Đề và đáp án thi giữa học kì II Ngữ văn lớp 7 năm 2015 - Trường THCS Bình Giang

Đề thi giữa học kì 2 lớp 7 môn Văn năm 2015 – THCS Bình Giang
Câu 1 (2,0 điểm).
a) Thế nào là câu chủ động, câu bị động?
b) Cho câu chủ động sau, hãy chuyển thành hai câu bị động tương ứng theo hai cách đã học?
Một hoạ sĩ nổi tiếng đã vẽ bức tranh này vào thế kỉ XV.
Câu 2 (3,0 điểm). Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
“Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”...
                                            (SGK Ngữ Văn 7, tập 2, trang 24)
a) Đoạn văn trên trích trong văn bản nào? Ai là tác giả?
b) Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên?
c) Nêu nội dung chính của đoạn văn trên? Nội dung đó được thể hiện rõ nhất qua câu văn nào?
Câu 3 (5,0 điểm).
Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ: “Lá lành đùm lá rách”.
 Đáp án đề thi giữa học kì 2 lớp 7 môn Văn năm 2015 – THCS Bình Giang
Câu 1:
a. HS trình bày được khái niệm câu chủ động, câu bị động:
– Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động).
– Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của người, vật khác hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động).
( HS không trình bày phần trong ngoặc đơn ở mỗi khái niệm vẫn cho điểm tối đa)
b. HS chuyển câu chủ động đã cho thành câu bị động theo hai cách:
-Cách 1: Bức tranh này đã được một hoạ sĩ nổi tiếng vẽ vào thế kỉ XV.
– Cách 2: Bức tranh này (đã) vẽ vào thế kỉ XV.
hoặc: Bức tranh này (đã) được vẽ vào thế kỉ XV.
( HS chuyển đúng mỗi cách được 0,75 điểm)
Câu 2. 
a. – Đoạn văn trên trích trong văn bản: “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”.
– Tác giả: Hồ Chí Minh
b. Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn: Nghị luận
c. – Nội dung chính của đoạn văn: Nêu nhận định chung về lòng yêu nước của nhân dân ta.
  – Nội dung đó được thể hiện rõ nhất qua câu văn: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.
Câu 3.
a. Yêu cầu về hình thức: (1 điểm)
– Làm đúng kiểu bài: Lập luận giải thích
– Bài văn hoàn chỉnh, bố cục 3 phần: MB, TB, KB.
– Biết vận dụng các kĩ năng làm bài văn lập luận giải thích.
– Diễn đạt lưu loát, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. Trình bày sạch sẽ, rõ ràng.
b. Yêu cầu về nội dung: (4 điểm)
– HS có thể viết theo nhiều cách khác nhau song phải đảm bảo các nội dung chính sau:
a)  MB: (0,5 điểm)
–  Giới thiệu, dẫn dắt vào vấn đề cần giải thích.
– Trích dẫn câu tục ngữ.
b) TB: Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ (3,0 điểm)
* Giải thích:
+ Nghĩa đen:
– ” Lá lành”: là những chiếc lá còn nguyên vẹn, lành lặn.
-” Lá rách”: là những chiếc lá không còn nguyên vẹn, không lành lặn.
=> Khi gói bánh nếu bọc lá lành ở bên ngoài, lá rách ở bên trong thì ta tận dụng được cả lá rách mà trông chiếc bánh vẫn đẹp.
+ Nghĩa bóng:
– ” Lá lành”: Là hình ảnh ẩn dụ chỉ những người có cuộc sống đầy đủ, ấm no, hạnh phúc
-” Lá rách”: Là hình ảnh ẩn dụ chỉ những người có hoàn cảnh khó khăn, hoạn nạn, kém may mắn
-“Đùm”: bao bọc, che chở, bảo vệ.
=> Câu tục ngữ: “Lá lành đùm lá rách” khuyên nhủ mọi người phải biết yêu thương đồng loại, biết tương thân tương ái, giúp đỡ chia sẻ, đùm bọc đồng loại nhất là  những người có hoàn cảnh éo le, kém may mắn
* Vì sao câu tục ngữ lại khuyên chúng ta phải “lá lành đùm lá rách”?
– Trong cuộc sống, ai cũng có lúc gặp khó khăn, hoạn nạn (khi gặp thiên tai, địch hoạ, lúc hoạn nạn ốm đau ) vì thế con người phải biết nương tựa vào nhau để vượt qua.
– Mọi người đùm bọc, che chở, thương yêu nhau sẽ cho ta thêm sức mạnh để vượt qua khó khăn, sống nhân đạo hơn, xã hội ngày một văn minh, tốt đẹp hơn.
– Thực tế đã cho thấy, nhờ có tinh thần lá lành đùm lá rách đã giúp con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách; giúp dân tộc ta đánh thắng mọi thù trong giặc ngoài, bảo vệ nền độc lập (dẫn chứng)
* Cần làm gì để thực hiện lời dạy của câu tục ngữ?
– Lòng nhân ái phải xuất phát từ tình cảm chân thành, thấu hiểu, cảm thông giữa người với người chứ không phải là lối ban ơn trịch thượng.
– Tinh thần tương thân tương ái phải được thể hiện ở những việc làm cụ thể: săn sóc người già yếu, bệnh tật, an ủi người đau thương, giúp đỡ trẻ mồ côi, chi viện cho đồng bào bị thiên tai, dịch bệnh (liên hệ những việc làm cụ thể của HS: phong trào góp quần áo, sách vở ủng hộ nhân dân bị thiên tai: mua tăm ủng hộ người mù)
c) KB: (0,5 điểm)
– Khẳng định quan niệm sống đúng đắn của câu tục ngữ, mỗi người cần phải học tập và phát huy.
– Liên hệ bản thân: cần có lòng nhân ái, ý thức đoàn kết, tương thân, tương trợ
Tình cảm tương thân tương ái là một đặc điểm nổi bật trong quan niệm sống của người xưa. Bên cạnh những câu tục ngữ ca dao thông dụng như: Thương người như thể thương thân, Nhiễu điều phủ lấy giá gương Nhân dân ta vẫn thường nhắc nhở nhau “lá lành đùm lá rách”. Đó là những bài học đạo lý làm người của những người cùng trong một nước, phải biết yêu thương đùm bọc lẫn nhau.
Bài mẫu tham khảo ” lá lành đùm lá rách”
Câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” gợi một hình ảnh quen thuộc, bình thường trong cuộc sống: chiếc bánh trưng, bánh ú ta thường thấy lá rách thì gói ở bên trong, còn bao bọc bên ngoài những lá lành lặn. Từ thực tế như vậy ta liên tưởng đến con người. Lá lành là tượng trưng cho những người có cuộc sống sung túc đầy đủ về vật chất. Còn lá rách là những cảnh đời nghèo khổ bất hạnh rủi ro. Trong cuộc sống họ không gặp nhiều may mắn. Nếu như những cuộc đời này, những con người này không được xã hội giúp đỡ thì có lẽ họ không bao giờ cải thiện được hoàn cảnh sống. Do vậy thương người như thể thương thân là lẽ tất yếu. Những người có cuộc sống hạnh phúc ấm no, đầy đủ về vật chất cần nhường cơm sẻ áo cho những người có hoàn cảnh đặc biệt. Đây chính là truyền thống tốt đẹp mà cha ông để lại.
Trong cuộc sống không có ai sống lẻ loi một mình, họ phải có một quan hệ từ gia đình, làng xóm đến xã hội. Tuy lành hay rách cũng là lá, tuy “giàu sang” hay “nghèo hèn” cũng là con người. Những chiếc lá kia vô tri vô giác mà chúng còn biết che chở cho nhau huống chi con người. Do đó việc đùm bọc thương yêu nhau phải là một thái độ sống, phương châm sống của người. Sống với nhau phải biết cảm thông giúp đỡ lẫn nhau thì mới tạo được tình đoàn kết tương thân tương ái. Đây là cơ sở, là nền tảng để xây đựng một xã hội tốt đẹp. Giúp đỡ mọi người cũng chính là giúp đỡ mình mình vì mọi người, mọi người vì mình. Chẳng thế mà trong chiến tranh, trong thiên tai dân tộc ta đã làm tốt việc một miếng khi đói bằng một gói khi no. Thế nhưng giúp đỡ đùm bọc người khác phải dựa trên tình cảm trong sáng, tốt đẹp, không phải là sự bố thí coi khinh.
Bên cạnh đó còn một số kẻ sống thiếu lòng nhân ái, quay lưng lại với cảnh màn trời chiếu đất của đồng bào, đồng chí. Những hạng người này đáng lên án. Câu tục ngữ nêu bật một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, đó chính là lòng nhân ái bao la, con người chỉ sống tốt với nhau bằng lòng yêu thương mà thôi.
Ngày nay câu tục ngữ không bó hẹp trong gia đình, làng xã, nó chính là lòng nhân đạo giữa người với người trong thế giới này. Câu tục ngữ nhăm nhắc nhở mọi người hãy sống vì lòng nhân ái, vì người khác để xây dựng xã hội tốt đẹp hơn.
Đề thi giữa học kì 2 lớp 7 môn Văn năm 2015 – THCS Cao Viên
Phần I: (4.0 điểm)
Cho đoạn văn:
         "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quí báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước” 
a. Đoạn văn được trích trong tác phẩm nào? Tác giả là ai? Nêu ý nghĩa của tác phẩm đó? (1đ)
b. Tìm và phân loại trạng ngữ có trong đoạn văn trên.(0,5đ)
c. Trong đoạn trích sau đây những câu nào là câu đặc biệt: (0,5đ)
Mọi người lên xe đã đủ. Cuộc hành trình tiếp tục. Xe chạy giữa cánh đồng hiu quạnh. Và lắc. Và xóc.
d. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5-7 câu), trong đó có dùng cụm C-V để mở rộng câu. ( Gạch chân cụm C-V dùng để mở rộng câu và cho biết mở rộng thành phần gì) (2đ)
Phần II: (6.0 điểm)
Nhân dân ta thường nhắc nhở nhau: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Hãy chứng minh lời nhắc nhở đó là nét đẹp truyền thống đạo lí của dân tộc Việt Nam.
Đáp án đề thi giữa học kì 2 lớp 7 môn Văn năm 2015 – THCS Cao Viên
Câu 1: (2.0 điểm)
Câu đặc biệt là:
-  Và lắc. (1 điểm)
- Và xóc. (1 điểm)
 Câu 2: (2.0 điểm)
a. (1,5 điểm)
- Đoạn văn được trích trong tác phẩm:  Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. (0,25 điểm)
          - Tác giả Hồ Chí Minh . (0,25 điểm)
          - Ý nghĩa : Tinh thần yêu nước của nhân ta”: Truyền thống yêu nước quí báu của nhân dân ta cần được phát huy trong hoàn cảnh lịch sử mới để bảo vệ đất nước . (1 điểm)
b. (0,5 điểm)
- Trạng ngữ: Từ xưa đến nay, (0,25 điểm)
- Trạng ngữ chỉ thời gian. (0,25 điểm)
Câu 3: (6.0 điểm)
* Yêu cầu chung:
+ Cơ bản làm đúng kiểu bài văn nghị luận chứng minh.
+ Xây dựng được bố cục ba phần:  mở bài, thân bài, kết bài; lời văn lôi cuốn  thể hiện được quan điểm, thái độ, những tình cảm, cảm xúc chân thành, trong sáng rõ ràng.
 * Yêu cầu cụ thể:
+ Học sinh có thể làm nhiều cách khác nhau nhưng cơ bản theo định hướng sau:
1. Mở bài: (0,5 điểm)
- Giới thiệu về lòng biết ơn của con người.
- Dẫn câu tục ngữ.
- Khẳng định: là nét đẹp truyền thống đạo lý của dân tộc Việt Nam.
2. Thân bài: (5 điểm)
* Giải thích: (0,5 điểm)
- Nghĩa đen: Khi ăn quả phải biết ơn người trồng cây,
- Nghĩa bóng: Người được hưởng thành quả phải nhớ tới người tạo ra thành quả đó. Thế hệ sau phải ghi nhớ công ơn của thế hệ trước.
* Chứng minh: Dân tộc Việt Nam sống theo đạo lí đó. (4,5 điểm)
- Học sinh trình bày được những dẫn chứng phù hợp, sắp xếp hợp lý thể hiện truyền thống Ăn quả nhớ kẻ trồng cây  của dân tộc ta.( Học sinh cơ bản phải biết kết hợp dẫn chứng và lý lẽ) (2,5 điểm)
- Các thế hệ sau không chỉ hưởng thụ mà còn phải biết gìn giữ, vun đắp, phát triển những thành quả do các thế hệ trước tạo dựng nên. (2 điểm)
3. Kết bài: (0,5 điểm)
- Khẳng định lại đó là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
- Nêu ý nghĩa của câu tục ngữ đối với ngày hôm nay.
- Liên hệ bản thân.
* Lưu ý: Trên đây là những gợi ý cơ bản, khi chấm, giáo viên căn cứ vào bài làm cụ thể của HS để đánh giá cho phù hợp, trân trọng những bài viết sáng tạo, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc...Cho điểm lẻ đến 0,25 điểm.
Đề thi giữa học kì 2 lớp 7 môn Văn - Việt Yên 2015
Câu 1: (2.0 điểm)
Trong đoạn trích sau đây những câu nào là câu đặc biệt:
Mọi người lên xe đã đủ. Cuộc hành trình tiếp tục. Xe chạy giữa cánh đồng hiu quạnh. Và lắc. Và xóc.
Câu 2: (2.0 điểm)
Cho đoạn văn:
         Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước . Đó là một truyền thống quí báu của ta. Từ xưa đến nay , mỗi khi Tổ quốc bị xăm lăng  , thì tinh thần ấy lại sôi  nổi , nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ , to lớn , nó lướt qua mọi sự nguy hiểm , khó khăn , nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước”     
a. Đoạn văn được trích trong tác phẩm nào? Tác giả là ai ? Nêu ý nghĩa của tác phẩm đó ?
          b. Tìm và phân loại trạng ngữ có trong đoạn văn trên.
Câu 3: (6.0 điểm)
Nhân dân ta thường nhắc nhở nhau: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Hãy chứng minh lời nhắc nhở đó là nét đẹp truyền thống đạo lí của dân tộc Việt Nam. 
Đáp án đề thi giữa học kì 2 lớp 7 môn Văn năm 2015 - Việt Yên
Câu 1: (2.0 điểm)
Câu đặc biệt là:
-  Và lắc. (1 điểm)
- Và xóc. (1 điểm)
 Câu 2: (2.0 điểm)
a. (1,5 điểm)
- Đoạn văn được trích trong tác phẩm:  Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. (0,25 điểm)
          - Tác giả Hồ Chí Minh . (0,25 điểm)
          - Ý nghĩa :  Tinh thần yêu nước của nhân ta”: Truyền thống yêu nước quí báu của nhân dân ta cần được phát huy trong hoàn cảnh lịch sử mới để bảo vệ đất nước . (1 điểm)
b. (0,5 điểm)
- Trạng ngữ: Từ xưa đến nay, (0,25 điểm)
- Trạng ngữ chỉ thời gian. (0,25 điểm)
Câu 3: (6.0 điểm)
* Yêu cầu chung:
+ Cơ bản làm đúng kiểu bài văn nghị luận chứng minh.
+ Xây dựng được bố cục ba phần:  mở bài, thân bài, kết bài; lời văn lôi cuốn  thể hiện được quan điểm, thái độ, những tình cảm, cảm xúc chân thành, trong sáng rõ ràng.
* Yêu cầu cụ thể:
+ Học sinh có thể làm nhiều cách khác nhau nhưng cơ bản theo định hướng sau:
1. Mở bài: (0,5 điểm)
- Giới thiệu về lòng biết ơn của con người.
- Dẫn câu tục ngữ.
- Khẳng định: là nét đẹp truyền thống đạo lý của dân tộc Việt Nam.
2. Thân bài: (5 điểm)
* Giải thích: (0,5 điểm)
- Nghĩa đen: Khi ăn quả phải biết ơn người trồng cây,
- Nghĩa bóng: Người được hưởng thành quả phải nhớ tới người tạo ra thành quả đó. Thế hệ sau phải ghi nhớ công ơn của thế hệ trước.
* Chứng minh: Dân tộc Việt Nam sống theo đạo lí đó. (4,5 điểm)
- Học sinh trình bày được những dẫn chứng phù hợp, sắp xếp hợp lý thể hiện truyền thống Ăn quả nhớ kẻ trồng cây  của dân tộc ta.( Học sinh cơ bản phải biết kết hợp dẫn chứng và lý lẽ) (2,5 điểm)
- Các thế hệ sau không chỉ hưởng thụ mà còn phải biết gìn giữ, vun đắp, phát triển những thành quả do các thế hệ trước tạo dựng nên. (2 điểm)
3. Kết bài: (0,5 điểm)
- Khẳng định lại đó là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
- Nêu ý nghĩa của câu tục ngữ đối với ngày hôm nay.
- Liên hệ bản thân.
* Lưu ý: Trên đây là những gợi ý cơ bản, khi chấm, giáo viên căn cứ vào bài làm cụ thể của HS để đánh giá cho phù hợp, trân trọng những bài viết sáng tạo, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc...Cho điểm lẻ đến 0,25 điểm.
Đề thi giữa học kì 2 lớp 7 môn Văn - THCS Xuân La năm 2015
Câu 1(3đ). Nêu ý nghĩa của các các câu tục ngữ sau:
a.Tấc đất tấc vàng.
b.Học ăn, học nói, học gói, học mở. 
Câu 2 (7đ). 
Cho đoạn trích sau : “Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải không có ý nghĩa. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng  yêu thương người và rộng ra thương cả muôn vật muôn loài.”
a. Đoạn văn trên trích từ văn bản nào, của ai?
b. Giải thích “văn chương” là gì?
c. Tìm hai câu tục ngữ hoặc ca dao nói về “lòng  yêu thương”
d. Cũng trong văn bản trên, tác giả có viết văn chương “ luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có”. Coi đây là câu chủ đề để viết đoạn văn khoảng 10 câu, trong đoạn sử dụng trạng ngữ và câu bị động. (Gạch chân và chú thích).
Đáp án đề thi giữa kì 2 lớp 7 năm 2015 trường THCS Xuân La
Câu 1(3đ).Ý nghĩa các câu tục ngữ sau:
a.Tấc đất tấc vàng : sự quý giá của đất đai trong nông nghiệp.
b.Học ăn, học nói, học gói, học mở: con người không ngừng học tập để tiến bộ.
Câu 2(7đ)
a.Đoạn văn trích từ “Ý nghĩa văn chương” của Hoài Thanh (1đ)
b.Giải thích “văn chương” là gì? (1đ)
-Tác phẩm văn học nghệ thuật ngôn từ.
c.Tìm hai câu tục ngữ nói về “lòng  yêu thương”(1đ): VD Thương người như thể thương thân; Lá lành đùm lá rách; Bầu ơi thương lấy bí cùng/Dẫu rằng khác giống nhưng chung một giàn”.
d.Trong văn bản, tác giả có viết văn chương “ luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có”. Coi đây là câu chủ đề để viết đoạn văn khoảng 10 câu, trong đoạn sử dụng trạng ngữ và câu bị động.
a-Hình thức:
+10 câu : 0,5đ
+Ngữ pháp : trạng ngữ, câu bị động (0,5đ)
b-Nội dung: Chứng minh văn chương “ luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có”
-Mỗi người vốn dĩ đều có trong mình một số tình cảm phổ biến như tình cảm gia đình, tình yêu quê hương, đất nước, tình bạn(1đ)
-Đọc một tác phẩm bất kì, đặt mình vào hoàn cảnh nhân vật để đồng cảm, học tập theo cách thể hiện cảm xúc của họ.(2đ)
Đề thi giữa học kì 2 lớp 7 môn Văn 2015 - THCS Kim Thư
Câu 1: ( 2điểm)
   Cho đoạn văn: “ Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi được cất giấu trong rương, trong hòm.. Bổn phận của chúng ta là làm cho những thứ của quý kín đáo ấy đều được trưng bày .( Ngữ văn 7- tập 2)                         
Đoạn văn trên trích từ văn bản nào? Tác giả là ai? Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn là gì?
Đoạn văn có mấy câu rút gọn, đó là những câu nào? Tìm câu có phép tu từ so sánh ?
Câu 2.( 2 điểm)
So sánh 2 câu tục ngữ sau:
-  Không thầy đố mày làm nên.
-  Học thầy không  tày học bạn.
Theo em, những điều khuyên răn trong hai câu tục ngữ trên mâu thuẫn với nhau hay bổ sung cho nhau? Vì sao?
Câu 3: ( 6 điểm )
      Có người nói “khi còn trẻ nếu không chịu khó học tập, lớn lên sẽ chẳng làm được việc gì có ích”. Em hãy chứng minh.