm ? 4 
Giaûi thích söï töông ñöông 
x + 3 < 7 Û x – 2 < 2
GV haõy tìm taäp nghieäm cuûa caùc baát phöông trình ?
b) 2x 6
Hoaït ñoäng 4:Cuõng coá
GV neâu caâu hoûi
- Theá naøo laø baát phöông trình baäc nhaát moät aån ?
- Phaùt bieåu hai qui taéc bieán ñoåi töông ñöông baát phöông trình ?
 Phöông trình daïng ax + b = 0 , trong ñoù a vaø b laø caùc soá ñaõ cho, a ¹ 0, goïi laø phöông trình baäc nhaát moät aån.
HS ñònh nghóa nhö SGK tr43
HS ñoïc laïi vaøi laàn.
Moät HS ñöùng taïi choå traû lôøi.
Keát quaû :
2x – 3 < 0 
c) 5x – 15 ³ 0 
laø caùc baát phöông trình baäc nhaát moät aån.
b) 0x + 5 > 0 khoâng phaûi laø baát phöông trình baäc nhaát moät aån vì coù heä soá a = 0 
d) x2 > 0 khoâg phaûi laø baát phöông trình baäc nhaát moät aån vì x coù baäc laø 2.
 Ñeå giaûi phöông trình ta thöïc hieän hai qui taéc :
Qui taéc chuyeån veá
Qui taéc nhaân
HS phaùt bieåu töøng qui taéc ñoù.
HS ñoïc qui taéc SGK, moät HS ñoïc to.
HS : Hai qui taéc naøy töông töï nhau.
HS : Chuyeán veá -5 roài thu goïn veá phaûi.
Moät HS leân baûng thöïc hieän, caùc HS khaùc laøm vaøo vôû.
Hai HS leân baûng trình baøy. HS caû lôùp thöïc hieän roài nhaän xeùt.
HS nhaän xeùt.
HS ñoïc qui taéc SGK 
HS nghe GV trình baøy
 Caàn nhaân hai veá cuûa baát phöông trình vôùi -4
Moät HS leân baûng laøm. HS caû lôùp laøm vaøo vôû vaø nhaän xeùt.
HS traû lôøi.
Hai HS leân baûng laøm
Caùc HS khaùc laøm.
Moät HS ñöùng taïi choå traû lôøi caâu a.
Moät HS khaùc leân baûng laøm caâu b.
HS caû lôùp nhaän xeùt.
HS laàn löôïc traû lôøi caùc caâu hoûi.
1/ Ñònh nghóa.
 Baát phöông trình daïng ax + b 0, ax + b £ 0, ax + b ³0) , trong ñoù a vaø b laø caùc soá ñaõ cho, a ¹ 0, goïi laø baát phöông trình baäc nhaát moät aån.
2/ Hai qui taéc bieán ñoåi baát phöông trình.
a) Qui taéc chuyeån veá.
 Khi chuyeån moät haïng töû cuûa baát phöông trình töø veá naøy sang veá kia phaûi ñoåi daáu haïng töû ñoù.
Ví duï 1. Giaûi baát phöông trình
x – 5 < 18
Û x < 18 + 5
Û x < 23
Vaäy taäp nghieäm cuûa baát phöông trình laø {x÷ x < 23}
Ví duï 2. Giaûi baát phöông trình
3x > 2x + 5 vaø bieåu dieån taäp nghieäm treân truïc soá.
Giaûi :
3x > 2x + 5
Û 3x – 2x > 5
Û x > 5 
Vaäy taäp nghieäm cuûa baát phöông trình laø {x÷ x > 5}
 /////////////ï/////////( 
 0 5
? 2
Giaûi caùc baát phöông trình sau
x + 12 > 21
Û x > 21 – 12
Û x > 9
Vaäy taäp nghieäm cuûa baát phöông trình laø {x÷ x > 9}
b) -2x > -3x – 5 
Û -2x + 3x > – 5 
Û x > -5
Vaäy taäp nghieäm cuûa baát phöông trình laø {x÷ x > -5}
Qui taéc nhaân vôùi moät soá.
 Khi nhaân hai veá cuûa baát phöông trình vôùi cuøng moät soá khaùc 0, ta phaûi :
Giöõ nguyeân chieàu cuûa baát phöông trình neáu soá ñoù döông
Ñoåi chieàu baát phöông trình neáu soá ñoù aâm.
Ví duï 3. Giaûi baát phöông trình
0,5x < 3
Û 0,5x.2 < 3.2
Û x > 6
Vaäy taäp nghieäm cuûa baát phöông trình laø {x÷ x > 6}
Ví duï 4. Giaûi baát phöông trình vaø bieåu dieån taäp nghieäm treân truïc soá. 
Giaûi :
Vaäy taäp nghieäm cuûa baát phöông trình laø {x÷ x > -12}
 /////////( ï
 –12 0
? 3 Giaûi caùc baát phöông trình sau :
2x < 24
Vaäy taäp nghieäm caûu baát phöông trình laø {x÷ x < 12}
b) -3x < 27
Vaäy taäp nghieäm cuûa baát phöông trình laø {x÷ x > -9}
? 4 Giaûi thích söï töông ñöông 
a) x + 3 < 7 Û x – 2 < 2
* x + 3 < 7
Û x < 4
* x – 2 < 2
Û x < 4
Vaäy hai baát phöông trình töông ñöông vì coù cuøng taäp nghieäm
b) 2x 6
* 2x < -4 
Û x < -2
* -3x > 6
Û x < -2
Vaäy hai baát phöông trình töông ñöông.
 4)Höôùng ñaãn veà nhaø :1’
Naém hai qui taéc bieán ñoåi baát phöông trình.
Baøi taäp veà nhaø 19, 20, 21, tr47 SGK
Baøi taäp 40, 41, 42, 43, 44 tr45 SBT
Phaàn coøn laïi cuûa baøi tieát sau hoïc tieáp.
 IV. RUÙT KINH NGHIEÄM – BOÅ SUNG :